Gedachten bij twee foto’s met Edmund Reinhardt (1927)

Hans Böhm, Zivilporträt: Edmund Reinhardt; Bei der Abreise nach Amerika, 1927. Collectie: Theatermusuem Wien.

Een oceaanstomer nadert de haven. Een man kijkt naar de fotograaf die op zijn beurt ook naar het schip kijkt. Dit zijn oude tijden toen wekelijks grote, luxe schepen de Noord-Atlantisch route tussen West-Europa en New York overbrugden.

Wie is de man? Hij is Edmund Reinhardt, de zakelijke leider van projecten van zijn broer. De in die tijd wereldberoemde Oostenrijks-Amerikaanse regisseur Max Reinhardt die vanaf 1900 als vernieuwer spektakel op maat in het theater maakte. Als Oostenrijkse jood emigreerde hij in 1937 definitief naar de VS.

Edmund is de onmisbare man op de achtergrond. Twee jaar na deze foto’s stierf Edmund. Slechts 42 of 43 jaar oud. Max kreeg toen ook de zakelijke beslommeringen op zijn schouder.

Het Theatermuseum meent dat het om een vertrek van Edmund Reinhardt gaat. Maar is het niet logischer om te veronderstellen dat het om een aankomst van zijn broer gaat die hij af komt halen? Want waarom zwaaien naar een schip waar men enkele uren of een dag later mee vertrekt?

Doet het ertoe wat voor schip het is waarmee Max in 1927 uit New York kwam of Edmund uit Hamburg mee vertrekt? Het is niet uit de foto af te leiden, maar het moet een van de drie schepen van de HAPAG, de Hamburg-Amerika lijn zijn: de Albert Ballin, de Deutschland (IV) of de Hamburg (II) die tussen 1923 en 1925 op de Hamburgse werf Blohm & Voss werden gebouwd.

Hans Böhm, Zivilporträt: Edmund Reinhardt; Abfahrt nach Amerika, 1927. Collectie: Theatermuseum Wien.

Op de tweede foto is het ineens een stuk drukker aan de havenkant. Zo lijkt het. De fotograaf verschuift zijn lens naar rechts. Iedereen zwaait naar het schip of kruipt tersluips naar fotograaf Hans Böhm om in beeld te komen.

Het is geen kleine gebeurtenis, het op een luchthaven, treinstation of haven ophalen of wegbrengen van een bekende. Dat gaat over verhalen en medeleven. De tragiek van deze foto’s toont dat nooit zeker is wie vertrekt of aankomt.

We weten nooit vooraf wie het langst de ander welkom heet en wie uiteindelijk als eerste afscheid neemt. Scheiden is hachelijk. Maar het verlangen naar ontdekking of verandering is sterker.

Gedachten bij twee foto’s van Fritz Eschen: Hamburg bij nacht

Fritz Eschen, ‘Hamburger Hafen bei Nacht – Hamburg harbour by night, vor 1945‘. Collectie: Deutsche Fotothek.

Hamburg kwam niet ongeschonden uit de Tweede Wereldoorlog. Zoals vele havensteden. Voor de oorlog is het stadsbeeld nog heelhuids. Zonder verwondingen, breuken of amputaties. Het letsel van gebombardeerde kades, afgebrande huizen en gezonken boten moet nog komen.

De stoomsleepboten met hun lange pijpen steken hun vinger op naar de hemel. Zo lijkt het. Uit Zeeland ken ik hetzelfde beeld van stoomsleepboten van de rederij van mijn grootvader die lang nadat ze uitgevaren waren werden ‘opgelegd’. Als sloop te rigoureus en nostalgie te dwingend voelt. Daarom raakt dit beeld me.

De titel van de onderste foto lijkt een gewaagde politiek aanklacht uit circa 1933, maar is dat bij nader inzien niet: ‘Große Freiheit in Hamburg‘. De Große Freiheit is een zijstraat van het uitgangscentrum Reeperbahn. Het uitgangsbord ‘Lustige Boxkampfe für Jedermann‘ lijkt te verwijzen naar een kermisattractie waar iedereen de ring in kan stappen om het op te nemen tegen de bokser van het huis. Verder is er het flaneren en afwachten van passanten te zien die nog even niet weten waar ze zich naar binnen laten lokken. Maar ze moeten niet te lang dralen.

