Robert Patman wijst op inmenging in Amerikaanse en Britse politiek door Kremlin en de onwettigheid van Brexit-Referendum

Hoogleraar Internationale betrekkingen Robert Patman aan de Universiteit van Otago in Dunedin, Nieuw-Zeeland legt uit wat er mis is met het opschorten van de publicatie van het rapport van de commissie Grieve over de inmenging van de Russische Federatie in de Britse politiek. Het was al in maart 2019 in een eerste versie gereed en is in de maanden daarna door de veiligheidsdiensten gecontroleerd op gevoelige informatie en vrijgegeven. Premier Boris Johnson heeft de publicatie ervan om onduidelijke redenen geblokkeerd. Het vermoeden bestaat dat zijn partij er negatief uitkomt. Volgens gelekte delen uit het rapport zouden de Tories miljoenen ponden van Russische oligarchen uit de kringen van het Kremlin ontvangen hebben. Dit zou vragen oproepen en Johnsons partij kunnen beschadigen in de campagne voor de verkiezingen van 12 december 2019. Johnson wil die banden tussen zijn partij en de Russische regering uit het zicht houden.

Patman legt het verschil tussen de VS en het VK uit aangaande de reactie op het vermoeden van Russische inmenging in hun binnenlandse politiek. De VS hield het tegen het licht in het Mueller-onderzoek. Dat overigens door president Trump tegengewerkt werd en waarvan de resultaten door justitieminister Barr bewust verkeerd werden geframed. Ondanks dat is door rapporten van de Amerikaanse inlichtingendiensten (januari 2017) en de Senaatscommissie voor inlichtingen (oktober 2109) ondubbelzinnig vastgesteld dat er sprake was van Russische inmenging bij de campagne voor de presidentsverkiezingen van 2016.

Daartegenover is de VK volgens Patman ‘in ontkenning’ van de Russische inmenging in de Britse politiek en dan vooral aangaande het Brexit-referendum van 2016. Maar volgens Patman is er steeds meer bewijs van die Russische inmenging. Hij geeft aan dat systematig bedrog bij het Brexit-Referendum de Britten goede argumenten geeft om een tweede referendum te eisen dat gevrijwaard is van de onregelmatigheden van 2016.

De overeenkomst tussen beide landen is duidelijk. Trump ontkent de Russische inmenging omdat het zijn legitimiteit zou ondergraven (naast andere redenen die wijzen op witwassen en crimineel opereren van Trump ORG). Ook daarom ontkennen de voorstanders van de Brexit de Russische inmenging omdat het de legitimiteit van het Brexit-Referendum zou ondermijnen. Over de uittreding uit de EU wordt naar verwachting in januari 2020 in het Lagerhuis besloten. Dat besluit zou op voorhand belast worden, praktisch geblokkeerd en in elk geval geval gecompliceerd worden als in de openbaarheid duidelijk zou worden dat het Brexit-Referendum onwettig was vanwege die Russische inmenging en de vele onregelmatigheden die in strijd met de wet waren.

Samengevat kan worden dat naast de betrokkenheid van de top van de Conservatieve partij die geprofiteerd heeft van illegaal Russisch geld, het vermoeden van ontbrekende legitimiteit van het Brexit-referendum de tweede reden voor premier Johnson is om de openbaarmaking van het Rusland-rapport te blokkeren. Of liever gezegd de publicatie van dat rapport over de verkiezingen en de debatten van januari 2020 heen te tillen. Als er eenmaal besloten is over de uittreding, dan is dat onherroepelijk en kan mogelijk belastende informatie uit het Rusland-rapport geen effect meer hebben op de uittreding die niet meer teruggedraaid kan worden.

