Islamitische vluchtelingen bekeren zich in Europa tot christendom. Maakt het uit of dat uit overtuiging of berekening is?

Het blijft wat merkwaardig om Amerikanen wat meewarig over de vluchtelingencrisis te horen praten waarmee Europa sinds 2015 geconfronteerd wordt. De chaos in Irak en Syrië is immers een erfenis van het rampzalige beleid van de Amerikaanse president George ‘W’ Bush. Europese landen als Frankrijk en Duitsland namen daar toendertijd bewust afstand van. Maar vooral Duitsland plukt er nu de wrange vruchten van.

Duizenden naar Europa gevluchte moslims in onder meer Nederland en Duitsland zouden zich bekeren tot het christendom. Exacte cijfers ontbreken. De bekering kan uit overtuiging of opportunisme zijn vanwege de grotere kans op een asielstatus. Of vanwege economische voordelen. Het maakt niet uit. In grondwettelijke zin is in Europese landen de keuze voor godsdienst of levensovertuiging vrij, hoewel het wel opvallend is dat islamitische vluchtelingen niet in grote getale kiezen voor atheïsme. Vooral als ze in hun land van herkomst zo getraumatiseerd zijn als ze suggeren omdat de dwang van de islam beslag legde op hun hele leven. Een logische reactie zou dan het afstand nemen van alle religie zijn als eenmaal het vrije Europa was bereikt.

In hun commentaar zien The Young Turks een belangrijk aspect over het hoofd. Dat betreft de ontvangende, christelijke instellingen die hun eigen waarden en werkwijze hebben die in eeuwen is gegroeid. Inclusief belijdenis, bekering en geloofsafval. Door ontkerkelijking hebben de Europese kerkgenootschappen de afgelopen decennia de draai gemaakt van een massabeweging naar een beweging voor weinigen. Een effect van dit laatste is dat meer dan voorheen het accent gelegd wordt op de leer en de strikte naleving ervan.

Door ontkerkelijking en het teruglopende aantal christenen voelen kerkgenootschappen zich meer dan ooit concurrenten van elkaar. In Nederland beschouwt een kleine meerderheid van de bevolking zich niet als godsdienstig. In dat voor Amerikanen slecht te doorgronden spanningsveld bieden islamitische vluchtelingen die zich willen bekeren tot het christendom kansen op groei. Maar ook op verwatering van de eigen waarden.

Moslims die om welke reden dan ook afscheid willen nemen van de islam moeten dat probleemloos kunnen doen. Ze hoeven daarvoor geen reden te geven omdat de vrijheid van godsdienst deze voorwaarde niet stelt. Omdat het om de interne werking van een religieuze instelling gaat, staat het elke christelijke organisatie vrij om vanuit eigen waarden en cultuur voorwaarden te stellen aan moslims die zich aanmelden als bekeerling.

Persvrijheid in Duitsland onder druk vanwege uitsluiting AfD door SPD en Groenen

In de Duitse deelstaat Rijnland-Palts zijn op 13 maart 2016 landdagverkiezingen voor het deelstaatparlement. Waar nu alleen CDU, SPD en Groenen zijn vertegenwoordigd. Partijen sorteren in de media voor. Een en ander spitst zich toe op de weigering van de partijen in die deelstaat om in een televisiedebat, de zogenaamde ‘Elefantenrunden’ in debat te gaan met vertegenwoordigers van het rechts-populistische Alternative für Deutschland (AfD). Der Spiegel licht in een bericht de posities van de verschillende politieke partijen toe.

Groenen en SPD in Rijnland Palts, evenals de minister-president van Noordrijn-Westfalen Hannelore Kraft (SPD) willen een cordon sanitaire rond de AfD leggen. Deze partijen zetten de lokale omroep SRW door hun als mededeling vermomde eis onder druk dat ze wegblijven bij het debat als er een vertegenwoordiger van de AfD aanwezig is. Het CDU bij monde van de landelijke vice-voorzitter die de partij in Rijnland-Palts aanvoert Julia Klöckner heeft op haar beurt laten weten dat ze afziet van deelname aan het televisiedebat vanwege de eis van SPD en Groenen die ze onaanvaardbaar vindt, maar ook vanwege de opstelling van de SRW. Hiermee zet ze het debat op scherp. Behalve de AfD zijn ook de FDP met wie Klöckner eventueel een coalitie wil vormen en Die Linke uitgesloten. In theorie resteert nu een debat tussen twee partijen: SPD en Groenen.

