Foto’s van een bezoek van Oekraïense scholieren aan een museum in Dresden (1965)

Erich Höhne en Erich Pohl, ‘Ukrainische Schüler mit dem Jugendklub Kupferstichkabinett in der Gemäldegalerie Alte Meister‘. Dresden, 1965. Collectie: Deutsche Fotothek.

Zonder dat men weet wat dit precies is zijn er aanwijzingen om deze foto’s te duiden. Ze zijn uit een reeks van 81. Het schilderijenkabinet Oude Meesters staat in the picture.

Het gaat om een museum in Dresden in 1965. Dus in de toenmalige DDR. Een groep Oekraïense scholieren is op bezoek en wordt rondgeleid. Als dat het gepaste woord is om hun rondgang te omschrijven. Duitse leeftijdsgenoten van een jeugdclub van het prentenkabinet van het museum zijn ook aanwezig. Maar de jongere generaties hebben niks te vertellen en dienen zo te zien als zetstuk. Als achtergrond. Het bezoek toont meer dan prenten alleen.

Erich Höhne en Erich Pohl, ‘Ukrainische Schüler mit dem Jugendklub Kupferstichkabinett in der Gemäldegalerie Alte Meister‘. Dresden, 1965. Collectie: Deutsche Fotothek.

De sfeer van een geleid bezoek schemert door de fotoreeks heen. Iedereen zit gevangen in de eigen rol. De Oekraïense scholieren worden als vee door het museum geleid. De Duitse museummensen geven naar wat men mag aannemen een ideologisch correcte uitleg bij de kunstwerken. Onder toezicht van de Duitse beambten van de communistische partij. Er lopen zelfs twee Russische militairen rond.

Het bezoek is een mediaspektakel dat draait om propaganda. Het is een middel om de hechte band tussen de communistische broedervolkeren te benadrukken. Dat gaat echter op zo’n zichtbaar gedwongen wijze dat het averechts werkt. Of misschien werkte dat in 1965 goed in een gesloten samenleving. Maar ook toen al waren de verveling en saaiheid ervan af te lezen.

Hoe dan ook, het toont van bovenaf geënsceneerd. Militaristisch. Bloedserieus. Hiërarchisch. Generatieconflict. Kondigt zich hier in 1965 al het einde van de val van het ijzeren gordijn in 1990 aan? Het zou kunnen, deze dwang toont verre van duurzaam.

Erich Höhne en Erich Pohl, ‘Ukrainische Schüler mit dem Jugendklub Kupferstichkabinett in der Gemäldegalerie Alte Meister‘. Dresden, 1965. Collectie: Deutsche Fotothek.

Salafisten willen 25 miljoen korans in Duitsland verspreiden: ‘Lies’

Het Duitse lees en het Engelse leugens komen overeen met de naam van een actie van in Duitsland wonende salafisten: Lies. Ze willen gratis 25 miljoen Duitstalige korans in Duitsland verspreiden. Op Paaaszaterdag zijn onder andere in Berlijn, Hamburg, Frankfurt am Main, Keulen, Konstanz, Hannover, Kiel en Dresden al 300.000 exemplaren verspreid. Het is een gecoördineerd project dat mede gedragen wordt door de  Keuls-Palestijnse zakenman Ibrahim Abou Nagie.

Salafisten streven naar een pure islam. De beweging grijpt terug naar een geïdealiseerd beeld van de vroege dagen van de islam zoals dat ooit door voorouders zou zijn gepraktiseerd. Veel salafisten zijn te herkennen aan lange baarden, een bidvlek op dun voorhoofd dat  in de kringen status geeft en lange gewaden. Vrouwen zijn verplicht een hoofddoek te dragen. Ze roepen niet op tot geweld, maar veiligheidsdiensten zien de stroming toch als ongewenst omdat het onverdraagzaamheid predikt jegens andersdenkenden. Zeker waar het zich verbindt met het wahabisme uit Saoedi-Arabië dat andersdenkenden verkettert.

Intolerantie is geen reden om de actie af te keuren. Missionering is een aloud principe van religie. Hoe meer inspiratie het geeft, hoe machtiger het wordt en hoe zelfverzekerder een religie optreedt. De slogan ‘Lees, in de naam van uw Heer die u geschapen heeft‘ is neutraal en zal vele bevindelijke christenen aanspreken. De gepaste reactie op dit soort acties is de vraag aan de salafisten of ze alle vrijheden onderschrijven zoals de rechtsstaat die garandeert. Zoniet, dan past religiekritiek. De slogan kan dan hetzelfde blijven: Lies.

Foto: Salafisten verspreiden korans op Paaszaterdag. De actie van aanhangers van salafisme vond plaats in verschillende deelstaten.(© naam DAPD)