Petitie: ‘Doe iets aan treinspringers’. Hoe kunnen zelfdodingen omgeleid worden van het spoor?

Herfst komt er weer aan. De tijd van bladeren op het spoor en zelfmoorden. Dat zorgt voor stremmingen. Na een zelfdoding ligt het treinverkeer gemiddeld 2,5 uur stil. Maar het zorgt ook voor traumatische ervaringen bij reizigers, machinisten en conducteurs. Deze petitie roept op om wat aan de zelfmoorden te doen.

Maar hoe de treinspringers te stoppen? In Nederland ligt volgens Wikipedia 6830 kilometer spoorlijnen. Het is ondoenlijk om dat af te schermen. Volgens een statistiek van het CBS plegen in Nederland jaarlijks 1600 mensen zelfmoord. De tendens is dat het aantal toeneemt. In 2015 was het 1871. Volgens een bericht op Treinreizger.nl loopt het aantal zelfdodingen op het spoor op en bedraagt nu ongeveer 200 personen per jaar. Ondanks pogingen om via hekken en verwijzingen naar hulpverleningsinstanties het aantal terug te dringen. Dat is ongeveer één zelfdoding per 34 kilometer spoorlijn. De tijd dat het treinverkeer op een traject stilligt met een mogelijke inktvlek-werking naar andere trajecten is jaarlijks gemiddeld 500 uur (200 x 2,5 uur).

Zelfdodingen kunnen maar beter rationeel en in volle openheid aangepakt worden. Met als risico dat taboes wegvallen en het aantal bij zulk nieuw beleid aanvankelijk zal toenemen. Als iemand toch niet van zelfdoding weerhouden kan worden, dan is het zaak voor de overheid en hulpverleningsinstanties om de wijze ervan te sturen. Zodat de maatschappelijke schade beperkt wordt. Het is van belang dat de 200 treinspringers per jaar een alternatief geboden wordt. Te denken valt aan lokale plekken voor zelfdoding. Vanwege de traditie kan dat een treinomgeving zijn zonder spoorlijn, trein, reizigers, machinisten en conducteurs. Afschermen van het spoorlijnen is onwerkbaar. Het bieden van een alternatieve zelfdodingsplek zou geen taboe moeten zijn.

Foto: Schermafbeelding van deel petitie ‘Doe iets aan treinspringers’.

The Lubitz Touch. Op zoek naar een nieuw woord voor ‘zelfmoord’

De naam van de co-piloot van het Airbus A320 toestel van Germanwings dat afgelopen dinsdag in de Franse Alpen neerstortte is bekend: Andreas Lubitz. Volgens het onderzoek werd de gezagvoerder die de cockpit verlaten had door Lubitz buitengesloten. Aldus AFP. De Franse openbare aanklager Brice Robin bevestigt dat er gedacht wordt dat Lubitz moedwillig het vliegtuig heeft vernietigd: ‘comme une volonté de détruire cet avion’. Wat twee opties overlaat: een gemotiveerde daad of zelfmoord. Een onderbreking van 11 maanden in 2008 in zijn opleiding geeft volop voer voor speculatie. Hoewel zo’n onderbreking niet ongebruikelijk is.

Als het om zelfmoord gaat dan schiet het woord ‘zelfmoord‘ tekort. Het dekt gewoonweg niet de lading door de neveneffecten die de zelfmoord verre overtreffen. Dit gaat om meer dan ‘zelf‘. Zo’n zelfmoord is immers niet alleen zelfmoord, maar ook een moord op 144 passagiers en 5 collega’s. Er is een nieuw woord voor nodig om zo’n zelfdoding te omschrijven. Kamikaze is een begrip dat in ons historisch geheugen opgeborgen zit en zelfmoord, vliegtuig en extreme schade verbindt. Maar opoffering voor een hoger doel, in dit voorbeeld: Japan en de keizer, maakt het toch tot iets anders. Zelfmoord was immers niet het doel, maar het middel.

De woordspeling The Lubitz Touch is een afleiding van het in de Hollywood-cinema bekende begrip The Lubitsch Touch. De elegante en subtiele stijl uit vooral de jaren ’30 van de Duitse regisseur Ernst Lubitsch om via een omweg inzichtelijk te maken wat volgens de toen gangbare, restrictieve code op zedelijk gebied niet getoond kon worden. The Lubitz Touch doet het omgekeerde. Het is de subtiliteit en elegantie voorbij, eindigt in wanhoop en neemt de ander daarin ongewild mee als slachtoffer. Een grover middel is nauwelijks denkbaar.

Foto 1: Griekse icoon van de heilige Andreas.

Foto 2: Japanse Kamikaze-piloot vlak voordat het explodeert bij de USS White Plains op 25 oktober 1944.