Terrorisme experts in media zijn minder onafhankelijk dan het lijkt

Wat is terrorisme en wie bepaalt dat? Wie vormen eigenlijk dat rondreizende circus van ‘terrorisme experts’ dat in de media een mening over terrorisme mag geven? Vormen of vervormen ze ons beeld van de wereld? Velen ervan lijken verre van onafhankelijk te zijn, zoals Glenn Greenwald en Lisa Stampnitzky voor ‘Democracy Now!’ met voorbeelden toelichten. Onder terrorisme verstaan de ‘onafhankelijke experts’ die op de loonlijst staan van media of bedrijven uitsluitend het geweld van moslims tegen Westerse doelen. Is het in Nederland beter gesteld met de ‘onafhankelijke terrorisme experts’ die in de media optreden? Het lijkt er niet op.

Nederland kent ‘terrorisme expert‘ Glenn Schoen die in de media optreedt en als ‘onafhankelijk expert‘ wordt gepresenteerd. Nog een week geleden werd hij in de uitzending van 7 januari in de talkshow Jinek als ‘terrorisme expert’ aangekondigd. Er is alleen een probleem. Schoen is geen ‘terrorisme expert‘ en mist de kwalificaties ervoor, maar is een vertegenwoordiger van de Amerikaanse beveiligingsfirma G4S die gewoon z’n eigen product verkoopt. Schoen redeneert vanuit het uitgangspunt: ‘Er is een dreiging, dus is er een dreiging’.

Prima als iemand eigenbelang heeft, maar de media moeten zo iemand dan niet als ‘onafhankelijk terrorisme expert‘ presenteren. Schoen is onafhankelijk noch expert. Buro Jansen & Janssen analyseerde in 2014 Schoens optreden in de media: ‘Waarom de beveiliger met alle egards wordt ontvangen, lijkt minder met zijn expertise te maken te hebben dan met zijn onkritische houding ten aanzien van de veiligheidsstaat. (..) Voor de journalistiek lijkt in principe hetzelfde uitgangspunt te gelden. Geweld en ellende verkopen nu eenmaal beter dan het verhaal dat de meerderheid van de Nederlanders elke dag zonder problemen zal doorkomen.‘

Dan zijn er nog andere ‘terrorisme experts‘ als Rob de Wijk, Edwin Bakker, Gilliam de Valk, Willemijn Aerdts, VVD-senator Frank van Kappen of ICT-expert Ronald Prins die masterclasses geven aan de European Security Academy. Wellicht door hun kwalificaties deskundiger dan Schoen, maar onafhankelijk zijn ze zeker niet. Over De Wijk schreef ik eerder: ‘De veiligheidsindustrie heeft als legitimatie de dreiging die door ‘wetenschappers‘ en ‘journalisten‘ in de lucht wordt gehouden. Daartoe worden vijandbeelden gecreëerd om het belastinggeld te verantwoorden. Vanuit deze industrie worden door ‘deskundigen‘ in de publieke opinie breed analyses verspreid die als overeenkomst hebben dat ze de noodzaak voor het bestaan ervan ‘neutraal’ onderstrepen. Rob de Wijk maakt onderdeel uit van deze industrie. Het is zijn goed recht, maar het zou gewenst zijn als er voortaan een disclaimer bij z’n opinies verschijnt: ‘Beperkt houdbaar door eigenbelang‘.. ‘

Foto: Schermafbeelding van docenten voor de masterclass Protective Intelligence van de European Security Academy in Den Haag, 2014. Met Gilliam de Valk, Willemijn Aerdts, Glenn Schoen, Dick Oey, Frank van Kappen, Herman Mulder, Ronald Prins en Michael Stronck.

A Story of Two Glenns. Sluiting ambassades afleiding voor NSA-schandaal?

Guardian-columnist Glenn Greenwald ziet in de berichten over een dreigende aanslag door Al Qaeda en het besluit van de Amerikaanse regering om 19 ambassades te sluiten een afleiding voor de onthullingen over de NSA: ‘Here we are in the midst of one the most intense debates and sustain debates that we’ve had in a very long time in this country over the dangers of excess surveillance, and suddenly an administration that has spent two years claiming that it has decimated Al-Qaeda decides that there is this massive threat that involves the closing of embassies and consulates throughout the world. And within literally an amount of hours, the likes of Saxby Chambliss and Lindsey Graham join with the White House and Democrats in Congress — who, remember, are the leading defenders of the NSA at this point — to exploit that terrorist threat, and to insist that it shows that the NSA and these programs are necessary.’

‘Terrorisme-deskundige’ Glenn Schoen van beveiligingsbedrijf G4S kijkt er anders tegenaan en houdt slagen om de arm: ‘Er moeten duidelijk wat inlichtingen zijn binnengekomen, of meerdere indicatoren in meerdere regio’s dat er iets gaat spelen, of één sterke indicator dat er een aanslag komt, maar zonder dat ze daar een geografisch referentiepunt voor hebben. Het is een paar jaar sinds we zo’n wijdverspreide respons op een dreiging hebben gezien, waarbij zowel een aantal ambassades is gesloten als zo’n waarschuwing uitgaat naar alle Amerikanen wereldwijd.‘ Schoen redeneert van buiten uit: ‘Er is een dreiging, dus is er een dreiging’.

Welke Glenn heeft gelijk? Wat Greenwald zegt over de afleiding van de regering-Obama die de laatste weken in het nauw is gekomen klinkt aannemelijk. De waarschuwing voor de dreiging zorgt voor afleiding van de onthullingen en probeert de noodzaak van de spionageprogramma’s te benadrukken. Maar ook Schoen kan het bij het rechte eind hebben. Probleem met nationale veiligheid is dat niet te controleren valt of er werkelijk aanwijzingen voor terroristische aanslagen zijn. Of dat de waarschuwingen en de publiciteit erover een ander doel dienen. Media zouden er in elk geval niet bij voorbaat vanuit moeten gaan dat wat de Amerikaanse regering zegt waar is. Nederland sluit de ambassade in Jemen zonder er sprake is van een gerichte dreiging.

Foto:  Afleiding of Aanslag?