Kwakzalverij van Tom de Wal dringt door tot gevestigde media en leidt tot tweedeling in orthodox-protestante kring

Schermafbeelding van deel artikel ‘Tom de Wal snoeihard door de mangel bij Vandaag Inside; Johan Derksen doet opvallende oproep‘ op Cvandaag, 12 maart 2024.

Het is opmerkelijk dat het rechts-populistische praatprogramma Vandaag Inside en de christelijke website Cvandaag op een lijn zitten. Of liever gezegd dat Cvandaag positief spreekt over een item van Vandaag Inside. Wat is hier aan de hand om de uitersten elkaar te laten vinden?

Het gaat over Tom de Wal van het Frontrunners Ministries. Een kritisch artikel in het AD (achter betaalmuur) van 9 maart 2024 heeft veel aandacht getrokken en Tom de Wal in het centrum van de publieke opinie geplaatst. Eindelijk is het reilen en zeilen van De Wal doorgedrongen tot de gevestigde media. Laat, maar niet te laat om de nieren van De Wal te proeven.

Aanleiding voor de aandacht is onder meer het omstreden plan tot de bouw van een gebeds- en evenementencentrum ter waarde van 12 miljoen in Dussen in de gemeente Altena (NW Brabant) met een capaciteit van 1775 gasten. Vandaag Inside reageerde op de berichtgeving van het AD.

De Vereniging tegen de Kwakzalverij (VtdK) schrijft in een artikel van 11 maart 2024 over Tom de Wal en zijn organisatie:

Frontrunners kwalificeert zich als een ‘nieuwe religieuze stroming’. De Frontrunners-acts tonen echter weinig respect voor geloof, kwakzalverij is een betere kwalificatie van de nepgenezingen; bedrog zou ook een kwalificatie kunnen zijn. Het verdienmodel van Frontrunners-eigenaar Tom de Wal, donateurs en giften, lijkt op dat van Jomanda, die bijna dertig jaar geleden in de Evenementenhal in Tiel wekelijks druk bezochte healing-bijeenkomsten organiseerde. Haar show van indertijd vertoont gelijkenis met de ‘genezings’-bijeenkomsten van Frontrunners-baas Tom de Wal nu.

VtdK-Bestuurslid Michiel Hengeveld zegt: ‘Maar in deze situatie gaat het om wanhopige mensen die makkelijke slachtoffers zijn en iedere religieuze idioot kan roepen wat hij wil‘. Hij meent dat de wetgeving over wie wel en geen medische adviezen mag geven strenger moet worden.

Opmerkelijk is dat Cvandaag instemt met de kritiek op De Wal, zijn megalomane plannen en het bedrog van de zogenaamde gebedsgenezing. Maar het is begrijpelijk. In het commentaar ‘Tom de Wal kiest met Frontrunners Kingdom Business School voor de kracht van de hemel in zijn eigen portemonnee‘ uit 2021 schreef ik het volgende:

De tragiek en relatieve dekking voor De Wal en zijn organisatie is dat dit bedrog niet principieel afwijkt van wat gevestigde godsdiensten doen die eveneens proberen de aan hen toevertrouwde gelovigen te overreden om geld te schenken. Bijvoorbeeld door 1% van het nettoloon te vragen. De Wal gaat met de Frontrunners Kingdom Business School echter in een hogere versnelling van afzetterij omdat het zo openlijk gebeurt. Men kan wachten op het antwoord uit protestante kringen die krokodillentranen huilen die zeggen dat hierdoor de godsdienst onaanvaardbaar beschadigd wordt.

Tom de Wal heeft ook medestanders in othodox-protestante hoek. Dat tekent de tweedeling in christelijke kring door het handelen van De Wal. Een scheiding der geesten. Het evangelische Revive van Dick van den Bos neemt het voor De Wal op en verwijt in een artikel van 11 maart 2024 het AD een obsessie te hebben met De Wal en het Frontrunners Ministries. Revive neemt het ook in meerdere artikelen op voor gebedsgenezer Jelthe Kloens op wie de Vereniging tegen de Kwakzalverij in genoemd artikel van 11 maart 2024 kritisch is.

Maar het is framing van Revive om het AD een obsessie te verwijten. Dat is stemmingmakerij. Er lijkt door Tom de Wal niet zozeer een richtingenstrijd tussen AD/Vandaag Inside en christelijke media ontstaan te zijn, maar tussen de christelijke media onderling. Revive neemt het vanuit eigen evangelisch gedachtegoed op voor Tom de Wal en ander gebedsgenezers en Cvandaag sluit zich aan bij de kritiek van Vandaag Inside op Tom de Wal.

