Update 19 november 2013: Een uitspraak van het Gerechtshof Amsterdam draait in hoger beroep de eerdere veroordeling van GeenStijl terug. De inhoudsindicatie zegt: ‘Het plaatsen van een hyperlink naar een elders openbaar gemaakt werk is in beginsel geen zelfstandige manier van openbaar maken of van interventie daarbij en levert geen inbreuk op auteursrecht op.’ Dat hakt er juridisch in. GeenStijl suggereert met grappige overdrijving dat het hiermee voor ons het internet heeft gered. Ach, we gunnen GeenStijl graag dit zalige moment van victorie. De uitspraak is belangrijk voor bloggers, surfers en hyperactieve hyperlink-zoekers.
GeenStijl (GS) is door de rechter op de vingers getikt omdat het in een bericht van 27 oktober 2011 had doorgelinkt naar Filefactory.com met naaktfoto’s van Britt Dekker, een mediapersoonlijkheid in het lichtere genre. Volgens de rechter heeft GS inbreuk gemaakt op zowel auteursrecht, portretrecht als privacy. Carli Hermès maakte op 13 en 14 oktober 2011 op verzoek van Playboy een reportage van Britt Dekker.
Op 26 oktober 2011 vernam uitgever Sanoma dat de foto’s in vreemde handen waren gekomen en benaderde Sanoma de Telegraaf met het verzoek te voorkomen dat de foto’s via dochterbedrijf GS zouden uitlekken. Op 27 oktober plaatste GS dus de hyperlink naar Filefactory. Na sommatie door Sanoma werden ze verwijderd, maar vervolgens linkte GS in een update naar Imageshack.us. Ook daar werd de reportage van Carli Hermes na sommatie door Sanoma verwijderd. Maar de reportage was verspreid over internet en via GS verschenen in de reactieruimte telkens links naar nieuwe sites waar de reportage opdook. In updates van 7 november en 17 november plaatste GS opnieuw hyperlinks. De foto’s verschenen in het decembernummer van Playboy.
Sanoma meent dat GS de foto’s via hyperlinks toegankelijk heeft gemaakt aan een ruimer publiek dat zonder interventie van GS niet was bereikt. Omdat GS dit deed om het bezoek naar haar site te vergroten, en dus winst te maken, zou GS auteursrechtinbreuk plegen. GS betwist dat ze de reportage openbaar heeft gemaakt. Ze zegt geen enkele feitelijke, technische of andere rol te hebben gespeeld bij het uitlekken of publiceren van de reportage. GS beweert door een medewerker van Sanoma op de hoogte te zijn gesteld van de reportage op Filefactory en Imageshack die daar de foto’s plaatste. GS zegt ernaar te verwijzen zoals een journalist naar een bron verwijst. Het plaatsen van een hyperlink beschouwt GS niet als kopiëren, maar als citeren.
De rechter beoordeelt of GS een interventie heeft gepleegd. Sanoma meent dat GS de fotoreportage op Filefactory en Imageshack heeft geplaatst om er naar te kunnen verwijzen. Maar de rechter oordeelt dat Sanoma dit niet kan aantonen. Toch oordeelt de rechter dat GS door op haar site te verwijzen naar in een kleine kring bekende hyperlink de reportage publiekelijk toegankelijk en vindbaar heeft gemaakt. Hoe GS de hyperlink kende blijft ongewis. GS beweert dat het tot de marketingstrategie van Sanoma behoorde om te linken naar GS en zo publiciteit te maken voor het decembernummer van Playboy. Sanoma betwist dat.
Het vonnis is mager en vervalt in een cirkelredenering. De rechter oordeelt dat omdat GS een nieuw publiek bereikte en dat deed om winst te maken er sprake was van een bewuste interventie. Maar dat gaat voorbij aan het mogelijk lekken van Sanoma uit promotiedoeleinden en het gegeven dat niet aangetoond is dat GS feitelijk, technisch of anderszins betrokken was bij het plaatsen van de foto’s op Filefactory en Imageshack. Het deed wat journalisten behoren te doen en op internet beter gebeurt dan elders: verwijzen naar bronnen. GS gaat tegen het vonnis in beroep: ‘We pikken het ook niet dat rechters het internet niet snappen. Zonder hyperlinks geen internet. Zonder internet geen nieuws. Zonder nieuws… nou ja, dan dooft het licht.’
Foto: Carli Hermès, Britt Dekker voor Playboy. Credits: Carli Hermès
George Knight 