Britse burgerbeweging ‘All the Citizens’ vraagt regering-Johnson om vrije verkiezingen. Het verzet zich tegen Russische inmenging

Behalve een aardige dwarsdoorsnede van de filmgeschiedenis die de vraag oproept de herkomst van de fragmenten te benoemen is deze video een serieuze aanklacht tegen de Britse regering van premier Boris Johnson. Het gaat over de aanbevelingen uit het recent geopenbaarde rapport over de Russische inmenging in de Britse politiek die de regering Johnson niet wil opvolgen. Lagerhuisleden van verschillende partijen dringen aan op een onafhankelijk onderzoek, aldus een bericht van The Guardian. Premier Johnson handelt identiek aan de Amerikaanse president Donald Trump die evenmin de noodzaak erkent om iets te doen aan de Russische inmenging in de presidentsverkiezingen van 2020, en die van 2016 nog steeds ontkent.

Deze video die in professionalisme en doelmatigheid doet denken aan de anti-Trump video’s van The Lincoln Project van oud-Republikeinen, hoewel het wat intellectualistisch toont, is een initiatief van All the Citizens. Deze burgerbeweging meent dat de democratie in gevaar is. Het presenteert zich als ‘een collectief van journalisten, technologen, academici, filmmakers, advocaten, reclamemakers en individuen uit alle lagen van de bevolking. We kwamen samen om nieuwe manieren te vinden om licht te werpen op data, desinformatie en de bedreigingen voor de democratie door middel van samenwerking met burgers en onderzoeksjournalistiek’.

Dit is tegengesteld aan de huidige golf van links- en recht-populisten die zich verzetten tegen de democratie en de rechtsstaat zonder een direct alternatief of oplossing aan te bieden en uit te gaan van de feiten.

De beweging All the Citizens is concreet: het wil democratie, nationale veiligheid en rechtsstaat versterken. Het werkt naar eigen zeggen samen met een juridisch team van Leigh Day advocaten. De juridische weg zet het als laatste uitweg om deze kwestie op de agenda te krijgen. Het werkt daartoe samen met parlementariërs van verschillende partijen. Volgens de beweging staat het recht op een vrije verkiezing op het spel vanwege de weigerachtige houding van de regering Johnson om de inmenging van buitenlandse staten in het democratisch proces van het VK te onderzoeken en een wettelijk kader te hebben dat de voorwaarden biedt om de vrije meningsuiting van de mensen bij de keuze van de wetgevende macht te waarborgen. De overeenkomst met de VS is verbluffend, hoewel daar de erkenning van Russische inmenging in verkiezingen en de actie daarop zelfs groter lijkt dan in het VK, waar de conservatieve partij elke inmenging ontkennen.

Men mag hopen dat Nederlandse academici, journalisten, filmmakers, advocaten en allerlei betrokken burgers die zich zorgen maken over van de ene kant de weinig toeschietelijke houding van de regering Rutte (hoewel die minder in zichzelf gekeerd is dan de regeringen Trump en Johnson) en van de andere kant de huidige populistische golf van malcontenten, ophitsers en narcisten op sociale media ook zo’n breed project opzetten. Dat dient om de democratie die in gevaar is te redden uit handen van de populisten en politici die zich door de populisten naar de marges van de politiek laten dringen. In het VK is er een directe noodzaak, namelijk de Russische inmenging in de Britse politiek, maar ook Nederland is niet immuun voor wat het VK en de VS treft.

Ontluisterend beeld van inlichtingendiensten en politiek. Rapport over Russische inmenging in Brexit-Referendum gepubliceerd

Met een vertraging van een klein jaar is in het VK het ‘Russia Report‘ verschenen over de inmenging van het Kremlin in het Brexit-Referendum van 2016. Het is opgesteld door de vorige commissie onder voorzitterschap van Dominic Grieve. De conclusie van de ISC (Intelligence and Security Committee of Parliament) van het Lagerhuis is tweeledig. Namelijk dat de Britse inlichtingendiensten en de politiek slecht voorbereid waren en dat de politiek ‘actief vermeed’ om het onderwerp te behandelen. Bewust wegkijken dus. Ook is duidelijk dat het Kremlin wel degelijk geprobeerd heeft om de uitkomst van het referendum te beïnvloeden. Alleen in welke mate dat gelukt is blijft onduidelijk. Daar is door de inlichtingendiensten niet naar gezocht, zodat er ook niks kan zijn gevonden. Om dat uit te vinden zou een tweede onderzoek nodig zijn. Als er sprake zou zijn geweest van sterke Russische beïnvloeding, dan zaait dat twijfels over de legitimiteit van het referendum. Zie hier voor het persbericht van de ISC. Spreker in de video is Stewart Hosie, parlementslid van de Schotse SNP.

