Update 22 januari: Joke Kaviaar veroordeeld tot 4 maanden onvoorwaardelijk wegens opruiing. Ze gaat in hoger beroep. Zie voor toelichting onder reacties.
Op 8 januari dient de zaak tegen Joke Kaviaar. Pseudoniem van dichteres en activiste Joke Kuyt. Ze verzet zich geweldloos tegen het asielbeleid. Volgens 13september.nl -‘voor vrijheid van beweging en tegen repressie‘- werd ze op 13 september 2011 opgepakt door de Nationale Recherche wegens ‘opruiing en verspreiding tot opruiing, met terroristisch oogmerk’ en drie dagen vastgehouden. Haar website werd op 7 december 2011 door toedoen van het Landelijk Parket van het OM ontoegankelijk gemaakt en pas een dag later teruggezet. Nu wordt ze gedagvaard wegens ‘opruiing tot enig strafbaar feit of tot gewelddadig optreden tegen het openbaar gezag‘. Het terroristisch oogmerk is vervallen. Wat rechtvaardigt deze aanpak? Probeert de overheid wellicht een opponent buiten de orde te plaatsten en werpt het hiertoe drempels op die ongeoorloofd zijn?
Steungroep 13 september verklaart in een persbericht dat het gaat om een politiek proces. Of dat klopt valt af te meten aan de dagvaarding. Joke Kaviaar werd opgepakt en gedagvaard voor vier teksten. Daarop bepaalt het OM de vervolging. Daarnaast voert ze met de Werkgroep Stop Deportaties openlijk harde acties uit tegen het asielbeleid, zoals ook uit een VN-artikel blijkt. Close reading kan uitmaken of Joke Kaviaar of de overheid over de schreef gaat. Perkt de overheid de vrijheid van meningsuiting al dan niet onrechtmatig in? Waaruit bestaat de oproep tot enig strafbaar feit of gewelddadig optreden tegen het openbaar gezag in de teksten?
25 juni 2008: Waar blijft de Hollandse opstand? Joke Kaviaar vraagt zich af wanneer burgers in actie komen tegen de repressieve overheid. Zie de ‘Identiteitscontroles. Preventief fouilleren. Cameratoezicht. Razzia’s‘. Over het vreemdelingenbeleid: ‘Waar blijft de Hollandse opstand? Wie gaat er mee om de kantoren van de IND te bestormen en leeg te trekken, de archieven en computers te overgieten met benzine en door vuur te vernietigen? Wie helpt de moderne Gestapo te stoppen dossiers over ongewensten aan te leggen? Wie gaat er mee met sloophamers en shovels, om de muren van de deportatiekampen en gevangenissen te slechten? Wie gaat er mee om de kniptangen uit te delen waarmee mensen uit hekken en prikkeldraad kunnen worden bevrijd?’ De tekst gaat over bewustwording van burgers die slapende wakker zijn en afgekocht worden.
8 april 2011: Leers, het vuur en de dood. Joke eindigt met de oproep om bij minister Leers op bezoek te gaan: ‘Het wordt tijd dat we die uitnodiging aannemen, maar dan niet om te praten. Er valt namelijk niet te praten over de manier waarop mensen moeten worden gechanteerd, gecontroleerd, geïntimideerd, opgesloten en gedeporteerd. Er valt niet te praten met mensen die wetten en regels maken om marteling en moord de schijn van legitimiteit te geven, om hen te helpen de maskers op te houden. Wie gaat er mee op visite bij Leers?’ De tekst geeft een analyse en opsomming, maar geen expliciete oproep tot geweld tegen minister Leers.
16 juli 2011: Neederland wordt schoongeveegd. Joke ziet minister Leers als een stofzuiger met christelijke waarden die niet zou mogen blijven. Tijd voor de aanval, en de stekker eruit. ‘Menig dictator werd in de loop van de geschiedenis een kopje kleiner gemaakt en er werd gedanst om zijn lijk, gejuicht om zijn einde, gevierd de vrijheid. Het feit dat Neederland zich een democratie noemt, vrijwaart de natiestaat niet van zulk broodnodig ingrijpen in de macht. Niet om de macht over te nemen, maar om deze af te breken. Het zal alles niet legaal zijn, maar ach. Er is wel meer niet legaal. Voor sommigen is de illegale actie een keuze. Voor anderen het illegaal verblijf een opgelegd feit. Laat ons allen daders zijn!‘ Ondanks het krachtige beeld van de stofzuiger en de oproep tot illegale actie wordt niet eenduidig wat Joke Kaviaar hieronder verstaat. Heeft iemand het recht om onderdelen van de rechtsstaat buiten de orde te verklaren om de democratie te redden?
20 november 2011: RARA, wiens rechtsorde is het? Tekst dateert van na de detentie van 13 september 2011 en heeft als aanleiding een uitzending van Andere Tijden van 18 november 2011 over de Rara-zaak: ‘Rara, wiens rechtsorde is het? Niet de mijne, al wordt ie mij opgedrongen. Die rechtsorde, die is er voor wie geld en macht heeft, die is er voor lobbyisten en politici, voor bazen en brave slaven (fooien zijn toegestaan en smeergeld ook). Die rechtsorde maakt mensen kansloos en als ze dan goed kansloos zijn geworden, noemt de rechtsorde ze nutteloos en crimineel en slaat genadeloos met straffen en maatregelen toe.’ Een politieke stellingname van Joke over wat de rechtsorde is, zonder expliciete oproep tot geweld of enig strafbaar feit.
M’n conclusie aan de hand van de teksten is dat Joke Kaviaar het hartstochtelijk opneemt voor asielzoekers en geen blad voor de mond neemt. Als ondersteuning gebruikt ze literaire spiegelingen en vergelijkingen die krachtige beelden vormen. Beredeneerd vanuit de agitator maakt het dichterlijke -en afgewogen- taalgebruik het haar mogelijk om te duiden en te verklaren zonder tot expliciete oproepen te komen. Ofwel, Joke Kaviaar blijft binnen de wet. Ze gebruikt de vrijheid om haar afkeurende mening over het vreemdelingenbeleid en hoofdrolspelers die het uitvoeren te geven. Ze filosofeert over de rechtsorde die nadelen geeft, maar da’s een politieke mening die ze binnen de rechtsstaat mag uiten. Haar vervolging past niet binnen onze rechtsstaat.
Foto 1: Alexander Christiaan Jacob, Gedachtenpolitie Special.
Foto 2: ‘Joke Kaviaar, een van de woordvoerders van de Werkgroep Stop Deportaties: ‘Doodliggen, bloedgeld brengen: het is heel veel symboliek’. Credits: Roeben
George Knight 