Hoofdredacteur Fritz Frey van de SRW is het weliswaar oneens met de opstelling van SPD en Groenen, maar krijgt toch veel kritiek omdat hij de vrijheid van meningsuiting niet voorop heeft gezet bij zijn beslissing door mee te gaan in de eis van SPD en Groenen. Naar verwachting wint de AfD zetels in het deelstaatparlement. Na de onregelmatigheden in Keulen op oudejaarsavond en het aanvankelijk uit het nieuws houden van de Noord-Afrikaanse achtergrond van de daders kregen de Duitse media volop kritiek de lijn van de regeringspartijen te volgen en nieuws dat de regering-Merkel onwelgevallig was te onderdrukken. De WDR-journaliste Claudia Zimmermann bevestigde dit politiek correcte handelen van de Duitse gevestigde media afgelopen week in het programma De Stemming voor L1, voordat ze door de programmaleiding van de WDR werd teruggefloten.

Journaliste Zimmermann: Duitse media moesten regering-Merkel ondersteunen in vluchtelingenbeleid. Maar ze slikt haar woorden in

Aldus de in Vaals wonende en in Aken werkende WDR-journaliste Claudia Zimmermann in het programma De Stemming voor L1. Het verstand staat er bij stil. Altijd wordt beweerd dat de functie van journalistiek de controle van de macht is. De journalistiek zou naast de wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht zelfs de vierde macht zijn. Journalisten zijn daar trots op. Maar volgens Zimmermann niet in Duitsland waar de journalistiek een verlengde is van de uitvoerende macht, te weten de regering-Merkel. Dat houdt in dat media in het vluchtelingenbeleid gelijkgeschakeld zijn. Anders gezegd, Gleichschaltung richting totalitaire staat.

Het is eerlijk dat Zimmermann uit de school klapt, maar wat ze zegt is teleurstellend. Ze voegt er wel aan toe dat door de gebeurtenissen op oudejaarsavond in Keulen de situatie is ‘gekiept’ en de media nu kritische geluiden laten horen. Daarom durft ze het wellicht ook nu te zeggen. Maar de strekking van haar woorden is dat dat in Duitsland tot drie weken geleden bij media van hogerhand verboden was. Haar opvatting dat een publieke omroep het geluid van de regering moet vertolken roept de vraag op volgens welke journalistieke en ethische codes Duitse journalisten bij de gevestigde media eigenlijk werken. Als het klopt wat Zimmermann zegt en als het geldt voor meerdere Duitse media is dat is ronduit ontluisterend voor de Duitse journalistiek.

Vandaag kwam Zimmermann terug op haar woorden en beweerde ze onzin te hebben gepraat. De WDR ontkent de beweringen van Zimmermann en zegt voor onafhankelijke journalistiek te staan, maar verwijst daarmee vooral naar de berichtgeving van de afgelopen dagen, aldus een bericht van Der Tagesspiegel. Dat Zimmermann terugkomt op haar woorden maakt geen sterke indruk en lijkt onder druk van WDR te zijn gebeurd. Wat ze eerder zei over instructies die ze van hogerhand kreeg en de koppeling met de financiering door de overheid die het er voor media als de WDR logisch op maakt om positief over de regering te berichten klinkt logischer dan het terugkomen op haar woorden. De vrees bestaat dat de Duitse media niet alleen partijdig zijn, maar ook te schijnheilig om dat te bevestigen. Dat geeft weinig hoop op verbetering.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Duitse omroep moest positief berichten over vluchtelingen’ voor L1, 17 januari 2016.

Stupiditeit en berekening van Bolkestein over relatie met Oekraïne

Voormalig leider van de VVD Frits Bolkestein (1933) die zich graag als liberaal en denker presenteert wordt een dagje ouder, maar niet wijzer. In 1988 ging Bolkestein het debat aan met de Amerikaanse progressieve denker Noam Chomsky wat op zich te prijzen valt, maar vervolgens ging Bolkestein voor hem op de vlucht en liep weg uit het debat. Zie hier na 4’50’’. Sindsdien kleeft aan Bolkestein het etiket van de intellectuele éénoog in het land der blinden. Een orakel dat zichzelf herhaalt en niet meer reageert op de omgeving en eigen tijd.

