Pleidooi om de Amerikaanse democratie op een hoger peil te brengen door Westerse democratieën te betrekken bij een opinietribunaal

Mijn reactie bij het artikel ‘Is there ‘surprising good news for Democrats’ in redistricting? Not so fast‘ van Jason Sattler op het progressieve RawStory. Ik pleit voor een structurele aanpak om de Amerikaanse democratie bij de tijd te brengen.

Dat achterstallig onderhoud had al lang geleden moeten gebeuren en is ook in het belang van Nederland dat voor zijn verdediging en economie afhankelijk is van de VS.

Omdat de Amerikaanse politiek onderling sterk verdeeld is, met zichzelf in de knoop zit en de belangen die het zo willen houden sterk zijn, pleit ik ervoor om andere Westerse democratieën bij deze reparatie te betrekken en de Amerikaanse politiek en samenleving een spiegel voor te houden over hun democratisch tekort in de hoop dat de bewustwording wordt vergroot om te handelen en het inzicht doorbreekt dat het politieke bestel hervormd dient te worden. Om hetzelfde te blijven moet het politieke bestel van de VS veranderen. Anders verdwijnt het.

Een eerste stap om de bewustwording te vergroten is het houden van een publieks- of opinietribunaal als burgerinitiatief vergelijkbaar met de Russell-tribunalen over Vietnam, ontwapening en de Amerikaanse buitenlandse politiek in de jaren 1960. De opzet moet niet veroordeling van de VS zijn, maar voorstellen om het politieke bestel van dat land fundamenteel te hervormen en op het niveau te brengen van andere Westerse democratieën. Soms kan een blik in de spiegel over de eigen tekortkomingen tot inzicht en actie leiden:

The so-called largest democracy in the world is not a democracy. Everyone recognizes that except the residents of the USA who suffer from myopia.

The old-fashioned Electoral College designed for days gone by, the grotesque over-representation of rural areas that results in California’s equating with Wyoming, the blocking of the installation of senators from Puerto Rico and DC, the influence of Big Money allowing the wealthy and corporations with money to buy politicians and these politicians have to spend a large part of their time on lobbying and fundraising, the gerrymandering of districts, the methods of voter suppression and the Stalinist movement in the GOP that winners are decided independently of the results indicate a structural deficit of the American democracy.

The sad thing is that the American republic cannot fix itself. External forces are needed to bring American democracy to the level of Canada, New Zealand, Australia and the Western and Northern European countries.

Desirable would be an external committee with foreign and domestic experts who plan for the democratization of the American Republic. If only to raise Americans’ awareness in a public tribunal about the structural deficit of their democracy. This may lead to a bottom-up movement that sets politics in motion.

Politically, that is currently unfeasible because the GOP will block this and the Democratic party is not taking any initiatives in this area. The political debate lingers on whether to introduce voting rights and to roll back the Republican state-level laws that curb voting rights.

However, even that initiative to change the filibuster because there are no 60 votes in the Senate and over which the Democratic party is divided is still not ultimately a repair of American democracy. This requires a structural and integrated approach that removes the late 18th century anomalies and the irregularities added since 1980. Until that happens, it will continue to muddle and the development of American politics and society will stagnate.

Adversaries like the Russian Federation and China are laughing at the American standstill. European democracies are baffled by the authoritarian direction the US threatens to take. With an increasingly authoritarian GOP integrating more and more fascist elements and a Democratic party that misunderstands the urgency to structurally repair American democracy to preserve it for the future.

Trump neemt afscheid en wordt opgevolgd door Biden. Wat te verwachten?

Ook in zijn afscheidstoespraak is president Trump wat hij is. Niet iemand van grote inzichten zoals president Eisenhower die in zijn befaamde afscheidstoespraak van januari 1961 waarschuwde voor het militair-industriële complex, maar een individu van het kleine gebral en de prullerige leugens. Hoe het verder gaat met Trump zullen we de komende maanden zien. Hem wachten talloze rechtszaken en afbrokkelende invloed op de Republikeinse partij. Zakenpartners en banken hebben afstand van hem genomen na zijn oproep van 6 januari 2021 om naar het Capitool te trekken. Maar de staatsgreep is mislukt. Mede als gevolg daarvan lijkt hij de greep op zijn bedrijf en bezit kwijt te raken.

President Joe Biden was vice-president onder president Barack Obama en zijn kabinet wordt wel Obama III genoemd. Dat wordt op het eerste gezicht echter niet ondersteund door de feiten omdat Biden onder druk van zijn partij naar links is opgeschoven. Verder mist Biden de drang tot zelfprofilering en zelfverheerlijking van Obama én Trump om voortdurend op de voorgrond te treden. Over Obama of Romney in 2012 zei ik in een commentaar het volgende: ‘Mijn identificatie met de kandidaten ontbreekt. Lood om oud ijzer. Merkwaardig is dat de Nederlanders en de Nederlandse media nog even positief staan tegenover president Obama als 4 jaar geleden. Terwijl het perspectief verschoven is.’ Daarom hoop ik dat weer 4 jaar later de media Biden even kritisch volgen als ze -te laat en te halfslachtig- Trump volgden. Ik heb de bewieroking van Obama nooit begrepen.