Toenemende kritiek op besluit Boris Johnson om rapport Grieve over inmenging van Kremlin op Britse politiek niet te publiceren

Op 12 december 2019 zijn er verkiezingen voor het Britse Lagerhuis. De Conservatieve premier Boris Johnson hoopt een meerderheid achter zich te krijgen die hij nu mist. Inzet is de Brexit. Theoretisch kan die afgezwakt of zelfs gestopt wordt. Hoewel dat laatste onwaarschijnlijk is. De strijd is hard en asynchroon. Dat laatste houdt in dat partijen elkaar op hun vermeend zwakke punten aanvallen. Een zwak punt van Johnson is de uitstel van de publicatie van een rapport over de invloed van de Russische Federatie dat onder leiding van de onlangs uit de fractie gezette Conservatief Dominic Grieve al in maart 2019 is opgesteld en daarna door de Britse inlichtingendiensten is gescreend op gevoelige informatie. De procedure is afgelopen en het rapport was voor publicatie gereed, maar de regering Johnson weigerde voordat het parlement vanwege de campagne onlangs werd verdaagd het rapport te publiceren. Daar is van vele kanten kritiek op gekomen. Onder meer van de Onafhankelijke Dominic Grieve, maar ook van oud-presidentskandidaat Hillary Clinton en activist Bill Browder die wordt beschouwd als de felste en meest vasthoudende criticus van de Russische president Putin.

In februari 2019 verscheen het eindrapport van de commissie Damian Collins waarover ik toen in een commentaar schreef: ‘Vandaag is het eindrapport ‘Disinformation and ‘fake news’: Final Report’ van de Digital, Culture, Media and Sport Commissie onder voorzitterschap van Damian Collins (Conservatieven) van het Britse Lagerhuis verschenen waaruit hierboven enkele afbeeldingen zijn te vinden. Paragraaf 273 is een oproep aan de regering May om een onafhankelijk onderzoek in te stellen naar de Russische inmenging bij de algemene verkiezingen van 2017, het Brexit-referendum van 2016 en het Schotse referendum in 2014. De toelichting waarom dat gewenst is leest als een waslijst van onregelmatigheden en een relativering van de legitimiteit van de uitslag van deze verkiezingen, waaronder het Brexit-referendum.(..) Wat ook als les voor de toekomst onderzocht kan worden benoemt de commissie Collins pijnlijk en onomwonden: ‘buitenlandse beïnvloeding, desinformatie, financiering, manipulatie van kiezers en het delen van gegevens’.

Nu is er het rapport van de commissie Grieve dat vooralsnog niet wordt gepubliceerd. Wellicht over een half jaar. Het gevolg is dat de speculaties niet van de lucht zijn. De Russische Federatie zou zich via oligarchen ingekocht hebben in de Britse politiek. Een naam die genoemd wordt is de Russisch-Oekraïense Dmtryo Firtash die gelieerd zou zijn aan de georganiseerde Russische criminaliteit én het Kremlin en in Oostenrijk zijn uitlevering naar de VS aanvecht. Vooral de Conservatieve partij zou zich hebben laten opkopen door Russisch geld. Dat wordt als de hoofdreden genoemd dat Johnson de publicatie ervan blokkeert. Het inmiddels op sterven na dode UKIP zou via miljonair Arron Banks Russisch geld doorgesluisd hebben. UKIP was de partij van Farage voordat hij met Banks overstapte naar de Brexit Party. Dat geld zou zonder dat het gemeld was ook terecht zijn gekomen bij de Leave campagne voor het referendum in 2016. Dat roept vragen op over de legitimiteit van het Brexit-referendum. Blairs spindoctor Alistair Campbell beschuldigt Nigel Farage ervan Russisch geld te hebben aangenomen en een Russische ‘asset’ te zijn. Farage is dikke maatjes met president Trump die er eveneens van beschuldigd wordt een Russische ‘asset’ te zijn. Hij zou door het Kremlin al sinds de 1980’s ‘opgekweekt’ zijn. En dan is er nog de leider van Labour Jeremy Corbyn die niet enthousiast is over de NAVO of de EU en er eveneens van wordt beschuldigd een ‘asset’ van het Kremlin te zijn. Hij zou in 1986 geworven zijn door de agent Jan Dymic van de toenmalige Tsjechische geheime dienst StB.

