Bij een foto van een meisje op een Amsterdams station in 1910

Een meisje in de tijd. Op een treinstation in Amsterdam verkoopt ze bloemen. Zo zegt het in de marge gekraste bijschrift. De dienstregeling schuin achter haar op het plakkaat noemt 1 mei 1910. Toentertijd de datum dat jaarlijkse de nieuwe dienstregeling inging. Het plakkaat is nog niet verfomfaaid. De maatschappij moet de ‘Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij’ zijn die in 1938 opging in de NS. Het is nog geen hoogzomer, maar de zon schijnt wel zoals uit de zonnevlekken blijkt. Het zou maandag 20 juni 1910 zijn. Het meisje draagt een omslagdoek omdat het op stations kan tochten. De foto is onderdeel van de Bain Collection. Een van de vroegste Amerikaanse nieuwsagentschappen die glorieerde in de periode 1900-1920.

Is de foto ‘bijvangst’ van een bezoek van de in 1909 afgetreden president Theodore Roosevelt aan Nederland, vergezeld door Arthur M. Beaupre, de toenmalige Amerikaanse ambassadeur in Nederland en Luxemburg? Niet toevallig praat ‘Teddy’ -naamgever van de teddybeer- Roosevelt met een journalist. Vermoedelijk ongedwongener dan toenmalige Nederlandse bestuurders deden. Tijdens zijn  presidentschap zocht Roosevelt steun bij de pers om monopolies aan te pakken en muntte hij het begrip muckraker.

Geen ‘bijvangst’ want het bezoek was op 13 mei zoals uit een ander bijschrift blijkt. Het bloemenmeisje staat alleen. Op het station. Vereeuwigd door een fotograaf. Waarom moeten we er van alles bijhalen dat er niks mee te maken heeft? Het zal wel in de menselijke natuur liggen. Het licht is gevangen in 1910. Rest is bijzaak.

Foto 1: ‘Flower girl, R.R. station, Amsterdam’, 1910. Library of Congress.

Foto 2: ‘Col. Roosevelt talking with newspaper correspondent, American Minister Beaupre, Netherlands’, 1910. Library of Congress.

Advertentie

Wes Anderson en H&M komen samen met Kerstmis

Ze zijn er elk jaar weer, Kerstmis-commercials. Het van oorsprong Zweedse winkelbedrijf H&M geeft regisseur Wes Anderson de ruimte. Het verhaal gaat over treinreizigers die door een sneeuwstorm vertraagd zijn en samen kerst vieren. Is dit het hartverwarmende antwoord in het jaar van de massale aanrandingen in Keulen, Brexit en Trump? Kan het cynisme van de bitterheid hiermee bestreden worden? Waarschijnlijk niet, maar teerhartigheid en gevoeligheid horen nu eenmaal bij Kerstmis. Wes Anderson weet dat trefzeker te vertellen.

Petitie: ‘Doe iets aan treinspringers’. Hoe kunnen zelfdodingen omgeleid worden van het spoor?

Herfst komt er weer aan. De tijd van bladeren op het spoor en zelfmoorden. Dat zorgt voor stremmingen. Na een zelfdoding ligt het treinverkeer gemiddeld 2,5 uur stil. Maar het zorgt ook voor traumatische ervaringen bij reizigers, machinisten en conducteurs. Deze petitie roept op om wat aan de zelfmoorden te doen.

Maar hoe de treinspringers te stoppen? In Nederland ligt volgens Wikipedia 6830 kilometer spoorlijnen. Het is ondoenlijk om dat af te schermen. Volgens een statistiek van het CBS plegen in Nederland jaarlijks 1600 mensen zelfmoord. De tendens is dat het aantal toeneemt. In 2015 was het 1871. Volgens een bericht op Treinreizger.nl loopt het aantal zelfdodingen op het spoor op en bedraagt nu ongeveer 200 personen per jaar. Ondanks pogingen om via hekken en verwijzingen naar hulpverleningsinstanties het aantal terug te dringen. Dat is ongeveer één zelfdoding per 34 kilometer spoorlijn. De tijd dat het treinverkeer op een traject stilligt met een mogelijke inktvlek-werking naar andere trajecten is jaarlijks gemiddeld 500 uur (200 x 2,5 uur).