In het commentaar ‘Donald Trump kan zomaar president worden. Of dictator’ van 22 juli 2016 schreef ik het volgende:
‘Donald Trump gaf een afsluitende toespraak van 75 minuten op de Republikeinse conventie in Cleveland. Gitzwart en negatief, zonder hoop en met weinig beleidsvoornemens hoe het land gerepareerd kan worden om het weer op de rails te zetten. Nog los van het feit dat Trump geen idee heeft hoe een democratie werkt, welke instituties daarin samenwerken en waaruit het politieke handwerk bestaat om iets voor elkaar te krijgen. Het blijven grote woorden. De macht van de president is relatief klein, zoals president Obama ervaren heeft. Hoewel hij zich soms verschool achter die machteloosheid vanwege zijn besluiteloosheid. Maar in de praktijk zijn de marges voor een president klein en rechtvaardigen ze niet het beeld van almacht dat Trump schetst.

Als Trump al beleidsvoornemens schetst, zoals over de NAVO, dan zijn ze zo wereldvreemd en onrealistisch dat ze nooit gerealiseerd kunnen worden omdat internationale verdragen en afspraken ze in de weg staan. Intussen zorgen ze voor onrust en onzekerheid. Trump zaait verdeeldheid. Zijn toespraak ging niet over het bereiken van een ideale wereld (utopie), maar over het schetsen van een wereld met akelige kenmerken (dystopie). Hij begint steeds meer te lijken op de hoofdpersoon Charles Lindbergh uit de roman ‘The Plot Against America‘ (2004) van Philip Roth. Diens antisemitisme uit 1940 is vervangen door Mexicanen- en moslimhaat. De roman die 12 jaar geleden als waarschuwing opgevat kon worden dreigt realiteit te worden.

Trump wordt door vele Amerikanen gehaat, maar hetzelfde geldt voor zijn belangrijkste opponent Hillary Clinton die in de peilingen geen afstand van hem kan nemen. Volgende week is de Democratische conventie en te verwachten valt dat de Democraten wel hoop bieden en Trumps ongeschiktheid zullen benadrukken. Maar toch tekent zich het onheilsscenario af van een Amerikaanse president die alle kenmerken van een fascistische leider vertoont. Europese rechts-nationalistische politici als Geert Wilders en Nigel Farage steunen Donald Trump en zeggen zich met hem te identificeren. Die identificatie verraadt wie ze werkelijk zijn.

Het blijft jammer dat Bernie Sanders geen kandidaat namens de Democratische partij is. Dan zou tegenover Trump met zijn historische lage favorable ratings een kandidaat in het veld gebracht worden die positieve gevoelens bij grote delen van het electoraat losmaakt. Niet zo gehaat wordt als Trump en Clinton. Amerikanen moeten in november hun president kiezen. Dat kan zomaar Trump worden. De strijd binnen de Republikeinse partij kan het verschil maken. Veelzeggend is dat de Koch broers die 900 miljoen in de campagnes stoppen zich distantiëren van lokale kandidaten die zich met Trump verbinden, zoals Ron Johnson ervoer volgens een bericht in de Huffington Post. Een derde kandidaat als Gary Johnson kan zich ook nog in de race mengen.

Nate Silver zegt in een afrondende reactie op Trumps toespraak dat er geen peil is te trekken op de uitkomst: ‘Trump could become president, obviously. Or he could lose by 15 points. I’m not sure we really know a lot more than when the general election unofficially started six weeks ago.’ De race is onvoorspelbaar met een onvoorspelbare kandidaat en twee kandidaten die door grote delen van het electoraat diep gehaat worden. Europa moet op het ergste voorbereid zijn: een presidentschap van Trump. Een dictator als vriend. Awesome.’ 

Laten we met president Biden optimistisch naar de toekomst kijken. Hij geeft prioriteit aan het bestrijden van de COVID-19 pandemie die Trump heeft laten liggen en die tot nu toe in de VS meer dan 400.000 doden heeft gekost. Waarvan relatief veel leden van minderheidsgroepen. Biden geeft ook prioriteit aan het opnieuw opbouwen van allianties in de buitenlandse politiek. Vraag is of de EU dat een voorzichtige ambitie ontwikkelt om autonoom te zijn maar daartoe voorlopig de middelen mist, samen met de VS gaat optrekken tegen China. Dat dat tegen de Russische Federatie gaat gebeuren leidt geen twijfel. Trumps genegenheid voor president Poetin was het raadsel van Trumps presidentschap dat nog steeds op een verklaring wacht.