Patman legt uit hoe de inlichtingendiensten van de vijf Engelssprekende landen (VS, VK, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland), die de Five Eyes genoemd worden, na de Tweede Wereldoorlog tot samenwerking kwamen om de rechtsstaat en de democratische rechtsorde te beschermen. Maar recente ontwikkelingen in de VS en VK waar die rechtsstaat en het electorale proces door respectievelijk president Trump en premier Johnson met voeten worden getreden roept vragen op over de levensvatbaarheid van de samenwerking van de Five Eyes. Daarnaast ondermijnt de band van Trump met de traditionele vijand of tegenstander van de landen van de Five Eyes, te weten de Russische Federatie de uitwisseling van inlichtingen vanwege de vertrouwelijkheid.

Patman pleit voor het herstel van de rechtsstaat en zou graag zien dat leiders als Trump of Johnson zich niet langer gedragen alsof ze boven de wet staan. Hij heeft ook kritiek op de Britse oppositieleiders die afgeleid waren en zich niet sterk genoeg gemaakt hebben over het opschorten door premier Johnson van de publicatie van het Rusland-Rapport. De oppositie bleef zo goed als stil. Wat tamelijk onverklaarbaar en bizar is.

Advertentie

Toenemende kritiek op besluit Boris Johnson om rapport Grieve over inmenging van Kremlin op Britse politiek niet te publiceren

Op 12 december 2019 zijn er verkiezingen voor het Britse Lagerhuis. De Conservatieve premier Boris Johnson hoopt een meerderheid achter zich te krijgen die hij nu mist. Inzet is de Brexit. Theoretisch kan die afgezwakt of zelfs gestopt wordt. Hoewel dat laatste onwaarschijnlijk is. De strijd is hard en asynchroon. Dat laatste houdt in dat partijen elkaar op hun vermeend zwakke punten aanvallen. Een zwak punt van Johnson is de uitstel van de publicatie van een rapport over de invloed van de Russische Federatie dat onder leiding van de onlangs uit de fractie gezette Conservatief Dominic Grieve al in maart 2019 is opgesteld en daarna door de Britse inlichtingendiensten is gescreend op gevoelige informatie. De procedure is afgelopen en het rapport was voor publicatie gereed, maar de regering Johnson weigerde voordat het parlement vanwege de campagne onlangs werd verdaagd het rapport te publiceren. Daar is van vele kanten kritiek op gekomen. Onder meer van de Onafhankelijke Dominic Grieve, maar ook van oud-presidentskandidaat Hillary Clinton en activist Bill Browder die wordt beschouwd als de felste en meest vasthoudende criticus van de Russische president Putin.

In februari 2019 verscheen het eindrapport van de commissie Damian Collins waarover ik toen in een commentaar schreef: ‘Vandaag is het eindrapport ‘Disinformation and ‘fake news’: Final Report’ van de Digital, Culture, Media and Sport Commissie onder voorzitterschap van Damian Collins (Conservatieven) van het Britse Lagerhuis verschenen waaruit hierboven enkele afbeeldingen zijn te vinden. Paragraaf 273 is een oproep aan de regering May om een onafhankelijk onderzoek in te stellen naar de Russische inmenging bij de algemene verkiezingen van 2017, het Brexit-referendum van 2016 en het Schotse referendum in 2014. De toelichting waarom dat gewenst is leest als een waslijst van onregelmatigheden en een relativering van de legitimiteit van de uitslag van deze verkiezingen, waaronder het Brexit-referendum.(..) Wat ook als les voor de toekomst onderzocht kan worden benoemt de commissie Collins pijnlijk en onomwonden: ‘buitenlandse beïnvloeding, desinformatie, financiering, manipulatie van kiezers en het delen van gegevens’.