De collectie Deutsche Fotothek geeft geen uitsluitsel over de datering van deze twee foto’s van Fritz Eschen. De bovenste met de sleepboten in de Hamburgse haven wordt gedateerd ‘vóór 1945’ en de onderste van het uitgangscentrum bij de Reeperbahn ‘rond 1933′. We weten niet eens of Eschen de foto’s op dezelfde avond maakte.

Vlekkeloos is het niet, maar wel intact. Het licht straalt, maar lights are low. De nacht dekt het leven duister, vaag en louche toe. We doen er nog geen afstand van. We geven ons er juist aan over. Het verdere is geheim.

Fritz Eschen, ‘Große Freiheit in Hamburg – Grosse Freiheit, amusement centre in Hamburg, um 1933‘. Collectie: Deutsche Fotothek.

Kunstenaar Shahak Shapira klaagt Twitter aan wegens laks beleid inzake haatspraak: #HEYTWITTER

Hoe kunst maatschappelijk relevant kan zijn bewijzen de Duits-Israëlische kunstenaar Shahak Shapira en zijn mede-activisten. Shapira beschuldigt Twitter ervan te laks te zijn in het verwijderen van haatspraak. Hij zegt 300 meldingen aan dit techbedrijf te hebben gedaan, maar slechts op 9 meldingen een reactie te hebben ontvangen. ‘Als Twitter me ertoe verplicht om deze dingen te zien, dan zouden ze het ook moeten zien’, zo zegt hij in de video die hij op 7 augustus op zijn YouTube-kanaal plaatste. Voor het Duitse hoofdkantoor van Twitter in Hamburg heeft Shapira de gewraakte meldingen met sjablonen op de weg gemarkeerd. Zodat iedereen ze kan lezen. Op straat of op YouTube. Twitter veegt intussen het eigen stoepje schoon. Symbolisch.

Wie aanwezig waren bij gesprek tussen Trump en Putin op G20 in Hamburg is de beste indicatie voor de uitkomst ervan

Belangrijk bij de ontmoeting tussen de presidenten Trump en Putin, hun ministers van Buitenlandse Zaken Tillerson en Lavrov en twee vertalers vandaag in Hamburg tijdens de G20 was wie er aanwezig waren. Over de twee vertalers is weinig bekend, maar de andere vier zijn ‘Kremlin vriendelijk‘. Naar verluidt waren het juist de Amerikanen die het aantal aanwezigen wilden beperken. Waarom? Een mogelijke reden is Fiona Hill. The Daily Beast legde dat op 5 juli in een analyse uit. Zij is als hoogste ambtenaar voor Europa en Rusland van de   Nationale Veiligheidsraad een harde criticus van Putin, schreef een kritisch boek over hem en doorziet wat hij doet. Zij had kunnen bereiken dat zoals nu niet in de beeldvorming het beeld zou ontstaan dat de uitslag van de wedstrijd Russische Federatie – VS 4-0 is. En ze had inhoudelijk kunnen reageren in het gesprek. Even opmerkelijk was dat haar baas, Nationale Veiligheidsadviseur Herbert McMaster evenmin aanwezig was.

Minister Rex Tillerson zegt niet om te willen zien naar de Russische inmenging in de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016, maar naar de toekomst te willen kijken. Er lopen meerdere onderzoeken van speciale aanklager Robert Mueller en in het Congres naar die Russische inmenging. In oktober 2016 constateerden 17 Amerikaanse inlichtingendiensten na onderzoek van 4 diensten die zich bezighielden met de Russische Federatie dat die inmenging aangetoond is. Trump en Tillerson schieten het liefst in eigen doel.

Petitie: Snelheidsbeperking zeevaart op Westerschelde. Veiligheid binnenvaart in geding. Kolonisatie van de rivier door Antwerpen

Binnenschipper Marijn Oosdijk uit Terneuzen vraagt zijn collega’s om steun in een petitie. Het gaat om de Westerschelde waar zeeschepen op weg naar of van Antwerpen en binnenvaartschepen elkaar kruisen. Die bijvoorbeeld komend uit het Kanaal van Gent naar Terneuzen als onderdeel van de hoofdtransportas Gent-Duitsland de Westerschelde over moeten steken om het Schelde-Rijnkanaal of het Kanaal door Zuid-Beveland in te varen. De klacht van Oosdijk is dat zeevaartschepen te hard varen. Zijn petitie is ook bedoeld om de klachten te inventariseren, te polsen wat de ervaringen van zijn collega’s zijn en actie te ondernemen.