Maar de grootste prioriteit voor Biden is het bewaren van de sociale vrede en het verenigen van het land. Hoe krijgt hij het gedaan om het puin van de Trump jaren op te ruimen en tegelijk een nieuwe start voor de VS te realiseren? In het verlengde daarvan ligt de hervorming van het politieke systeem dat zich in 2020 als kwetsbaar en gedateerd deed gelden en aan een serieuze reparatie toe is. Maar de Republikeinse partij blokkeert die hervorming omdat ze daartoe hun kiezersonderdrukkende middelen moeten opgeven en dit ten koste van hun invloed gaat. Dat is de patstelling die Biden moet overwinnen. Joe Biden zal zich naar verwachting opstellen als een teamspeler die anderen de ruimte geeft en Trumps ADHD-gedrag en geldingsdrang mist. Zijn karakter om te verbinden heeft de VS nu nodig. Biden is ‘an honest guy’ die zelfs in zijn grootspraak vergeven wordt.

Adam Kinzinger spreekt zich uit voor de democratie en tegen de Trumpiaanse complotdenkers en de verspreiding van desinformatie

De Republikeinse afgevaardigde in het Huis uit Illinois Adam Kinzinger is het tegendeel van een opportunist. Hij toont moed en ruggengraat. Hij verzet zich tegen de pogingen van president Trump en zijn medestanders om de presidentsverkiezingen te stelen. Weliswaar een actie van gekken, maar tragisch genoeg een actie die niet geheel kansloos is. Nog steeds niet.

Achterliggend bij Trump is dat hij psychologisch zijn verlies niet kan toegeven en na zijn aftreden overspoeld zal worden met rechtszaken die hem, zijn familie en zijn bedrijf hard zullen raken. Hem mogelijk in de gevangenis doet belanden. Want de bescherming die het presidentschap hem bood valt na 20 januari 2021 weg. Hij zet nu alle middelen in zoals dictators doen om aan de macht te blijven. Het gaat niet om politiek verlies, maar om de economische en publicitaire belangen die daaruit volgen. Het ontneemt hem het belangrijkste waar hij zijn imago op gebouwd heeft: beeldvorming door marketing. Zijn tegenstribbelen moet met het oog op het vervolg van zijn carrière in politiek of media gezien worden als een roep om aandacht en een claim op urgentie. Van een president die feitelijk uitgespeeld is en al maandenlang geen beleid meer uitvoert en de lopende zaken heeft verwaarloosd. Zoals de bestrijding van de COVID-19 pandemie. Nu nog verergerd door de verspreiding van de B117-variant.

Zoals Kinzinger opmerkt geloven de complotdenkers die Trump volgen in het ter discussie stellen van Bidens overwinning niet echt dat Trump gewonnen heeft, maar volgen ze hem om bij hem een wit voetje te halen dat ze onmisbaar achten voor de voortzetting van hun politieke loopbaan en om hun kas te spekken. Want Amerikaanse politiek wordt bepaald door fondsenwerving en het overtuigen van grote donors. Die uiteraard altijd een tegenprestatie eisen. Vandaar dat de Amerikaanse politiek vooral in de afgelopen 10 jaar (na de uitspraak Citizens United) zo is vervreemd van de gewone burger.

Trump heeft nog 19 dagen de macht en kan overmorgen (3 januari 2020: aanslag op generaal Qasem Soleimani) een oorlog tegen Iran beginnen of vanwege vermeend en door hemzelf georkestreerd straatgeweld de Insurrection Act of 1807 inroepen met inzet van militaire troepen. De burgerlijke top van het Pentagon heeft hij ontslagen en vervangen door medestanders. Ze staan tegenover de militaire top en het is maar net de vraag wat bij het uitroepen van een noodtoestand onder tijdsdruk het zwaarste weegt. De commandolijn of het gezond verstand. Dat bepaalt het succes van zijn staatsgreep.

Kinzinger wijst op het verspreiden van desinformatie die tot officiële plekken als parlementen doordringt en zo door de opportunistische gekken witgewassen wordt. Ook het onwetende publiek weet zo niet meer wat waar en onwaar is. Techgiganten Facebook, Twitter en Google doen veel te weinig om de stroom aan desinformatie te stoppen. Ze lopen geen spat harder dan de politiek van hen verlangt en willen niet alleen het falen van de berichtgeving op hun platformen niet volmondig erkennen, maar erkennen slechts mondjesmaat dat ze een journalistieke functie hebben die zorgvuldig handelen vereist.