Nu is er het rapport van de commissie Grieve dat vooralsnog niet wordt gepubliceerd. Wellicht over een half jaar. Het gevolg is dat de speculaties niet van de lucht zijn. De Russische Federatie zou zich via oligarchen ingekocht hebben in de Britse politiek. Een naam die genoemd wordt is de Russisch-Oekraïense Dmtryo Firtash die gelieerd zou zijn aan de georganiseerde Russische criminaliteit én het Kremlin en in Oostenrijk zijn uitlevering naar de VS aanvecht. Vooral de Conservatieve partij zou zich hebben laten opkopen door Russisch geld. Dat wordt als de hoofdreden genoemd dat Johnson de publicatie ervan blokkeert. Het inmiddels op sterven na dode UKIP zou via miljonair Arron Banks Russisch geld doorgesluisd hebben. UKIP was de partij van Farage voordat hij met Banks overstapte naar de Brexit Party. Dat geld zou zonder dat het gemeld was ook terecht zijn gekomen bij de Leave campagne voor het referendum in 2016. Dat roept vragen op over de legitimiteit van het Brexit-referendum. Blairs spindoctor Alistair Campbell beschuldigt Nigel Farage ervan Russisch geld te hebben aangenomen en een Russische ‘asset’ te zijn. Farage is dikke maatjes met president Trump die er eveneens van beschuldigd wordt een Russische ‘asset’ te zijn. Hij zou door het Kremlin al sinds de 1980’s ‘opgekweekt’ zijn. En dan is er nog de leider van Labour Jeremy Corbyn die niet enthousiast is over de NAVO of de EU en er eveneens van wordt beschuldigd een ‘asset’ van het Kremlin te zijn. Hij zou in 1986 geworven zijn door de agent Jan Dymic van de toenmalige Tsjechische geheime dienst StB.

De wetmatigheid is dat alle Leave partijen ervan worden beschuldigd boter op hun hoofd te hebben en onder invloed van het Kremlin te staan. Ze hebben gemeen dat ze afstand nemen van de EU terwijl ze weten dat dat niet in het economisch belang van hun land is. De Brexit leidt tot de verzwakking van de EU wat een hoofddoel is van de Russische buitenlandse politiek. Jeremy Corbyn heeft voortdurend zijn invloed aangewend om te verhinderen dat het voor meer dan 80% naar Remain leunende Labour een ondubbelzinnig Remain-standpunt zou innemen. Uiteraard zijn er nog andere overwegingen bij de Brexit die niet direct uit de hoge hoed van het Kremlin komen. Maar beïnvloeding en ondermijning werkt indirect door politici op hun zwakte (geld, prestige, invloed, politieke functie) aan te spreken en ze zo toch de gewenste kant van een Brexit op te sturen.

Hoe nu verder? De Brexit gijzelt het VK al 3,5 jaar en heeft het land verzwakt en gedemoraliseerd. Het aanzien van de politiek is geslonken. Als uit het rapport Grieve zou blijken dat het referendum niet eens legitiem was en dat het resultaat door Russisch geld ‘gekocht’ is, dan wordt het er nog schrijnender op. Want de impasse en de chaos sinds 2016 zouden dan op een onrechtmatig referendum zijn gebaseerd. En totaal onnodig zijn geweest. Het belangrijkste argument van de Leave-partijen om door te gaan met de Brexit omdat het op een democratisch besluit zou zijn gebaseerd zou dan in de huidige campagne worden ondermijnd. Uit peilingen blijkt tamelijk consistent dat al sinds maart 2018 gemiddeld 5% meer Britten voor Remain dan Leave opteren. Maar Conservatieven en Labour zetten met een beroep op de legitimiteit van het referendum hun weg naar de uitgang van de EU voort. Daarbij passen geen transparantie en inzicht in de invloed van de Kremlin op de Britse politiek. Gezien de belangen die op het spel staan is het niet ondenkbaar dat delen uit het rapport Grieve nog voor de verkiezingen van 12 december worden gelekt. Zodat een onontkoombaar besluit over de Brexit in januari 2020 hopelijk nog tijdig van de juiste tegenargumenten kan worden voorzien.

Foto 1: Tweet van Guardian-onderzoeksjournaliste Carole Cadwalladr, 31 oktober 2019.

Foto 2: Tweet van Labour-Lagerhuislid Ben Bradshaw, 12 november 2019.