Cvandaag ziet wat De Wal doet als dwaalleer die haaks staat op het traditionele christendom. Op de FB-pagina van Revive bij een stuk hoe de gebedsgenezing is doorgedrongen tot Vandaag Inside reageert ene Mario-Ange Kinscher-Veltrop: ‘Afschuwelijk vind ik het. Slechte reclame. Het wordt eigenlijk belachelijk gemaakt hoe debielig daar gedaan wordt. Gaat toch geen mens meer in de Here geloven zo, die poppenkast.‘ De Wals handelen leidt tot een tweedeling in protestante kring.

Het laatste woord is aan Vandaag Inside zoals verwoord door Cvandaag. Johan Derksen van Vandaag Inside zegt over de bijeenkomsten van Tom de Wal: ‘Mensen vallen flauw, mensen liggen te gillen én mensen storten geld, want het is echt business. Een snotneus van dertig jaar! Het is echt verschrikkelijk. Alle pastoors en dominees zijn tegen en de hele medische wereld waarschuwt ervoor‘.

Hoe dan is Tom de Wal definitief doorgedrongen tot de gevestigde media. Nu de politiek nog.

Moeten we als samenleving niet nadenken over het verbieden van misleiding die door de vrijheid van godsdienst beschermd wordt?

Schermafbeelding van deel artikel ‘Ex-voetballer Boateng groeit op in islamitische omgeving maar kiest voor Jezus: “Dit heeft echt mijn leven veranderd!”‘ van Thomas Fiege op Revive, 16 oktober 2023.

Nieuws over bekeringen behoort tot het vast gereedschap van religieuze organisaties. Of het werkelijk zo gebeurd of nep is, valt niet te achterhalen. Het doet er ook niet toe. Als bekering samengaat met genezing wordt het er publicitair nog spectaculairder op.

Niet toevallig worden afvallige én nieuwbekeerde verenigd in een persoon. Het is een zero-sum game. Het verlies voor een concurrerende godsdienst is de winst voor de eigen godsdienst. Berichten over bekeringen van christendom naar islam en omgekeerd doen het publicitair goed. Ermee wordt de concurrerende godsdienst ondermijnd.

Het valt niet te controleren of de genezing kwakzalverij is. Dus bedrog. Want geloof gaat niet uit van feiten, maar staat daar haaks op. In een religieuze omgeving kan alles straffeloos beweerd worden. Toetsing ontbreekt. Niet waarheidsvinding, maar geloofstoerusting staat centraal.

Bekering en genezing hoeven dus niet echt gebeurd te zijn. Het gaat om het verhaal dat ingepast wordt in de geloofsovertuiging van een religieuze organisatie. In dit geval het protestant-christelijke Revive dat is opgericht door oud EO-journalist Dick van den Bos.

Mensen met pijn in hun knie weten wat ze moeten doen. Zo leert volgens Revive het geval van ex-voetballer Boateng. Niet meer naar dokter of sportfysiotherapeut, maar naar de kerk gaan. Religieuze organisaties genezen alle kwalen. Zo claimen ze zelf. Dat is trouwens van alle tijden. Zie de evangelisten Johan Maasbach, Jan Zijlstra, Johannes Moesker. Grappig was dat deze slag evangelisten doorgaans ruzie met elkaar kreeg. Hun werkrelatie konden ze blijkbaar niet helen.

Wonderbaarlijke genezingen én bekeringen ontbreken nooit in de trukendoos van religieuze organisaties. De lamme die ineens loopt als een kievit, de oud-voetballer die geen pijn in zijn knie meer heeft, noem maar op. Tot en met opwekking uit de dood.

Alles kan beweerd worden voor de religieuze zaak. Het is misleiding die door overheden doorgaans bestreden wordt, maar alleen niet bij religieuze organisaties. Die hebben een vrijbrief voor zwendel. Misleiding is de kern van het geloof. Daarom kunnen overheden het niet aanpakken.

Godsdienst is een juridische weeffout met voorrechten die geen enkele andere maatschappelijke organisatie heeft. Wat overigens niet wil zeggen dat elke religieuze organisatie daar gebruik van maakt en niet integer kan zijn. Ze hebben zelfs last van organisaties als Revive. Daar is alle redelijkheid weg.