Gevoegd bij een kwaadwillende factie binnen de Republikeinse partij heeft de giftige cocktail van breed verspreide desinformatie en het ontbreken van democratisch en ethisch besef bij grote delen van een belangrijke politieke partij een bittere smaak. Kinzinger hoopt op beterschap, maar tegen destructie van een onwelwillende minderheid binnen een politiek bestel valt lastig op te boksen. Het is duidelijk dat Kinzinger, die met Mitt Romney en Justin Amash een van de Republikeinen is die zich duidelijk uitspreekt tegen Trump, door hem op de korrel genomen wordt.  Nog 19 dagen doet dat ertoe.

Kritiek op term ‘oikofobie’ en advies aan Doorbraak.be om afstand te nemen van de rechts-radicale alt-right beweging (zoals Baudet)

Mijn reactie bij een artikel van Steven Vandeborre op Doorbraak.be. Ik stem ermee in en zet evenals de auteur vraagtekens bij het begrip ‘oikofobie’. In een slotwoord roep ik Doorbraak.be op als het zich wil profileren als conservatieve of nationalistisch-conservatieve Vlaamse beweging dat het gevaar loopt om besmet te worden door gedachtengoed en vertegenwoordigers van de alt-right beweging. Zoals die nu in de partij Forum voor Democratie verzameld zijn. Doorbraak.be zou er daarom beter aan doen er publiekelijk afstand van te nemen.

Mee eens wat Steven Vandeborre schrijft. Er zijn twee posities mogelijk ten aanzien van het begrip ‘oikofobie’.
1) De rechts-radicale kleinkinderen van Scruton beweren in navolging van Baudet dat EU, hedendaagse kunst, multiculturalisme en pluriformiteit niet verenigbaar zijn met dat thuisgevoel en tot zelfhaat leidt. De tovenaarsleerlingen klimmen op de schouders van hun meesters. Dat resulteert erin dat rechts-radicale aanhangers of sympathisanten van wat met een verhullende term alt-right wordt genoemd democratische normen, waarden en instellingen afwijzen en misleidende informatie geven over principes als de rechtsstaat en vrijhandel.
2) Degenen die op afstand staan van dat rechts-radicale gedachtengoed beweren dat dat alles wel verenigbaar is met dat thuisgevoel, er per definitie niet haaks op staat en niet in zelfhaat eindigt en daarom niet hoeft te leiden tot de afwijzing van de democratie en misleidende informatie.

Ik probeer een en ander aan de hand van de rechts-radicale opvatting van kunst aan te tonen. Hedendaagse kunst die moderne kunst in de eigen tijd is kan vervreemding verbeelden zoals Bertolt Brecht dat vanaf 1920 in het theater deed. Hedendaagse kunst kan politieke standpunten verbeelden zoals 17de-eeuwse schilderkunst (De bedreigde Zwaan van Jan Asselijn) of klassieke kunst (De Lysistrata van Aristophanes) dat ook deden. Hedendaagse kunst kan de samenleving een spiegel voorhouden waardoor het eigene ter discussie wordt gesteld en minder vanzelfsprekend wordt. Hedendaagse kunst kan de structuur van de werkelijkheid ontrafelen door te proberen achter de façade ervan te kijken. Zoals Roland Barthes dat in 1970 in zijn semantische analyse van een verhaal van Honoré de Balzac S/Z deed. Dat zijn geen uitgangspunten, maar toepassingen van hedendaagse kunst.

Baudet geeft door in zijn rijtje vervreemding (in de traditie) van Brecht naast ‘oikofobie’ (thuisgevoel) van Scruton te zetten aan de cultureel-historische en dramaturgische achtergrond van de Brechtiaanse Verfremdung niet te begrijpen. Zoals bij Baudet de pretentie iets te weten van hedendaagse kunst en kunsttheorie voortdurend op gespannen voet staat met zijn werkelijke kennis over en inzicht in kunst(theorie). Vervreemding is niet bedoeld of wordt als dramaturgisch middel ingezet om mensen van hun omgeving te vervreemden, maar beoogt juist het omgekeerde. Namelijk het vergroten van de bewustwording door mensen aan de hand van het creatieve maakproces (het tonen van de montage) zich van hun achtergrond en (achtergestelde) positie bewust te maken. Door ze letterlijk achter de werkelijkheid te laten kijken. Wakker schudden van burgers is hetzelfde wat Baudet zegt te doen. Hij verwart het Vervreemdings-effect als artistiek middel met het gevolg ervan.

Kan Baudet vanwege zijn onbegrip nog geëxcuseerd worden voor het omwisselen van de uitgangspunten en toepassingen van hedendaagse kunst, dat geldt niet als hij stelt dat een uitgangspunt ervan ‘zelfhaat’ is. Dat is geen uitgangspunt, laat staan toepassing van hedendaagse kunst, maar een begrip uit de psychologie dat ‘een vorm van totale afwijzing is die de eigen persoon betreft’. Vertaald naar de hedendaagse kunst zou dat betekenen dat het via een toepassing zichzelf totaal afwijst. Maar dat is in strijd met de logica omdat het van tweeën een is. Ofwel, als hedendaagse kunst zichzelf afwijst dan kan het die afwijzing niet tegelijkertijd als toepassing inzetten. Want dan wijst het zichzelf per definitie niet totaal af, maar bevestigt het zichzelf juist.