Foto 3: Tweet van Labour-Lagerhuislid David Lammy, 12 november 2019.

Foto 4: Schermafbeelding van artikel ‘UK Inquiry was warned of Russian infiltration, leaked testimony shows’ met video van CNN, 11 november 2019.

Foto 5: Tweet van ChangeUK-Lagerhuislid Mike Gapes, 12 november 2019.

Brits televisiedrama ‘Brexit: The Uncivil War’ stemt tot nadenken

Wie de Brexit wil begrijpen moet het televisiedrama ‘Brexit: The Uncivil War’ van Toby Haynes bekijken. Drama over actuele politiek kan inzicht bieden. Dat gebeurt hier. Het gaat om de campagnes van de officiële kampen in het referendum, namelijk Leave en Remain (Britain Stronger in Europe). Het accent ligt op het Leave-kamp waar Benedict ‘Sherlock Holmes’ Cumberbatch in een meesterlijke vertolking schittert als Dominic Cummings. Hij verzint de slogan ‘Take Back Control’ en lijkt daar trouwens zelf niet ‘diep’ in te geloven omdat het onduidelijk is naar welke historische status quo het verwijst. Het Victoriaanse Engeland van de 19de eeuw?

‘Dom’ is de strateeg met anarchistische trekken die aan het hoofd staat van de Vote Leave-campagne. Hij haalt zijn neus op voor politici, en vooral voor de hoofdrolspelers van de andere, niet-officiële Leave-campagne Leave.EU met UKIP’ers Arron Banks en Nigel Farage. Ze worden afgeschilderd als karikaturale patjepeeërs die vooral pretfiguren en onbenullen zijn. Of dat overeenkomt met de realiteit is de vraag. In het echt, maar niet in het drama verlaat ‘Dom’ in februari 2016 voortijdig de campagne vanwege gekonkel en achterbaksheid die onder meer te maken heeft met de versmelting van beide Leave-campagnes. Dat versterkt zijn cynisme en zijn animositeit tegenover politici voor wie hij weinig tot geen goede woorden over heeft.

In een blogpost die leest als een poging tot rechtvaardiging legt Dominic Cummings uit hoe hij in 2018 uitgenodigd werd door de DCMS-commissie van Damian Collins in het Lagerhuis om in het openbaar te getuigen, maar het na een hoop gemarchandeer uiteindelijk niet tot een hearing kwam vanwege zijn niet ingewilligde eis dat alle commissieleden onder ede zouden staan om de waarheid te spreken. Maar uit de posting blijkt ook een moeilijk karakter, een spiegelpaleis van complottheorieën en het ontlopen van eigen verantwoordelijkheid. Want is afgelopen drie jaar in de Britse politieke een impasse ontstaan door het gebrek aan kwaliteit van de huidige generatie politici, en dan vooral de harde Brexiteers, of door het inspelen op het gevoel van de door ‘Dom’ geleide Vote Leave-campagne die de al bestaande tegenstellingen aanscherpte?

Uit het slot blijkt dat beide Leave-campagnes meer gemeenschappelijk hadden dan ‘Dom‘ wilde toegeven. Namelijk de financiële steun van de Amerikaanse miljardair Robert Mercer die ook president Trump financierde in diens campagne in 2016. De suggestie is dat Mercer op de achtergrond de samenwerking van beide Leave-campagnes had opgelegd. Mercer financiert mede de microtargeting via sociale media door gebruik van data zodat de Vote Leave-campagne 3 miljoen kiezers op het spoor komt en bereikt die zich aan het zicht onttrekken van de Remain-campagne. Dit is het zogenaamde AggregateIQ schandaal en het Cambridge Analytica schandaal. Daarnaast is er ook nog de verdenking van illegaal Russisch geld dat naar de Leave-campagnes stroomde. Open Democracy heeft een en ander in een reeks artikelen aan het licht gebracht. De niet-officiële Leave.EU campagne van Arron Banks is wegens onregelmatigheden in de financiering focus van onderzoek van een parlementaire commissie in het Lagerhuis. Ook bestaat het vermoeden dat via de BeLeave groep de Vote Leave-campagne de wettelijke bestedingslimieten oprekte.