In dat patroon van zenden, herhalen en selectief kijken past een opinieartikel van Bolkestein dat de NRC vandaag plaatste. Het gaat over de gevaren die in zijn optiek de EU bedreigen: Putin, de Europese Munt Unie (EMU) en de asielzoekers. Vooral de episode over Putin en Oekraïne is van een tenenkrommende simpelheid, onvolledigheid en selectiviteit. Als Bolkestein zoals vaak wordt beweerd de enige vooraanstaande intellectueel in de Nederlandse politiek hiermee komt, dan is het de vraag waartoe de rest van de Nederlandse politici op politiek-filosofisch niveau in staat is. Wellicht verklaart dat weer het lage niveau van de huidige generatie politieke leiders van Nederland. Die schiet gewoonweg intellectueel tekort en leeft bij de waan van de dag.

Bolkestein meent dat het Westen zo weinig mogelijk moet doen in haar Oost-politiek. Volgens hem is het beter om niets te doen. Dat speelt president Putin en zijn zakenvrienden in het Kremlin in de kaart en zo’n advies getuigt van een enorme stupiditeit. Want Bolkestein vergeet voor het gemak dat Putin door de annexatie van de Krim die in maart 2014 door de Algemene Vergadering van de UN met grote meerderheid van stemmen werd veroordeeld in resolutie 68/262 een einde maakte aan de garanties en zekerheden van de Europese veiligheidspolitiek. Dat Bolkestein het Russische optreden stilzwijgend billijkt is veelzeggend.

Frits Bolkestein speelt een opmerkelijk spel met zijn onvolledige weergave van de uitbreiding van de NATO. Hij reduceert dat tot een verkiezingsstunt van toenmalig president Bill Clinton. Daarmee gaat hij niet alleen voorbij aan de soevereiniteit van staten wat inhoudt dat ze zelf kunnen beslissen over hun politieke koers zoals aansluiting bij een machtsblok naar keuze, maar poetst hij ook de  20ste eeuwse geschiedenis van de bezetting van Midden-Europese landen door de Sovjet-Unie weg. Daarnaast creëert hij een tegenstelling dat NAVO-uitbreiding in het nadeel van de Russische Federatie zou zijn, terwijl er in de jaren 2009/2010 serieuze intenties waren van het Westen om de Russische Federatie toe te staan lid van de NAVO te worden.

Bolkestein is een neorealist in de buitenlandse politiek die machtspolitiek boven moraliteit stelt. Bolkestein die ook minister van Defensie was laat de verhoudingen vooral volgen uit de loop van een geweer, en niet uit de internationale rechtsorde. Hij stelt intimidatie, chantage en militaire macht boven zachte begrippen als territoriale integriteit, zelfbeschikkingsrecht en soevereiniteit van staten. Om dat aannemelijk te maken vertekent hij de geschiedenis en laat feiten weg die niet in zijn straatje passen. Met een vriend als Bolkestein mag president Putin zich gelukkig prijzen. Niet ondenkbaar is trouwens dat deze oud-Shell directeur wat Bolkestein ook is zich geroepen voelt om zelfs zijn geweten ondergeschikt te maken aan de normalisering van de handel met de Russische Federatie. Bolkestein neemt standpunten in en is daarin verre van objectief.

Foto: Frits Bolkestein, 2013. Credits: ANP.

Tussen goedpraters en kwaadsprekers: meeste Nederlanders zwegen in 2015 over de vluchtelingen

2015 was lastig. Vluchtelingen namen met gevaar voor eigen leven en dat van hun kinderen de boot naar Europa. Opvang had geen halszaak moeten zijn, maar de reactie erop legde van alles bloot en voedde de onzekerheid. Mede door een slechte voorbereiding van de landelijke overheid die afgelopen jaren tegen het advies van het COA in opvanglocaties had gesloten. In een reactie op die reactie kwam het Nederlands kabinet met misleiding en spin om eigen falen en verdeeldheid te verhullen door de spreekwoordelijke Apotheker van Aleppo als hoogopgeleide vluchteling te presenteren met de suggestie dat hij snel bij ging dragen aan de Nederlandse economie, terwijl uit Duits onderzoek blijkt dat slechts 10% van deze vluchtelingen hoogopgeleid is. In Nederland is 30% van de bevolking hoogopgeleid. In vooral de regionale media verschenen ineens kunstzinnige, musicerende en vluchtelingen zoals wij die redelijk Engels spraken, terwijl de analfabeten, de door oorlog getraumatiseerden en religieuze hardliners onder de vluchtelingen buiten beeld bleven.