De zelfbenoemde en uiterst tevreden met zichzelf zijnde denker Baudet is bij nader inzien vooral een sprokkelaar van andermans gedachten. In de samenvoeging beseft hij dat hij denkfouten maakt die hij door ze in de mal van de partijpolitiek te persen probeert te verhullen. Want in de politiek gelden andere normen en mores dan in de kunsttheorie of de filosofie. In de politiek ligt de lat lager. Baudet rekent erop dat hij ermee wegkomt, en dat is precies wat gebeurt. Het is wellicht de echte reden dat hij de carrièrestap naar de politiek heeft gezet, terwijl hij verklaarde dat nooit te zullen doen en er ongeschikt voor te zijn. Zijn hulptroepen op sociale media laten zich zonder de kern van het debat te doorgronden ervoor gebruiken de kritiek op het denken van Baudet te neutraliseren. Zodat Baudet een debat kan voeren zonder daar ooit kritiek op te ontvangen. Zodat een gratis rit in de publiciteit zijn beloning is.

Als slotwoord nog een overweging voor onderweg over het karakter en de profilering van Doorbraak.be en de term conservatisme of nationaal-conservatisme. Niet als kritiek bedoeld, maar als overpeinzing. Types als Baudet gebruiken de term conservatisme of leunen daar stilzwijgend tegenaan om hun eigen racisme en witte hegemonie-denken te verhullen. Maar ze vallen eerder te omschrijven als anti-conservatief. Conservatieve principes als behoud van democratische normen, waarden en instellingen en voorlichting van het publiek over conservatieve principes zoals rechtsstaat, vrijhandel en uitbreiding van legale immigratie delen ze niet. Laten we ze daarom geen conservatieven noemen. Overigens hebben universele waarden of principes in wisselende combinaties verschillende kinderen. Iedereen die beweert dat ze exclusief aan één politieke stroming toebehoren zit ernaast.

Het conservatisme als ideologie bevat samenhang met min of meer vaste, gemeenschappelijke posities en denkwijzen over de natie, de familie, grondrechten, politieke besluitvorming, verandering en continuïteit. Het gaat er hier niet om om het conservatisme te verdedigen, maar om zo goed mogelijk te omschrijven wat het is en te kijken hoe het zich verhoudt tot de alt-right beweging en het hedendaagse racisme van radicaal- en extreem-rechtse politici die als tovenaarsleerlingen onder meer verwijzen naar Scruton. Het zijn overigens niet alleen radicaal-rechtse politici die de term conservatisme voor hun eigen politieke handelen gebruiken waarvan het zeer de vraag is of dat wel conservatisme is, het zijn ook linkse denkers als Merijn Oudenampsen die dat doen. Daarmee bevindt hij zich op een lijn met Baudet die het conservatisme een revolutionaire en zelfs Leninistische lading geeft. Baudet rekt dat begrip conservatisme oneigenlijk op om zich ermee te tooien en Oudenampsen doet het om alt-right kritisch te benaderen. Maar het resultaat is hetzelfde, namelijk dat er begripsverwarring wordt geïntroduceerd over het conservatisme waarmee niet verklaard, maar verhuld wordt.

Als Doorbraak.be de spreekbuis wil zijn van de Vlaams-nationalistische, conservatieve beweging wat een begrijpelijk en eerbaar streven is, dan zou het strikt bij zichzelf moeten blijven en afstand nemen van rechts-radicale alt-righters als Baudet, Van Langenhove of NV-A’ers die ondubbelzinnig voor een autoritair regime staan. Het verdient aanbeveling om de grens tussen het conservatisme of nationaal-conservatisme en de alt-right beweging helder af te bakenen. Het is het verschil tussen het aanvaarden van het politieke bestel en de democratische rechtsstaat en de verwerping ervan. Nu loopt dat vaak in elkaar over wat de rechts-radicale alt-righters ook op Doorbraak de gelegenheid geeft zich te vermommen en anders voor te doen dan ze werkelijk zijn. Mogelijk lopen nu de belangen van deze rechts-radicalen en nationaal-conservatieven parallel, maar dat is waarschijnlijk een tijdelijke situatie. Op termijn beschadigt die vermenging en/of samenwerking de conservatieve beweging in Vlaanderen, zodat het voor conservatieven of conservatieve media verstandig is om uit zelfbescherming dat onderscheid te maken en de vreemde rechts-radicale bedgenoten die de democratie en het politiek bestel afwijzen met redenen omkleed resoluut de deur te wijzen.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Oikofobie is een handige maar lege doos’ van Steven Vandeborre op Doorbraak.be, 2 december 2019.