In een gedenkwaardige scène tegen het einde ontmoeten de strategen van de Leave– en de Remain-campagne elkaar in de metro en gaan ze iets drinken. De evenknie van ‘Dom’ is Craig Oliver. Het lijkt erop dat ze als professionals meer affiniteit met elkaar hebben, dan met de politiek. Het referendum heeft niet zozeer tot verdeeldheid geleid, maar bestaande tegenstellingen vergroot. Beide strategen verwijten elkaar dat ze met hun campagnes iets in werking hebben gezet dat ze niet konden controleren. Cummings tegen Oliver: ‘The train coming down the tracks isn’t the one that you expected. It’s not the one that’s advertised on the board. Well, tough. It isn’t even the one that I imagined. But I accept it. And you can’t stop it’. Oliver tegen Cummings: ‘Be careful what you wish for. You won’t be able to control it either’. Dat is het uiterste cynisme die de grondtoon van dit drama is. Namelijk dat de strateeg van de campagne die succesvol de slogan ‘Take Back Control’ uitventte moet toegeven dat hij het ook niet meer in de hand heeft. Wat voor controle is dat?

Brexit: The Uncivil War (met ondertiteling) wordt de komende dagen enkele malen vertoond op BBC First.

Tijdsdruk en lobby moeten Britse overeenkomst met EU redden. Regering May probeert ergste af te wenden door dreiging en gok

Is het deze week het uur van de waarheid in het Verenigd Koninkrijk? Of komt er opnieuw uitstel van de beslissing? Morgen 12 maart is er in het Lagerhuis voor de tweede keer een stemming over de overeenkomst die premier Theresa May met de EU heeft gesloten. Eerder werd die met een grote meerderheid afgewezen. Het kan nog alle kanten op, maar als er geen deal komt, dan verlaat het Verenigd Koninkrijk op 29 maart de EU. Naar verwachting is dan de chaos compleet aan beide kanten van het Kanaal, maar vooral in het Verenigd Koninkrijk. Hoe kan de Britse politieke klasse zo onverantwoord en lichtzinnig handelen en een kleine drie weken voor de uittredingsdatum nog niet weten wat het wil? Alsof het een sportwedstrijd betreft waarbij niks op het spel staat. In mijn reactie op de FB-pagina van The Guardian bij het artikel ‘Brexit talks ‘deadlocked’, says Downing Street’ probeer ik te beredeneren wat de echte oorzaak is dat het (mis)gaat zoals het (mis)gaat.

Foto 1: Schermafbeelding van deel artikel ‘Brexit talks ‘deadlocked’, says Downing Street’ in The Guardian, 11 maart 2019.

Foto 2: Schermafbeelding van eigen reactie op FB-pagina van The Guardian, 11 maart 2019.

Eindrapport van commissie Collins uit Lagerhuis beveelt onderzoek naar Russische inmenging in Britse verkiezingen aan

In 2016 werd de wereld opgeschrikt door twee gebeurtenissen: in juni in het Verenigd Koninkrijk de uitslag van het Brexit-referendum waarbij 51,9% stemde voor uittreding uit de EU en in november de verkiezing van Donald Trump tot Amerikaans president. De wereld is hier twee jaar later nog steeds niet van bekomen.

De uitslagen riepen niet alleen de vraag op hoe het had kunnen gebeuren, maar ook of het wel echt gebeurd is. Ging het bij nader inzien wel om geldige uitslagen die op een legitieme manier tot stand waren gekomen?

