Het bericht van Ivar Penris in het AD over het niet-gehuwde Russisch-Oekraïense stel Viktor Zelenkin en Olga Andropova en hun drie kinderen Maksim (10), Denis (10) en Arina (5) dat aanstaande zaterdag per vliegtuig naar Oekraïne, waarschijnlijk Kiev, uitgezet dreigt te worden bevat merkwaardige opmerkingen en vreemde gaten. Het heeft ermee te maken dat de journalist vooral Olga’s controversiële beweringen ongefilterd en zonder context doorgeeft. Het bevestigen van nepnieuws kan niet de functie van de journalistiek zijn die de laatste tijd claimt dat nepnieuws door te prikken. Dit artikel prikt het nepnieuws niet door, maar dikt het aan.
Het Russisch-sprekende uit Zuhres, provincie Donetsk afkomstige stel waar het als staatsburger geregistreerd staat verblijft in Nederland sinds 2001. Olga suggereert dat de reden dat ze naar Nederland kwamen was dat ‘ze zich als Russische inwoners van Oekraïne niet meer veilig voelden’. Dat is merkwaardig omdat in 2001 en de jaren ervoor president Leonid Koetsjma aan de macht was die notabene in die tijd het Russisch een officiële taal van Oekraïne noemde. Toen hij in zijn tweede termijn wegens corruptie steeds meer onder vuur kwam te liggen haalde hij de banden aan met de Russische Federatie en verbeterden de betrekkingen met Moskou. In die jaren 1999-2001 was de economische, politieke en militaire druk van de Russische Federatie en de macht van de Russische inlichtingendienst in Oekraïne nog onaangetast. Daar kwam pas eind 2013 een omslag in. Zelenkin en Andropova zijn niet zoals Penris opschrijft ‘Russische’ maar ‘Russisch-sprekende’ staatsburgers van Oekraïne. Waarom ze zich in 2001 niet veilig voelden in Oekraïne is de vraag, maar het is onaannemelijk dat hun etnische achtergrond er iets mee te maken had. Het lijkt erop dat ze nu een verblijfsgrond als vluchteling of een humanitaire reden uit de duim zuigen om de positie in de procedure te versterken.
In Donetsk is sinds 2014 de zogenaamde Volksrepubliek Donetsk (DNR) gevestigd die alleen bestaat door financiële, humanitaire en militaire steun vanuit de Russische Federatie. Het is een gemilitariseerde, pro-Russische enclave met Aleksander Zachartsjenko als president. Hij wordt aangestuurd door Russische adviseurs. Het is nogal een bizarre bewering als onder de controle van pro-Russische separatisten, Russische militairen en huurlingen, en Russische politieke adviseurs in de regio Donetsk ‘al tweehonderd Russische kinderen zijn doodgeschoten’ zoals Olga beweert. Waarmee ze verwijst naar Russisch-sprekende Oekraïense kinderen. Wat zou het nut zijn van de politieke en militaire leiding van de DNR om dat te laten gebeuren?
Het is begrijpelijk dat Andropova en Zelenkin alles uit de kast halen om in Nederland te blijven. Het levenspeil is hier hoger en de vooruitzichten beter. Door de Russisch-Oekraïense oorlog die nu al ruim vier jaar duurt stagneert Oekraïne. Ze hopen waarschijnlijk via de verwijzing naar hun kinderen een deel van de bevolking te mobiliseren die voor hen in de bres springt. Zodat de emotie de gaten in hun verhaal dichtsmeert en goedertierenheid overwint. De ingezonden brief in NRC van juf Floor Kwakernaak van Denis Andropov is daar een voorbeeld van. Met een slotzin die verwijst naar de scheiding van migrantenkinderen van hun ouders in de VS dat hier niet aan de orde is: ‘We schreeuwen moord en brand over de behandeling van vluchtelingen in Amerika. Dit is Nederland.’ Juist Maksim beweert het tegendeel van juf Kwakernaak als hij stelt dat hij wel begrijpt dat zijn ouders uitgezet worden omdat ze geen Nederlander zijn, maar hij niet begrijpt waarom hij uitgezet wordt. Maar hoe kan dat anders zonder dat de kinderen van hun ouders gescheiden worden?
Olga maakt haar verhaal er niet geloofwaardiger op door onzin te verkopen en te refereren aan anti-Russische sentimenten in een pro-Russische regio in Oekraïne. De indruk die het stel wekt is dat het sinds 2001 halfslachtig voor Nederland koos en kansen heeft laten liggen. Pas in 2013 deden ze een aanvraag om in Nederland te mogen wonen en werken. Het is vervelend wat er met de kinderen gebeurt die in Nederland opgegroeid zijn, maar het is de primaire verantwoordelijkheid van de ouders dat het is misgelopen. Zij hadden zich vanaf 2004 toen de oudste zoon Maksim werd geboren moeten realiseren wat hun handelen voor hun kinderen inhield. Dat hebben ze jarenlang voor zich uitgeschoven en nu zit het gezin met de brokken.
Foto: Schermafbeelding van delen van het artikel ‘Maksim (14) snapt niks van uitzetting: ‘Mama, ik ben toch gewoon Nederlander?’’ van Ivar Penris in het AD, 3 juli 2018.
George Knight 