Propaganda, pracht en praal van Prinsjesdag

Dit is propaganda. Voor de gevestigde orde. Voor de monarchie. Voor de parlementaire democratie. Voor Nederland. We hebben terecht de mond vol over op Nederland gerichte buitenlandse propaganda die ons via (sociale) media zou manipuleren, maar lijken de binnenlandse propaganda te vergeten. Of bewust te negeren.

Propaganda is niet per definitie slecht. Het kan verbinden en motiveren door zin te geven aan rituelen en symbolen. Dat gebeurt hier. Het binnenhof, een militaire kapel en het staatshoofd worden door pracht en praal omlijst. Propaganda is evenmin per definitie goed. Het kan misleiden en het publieke debat eenzijdig sturen zodat een open debat niet tot stand komt omdat het door de opinieleiders bewust wordt geblokkeerd.

Waar ligt de grens van het redelijke en het functionele? Waar gaan eenzijdigheid en vooringenomenheid over de inrichting van Nederland over in ondermijning van Nederland? Dat antwoord is niet zo makkelijk te geven. Wat we hier zien aan groots vertoon is dik aangezet en zal voor vele objectieve beschouwers potsierlijk ogen, maar als het de mythe van een verenigd land onderstreept is het functioneel. Dat de huls van uiterlijk vertoon bestaat is daarom begrijpelijk, maar hoe die wordt gevuld is dat niet. Kritiek moet daarom voorbijgaan aan de ogenschijnlijke lachwekkendheid van de gebeurtenis die afleidt van de oorzaak. Zo heeft de pracht en praal een dubbele betekenis: het bevestigt de gevestigde orde en probeert kritiek niet verder te laten kijken dat dat.

Dus de pijn zit elders. Namelijk in het feit dat het debat over de keuze voor een andere staatsvorm door de macht wordt geblokkeerd. De monarchie verschuilt zich achter het schild van het politieke bestel van de parlementaire democratie die brede steun geniet. De kracht van de verbinding wordt nu onterecht bij de monarchie gelegd, terwijl er alternatieven zijn die hetzelfde resultaat en filmpje zouden opleveren. Dat we als Nederlanders de keuze voor het staatshoofd niet openlijk kunnen debatteren is een gevolg van propaganda.

Om de knoop te ontwarren moeten we ons de vraag stellen wie zich met welk belang achter wie verschuilt. Want als de monarchie zich probeert te legitimeren op de schouders en achter de rug van de parlementaire democratie, dan is die bekrachtiging oppervlakkig en cosmetisch. Dan krijgt de pracht en praal die al twee betekenissen had, namelijk de bevestiging van de gevestigde orde en afleiding voor fundamentele kritiek er een derde betekenis bij: de gijzeling door de monarchie van het parlementaire bestel. Vermoedelijk lopen de drie betekenissen door elkaar heen en zorgen ze voor een stevig model waarbij de belangen zijn uitgeruild.

Klap in de maag van de Russische Federatie

Een video van politiegeweld in de Russische Federatie laat zien hoe de 26-jarige vrouw Daria Sosnovskaya door een lid van de oproerpolitie in de maag wordt gestompt tijdens een door de autoriteiten officieel toegestane demonstratie in Moskou. Ze had het opgenomen voor een andere demonstrant. Volgens een bericht op Guardian News heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken een onderzoek gelast nadat deze video op internet verspreid werd. De protesten begonnen zo’n maand geleden toen de oppositie deelname aan het politieke proces door de zittende macht verboden werd. De laatste weken zijn de protesten omvangrijker geworden en krijgen ze een politiek karakter. De zittende macht in het Kremlin is doodsbenauwd voor onrust en probeert dat met overmacht de kop in te drukken. Oppositionele politici worden geïsoleerd en opgesloten.

De Russische Federatie is een immense multinationale staat met veel taalgroepen, etnische en religieuze minderheden. Misschien is dat geen zwakte, maar ook geen sterkte, vooral omdat het pluralisme van bovenaf wordt onderdrukt. De natuurlijke uitlaatklep zit vast. De Russische ruimte heeft grote niet-Russische minderheden die misschien geen neiging hebben om zich af te scheiden, maar evenmin voor binding zorgen die de staat versterkt. Dat plaatst deze Federatie in een niemandsland tussen integratie en desintegratie.

Het is logisch om aan te nemen dat dit onstabiele evenwicht fundamenteel wordt verstoord bij een politiek belangrijke gebeurtenis in het centrum van de macht. Zoals de opvolging van Poetin, activisme van een groot deel van de bevolking in de grotere steden of de druk van het bedrijfsleven dat de nadelen van de huidige politiek te groot ziet worden. Dit laatste is analoog aan de situatie in de VS en het VK waar bedrijven en miljardairs tot nu toe voorzichtig – en kortzichtig – hebben gehandeld in hun oppositie tegen de centrale macht. Omdat ondernemers hun land economisch, politiek en mentaal zien wegglippen, zullen ze daar uiteindelijk uit eigenbelang een politieke positie in moeten innemen. Als die drie krachten elkaar versterken dan wordt het precair voor het Kremlin. Als de voorhoede van de burgers in de steden en het bedrijfsleven samen inhaken op een toekomstig machtsvacuüm in het Kremlin dan is een omwenteling geboren.