Zelfdodingen kunnen maar beter rationeel en in volle openheid aangepakt worden. Met als risico dat taboes wegvallen en het aantal bij zulk nieuw beleid aanvankelijk zal toenemen. Als iemand toch niet van zelfdoding weerhouden kan worden, dan is het zaak voor de overheid en hulpverleningsinstanties om de wijze ervan te sturen. Zodat de maatschappelijke schade beperkt wordt. Het is van belang dat de 200 treinspringers per jaar een alternatief geboden wordt. Te denken valt aan lokale plekken voor zelfdoding. Vanwege de traditie kan dat een treinomgeving zijn zonder spoorlijn, trein, reizigers, machinisten en conducteurs. Afschermen van het spoorlijnen is onwerkbaar. Het bieden van een alternatieve zelfdodingsplek zou geen taboe moeten zijn.

Foto: Schermafbeelding van deel petitie ‘Doe iets aan treinspringers’.

Iemand die met een bijl op mensen inhakt en ‘Allahu Akbar’ roept baseert zich op de islam. Waarom dat ontkennen?

Een 17-jarige vluchteling uit Afghanistan die al twee jaar in Duitsland verblijft hakte in een regionale trein in Beieren met een bijl in op een groep mensen uit Hong Kong. Dat zou gebeurd zijn onder het roepen van ‘Allahu Akbar’ (God is groot). Hij werd na het verlaten van de trein door de politie doodgeschoten. Hij woonde in een pleeggezin. Op zijn kamer werd volgens een bericht van Die Welt dat de Beierse minister van Binnenlandse Zaken Joachim Herrmann (CSU) citeert een zelfgemaakte vlag van IS gevonden. De islamistische terreurgroep heeft de daad opgeëist. Zoals bij al dit soort aanvallen valt dit niet te verifiëren.

Bovenstaande video van het Iraanse Press TV is voorspelbaar. Iemand die slecht doet in naam van de islam moet niet in verband worden gebracht met de islam. Het zou volgens de commentator een ‘incident’ zijn en ‘geen terrorisme’ en handelen om een ‘gestoord iemand’ die als ‘eenzame wolf’ zich niet op de islam baseert. Hoewel de commentator snel reageerde en hij nog niet alle feiten kende is dat ook met de kennis die hij had een onjuiste conclusie die niet uit de feiten volgt. Want iemand die met een bijl op mensen inhakt en ‘Allahu Akbar’ roept maakt zelf de verwijzing naar de islam. Ook als de 17-jarige vluchteling gestoord is baseert hij zich op de islam. Daarnaast is de uitleg dat Duitsland de grenzen goed heeft bewaakt onjuist omdat dit niet is gebeurd en vele migranten het land zijn ingekomen zonder voldoende gecontroleerd en geregistreerd te zijn.

Van de andere kant kan evenmin beweerd worden dat elke vluchteling uit een islamitisch land een terrorist is. Of een potentiële terrorist. Dat is een even onzinnig als te beweren dat iemand die ‘Allahu Akbar’ roept en een vlag van IS heeft nagemaakt niets met de islam te maken heeft. Islamofoben en islamofielen moeten accuraat en evenwichtig verslag doen en afstand nemen van hun eigen vooringenomenheid. Niet elke moslim is een terrorist, maar iemand die onder verwijzing naar de islam mensen om zeep probeert te helpen is wel degelijk een terrorist. Dat daarbij een religie bezoedeld of misbruikt wordt doet die religie geen goed, maar kan maar beter niet ontkend worden. Het verstoort de beeldvorming en uiteindelijk een gerichte en doelmatige aanpak van de risicogevallen onder de migranten. Ze moeten als de bliksem opgespoord en geïsoleerd worden.