De reactie legde veel bloot dat onder druk niet klopte en de werkelijkheid niet weerstond. Er was de onmacht van de EU om door te pakken en een strategische visie te formuleren op het eigen functioneren. De EU was niet in staat om de eigen buitengrenzen te bewaken. Er was het gebrek aan bestuurlijk besef van het openbaar bestuur op gemeentelijk niveau om het belang van de eigen burgers voorop te zetten. Bij vestiging van azc’s moesten vele burgemeesters er door protest aan herinnerd worden dat ze niet volgens partijpolitieke lijnen hun partijgenoten in Den Haag moesten volgen, maar ingehuurd waren om het belang van de eigen inwoners voorop te zetten. Er was een harde kern van buitenlandhaters die door zowel het ontbreken van de controle op en registratie van de vluchtelingstroom alsook door de tweespalt in het kabinet tussen VVD en PvdA en de aantoonbaar te rooskleurige verhalen als een geschenk munitie in handen kreeg. Er was een meerderheid van bezorgde burgers die zich zowel niet thuis voelde bij de verhullende verhalen van kabinet en overheden die overduidelijk de regie verloren hadden als bij degenen met een ideologie van haat die het niet ging om het vinden van een oplossing, maar om het politiseren van iets wat in aanleg gewoon probleembeheer was.

Door de tweespalt die feitelijk een driespalt was werd 2015 een schizofreen jaar omdat velen vreesden door overreactie en lui denken ingedeeld te worden bij de verkeerde groep. Ze waren op hun dood om door associatie waartegen geen weerwoord bestond gestigmatiseerd te worden en hielden daarom meer dan ze eigenlijk wilden hun mond. Dit alles ging ten koste van de redelijke middenweg die onnodig verzwakte en ruim baan gaf aan de goedpraters en de kwaadsprekers. De meerderheid van goedwillende Nederlanders heeft niets tegen vluchtelingen , maar maakt zich vooral ongerust over de eigen toekomst en dat van hun kinderen.

Foto: Minister Ploumen met de fiets in het VN-vluchtelingenkamp Al Zaatari, maart 2015. Credits EPA / Jamal Nasrallah.

Claudia van Steenpaal uit dorpsraad Nieuw Vossemeer gezet. Bewustwording over status en functioneren dorpsraden gevraagd

Leden van dorpsraden worden niet gekozen, maar gevraagd. Dorpsraden zijn niet gebonden aan enige politieke of religieuze richting en proberen zich zo neutraal mogelijk op te stellen. Ze zijn zoveel mogelijk een afspiegeling van de samenstelling van de bevolking. Aldus een omschrijving van de dorpsraad Dinteloord en Prinsenland, net als Nieuw Vossemeer onderdeel van de West-Brabantse gemeente Steenbergen.

Claudia van Steenpaal citeert een brief die voorzitter Juul Verhallen van de dorpsraad Nieuw Vossemeer haar stuurde. Ze is uit de dorpsraad gezet. Reden die hij geeft: ‘In de vluchtelingendiscussie hebben wij een heel andere mening dan jij, wij willen daar absoluut afstand van nemen.’ Tot 8 juli 2014 was Verhallen voorzitter van de lokale partij Gewoon Lokaal, de grootste fractie in de raad van Steenbergen die met VVD, CDA, D66 en Steenbergen Anders de coalitie vormt. Volgens een bericht in BN De Stem heeft de partij nog geen standpunt ingenomen, maar zijn ‘de individuele fractieleden uitgesproken voorstander van een azc in Steenbergen’.

De vraag die Verhallens brief oproept gaat niet over het functioneren of de opstelling van Van Steenpaal of de komst van een asielzoekerscentrum, maar over het functioneren van dorpsraden als informele bestuurslaag. Wat is de status en de werking van een dorpsraad? Hoe open en democratisch gaat het eraan toe? Worden er procedures gevolgd en wie houdt er toezicht op? Hoe kan het dat iemand met een sterk politiek profiel als Juul Verhallen voorzitter kan worden van een dorpsraad die zich neutraal dient op te stellen? Is Van Steenpaal zonder recht op beroep of gelegenheid om zich te verdedigen uit de dorpsraad gezet? Mag een voorzitter dat eenzijdig doen? Door wie is zij benoemd en wat zijn de voorwaarden van zo’n benoeming? Hoe heeft zij die voorwaarden geschonden? Als Van Steenpaal uit de dorpsraad wordt gezet vanwege haar opstelling tegen een azc is de dorpsraad dan nog een afspiegeling van de samenstelling van de bevolking van Nieuw Vossemeer?

