Het verleden ligt opgeslagen in beeldmateriaal. In foto’s en films. Soms ontstaat de behoefte om dat verleden dichterbij te halen. Zelfs als we er zelf niet bij waren. Zomaar om terug te halen hoe een tijdperk ook al weer was. Het geheugen is immers niet altijd betrouwbaar. Soms speldt het ons iets op de mouw. Dan denken we ons iets te herinneren, maar is het verbeelding. Dan houden we onszelf voor de gek. Gedachteloos. Dat terughalen aan de hand van beelden lukt echter niet altijd. Het is eerder een uitzondering als het wel lukt.
Neem de feestelijke gebeurtenis op 23 juli 1953 van het dichten van het gat in de Veerhaven van Kruiningen met een caisson. Een half jaar na de watersnoodramp. In het ANP Archief zijn 10 foto’s van Co Zeylemaker terug te vinden. Fraaie zwart-wit opnamen met sleepboten die liggen te stomen tegen een onbewolkte lucht. Een zonnig plaatje uit een wolkeloos tijdperk, zo lijkt het. Als baas van de sleepboten moet mijn grootvader Willem Muller bij die gebeurtenis aanwezig zijn geweest. Maar waar? Ik herinner me hem met een lange regenjas, sigaret en donkere hoed, type Homburg. Maar zoals gezegd, wellicht herinner ik het me verkeerd.
Downloadbare foto’s uit het ANP Archief hebben geen hoge resolutie. Die moeten speciaal besteld worden. Om uitsluitsel gaat het me niet. Wat maakt het uit als ik mijn grootvader op de foto terugvind? Waar heb ik dan beslag op gelegd? Uitvergroten leidt tot een grove korrel. Het vergroot het mysterie zoals in de film Blow-up van Michelangelo Antonioni dat gebaseerd was op het verhaal ‘Het kwijlen van de duivel’ van Julio Cortazar. Om het verleden terug te halen hoeft het niet tot in de puntjes herleid worden. Waarom niet volstaan met een uitvergroting met een schim van wie ik me voorstel dat het mijn grootvader is? Time on my hands.
Foto 1: Foto ‘Kruiningen-veerhaven-caisson-dichten-dijk-watersnoodramp’, 23 juli 1953. Fotograaf Co Zeylemaker. Collectie ANP Archief.
Foto 2: Uitvergroting van foto ‘Kruiningen-veerhaven-caisson-dichten-dijk-watersnoodramp’, 23 juli 1953. Fotograaf Co Zeylemaker. Collectie ANP Archief.
George Knight 