NS is het spoor bijster. CalamiteitenCatering deelt snoep uit

Is er een afspraak tussen de NS en de gevestigde media om de problemen op het spoor niet de aandacht te geven die ze verdienen? Het lijkt er sterk op. Wie met de trein reist heeft het tegenwoordig moeilijk. Treinen zijn vertraagd of vallen uit. Trajecten moeten in de bus afgelegd worden. Al jaren wordt gezegd dat de NS werkt aan verbetering van het spoor. Hoelang kan dat gezegd worden zonder dat het ongeloofwaardig is?

Daar komt nog iets anders bij: obesitas. Aangejaagd door de NS. De invalkracht van de ‘CalamiteitenCatering’ deelt snoep uit op die plekken waar het ontspoort. Zoals in Utrecht. Met als gevolg dat slecht bediende klanten hun ontevredenheid over de NS en Pro-Rail nijdig wegvreten. En de NS vreet de ontevredenheid over de eigen prestaties weg door ruimhartig de voor een prikje aangekochte bulkpartijen snoep weg te geven.

Dat in de hoop dat reizigers zich hiermee laten zoethouden en vergeten te doen wat onderhand nog helpt om de chaos op het spoor een halt toe te roepen: bezetting van het NS-hoofdkantoor en een ernstige reprimande voor het hoofdbestuur. Met als ultieme terechtwijzing dat het verplicht wordt het eigen derderangs snoep op te vreten, voordat het in een werkperiode van 2 jaar heropgevoed wordt in een kamp op de Veluwe waar het spoorbielsen moet teren en seinpalen verven en in de avonduren verplicht hardop moet voorlezen uit het managementsboek ‘De Klant is Koning’ (deel 1)’. Berusting en meebuigen met de loop der gebeurtenissen is een goede eigenschap. Maar de NS rekt dit bij de eigen reizigers op dit moment tot het onaanvaardbare op.

Het is onontkoombaar om de chaos op het spoor niet te zien als teken van wat er mis is met Nederland. Zoals de verloedering van de openbare ruimte, de toenemende kloof tussen burger en politiek, het breken of niet nakomen van beloften door overheden en bedrijven, de macht van managers zonder kennis van zaken over professionals met verstand van zaken, de privatiseringsgolf met cashende bestuurders die ten koste van het voorzieningenniveau is gegaan en vooral de marketing. De vloek van het moderne leven die op tijd rijdende treinen vervangt door snoep, en afspraken met beloften over beterschap. De NS als ‘leertraject’. Voor de NS.

Foto 1: Schermafbeelding van bericht ‘Uitloop werkzaamheden Utrecht Centraal’ van de NS, 29 mei 2016.

Foto 2:  Utrecht, 28 mei 2016.

Mansveld treedt af. Groot nieuws in Den Haag. Rijden treinen straks op tijd?

In Den Haag is het groot nieuws: staatssecretaris Wilma Manveld van Infrastructuur stapt op omdat ze de Kamer herhaaldelijk heeft voorgelogen. Dat is de conclusie van het rapport ‘De reiziger in de kou’ van de parlementaire enquêtecommissie Fyra onder leiding van CDA-Kamerlid Madeleine van Toorenburg dat vandaag verscheen. In een verklaring waaraan ze haar aftreden aankondigt verwijst ze herhaaldelijk naar fouten die door haar voorgangers zijn gemaakt. In een rampdossier van jarenlang falend spoorbeleid. Het valt Mansveld moeilijk om van harte schuld te bekennen. Is het aftreden van een staatssecretaris groot nieuws?

Foto: Schermafbeelding van persverklaring van staatssecretaris Wilma Mansveld, 28 oktober 2015.

NS ontspoord in chaos door talloze aanbieders van actiekaartjes. Marketing!

Treinreizigers hadden het vroeger makkelijk. Ze kochten een kaartje. Dat was het. Ze hoefden verder niet na te denken wat voor soort kaartje ze kochten, wanneer of waar ze hun kaartje kochten. Alleen NS verkocht treinkaartjes. Nu tickets geheten.  Ook voor internationale treinreizen. Het was overzichtelijk.