De wetmatigheid is dat alle Leave partijen ervan worden beschuldigd boter op hun hoofd te hebben en onder invloed van het Kremlin te staan. Ze hebben gemeen dat ze afstand nemen van de EU terwijl ze weten dat dat niet in het economisch belang van hun land is. De Brexit leidt tot de verzwakking van de EU wat een hoofddoel is van de Russische buitenlandse politiek. Jeremy Corbyn heeft voortdurend zijn invloed aangewend om te verhinderen dat het voor meer dan 80% naar Remain leunende Labour een ondubbelzinnig Remain-standpunt zou innemen. Uiteraard zijn er nog andere overwegingen bij de Brexit die niet direct uit de hoge hoed van het Kremlin komen. Maar beïnvloeding en ondermijning werkt indirect door politici op hun zwakte (geld, prestige, invloed, politieke functie) aan te spreken en ze zo toch de gewenste kant van een Brexit op te sturen.

Hoe nu verder? De Brexit gijzelt het VK al 3,5 jaar en heeft het land verzwakt en gedemoraliseerd. Het aanzien van de politiek is geslonken. Als uit het rapport Grieve zou blijken dat het referendum niet eens legitiem was en dat het resultaat door Russisch geld ‘gekocht’ is, dan wordt het er nog schrijnender op. Want de impasse en de chaos sinds 2016 zouden dan op een onrechtmatig referendum zijn gebaseerd. En totaal onnodig zijn geweest. Het belangrijkste argument van de Leave-partijen om door te gaan met de Brexit omdat het op een democratisch besluit zou zijn gebaseerd zou dan in de huidige campagne worden ondermijnd. Uit peilingen blijkt tamelijk consistent dat al sinds maart 2018 gemiddeld 5% meer Britten voor Remain dan Leave opteren. Maar Conservatieven en Labour zetten met een beroep op de legitimiteit van het referendum hun weg naar de uitgang van de EU voort. Daarbij passen geen transparantie en inzicht in de invloed van de Kremlin op de Britse politiek. Gezien de belangen die op het spel staan is het niet ondenkbaar dat delen uit het rapport Grieve nog voor de verkiezingen van 12 december worden gelekt. Zodat een onontkoombaar besluit over de Brexit in januari 2020 hopelijk nog tijdig van de juiste tegenargumenten kan worden voorzien.

Foto 1: Tweet van Guardian-onderzoeksjournaliste Carole Cadwalladr, 31 oktober 2019.

Foto 2: Tweet van Labour-Lagerhuislid Ben Bradshaw, 12 november 2019.

Foto 3: Tweet van Labour-Lagerhuislid David Lammy, 12 november 2019.

Foto 4: Schermafbeelding van artikel ‘UK Inquiry was warned of Russian infiltration, leaked testimony shows’ met video van CNN, 11 november 2019.

Foto 5: Tweet van ChangeUK-Lagerhuislid Mike Gapes, 12 november 2019.