Die vragen werden wel opgeworpen, maar werden doelmatig gepareerd door de winnaars die de vragenstellers afschilderden als slechte verliezers. Waarbij het de vraag was met assistentie van wie deze verdedigingsmuur werd opgebouwd om kritische vragen over de legitimiteit te neutraliseren. Want het is consistent en logisch om te veronderstellen dat als er buitenlandse inmenging bij het Brexit-referendum en de verkiezing van president Trump bestond die eveneens zou bestaan om het onderzoek hiernaar te blokkeren of ruimschoots van desinformatie te voorzien. Omgekeerd beredeneerd bevestigt een continue desinformatie-campagne na 2016 over de legitimiteit van beide uitslagen dat er iets fundamenteels schort aan die legitimiteit.

Twijfel over de resultaten bestond vanaf het begin toen steeds meer berichten over Russische inmenging in de serieuze journalistiek opdoken, maar ook toen op 6 januari 2017 vlak voor het aantreden van Trump de Amerikaanse inlichtingendiensten het rapport ‘Assessing Russian Activities and Intentions in Recent US Elections’ uitbrachten. Met als kern: ‘We assess Russian President Vladimir Putin ordered an influence campaign in 2016 aimed at the US presidential election. Russia’s goals were to undermine public faith in the US democratic process, denigrate Secretary Clinton, and harm her electability and potential presidency. We further assess Putin and the Russian Government developed a clear preference for President-elect Trump.’

De aandacht ging hierbij uit naar president Trump die geen moeite spaarde om de Russische inmenging in de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 te bagatelliseren en onderzoeken hiernaar tegen te werken. Toen na het ontslag door Trump van toenmalig FBI-directeur James Comey de toenmalige minister van Justitie Jeff Sessions de benoeming van een speciale aanklager naar de Russische inmenging door verantwoordelijk onderminister Rod Rosenstein niet blokkeerde was Trump ziedend. Speciale aanklager Robert Mueller ging in mei 2017 aan het werk en heeft talloze medewerkers van de Trump campagne aangeklaagd, van wie velen schuld hebben bekend. Ook Russen zijn aangeklaagd. Wanneer zijn eindrapport verschijnt is nog onduidelijk.

Inmiddels heeft het Huis van Afgevaardigden dat sinds januari 2019 een Democratische meerderheid heeft aangekondigd om het Rusland-onderzoek in breedte en diepte uit te breiden, naar onder meer de financiële achtergronden (witwassen via verkoop van vastgoed) van de Trump organisatie. Huis-commissies gaan de rode lijn over die Mueller niet over wilde of kon gaan. Het idee bij velen is dat voor de korte termijn de obstructie van het onderzoek door Trump en zijn medestanders relatief het makkelijkst te bewijzen is, maar ook dat de malversaties die de hechte verweving van Trump met de Russische maffia gedurende tientallen jaren aantonen Trump, zijn familie en zijn organisatie door ontmanteling voorgoed onschadelijk zal maken.

Zelfs als dat Maffia-achtig opereren van Trump aangetoond en door beide partijen geaccepteerd wordt en eindigt met afzetting (impeachment), dan wil dat nog steeds niet zeggen dat Trump zijn presidentschap op onregelmatige manier verworven heeft. Het is opvallend dat tot nu toe de Amerikaanse politiek terughoudend is geweest in het ter discussie stellen van de legitimiteit van Trumps presidentschap. Op progressieve Democraten als Maxine Walters na die over Trump zei ‘incapable of being a legitimate president’. Dat heeft te maken met de positie van een Amerikaanse president die volgens de grondwet een functie heeft die boven alle partijen verheven is. Maar als Trump de grondwet met voeten blijft treden zoals hij nu doet door op valse gronden de noodtoestand uit te roepen voor de bouw van een muur aan de grens met Mexico, dan beschadigt hij niet alleen de functie van het presidentschap, maar ook zijn eigen positie als president. Daarbij komt dat hij door samenwerking met het Kremlin de nationale veiligheid van de VS steeds meer op het spel zet.