Nu zijn er allerlei soorten actiekaartjes met verschillende looptijden en voorwaarden die door verschillende aanbieders op de markt worden gebracht. Door Blokker, Hema, Albert Heijn, Kruidvat, Bakker Bart, Etos, La Place (V&D) of hoe al die winkels ook heten die treinkaartjes verkopen. Gevolg is dat de last is verschoven van de NS naar de klant. De treinreiziger wordt aan het werk gezet om uit te zoeken en te berekenen welk type kaartje het voordeligst is om wanneer te kopen. Soms zelfs met een kop koffie, een appelflap of een andere heerlijkheid wat het vergelijken er nog lastiger op maakt. De calculerende burger rekent zich suf bij de NS.

Metro constateert dat het deze week tijdens de herfstvakantie een chaos op de stations was door de actiekaartjes en geeft daarvan voorbeelden zoals Groningen, Meppel en Zwolle. ‘NS zegt daar waar het kan ook in te spelen op drukke trajecten. „Het is bij ons bekend dat de actiekaartjes in de vakantietijd ertoe kunnen leiden dat de eerste trein in de daluren heel druk is en ook reguliere reizigers soms de trein missen’ aldus een woordvoerder van de NS. Reguliere reizigers zonder actiekaartje kunnen dus hun trein missen.

Het is begrijpelijk dat de NS door samenwerking met andere aanbieders meer uit het eigen product probeert te halen. Dus de bezetting van de treinen in de daluren wil opkrikken. Maar de NS overschrijdt een grens als daarvan reguliere treinreizigers de dupe worden. En trouwens ook de kopers van de actiekaartjes die wegens de chaos op de stations de trein missen. In de marketing en de wildgroei van actiekaartjes die overal in de winkelstraten worden aangeboden is de NS zo langzamerhand behoorlijk ontspoord. Terug naar vroeger kan niet. Maar een hogere mate van overzichtelijkheid en grip op het eigen product moet bij NS mogelijk zijn.

Foto: Schermafbeelding van deel ‘Reiziger blijft achter op perron door actiekaartjes’ in Metro, 22 oktober 2015.

Verijdelde aanslag in de Thalys. Een verhaal van angsthazen en helden

Een drama in een drama. Een verhaal over angsthazen en helden. Het gaat om de terroristische aanslag in de Thalys door de 26-jarige Marokkaan Ayoub El-Khazzani die op 21 augustus 2015 door toedoen van twee Amerikaanse militairen en een Amerikaanse student werd voorkomen. Ze voorkwamen een bloedbad door de zwaar bewapende terrorist te overmeesteren. Zij zijn de helden. De Franse acteur Jean-Hugues Anglade beschuldigt het treinpersoneel van de SNCF ervan zichzelf in veiligheid te hebben gebracht in een afgesloten cabine en de reizigers in de steek te hebben gelaten. De SNCF heeft nog niet op de beschuldiging gereageerd.

Kapiteins mogen het zinkende schip niet als eerste verlaten, en hoe luidt dat verbod hier? Treinpersoneel mag niet als eerste de trein verlaten? Veiligheid is akelig ongrijpbaar. Als het er niet is, dan is het al te laat.

En de aanslag zelf? Mijn Arabische buurvrouw vraagt zich af waarom de Nederlanders zo naïef zijn om allerlei radicale moslims binnen te laten. Voor wie ze vreest omdat ze ook haar in de winkel ter verantwoording roepen volgens de regels van hun religie. Ik denk ook dat Nederland naïef is. En niet optreedt om Wilders niet in de kaart te spelen. Maar de grenzen sluiten kan niet. Juridisch en praktisch niet. Ik verlang terug naar 1980 toen Nederland op weg was naar een maatschappij waar religie of pseudo-religie aan de zijlijn stond. We zijn er in 35 jaar op achteruit gegaan. Ziet de God van Nederland het tevreden aan? Al die religieuze uitvreters?