Uit de reacties blijkt ongenoegen en machteloosheid. Reactie #1 zegt zelfs niet graag over de Westerschelde te varen omwille van de zeevaart die niet naar de binnenvaart omkijkt. Dat gaat niet zozeer om botsingen, maar om hoge golfslag. Reactie #28: ‘Het is waar dat met name container schepen met hoge snelheid enorme golfslag veroorzaken, als kleine binnenvaart blijf je nergens en spoelen de golven over je heen’.

Reactie #14 ziet een al jarenlang bestaand probleem: ‘Er zijn meerdere incidenten gebeurt die telkens net goed aflopen. Maar het is wachten tot een incident waar het niet goed afloopt. Wie wil die slachtoffers dan op z’n naam hebben? En wie verteld het de nabestaanden?!’ Reactie #16 voelt zich in de steek gelaten door de overheid: ‘Alle klachten wordt niets mee gedaan, heb gemeld bij politie overleg vorige maand, dat sommige zeeboten met 36 km door komen, zij hebben geen snelheidsbeperking en het enige wat je kan doen als schipper is zeggen dat je omslaggevoelig bent en dan nog.’

Belgische loodsen worden genoemd als deel van het probleem. Reactie #20: ‘En onze zuiderburen zijn met bepaalde loodsen altijd een beetje veel aan het WEDSTRIJD VAREN’. Hoe het beter kan doet deze schipper door te verwijzen naar de drukst bevaren kunstmatige zeeweg ter wereld het Noord-Oostzeekanaal bij Kiel waar een snelheidsbeperking voor zeevaartschepen geldt. Waarom op de Westerschelde geen snelheidsbeperking voor de zeevaart of op z’n minst een gelijkwaardig overleg tussen vertegenwoordigers van binnenvaart- en zeevaart bestaat is de vraag. Een mogelijk antwoord geeft A. Verboom in reactie #40: ‘Ik heb het idee sinds de Westerschelde is uitgediept, de zeevaart niet meer hoeft af te stoppen i.v.m. diepgang t.o.v. de bodem en er steeds meer grote containerterminals bij komen het probleem voor de binnenvaart steeds groter wordt.’

De problemen zijn terug te brengen tot het economisch belang van de Antwerpse haven waar alles voor moet wijken. Inclusief de veiligheid ondanks de sussende woorden van de Vlaams-Nederlandse Scheldecommissie dat wel een loodsplicht noemt, maar geen snelheidsbeperking voor zeevaartschepen. Door afspraken van de Scheldeverdragen van 2005 is de Westerschelde verdiept tot 13.10 meter. Met als gevolg dat grotere, diepere en snellere zeevaartschepen naar Antwerpen kunnen varen. Met alle veiligheidsproblemen van dien die de binnenvaartschippers in hun reacties aankaarten. De verdieping van de Westerschelde heeft voor Zeeland ongunstige neveneffecten gehad, zoals het verlies aan natuur dat het volgens afspraken van de Natura 2000 richtlijn moet realiseren op eigen gebied en de veiligheid van de scheepvaart waarvoor zoals blijkt door snelheidsbeperkingen geen afspraken gemaakt kunnen worden omdat dat blijkbaar niet in Belgisch belang is.

Terwijl de Vlaamse regering er de economische lusten van draagt moet Zeeland de lasten dragen door de Hedwigepolder als natuurcompensatie af te stoten als landbouwgrond. Wat Zeeuwen met de herinnering aan de ramp van 1953 door de ziel snijdt. Het is zover kunnen komen door het systeemmatig zwakke bestuur van de provincie Zeeland en het relatief kleine belang van deze provincie in Den Haag. Toen de Zeeuwse Jan Peter Balkenende in 2002 premier werd was het kwaad al geschied. Hij kon met de Zeeuwse CDA’er Ad Koppejan dit dossier politiek en juridisch niet meer redden, maar alleen rekken. Dat geeft aan wie het op de Westerschelde voor het zeggen heeft: België. De Vlaamse kolonisatie van de Westerschelde is de afgelopen decennia door Nederland geen halt toegeroepen, maar eerder toegenomen. De politiek laat het gebeuren. Zoals ontpoldering van de Hedwigepolder tegen Zeeuwse wensen in en marginalisering van de binnenvaart op de Schelde leren.