Hoe deze kwestie op te lossen? Het is gewenst de bewustwording over de status van dorpsraden te vergroten. Leden ervan worden weliswaar niet gekozen, maar zoals uit deze kwestie blijkt stellen de leden ervan zich niet strikt a-politiek op. Dat is ook onmogelijk. Juist het ingrijpen van Juul Verhallen door de benoemde Claudia van Steenpaal uit de dorpsraad te zetten verduidelijkt dat een dorpsraad soms lijnen van lokale partijpolitiek volgt. Dan zouden verkiezingen voor de dorpsraad eerlijker en minder schimmig zijn. Juist de verhulde vermenging van partijpolitiek en ongebondenheid maakt een dorpsraad kwetsbaar en werking ervan beperkt.

Ondraaglijke lichtheid van de zwart-wit denkers. Tommy Robinson vs EU

Een zwart-wit wereldbeeld is simpel. En geriefelijk om te hanteren. Het is vakantie van het denken. Maar het vat de werkelijkheid niet en is onbruikbaar voor praktische oplossingen. Het scherpt zelfs het debat niet aan.

Assad of IS? Putin of Porosjenko? Pegida of islam? Deze tegenstellingen zijn niet het hele verhaal. Wat als iemand niet voor Assad of IS, Putin of Porosjenko, Pegida of islam kiest? Maar wel voor iets anders? Of iets ertussenin? Probleem is dat de politiek weinig legitimatie en zeggingskracht meer heeft en niet overtuigt.

In Syrië moeten zowel Assad als IS weg. In Oost-Europa moeten zowel Putin als Porosjenko weg. In de EU moeten zowel Pegida als de politieke islam weg. Leg daarnaast maar eens uit dat een zwart-wit tegenstelling niet werkt. Zelfs niet helpt als hulpmiddel om iets te scherp te krijgen. Vooral een makkelijke profilering dient. Tommy Robinson van Pegida UK sprak ergens in Nederland. Waarschijnlijk in Utrecht op 11 oktober. Swell.

Anti-fascisme is theater. Begripsverwarring uit politieke marketing

De Franse socialistische politicus Lionel Jospin en presidentskandidaat in 2002 noemde in 2007 het anti-fascisme niet meer dan theater, want Frankrijk zou geen fascistisch kwaad kennen. Er is weliswaar het extreem-rechtse Front National maar dat is geen fascistische partij. Over Nederland kan hetzelfde gezegd worden, de PVV is een rechts populistische of extreem-rechtse partij, maar geen fascistische partij.

Voor zogenaamde anti-fascisten is dat uiteraard geen werkelijkheid waarmee ze uit de voeten kunnen. Want ze ontlenen hun bestaansrecht aan het zich afzetten tegen fascisten. Of die in werkelijkheid nu wel of niet bestaan. Daarom moeten fascisten in de beeldvorming worden gecreëerd. Met de stijlmiddelen herhaling en overdrijving. Zo simpel is het. Zoals Jospin terecht zei is dat zogenaamde anti-fascisme theater. Het dient niet zozeer de strijd tegen de fascisten, maar het bestaan van anti-fascisten. Geschiedenis herhaalt zich anders.

Foto: Schermafbeelding van hashtag Laat Ze Niet Lopen, 11 oktober 2015.

Kabinet neemt onvoldoende regie in asielbeleid. Noodopvang Woerden belaagd

In Woerden heeft een groep van 20 mensen met bivakmutsen vrijdagavond de tijdelijke noodopvang voor asielzoekers (vluchtelingen en migranten) bestormd. Volgens een bericht van Woerden.tv werden hierbij hekken omver geduwd, eieren gegooid en vier vuurwerkbommen tot ontploffing gebracht. De belagers zijn niet binnen geweest. Burgemeester Victor Molkenboer (PvdA) keurt de actie af. Hij noemt het een zieke groep.