Britse DCMS commissie publiceert rapport over desinformatie en nepnieuws

Nieuwe tijden brengen nieuwe waarheden. Zoals het feit dat nepnieuws een bedreiging voor de democratie vormt en de macht van Amerikaanse techbedrijven zoals Facebook onaanvaardbaar groot is geworden en die bedrijven hun verantwoordelijkheid afschuiven. Overheden hebben geen gepast antwoord om dat nepnieuws te bestrijden en moeten nog instrumenten ontwikkelen om de techbedrijven tot actie te dwingen. Hoewel dat inzicht voor de poorten van de hel moet worden weggesleept en vooral politieke partijen die nu de macht hebben doen alsof er niks aan de hand is, is bij enkele overheden onderhand wel het besef van de urgentie tot handelen doorgedrongen. Des te meer omdat de opkomst van sociale media aan autoritaire landen die de zogenaamde liberale democratieën willen verzwakken redelijk goedkope en makkelijke middelen geeft om dat straffeloos vanuit het verborgene te doen. Illustratief in dit verband is dat de bewezen Russische inmenging in de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 die zich in 2018 herhaalt nog steeds niet gevolgd is door een integraal plan van aanpak van de regering-Trump om onwettige beïnvloeding van het electorale proces te voorkomen. Als het wantrouwen een kritische grens overstijgt, dan is dat de dood van de democratie.

Guardian’s Observer zet dat voor het Verenigd Koninkrijk in een artikel van Carole Cadwalladr op een rijtje. Tekenend is het optreden van de kleine DCMS (Digital, Culture, Media & Sport) parlementscommissie met het conservatieve parlementslid Damian Collins als voorzitter. De commissie probeert ondanks onvoldoende macht en tegenwerking van organisaties en personen die het wil onderzoeken een verschil te maken. Vandaag heeft het het tussentijdse rapport ‘Disinformation and ‘fake news’’ gepubliceerd met volgende samenvatting:

Aanleiding voor het onderzoek is het sterke vermoeden dat de uitslag van het Brexit-referendum is beïnvloed door illegale buitenlandse inmenging (desinformatie-campagne) vanuit de Russische Federatie en dat pro-Leave organisaties wettelijk hun boekje te buiten zijn gegaan. Dat roept dezelfde vraag op als de verkiezing van Donald Trump, namelijk of de wettelijke basis van de uitslag nog wel aanwezig is als het proces zoveel onregelmatigheden en misleidingen bevat. Deze vraag over de legitimiteit van respectievelijk het Brexit-referendum en de verkiezing van Trump is in zowel het Verenigd Koninkrijk als de VS nog niet tot de kern van het politieke en publieke debat doorgedrongen. Maar in de marges zeurt het en brengen onderzoeken de onregelmatigheden in kaart. Het is dan ook een kwestie van tijd totdat in beide landen de legitimiteitsvraag centraal komt te staan in het debat. Nu nog weten tegenstanders dat proces te vertragen, maar mede door het besef dat niet handelen geen optie is wegens de aangekondigde dood van de democratie zullen op termijn alle politieke partijen hun eigenbelang ondergeschikt moeten maken om rechtsstaat en democratie te redden. Als ze dat willen. Als ze dat niet doen, dan treden ze bewust in de geesteshouding van de autoritaire staat.

Foto: Samenvatting van tussentijds rapport ‘Disinformation and ‘fake news’’ van de DCMS-commissie van het Britse parlement, 29 juli 2018.

De alternatieve gevestigde politiek van de populisten. Aangestuurd vanachter de schermen

Wat is goede politiek -waar iemand die gaat voor het algemeen belang- op kan stemmen? Of zich mee moet identificeren. Het is lastig. Van de ene kant zijn er de malcontenten, de onruststokers, de complotdenkers zoals vertegenwoordigd door rechts-populisten en de non-conformisten die aangetrokken worden en hun kansen ruiken. Van de andere kant zijn er de gevestigde belangen, de opportunisten, de wegkijkers zoals de traditionele partijpolitiek en de meelopers die proberen mee te profiteren door een graantje mee te pikken.

Beide groeperingen hebben gemeenschappelijk dat ze in hoge mate worden aangestuurd -of ingeperkt- door mensen die achter de schermen aan de touwtjes trekken. Beide categorieën hebben hetzelfde voor ogen, ze willen invloed en macht. Het verschil in werkwijze (‘modus operandi’) is minder groot dan het in de publieke opinie lijkt. Ze worden wel door fundamenteel andere belangen aangestuurd, hoewel overlappingen bestaan.