Foto: Petitie ‘snelheidsbeperking zeevaart Westerschelde’ op petities24.com.

Keulse politie: Noord-Afrikanen maken zich snel verdacht

De Duitse publieke omroep doet verslag van de persconferentie van de Keulse politie over de gebeurtenissen op oudejaarsavond die Europa deden schrikken. Het grote aantal Noord-Afrikaanse en Arabische daders, de brutaliteit van de aanrandingen en het gebrek aan respect voor de politie riep de vraag op hoe zich dat tot de welkomscultuur en de vluchtelingenstroom naar Europa verhield. Politici betoogden dat de instroom van meer dan 1 miljoen vluchtelingen per jaar capaciteits- en sociaal-psychologische opnameproblemen geeft.

Tot nu toe zijn volgens het OM 652 aangiften gedaan wegens straatroof en zedendelicten, vooral aanranding van vrouwen. De politie ziet een snelle toename van het aantal Noord-Afrikaanse daders die zich bezighouden met tasjesdiefstal en straatroof. Dit relativeert deels de betrokkenheid van de recente stroom vluchtelingen bij de gebeurtenissen in Keulen. Maar onduidelijk blijft onder welke voorwendsels precies deze mannelijke Marokkanen, Algerijnen en Tunesiërs naar Duitsland kwamen en hoe hun status van asielzoeker zich verhoudt tot die van vluchteling. De registratie van zowel Keulse daders als vluchtelingen laat nog veel vragen open.

Als het vooral gaat om klassieke criminaliteit die door aanwas met andere groeperingen en overmoed op oudejaarsnacht zo  ontspoorde in diverse Duitse, Zwitserse en Zweedse steden, dan opent dat de weg naar beheersbaarheid. De Noord-Afrikaanse  criminelen met een voorlopige status van asielzoeker die sociaal meer onthecht lijken dan de doorsnee vluchteling kunnen teruggestuurd worden naar hun landen van herkomst. En nieuwe aanvragen uit die landen kunnen extra kritisch bekeken worden en alleen gelden voor migranten van wie verwacht kan worden dat ze zich sociaal weten te gedragen. De grenzen kunnen en hoeven niet dicht, maar de naïviteit om iedereen maar toe te laten die daarom verzoekt lijkt na Keulen definitief achterhaald.

Om het vluchtelingenbeleid hetzelfde te laten blijven dient het te veranderen

De reactie van de politiek op de massale en waarschijnlijk georkestreerde aanrandingen door Noord-Afrikaanse en Arabische migranten op oudejaarsavond in Keulen en andere Duitse en Zwitserse steden is veelzeggend. En voorspelbaar. Het zou liggen aan de leiding van de politie. Intussen komen allerlei doofpot-affaires naar buiten waarbij migranten betrokken waren en die om politieke redenen onder de pet werden gehouden terwijl er zelfs berichten naar de media gingen dat alles goed was gegaan. Zoals gebeurde in Keulen. Maar ook in Zweden waar jeugdige vluchtelingen in 2014 en 2015 jonge meisjes lastigvielen op een Jeugdfestival. En ook voor Nederland is het wachten op weggestuurde korpsleiders en onthullingen van doofpot-affaires waarbij om politieke redenen de betrokkenheid van vluchtelingen werd verzwegen.

Typisch voor die kanteling in iets wat lijkt op nieuwe openheid is een bericht in AD over die Zweedse zwijgcultuur: ‘Dit is een pijnlijk punt. Soms durven we niet te zeggen hoe de vork in de steel zit, omdat we denken dat dat de (extreemrechtse) Zweden Democraten in de kaart zal spelen”, aldus politiechef Peter Ågren tegen de krant Dagens Nyheter.’ De Zweedse premier Stefan Löfven zegt dat ontoelaatbaar te vinden.

