Chocolademelk en misbruik met Gijsen: katholieke hel op aarde

‘Op een keer nodigde aangeklaagde klager uit om chocolademelk te drinken. Nadat aangeklaagde terug was met de chocolademelk trok hij klager op schoot, waarna hij startte met het betasten van klager. Aanklager zat uiteindelijk met zijn hand in klagers onderbroek om met zijn penis te spelen. Na deze handelingen werd klager, bij het afscheid, te verstaan gegeven dat hij zijn mond moest houden, omdat hij anders niet in de hemel maar in de hel terecht zou komen.’

Aldus een rapport van 11 februari 2014 van de Klachtencommissie voor seksueel misbruik in de R.-K. Kerk van de Stichting Beheer & Toezicht inzake Seksueel Misbruik in de R.-K. Kerk in Nederland. Het onderzoekt het misbruik in de periode 1958-1959 door toenmalig kapelaan Jo Gijsen. De latere bisschop van Roermond. De klager was 9 of 10 jaar oud. Intussen zijn klager en aangeklaagde overleden. De Klachtencommissie acht de hierboven beschreven klacht gegrond, maar niet de zwaardere klacht van anale penetratie door Jo Gijsen.

Wat leert dit voorbeeld? 1) Het is onverstandig om adviezen van religieuze leiders op te volgen; 2) Het is onverstandig om in een hemel of hel te geloven omdat een religieuze leider dat zegt; 3) Het drinken van chocolademelk met religieuze leiders is onverstandig; 4) Werknemers in de religie hebben een verstoord beeld van seksualiteit en weten zich seksueel niet te gedragen en 5) Sommige religies dienen ten zeerste afgeraden te worden omdat ze levenslange schade aan kunnen brengen. Religie is de dekmantel voor verzwakte geesten.

Foto 1: ‘Aurore’s chocolademelk en cacaodrank geeft u het volle genot van chocolade en de voedingswaarde van melk’, 1950-1975. 

Foto 2: ‘Picknick, vader schenkt chocolademelk in voor zijn kinderen terwijl de hele familie in het gras aan het water zit, 1956.’ Fotograaf: Walter Blum. Collectie Spaarnestad Photo.

Kunnen kunstenaars belangeloos de samenleving steunen?

Help-portrait noemt zichzelf een wereldwijde beweging van fotografen, stylistes, fotobewerkers, drukkers en make-up artiesten die hun tijd, middelen en expertise teruggeven aan mensen in nood. Event ‘Help Portrait Twente – Help Portrait Twente‘ maakt inzichtelijk wat het is. Beeldend kunstenares Mirna Limon en fotografe Marina de Beukelaer zetten het in Hengelo samen op zodat ‘mensen met lage inkomens de mogelijkheid krijgen om GRATIS op een mooie manier op de foto te worden gezet‘. Op 8 december 2012 was de shoot.

Dat idee van kunstenaars en fotografen om belangeloos hun creativiteit in te zetten voor de lage inkomens is vergelijkbaar met het Amsterdamse initiatief ‘Eenzame Uitvaart‘ van dichter F. Starik om de uitvaart van overledenen ‘waar anders niemand en niemand anders hun uitvaart zou bezoeken’, een bijzonder saluut te brengen met een passend gedicht. De ‘Eenzame Uitvaart‘ zorgt in dat geval voor een ‘dichter van dienst’.

Deze initiatieven gaan voorbij aan de marktwerking. Ze opereren in de marge. De gevestigde kunstwereld kan er moeilijk bezwaar tegen maken. Door de lage commerciële waarde kunnen ze getolereerd worden. Het is aanvullend. De inzet van de kunstenaars is niet helemaal belangeloos omdat ze zich in hun belangeloosheid presenteren. Soms resulterend in bewuste marketing. Soms niet gezocht en liefst wegduikend, maar zonder dat het vernoemde nog ongenoemd kan worden. Iedereen die zich uitspreekt neemt stelling en doorbreekt onvermijdelijk de neutraliteit. Verschil met het ‘sociale’ community art is dat het vanaf de basis werkt met individuen zonder tussenkomst van overheid, kunstencentrum of zelfs de samenleving als gemeenschap.

Is stigmatisering een probleem? Want uit alles blijkt dat iemand die door Help-portrait op de foto wordt gezet een laag inkomen heeft. Of in nood verkeert zoals het wordt genoemd. Is het betuttelend dat een creatieve klasse vanuit een idee van charitas ‘iets teruggeeft’? Als de spreekwoordelijke chocolademelk die koningin Juliana op paleis Soestdijk eens per jaar aan het personeel serveerde. In een incidentele omkering der waarden die eerder de macht bevestigt, dan deze ter discussie stelt. Maar wat kunnen kunstenaars die het goed bedoelen en echt hun tijd en vakmanschap willen inzetten voor een maatschappelijk doel anders doen?

Foto 1: Schermafbeelding van Help-portrait community.
Foto 2: Help Portrait Twente initiatiefnemers: Beeldend kunstenaar Mirna Limon (rechts) en fotografe Marina de Beukelaer.