Gedachte bij de foto ‘Bij het smalspoorstation in Mrągowo’ (1957)

Na dworcu kolejki wąskotorowej w Mrągowie (= Bij het smalspoorstation in Mrągowo), circa 1957. Collectie: Stadsbibliotheek Mrągowo.

We zien een man met kalotje die op een koffer zit. In Noord-Polen in Mrągowo, Mazurië. Dat heette Sensburg toen het deel uitmaakte van het Duitse Oost-Pruisen. De man bevindt zich op de smalspoorhalte Mrągowo Wąskotorowe. De smalspoorlijn is na de Tweede Wereldoorlog hersteld en in 1948 weer in gebruik genomen. Tot het in 1966 definitief werd stilgelegd.

De man is onderweg. We weten niet waarheen. Wellicht naar Kętrzyn. Wie zal het zeggen.

Het is verleidelijk om in het beeldarchief te zoeken om een andere foto met dit gezicht te vinden. Zoals een foto uit 1947 van drie jongens die de Eerste Heilige Communie ontvangen. Is de man op de foto uit 1957 de rechterjongen? Zit hij op het seminarie en is hij op weg erheen? Ach, hoe kunnen we dat nu nog achterhalen? De foto uit 1957 is een schenking van Jerzy Polaczek.

Van dit soort foto’s die niet volledig zijn beschreven wemelt het in digitale archieven. De foto is in 2021 gedigitaliseerd. Juist omdat de informatie onvolledig is wordt de fantasie aan het werk gezet. Dat is de aantrekkingskracht ervan. Het verhaal kan niet rond gemaakt worden.

Gedachten bij twee foto’s van 1 mei parades in Polen (1961-1967)

Wacław Gołowicz, ‘Pochód pierwszomajowy w Mrągowie 1961‘ [1 mei parade in Mrągowo 1961]. Collectie: Biblioteka Miejska w Mrągowie.

Polen 1961 kan Polen 1963 zijn. De omschrijving van deze foto zegt (vertaald): ‘De mars van de 1 mei parade in 1963 door de Ratuszowa-straat in het stadscentrum’. Het maakt weinig verschil of het 1961 of 1963 is. De meisjes lopen mee in de jaarlijkse 1 mei parade.

Men kan alleen maar gissen wat deze meisjes tot een groep in een parade maakt. Werken ze in een fabriek of een collectieve onderneming en zijn ze door de lokale communistische partij verplicht om in de optocht mee te lopen?

De foto is opvallend omdat het meisje in het midden onscherp in beeld komt en terugkijkt naar de fotograaf. Toch is de foto opgenomen in de gemeentelijke collectie van deze Noord-Oostelijke stad in Polen in het Mazurische merengebied. Zegt de fotograaf er iets mee of is het toeval?

Een foto uit hetzelfde Mrągowo van dezelfde fotograaf uit 1967 toont traditioneler. Er is blijkbaar variatie mogelijk bij het in beeld brengen van de viering van het socialisme. Iedereen wordt opgetrommeld en in een collectief ondergebracht. De belangstelling is overweldigend. Rijen dik staan de toeschouwers omdat ze niks mogen missen. Maar niet iedereen kijkt hetzelfde terug.

Wacław Gołowicz, ‘Pochód pierwszomajowy w Mrągowie 1967‘ [1 mei parade in Mrągowo 1967]. Collectie: Biblioteka Miejska w Mrągowie.