Maar is het niet te simpel om de politie de schuld te geven en zo de verantwoordelijkheid af te schuiven? Verschillende politiemensen uit Keulen wezen er al op dat de politie tijdens oudejaarsavond onderbezet was omdat het veel mensen moest leveren voor de grensbewaking in Beieren. Wat echt alleen door toedoen van de politiek gebeurde. Daarom was de politie niet op sterkte en was dat een van de redenen voor het optreden van de aanrandingen door Arabieren en Noord-Afrikaanse migranten in vele Duitse steden waar de politie onderbezet was, en niet voldoende op kon treden om de veiligheid op straat te garanderen. Het is ook een feit dat de Keulse korpsleiding niet optimaal functioneerde, zoals Arnold Plickert voorzichtig suggereert.

Hoe verder? Er spelen belangen, principes, waarnemingen en belevingen door elkaar die vaak tegenstrijdig zijn. Essentieel is om in de EU-lidstaten draagvlak te blijven houden voor een humaan vluchtelingenbeleid. Want zonder dat gaan andere waarden die theoretisch wellicht voorrang hebben straks ook verloren. Daar helpt geen ethiek aan. De vijand van goed is beter. Daartoe moeten de politieke leiders beredeneerd vanuit de fysieke opnamecapaciteit, de mentale bereidheid van autochtonen én al gevestigde kwetsbare allochtonen om inwijkelingen op te nemen, het tempo van absorptie en de handhaving van culturele waarden snel grenzen stellen aan de instroom van nieuwe vluchtelingen. Met nieuw realisme. Om het vluchtelingenbeleid hetzelfde te kunnen laten blijven dient het snel te veranderen. Daartoe moet de politiek als de wiedeweerga veranderen.

Merkel onder druk na Keulen vanwege haar migratiepolitiek

Criminoloog Christian Pfeiffer zet de gebeurtenissen op oudejaarsavond in Keulen waarbij talloze vrouwen door Arabieren en Noord-Afrikanen werden belaagd, betast en beroofd en de reacties erop in perspectief. Hij meent dat van de 1000 aanwezigen er hooguit 200 daders waren. De uitleg van de politie en gevestigde media dat het om zakkenrollen zou gaan acht hij onwaarschijnlijk omdat zakkenrollers niet in beschonken toestand opereren, maar zich juist onzichtbaar maken. Nog gisteren verdedigde in NRC TV-recensent Hans Beerekamp met ironie over zijn eigen politieke corectheid dat de seksuele aanranding de afleiding was voor de diefstal. Het is dus exact andersom, het seksuele ‘plezier’ van de mannen stond voorop. 

Pfeiffer begrijpt niet waarom de Keulse korpsleiding na de gebeurtenissen in een verklaring op nieuwsjaarsdag van een vreedzame oudejaarsavond sprak. Hij ergerde zich aan de uitlatingen van de voorzitter van de politiebond in de dagen daarna dat vluchtelingen niet betrokken waren omdat dat toen nog niet bekend was. Dus die ontkenning van de politie was in elk geval niet op de toen bekende feiten gebaseerd. Pfeiffer vindt die ontkenning onlogisch omdat toen al bekend was dat de daders mannen uit Noord-Afrikaanse en Arabische gebieden waren en het daarom vreemd was om de talloze vluchtelingen bij voorbaat uit te sluiten. Pfeiffer stoort zich ook aan de reacties van politici die spreken over strafmaatregelen en uitwijzen terwijl er nog geen daders zijn. Hij betwijfelt of de 100 tot 200 daders opgespoord en ondervraagd kunnen worden.

Hij meent dat het om een integratieprobleem gaat dat opgelost moet worden. Duitsland heeft migranten nodig om demografische redenen, zo meent Pfeiffer. Daar heeft hij gelijk in. Maar hiermee thematiseert hij tegelijk de onredelijkheid van de uitnodiging van kanselier Merkel om naar Duitsland te komen. Het bekende ‘Wir schaffen das’. Want de aanzuigende werking die deze uitnodiging had was van invloed op andere West-Europese landen met andere demografische omstandigheden als Duitsland. De Hongaarse premier Viktor Orban noemde dat Duits moralisme, maar het kan ook Duits centrisme genoemd worden dat redeneert vanuit de eigen situatie zonder voldoende rekening te houden met de neveneffecten van het hogere tempo van massa immigratie voor andere landen. Daarom is de reactie op wat in Keulen is gebeurd behalve woede over wat de vrouwen is aangedaan leedvermaak met de politiek van kanselier Merkel. Kunnen Duitsers het doen? 