Toenemende binnen- en buitenlandse zorgen over fascisme in VS

Ooit begrepen wat de Duitstalige filmregisseurs Ernst Lubitsch, Fritz Lang, Billy Wilder, Fred Zinneman of Otto Preminger in de VS deden? Losgeknipt van hun moedertaal? Ze werden opgenomen vanwege hun meerwaarde. Ze kwamen graag naar dat beloofde land omdat ze in hun land van herkomst geen kansen kregen.

Dat was jarenlang de logica en het winstmodel van de VS. Talenten van andere landen in kunsten, wetenschappen en economie voegden waarde toe aan de VS. Zo kon de VS profiteren van de talenten die op kosten van andere landen waren opgekweekt. Ze werden weggekocht of wisten zelf hun weg te vinden.

Hoe anders is dat onder president Trump die een wit, christelijk nationalisme predikt waar geen plek is voor religieuze of etnische minderheden? Trump is hoe dan ook binnen 1,5 of 5,5 jaar weg. Maar wat is er dan van dat open land geworden dat zich ooit afficheerde als exceptioneel en grootste democratie ter wereld?

De democratische instituties kraken in hun voegen. Openbaar bestuur en gerechtshoven worden gepolitiseerd. De partijpolitiek is tot op het bot verziekt, niet functioneel en in de greep van big money. Een minderheid van de bevolking van meer dan 40% juicht als groupies de racistische uitspraken van Trump met instemming toe.

Bondgenoten slaan het met verbazing gade hoe een land met zichzelf op de loop gaat. In een cultbeweging. Regeringsleiders als premier Theresa May of kanselier Angela Merkel keuren Trumps racistische uitspraken af.

De dorpsgek is niet alleen de baas, maar niemand in zijn omgeving kan nog een matigende invloed op hem uitoefenen. Het gaat van kwaad tot erger. Hoe beïnvloedt dat het (zelf)beeld van een land waar de hemel de limiet was? Voor nu, maar ook voor de toekomst over 10 of 20 jaar? Wat wordt er nu kapotgemaakt?

Het antwoord op dit ontluikend fascisme is geen radicalisering zoals de geschiedenis van de Weimar Republiek leert, maar samenwerking in het centrum. Dat moet lukken als de Democratische partij handig opereert. Een andere historische parallel is het fenomeen van de ‘Innere Emigration’. Tijdens Hitler trokken kunstenaars en wetenschappers zich uit lijfsbehoud terug in eigen kring. Nu is het omgekeerd, aanhangers van het witte, christelijke nationalisme die in Trump een woordvoerder vinden nemen afstand van hun land en voeren de VS vanuit hun eigen kring in een ‘inner emigration’ die haaks staat op de ziel van het land. Hoelang blijven banken en multinationals stil als dit racisme steeds harder gaat klinken? Zijn Apple en Google de Krupp van nu? Zo probeert een binnenlandse minderheid een meerderheid haar wil op te leggen. Dat kan demografisch niet lukken, maar hoelang de worsteling duurt is onduidelijk. De zielenstrijd is pas begonnen.

Diagnose Russische inmenging: behandelplan om Amerikaanse democratie weerbaar te maken moet nog geschreven worden

Brian Williams praat met counterintelligence-expert Malcolm Nance over twee rapporten die aantonen hoe Russische diensten die onderdeel waren van het Russische veiligheidsapparaat in 2016 via sociale media de Amerikaanse presidentsverkiezingen konden beïnvloeden. En volgens steeds meer deskundigen op een beslissende wijze. Zeer waarschijnlijk in samenwerking met binnenlandse, Amerikaanse medewerkers die de Russen van informatie voorzagen. Wat is het behandelplan van een zieke, weerloze democratie die met weinig middelen uit evenwicht kon worden gebracht? Wat is hier aan de hand? Aan welke ziekte leidt de Amerikaanse democratie? Is het alleen aan de oppervlakte of in de kern verrot? Ik vermoed het laatste en wees in een reactie bij deze video op de negatieve rol van het grote geld. Hier valt meer te lezen over het arrest Citizens United v. FEC van 2010 dat de poorten voor het grote geld in de Amerikaanse politiek openzette.

Trump must be fired if the results of the Mueller investigation justify it. All directions point more and more in that direction. It is to be hoped that he will not get away with a secret deal without criminal prosecution and public trial. Because the US does not learn anything from that. That concerns the current development.