De vrouw en de trein

Het gezegde luidt ‘Het verleden is een vreemd land’. Wat zich 55 jaar geleden in 1959 langs de spoorweg afspeelt lijkt eerder een vreemd continent. De vervreemding die dat nu oproept volgt niet zozeer uit de verbazing van de hedendaagse mens over tempo, gebruiken, omgangsvormen of oude procedures, maar uit het besef dat de overwegwachter ons even exotisch is als de vluchteling nu in Zuid-Soedan of de boer op het Indiase platteland. Maar de 61-jarige mevrouw Van Kempen had tegelijk ook onze tante of grootmoeder kunnen zijn. Die combinatie van afstand en nabijheid maakt de vervreemding pas echt schrijnend. Kijker en bekekene zijn tot elkaar veroordeeld in een onbegrepen huwelijk dat nooit meer ontbonden kan worden.

Kunnen we het commentaar dat even traag vordert als de routine die het beschrijft begrijpen? Laat staan op waarde schatten. Als iets snel veroudert dan is het het komische. Zijn de koeien die de overweg oversteken een ‘grappig’ bedoeld beeldrijm (‘melkweg’) en een reflectie op Fanfare (1958) van Bert Haanstra, of niet?

De vrouw staat haar mannetje, die geest van ruimdenkendheid draagt het verslag uit. We beseffen dat deze werkende vrouwen in 1959 het niet makkelijk hadden. Ze doen hun ding, en dat jarenlang. Mochten ze er zijn omdat de mannen wel wat anders te doen hadden? Idyllisch is het niet om door de klok geleefd te worden.

De mannelijke collega neemt de wacht in de nacht over. Zo wordt de vrouw alsnog behoed. De verhoudingen worden op tijd rechtgetrokken. Teruggebracht tot roodkapje uit een sprookje passeert voor haar de laatste trein van de dag. Vanuit het raam kijkt, wat een kind lijkt, met de camera mee naar de passerende trein. Zodat nacht, trein, overwegwachter, raam en kind door de onzichtbare camera in een beeld gevangen worden. In dat Limburgse niemandsland aan de spoorweg. Een langdurige Brief Encounter van 25 jaar. Ons wacht de rol van finale gluurder. Vlot neemt de overwegwachter de telefoon op en spreekt een collega in het toenmalige heden en ons ondoorgrondelijk uit het verleden toe. De stem zegt dat de trein voorbij is. Maar dat wisten we al.

Foto: Still uit ‘Vrouwen bij de Nederlandse Spoorwegen’. YouTube-kanaal van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid.

Simone pleegt zelfmoord wegens pesten. Nu op internet

Mensenlinq.nl publiceert aan de lopende band overlijdensberichten. Elke dag weer. Soms staan er bekende Nederlanders tussen, zoals vandaag gitarist Reggy Tielman. Van de legendarische Tielman Brothers. Anderen blijven onbekend terwijl ze in de vergetelheid verdwijnen. Soms staan er onbekenden tussen die door hun overlijden enige bekendheid verwerven. Zoals de 12-jarige Simone Brekelmans uit Maarheeze die zelfmoord pleegde omdat ze gepest werd. Hoewel niet iedereen dat bevestigt. Ze sprong voor een trein. Tim Ribberink en Fleur Bloemen gingen haar voor. Simone die in de eerste klas van de Philip van Horne Scholengemeenschap in Weert zat kreeg een rouwbericht. Zo breekt het ultieme moment aan. Met bloemen, verdriet, kaarsen, condoleanceregister en rouw. Het terugkijken en het inblikken. Had het anders kunnen gaan als er signalen opgepakt waren? Of niet? Morgen staan er weer andere namen op de voorpagina van Mensenlinq. That’s life.

Foto 1: Schermafbeelding van Mensenlinq.nl, 14 maart 2014.

Foto 2: The Tielman Brothers in hun glorietijd.