De tegenprestatie van het Kremlin voor de hulp die Trump de Russen geeft kan niet anders dan hulp bij zijn verkiezing zijn. Quid pro quo, ofwel ‘voor wat, hoort wat’. Afgelopen jaren is hierover overvloedig bericht en is de rol van de Russische Trol-fabriek Internet Research Agency in Sint Petersburg en de sociale media overvloedig belicht. Het Wikipedia lemma ‘Russian interference in the 2016 United States elections’ geeft de details en bijna 500 voetnoten met verwijzing naar publicaties. Maar dan nog is het niet glashard aan te tonen dat Trump dankzij de inmenging van het Kremlin president is geworden. Het is zeer aannemelijk omdat de marges klein waren met slechts 77.000 stemmen verschil die in drie swing states (Pennsylvania, Wisconsin en Michigan) Trump over de drempel hielpen. Opmerkelijk is dat de Groene kandidaat Jill Stein die in december 2015 met Putin (en Mike Flynn) aan tafel zat in Moskou in twee van deze drie staten meer stemmen behaalde dan het verschil tussen beide belangrijkste kandidaten Clinton en Trump bedroeg.

Aandacht voor de legitimiteit van het Brexit-referendum is zowel in media als in politiek kleiner geweest dan de aandacht voor de legitimiteit van Trumps verkiezing tot president. Dat kan verklaard worden door de kortzichtigheid en chaos waarin de Britse politiek is beland waardoor het nog uitsluitend aandacht heeft voor zichzelf als partij, en het Brexit-proces. In de journalistiek hebben The Guardian en openDemocracy wel volop kritische aandacht besteed aan alle onregelmatigheden rond de Leave-campagne in het Brexit-referendum, en dan in het bijzonder de rol van miljonair en UKIP-sponsor Arron Banks. Lees hier de onderzoeken daarnaar van openDemocracy. Het vermoeden bestaat dat tegen de wet in Banks buitenlands (Russisch) geld heeft doorgesluisd en dat de Leave-campagne door oneigenlijke constructies meer besteed heeft dan wettelijk was toegestaan. Dat roept de vraag op hoe legitiem het Brexit-referendum is en de bijkomende vraag of dat geen tweede referendum rechtvaardigt die de onregelmatigheden uit 2016 kan overstemmen. Het ging om een kleine meerderheid van 1,270 miljoen stemmen op een totaal van 33,55 miljoen uitgebrachte stemmen.

Vandaag is het eindrapport ‘Disinformation and ‘fake news’: Final Report’ van de Digital, Culture, Media and Sport Commissie onder voorzitterschap van Damian Collins (Conservatieven) van het Britse Lagerhuis verschenen waaruit hierboven enkele afbeeldingen zijn te vinden. Paragraaf 273 is een oproep aan de regering May om een onafhankelijk onderzoek in te stellen naar de Russische inmenging bij de algemene verkiezingen van 2017, het Brexit-referendum van 2016 en het Schotse referendum in 2014. De toelichting waarom dat gewenst is leest als een waslijst van onregelmatigheden en een relativering van de legitimiteit van de uitslag van deze verkiezingen, waaronder het Brexit-referendum. Het leest ook als een verwijt aan de regering May waarom het niet net als in de VS onafhankelijke onderzoeken heeft ingesteld naar de Russische inmenging bij verkiezingen. Het lijkt erop dat het Verenigd Koninkrijk een fikse achterstand heeft opgelopen bij de VS dat door benoeming van speciale aanklager Robert Mueller al sinds mei 2017 diepgaand onderzoek verricht. Wat ook als les voor de toekomst onderzocht kan worden benoemt de commissie Collins pijnlijk en onomwonden: ‘buitenlandse beïnvloeding, desinformatie, financiering, manipulatie van kiezers en het delen van gegevens’.