Foto: Briefje met Arabisch-Duitse seksistische teksten en bedreigingen die bij verdachte is gevonden.

Nogmaals Keulen: het gaat niet om vluchtelingen, maar om de rechtsstaat

De gebeurtenissen op oudejaarsnacht in Keulen en andere Duitse steden waarbij vrouwen door mannen uit ‘de Noord-Afrikaanse en Arabische ruimte’ in het nauw werden gebracht en betast en naar verluidt in enkele gevallen werden aangerand blijven de gemoederen bezighouden. Want het is een nieuwe vorm van geweld tegen vrouwen die Europa tot nu toe niet kende. Allerlei vragen worden gesteld, zoals waarom de Keulse politie niet passend optrad en het liet gebeuren en wat de exacte achtergrond van de daders is.

De claim dat het niet-Europese vluchtelingen zijn doet er weinig toe. Het voedt vooral het debat tussen voor- en tegenstanders van de huidige massa-immigratie naar Europa, maar is niet waar het om gaat. Het leidt af van de zaak dat in een West-Europese stad vrouwen massaal worden ingesloten en betast en dat de politie daarop niet voorbereid was en niet optrad. De wet niet handhaaft en de straat overlevert aan wetteloosheid. Het openbaar bestuur moet de rechtsstaat garanderen en heeft dat nagelaten. Dat is waar het om gaat.

De culturele, religieuze of etnische achtergrond van de daders speelt indirect een rol omdat dit vanwege koudwatervrees en politieke correctheid de autoriteiten ervan zou hebben weerhouden om krachtig op te treden zoals het had moeten optreden. Dat geeft het voorval in Keulen en andere steden als Hamburg en Stuttgart een wrange bijsmaak. Vice-voorzitter Julia Klöckner van de CDU-fractie in het Deelstaatparlement  van Rheinland-Pfalz vraagt om de autoriteiten niet met oogkleppen op te handelen. Maar de rechtsstaat voorop te zetten en de achtergrond van de daders niet mee te laten wegen in de aanpak. Ze houdt de partijloze burgemeester Henriette Reker van Keulen die kandidaat was van CDU, Groenen en FDP uit de wind.

Duitsland is politieke correctheid voorbij en benoemt Arabieren als daders van massale aanranding van vrouwen in Keulen

Het is nieuw in het politiek correcte Duitsland dat 70 jaar na de oorlog nog steeds worstelt met het verleden en oh zo bevreesd is om het geweld te benoemen als dat van minderheden komt. Maar nu lijkt een taboe doorbroken. Op oudejaarsavond hebben volgens een eenduidig verslag van getuigen grote groepen Arabische en Noord-Afrikaanse mannen vrouwen ingesloten, beroofd en in veel gevallen betast of soms ook verkracht. Midden in Keulen zouden 90 vrouwen het slachtoffer van deze groep zijn geworden die eerder thuishoort in Caïro dan in het tolerante Keulen. Het is een nieuwe dimensie van geweld die Europa tot nu toe niet kende. Het gebeurde ook in andere Duitse steden als Hamburg en Stuttgart, aldus RTL West. Burgemeester Henriette Reker heeft aangekondigd al het mogelijke te doen om de daders op te sporen en te berechten.

Geert Wilders heeft samen met Sietse Fritsma namens de PVV over deze massale aanrandingen door Arabieren in Duitsland kamervragen gesteld aan premier Mark Rutte. Wilders legt een direct verband met de islam en de stroom migranten die nu naar Europa komt. Hij vraagt niet om maatregelen die politie en veiligheidsdiensten nemen om dit soort massale aanrandingen of akelig intimiderende situaties voor vrouwen in Nederland te voorkomen. Of het geven van seksuele voorlichting aan deze mannen die zich niet weten te gedragen.