Over de gevestigde orde is onderhand bij het publiek duidelijk dat het multinationals, wapenfabrikanten en de veiligheidsindustrie of Facebook en Google zijn die de gevestigde partijpolitiek goeddeels in de zak hebben. Vooral in de VS is die ontwikkeling ver gevorderd, onder meer door het arrest Citizens United uit 2010 dat de sluizen openzette voor het opkopen van politici die ook nog eens een groot deel van hun tijd bezig zijn met het ophalen van geld en het naar de mond praten van geldschieters. In Europese landen is partijfinanciering aan banden gelegd, maar de invloed van de internationaal opererende bedrijven stopt niet bij de grens.

Dat het grote publiek nauwelijks in de gaten heeft dat rechts-nationalisten of rechts-populisten in exact dezelfde mate gestuurd worden door bedrijven, multimiljonairs of zelfs landen die de hegemonie van de VS of de EU betwisten is een gemis voor een gezonde oordeelsvorming van de kiezers. Het staat een evenwichtig en open publiek debat in de weg dat leidt tot eerlijke afweging van alle voor- en nadelen van beide invalshoeken.

Voor wie wil weten wie er achter de schermen aan de touwtjes trekken van de rechts-populisten is een artikel in The Guardian van Carole Cadwalladr inzichtelijk. Ze wijst op de hechte relaties tussen UKIP-voorman Nigel Farage, Donald Trump en WikiLeaks-oprichter Julian Assange die met elkaar voortdurend in gesprek zijn en acties op elkaar afstemmen. Dat komt slechts door toeval aan het licht. Ze worden aangestuurd door een Amerikaanse multimiljonair als Robert Mercer of een buitenlandse mogendheid als de Russische Federatie.

Logica van de ‘tegenbeweging’ is het wereldwijd optreden van een rechtse, nationalistische beweging die haaks staat op de EU en in de Russische Federatie een vreemde bedgenoot vindt die eveneens de EU wil verzwakken. Daarin vinden ze elkaar. Dus het verkleinen van de macht van de EU maakt het versterken van eigen macht en invloed mogelijk. Door Trumps verkiezing gaat dit gelijk op met het verzwakken van de macht van de VS. Zo is het State Department onder Trump bewust uitgekleed en heeft de VS nauwelijks nog een samenhangende buitenlandse politiek. Daar profiteren allen van die nut hebben bij een verzwakte VS.

Commentatoren in het Guardian-artikel zeggen dat we nu pas door beginnen te krijgen hoe de lijnen achter de rechts-populistische schermen lopen en de diverse machtscentra en belangen zijn verbonden. Het is een puzzel die pas de laatste maanden ingevuld wordt en waarvan de afbeelding voor het eerst zichtbaar wordt.

Kiezers hebben recht om dit te weten. Want ze mogen gelijk hebben dat ze niet achter gevestigde belangen van de partijpolitiek aan willen lopen, maar hebben niet door welke belangen ze met hun steun voor Trump, Farage, Marine Le Pen, Baudet of Wilders dienen. Dat is wrang. Door achter de belangen van multimiljonairs als Arron Banks, Robert Mercer, de Koch broers, bedrijven en ongrijpbare landen als de Russische Federatie aan te lopen doen kiezers exact dat wat ze denken te vermijden. Niemand zegt hun dat ze belazerd worden.

Omdat publiek en media minder kennis hebben van de verborgen, georkestreerde aansturing van de rechts-populisten in de VS en Europa dan van de aansturing van de gevestigde partijpolitiek die al jarenlang onderwerp van onderzoek is, hebben eerstgenoemden kunnen profiteren door tot nu toe grotendeels onder de radar te opereren. Maar geleidelijk verandert dat beeld. Het wordt duidelijk dat de populistische partijen niet namens een denkbeeldig volk vanuit het niets optreden, maar bewust de belangen dienen van hun geldschieters achter de schermen. Naar nu blijkt heeft de alternatieve gevestigde orde dezelfde top-down werkwijze als de gevestigde orde. De enige afweging voor de kiezer is welk belang het gediend wil zien.

Foto 1: ‘Nigel Farage has returned from meeting Donald Trump in his gold lift‘, 2016.

Foto 2: ‘Putin meets with Marine Le Pen at the Kremlin’, 2017.