Foto’s: Schermafbeeldingen van delen uit het eindrapport ‘Disinformation and ‘fake news’: Final Report’ van de Digital, Culture, Media and Sport Commissie van het Britse Lagerhuis, publiekspublicatie 18 februari 2019.

Jamieson stelt in ‘Cyberwar’ dat Trump zonder hulp van Kremlin de verkiezingen niet had gewonnen. Analyse van Mayer in New Yorker

Jane Mayer gaat in een uitgebreid artikel in The New Yorker in op de vraag of president Trump zonder hulp van de Russen de presidentsverkiezingen in 2016 had gewonnen en haar antwoord is ontkennend. Trump heeft uitsluitend door manipulatie van de Russen kunnen winnen. Mayer baseert zich op het boek ‘Cyberwar: How Russian Hackers and Trolls Helped Elect a President—What We Don’t, Can’t, and Do Know’ van hoogleraar communicatie Kathleen Hall Jamieson dat op 18 oktober 2018 verschijnt bij Oxford University Press, twee weken voor de tussentijdse Congres-verkiezingen. Mayer beeldt Jamieson af als een neutrale en onpartijdige wetenschapper die zich uitsluitend baseert op feiten en nauwgezet forensisch onderzoek heeft gedaan.

Pikant is de rol van voormalig FBI-directeur James Comey die vlak voor de verkiezingen met beschuldigingen over Hillary Clinton naar buiten kwam. Dit was zonder precedent omdat de FBI zich hiermee actief in de verkiezingen mengde en omdat minister van Justitie Loretta Lynch door Comey werd gepasseerd. Volgens analisten heeft Comey’s interventie Trump de overwinning opgeleverd in swingstates Michigan, Pennsylvania, Wisconsin en Florida waardoor hij met een kleine marge van 80.000 stemmen het Electoral College won, ondanks de bijna 3 miljoen stemmen meer stemmen voor Clinton. De ironie is dat Comey die een grote bijdrage geleverd zou hebben aan Trumps overwinning in 2017 door hem ontslagen werd. Waarom Comey zo opvallend buiten zijn boekje handelde in oktober 2016 beschrijft Mayer. Comey zou zich gebaseerd hebben op valse informatie van de Russen die door de inlichtingendiensten tijdig als vals was ontmaskerd, maar ondanks dat gehandeld hebben vanwege de optiek in de verkiezingsstrijd van deze Russische desinformatie.

Mayer laat wetenschappers en opinie-leiders aan het woord die betwijfelen of de Russen de verkiezingen doorslaggevend ten gunste van Trump hebben beïnvloed. Niemand betwijfelt overigens dat de Russen zich gemengd hebben in de verkiezingsstrijd ten gunste van Trump. Jamieson lijkt dit als enige nauwgezet bestudeerd te hebben, terwijl anderen eerder een houding hebben van ‘we zullen het nooit kunnen weten’. Mayer wijst ook op data van onder meer Facebook die nog niet zijn vrijgegeven en Jamiesons theorie verder zouden kunnen onderbouwen. Uiteraard roept dit de vraag op hoe legitiem Trumps presidentschap is als hij tegen de grondwet in door een buitenlandse macht aan het presidentschap is geholpen. Die vraag komt met de publicatie van Jamiesons boek ‘Cyberwar’ vermoedelijk weer centraal in het publieke debat te staan.

Foto 1: Schermafbeelding van deel artikel ‘How Russia Helped Swing the Election for Trump’ van Jane Mayer in The New Yorker (October 1, 2018 Issue). 

Foto 2: Schermafbeelding van omslag van boek ‘Cyberwar; How Russian Hackers and Trolls Helped Elect a President – What We Don’t, Can’t, and Do Know’ van Kathleen Hall Jamieson. Verschijnt op 18 oktober 2018 (verwachting) bij Oxford University Press.

Foto 3: Schermafbeelding van passage uit artikel ‘How Russia Helped Swing the Election for Trump’ van Jane Mayer in The New Yorker (October 1, 2018 Issue).