A more interesting question is why American democracy and the electoral system could become so vulnerable. How could it be that the Kremlin could buy and possess the presidency at relatively low cost. Why is American democracy so defenseless? The answer to that question indicates the way to make American democracy resilient, powerful and strong.

That answer should reflect on the power of social media and the undermining role of companies like Facebook, Twitter or Google that do not take responsibility and need to be dealt with under criminal law. But as instruments they never give the complete and ultimate answer.

This should rather be sought in the participation of citizens at the higher levels of politics and the decisive role of the money in both large parties.

The role of big money must be reduced and the participation of ordinary citizens in politics must be increased. This makes the politics and the electoral system resilient and able to cope with unlawful interference of foreign actors, such as the Russian Federation in cooperation with domestic traitors who surrender their country to a foreign power.

Oproep van Rauch en Wittes tot boycot van de Republikeinse partij

In het politiek gematigde maandelijkse tijdschrift The Atlantic publiceren Jonathan Rauch en Benjamin Wittes een artikel met de titel ‘Boycott the Republican Party’. Ze zijn geen lid van de Democratische of Republikeinse partij. Hun redenering is dat als in een tweepartijenstelsel één van de partijen het grondig laat afweten en de democratische rechtsstaat en de nationale veiligheid in gevaar brengt de kiezer weinig anders te doen staat dan de andere partij te steunen. Zelfs als dat in strijd is met de eigen politieke voorkeur: ‘We’re suggesting that in today’s situation, people should vote a straight Democratic ticket even if they are not partisan, and despite their policy views. They should vote against Republicans in a spirit that is, if you will, prepartisan and prepolitical. Their attitude should be: The rule of law is a threshold value in American politics, and a party that endangers this value disqualifies itself, period. In other words, under certain peculiar and deeply regrettable circumstances, sophisticated, independent-minded voters need to act as if they were dumb-ass partisans.‘

Dit is een aanvaardbaar standpunt, maar het valt niet in te zien hoe conservatieve Republikeinen die zich associeren met het belastingplan en de steun van (evangelische) kerken voor Trumps beleid op het gebied van sociaal-medische onderwerpen en immigratie zich door Rauch en Wittes laten overtuigen. Ofwel, hoe kunnen deze conservatieven ervan overtuigd worden dat Trumps beleid tegen hun belang ingaat? Dat beweegt zich op tamelijk abstracte beleidsterreinen als nationale veiligheid en rechtsstaat. Conservatieven zullen niet denken dat ze negatief getroffen zullen worden door Trumps beleid. En als ze uiteindelijk wel getroffen worden omdat de democratische instituties en het vangnet zijn afgebroken, dan is het te laat om er nog iets aan te doen.

De oproep lijkt beter besteed aan geregistreerde Democraten die dit eigenlijk niet nodig hebben. Maar is nog meer bedoeld voor onafhankelijke kiezers en gematigde Republikeinen die wel afstand wensen te nemen van Trumps beleid en de koers die de partijleiding van de Republikeinse partij onder Trump is ingeslagen. De oproep gaat echter verder en roept op om voorbij te gaan aan een afwachtende houding en actief -en mogelijk met tegenzin- op de Democratische partij te stemmen. Of het succesvol zal zijn is onzeker, maar een oproep tot een boycot van de Republikeinse partij door twee gematigde, partijloze opinieleiders kan het gedrag van een klein deel van het electoraat beïnvloeden. Tegelijkertijd versterkt het de bunkermentaliteit van Trump die zich op een krimpende basis van het electoraat beroept. Deze boycot probeert in elk geval de oppositie tegen Trumps beleid dat zo de rechtsstaat en de Amerikaanse instituties verzwakt te mobiliseren.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Boycott the Republican Party’ van Jonathan Rauch en Benjamin Wittes in The Atlantic, maart 2018.

Cenk Uygur is tegen big money in de Amerikaanse politiek. Sluisde de Russische maffia via wapenlobby illegaal geld door naar Trump?

Big money verziekt de Amerikaanse politiek. Met geld worden politici gekocht. Wettelijk is het niet toegestaan dat dat met buitenlands geld gebeurt, maar als het toch zo is? In 2016 zou tientallen miljoenen aan Russisch maffiageld als dark money via de wapenlobby NRA doorgesluisd zijn naar de campagne van Trump. Volgens een bericht van McClatchy wordt dat nu door de FBI onderzocht. De NRA reageert niet op de berichten. Zoals Cenk Uygur van The Young Turks zegt kunnen het in de toekomst ook de Saudies of Chinezen zijn die met miljarden dollars Amerikaanse politici en presidentskandidaten kopen. Het Amerikaanse politieke systeem is niet alleen tot in de kern verziekt, maar is ook instabiel vanwege dat gevaar van buitenlandse beïnvloeding.