Fractievoorzitter Zijlstra pleit in een interview met het AD voor een sobere opvang van vluchtelingen. Dat moet het minder aantrekkelijk maken om in Nederland asiel aan te vragen. Halbe Zijlstra wil daartoe zelfs de Vreemdelingenwet aanpassen ‘om er een einde aan te maken dat asielzoekers met een tijdelijke verblijfsvergunning dezelfde voorzieningen krijgen als degenen met een permanente.’ Het is onduidelijk of dit voorstel van de VVD een parlementaire meerderheid heeft en het meer is dan symboolpolitiek om electorale redenen. De VVD is in de peilingen door de PVV voorbijgestreefd. De negatieve blik van Zijlstra is opvallend. Compassie met vluchtelingen en nog minder met economische migranten ontbreekt in zijn perspectief.

Nederland laat zich met de aanpak van het asielbeleid van haar slechte kant zien. Burgers en het openbaar bestuur van Oranje werden door het kabinet gepasseerd. En geschoffeerd. Zodat het vertrouwen in de landelijke politiek onnodig beschaamd werd. Relschoppers zien hierin een aanleiding en legitimatie om op te harde manier te protesteren bij een noodopvang. Het kabinet zette zichzelf klem doordat het procedures heeft laten vastlopen en te laat in actie is gekomen. Het heeft afgelopen zomer de urgentie niet onderkend.

Theoretisch is de oplossing simpel. Wie volgens het Vluchtelingenverdrag recht heeft op asiel moet snel een status krijgen, en migranten die geen recht hebben op die status moeten uitgewezen worden zodat de druk op de voorzieningen afneemt. Onduidelijk is welk percentage van de asielzoekers dat Nederland binnenkomt ‘echte vluchteling‘ is. Door de chaos in de registratie en de snelle instroom ontbreken harde cijfers over de asielzoekers. Een indicatie is de schatting voor Duitsland dat 40% van de asielzoekers Syrische vluchteling is.

Pegida en Internationale Socialisten demonstreren in Utrecht. Tegen elkaar?

Zondag 11 oktober zijn er twee demonstraties in Utrecht. van de Internationale Socialisten (13.00 uur) en van Pegida Nederland (14.00 uur). Over het asielbeleid. Burgemeester Jan van Zanen (VVD) staat volgens DUIC de demonstraties toe, maar verbiedt met een beroep op de openbare orde een mars: ‘Om aan beider recht om te demonstreren tegemoet te komen, ziet de burgemeester, in samenspraak met politie en Openbaar Ministerie, geen andere mogelijkheid dan het fysiek op voldoende afstand scheiden van beide demonstraties én het verbieden van een optocht door de stad.’ De Internationale Socialisten mag demonstreren op het Janskerkhof (rood) en Pegida op het Vredenburg (groen). Een afstand van 630 meter. Met als barrière de Oudegracht.

De van oorsprong trotskistische Internationale Socialisten demonstreert niet zozeer voor het asielbeleid, maar tegen Pegida dat het reduceert tot nazi’s die de daad bij het woord van Wilders voegen: ‘Vluchtelingen en moslims zijn welkom hier en we leggen de schuld van de bezuinigingen neer bij waar die hoort: de multinationals, banken en hun medeplichtigen in de politiek.’ Het zich als ‘anti-fascistisch’ profilerende AFA Nederland roept actief op om de demonstratie van Pegida te verstoren: ‘Wij roepen dan ook nog steeds op je tegen dit racistische propaganda-protest te verzetten. Kom om 14:00 uur naar het Vredenburgplein en overstem de racisten met lawaai, of laat op een andere manier zien dat Pegida niet welkom is in Utrecht.’

Pegida is wel welkom in Utrecht. Als inwoner van Utrecht vind ik het ongepast dat een actiegroep namens mij de ander de toegang ontzegt. Zo werkt democratie niet. De intolerantie van de links- en rechts-radicalen die in Utrecht demonstreren is schrijnend en geeft hun geestelijk failliet aan. Hun interpretatie van de democratie is bijzonder. Daar moeten het openbaar bestuur en politie tussendoor laveren. Ik woon op loopafstand van het Janskerkhof en gun iedere groep die binnen de wet opereert een demonstratie om het eigen gedachtengoed te presenteren. Wat ik en andere burgers daar echt van vinden is van geen belang in de pluriforme samenleving met honderden meningen, wereldbeelden, bewegingen en actiegroepen. Negativisme beantwoorden met negativisme zoals AFA Nederland doet is een zwaktebod en geen geloof in de kracht van eigen argumenten.

Foto: Schermafbeelding van de route te voet van het Vredenburg naar het Janskerkhof te Utrecht.