Nu te zien op de 16de Architectuur Biënnale in Venetië als ‘reflectie op sociale woningbouw’ is een fragment van het in 2017 deels gesloopte Robin Hood Gardens complex in Oost-Londen. Het is iconische architectuur waarvan oud-bewoners zeggen dat het bewust verwaarloosd is om te kunnen slopen. Het behoorde tot de stroming van het brutalisme, ofwel béton brut of ‘ruw beton’. Een prachtig voorbeeld van Nederlandse brutalistische architectuur is het stadhuis van Terneuzen (1973) van Van den Broek en Bakema.
De toelichting zegt: ‘the Special Project at the Applied Arts Pavilion in the Sale d’Armi in the Arsenale, reflects upon the future of social housing by presenting a fragment of the social housing estate, Robin Hood Gardens, which was designed by Alison and Peter Smithson in East London and completed in 1972. Renewed for the third consecutive year, the collaboration between La Biennale and the Victoria and Albert Museum in London has made possible this exhibition curated by Christopher Turner and Olivia Horsfall Turner.’
In mediareacties op de presentatie van een fragment van Robin Hood Gardens wordt gesproken over ‘art washing’ door het V&A, zoals hier in The Telegraph. Vrij vertaald is dat het witwassen via kunst. Dat zou dan betekenen dat het verdwijnen van een sociaal woningbouwcomplex wordt vergoelijkt door het een tweede leven in de kunst te geven. Critici vinden dat het dan beter helemaal kan verdwijnen omdat dat oprechter is.
Directeur Tristam Hunt van het V&A ontkent de beschuldiging van ’sociale zuivering’ en antwoordt er in een artikel op in The Art Newspaper: ‘Ik zie de rol van het museum niet als een politieke kracht, maar als een uitwisseling tussen burgers: het samenbrengen van gedeelde ruimte voor onveilige ideeën.’ Hij voegt eraan toe: ‘In een tijdperk van absolutistische, rechtvaardige identiteitspolitiek zijn deze plaatsen voor pluralisme belangrijker dan ooit’. Hunt neemt een politieke positie in door die te herroepen en overstijgend op te vatten.
Deze kwestie gaat over de rol die musea in de samenleving kunnen spelen en welke houding ze aan moeten nemen om niet door radicalen van links of rechts beschuldigd te worden van de politisering van de kunst. Dat is een smal pad de berg op. Kunst kan per definitie niet a-politiek zijn en musea dientengevolge evenmin, maar ze dienen wel voorzorgen te nemen om niet van partijdigheid beschuldigd te kunnen worden. Musea zijn geen woordvoerders namens de politiek, maar wel aanjagers en bemiddelaars van het publieke debat.
Foto: ‘Close-up of the reassembled fragment of the façade of Robin Hood Gardens, Pavilion of Applied Arts, at the Venice Architecture Biennale Victoria and Albert Musuem, London‘
George Knight 
