Hamburg kwam niet ongeschonden uit de Tweede Wereldoorlog. Zoals vele havensteden. Voor de oorlog is het stadsbeeld nog heelhuids. Zonder verwondingen, breuken of amputaties. Het letsel van gebombardeerde kades, afgebrande huizen en gezonken boten moet nog komen.
De stoomsleepboten met hun lange pijpen steken hun vinger op naar de hemel. Zo lijkt het. Uit Zeeland ken ik hetzelfde beeld van stoomsleepboten van de rederij van mijn grootvader die lang nadat ze uitgevaren waren werden ‘opgelegd’. Als sloop te rigoureus en nostalgie te dwingend voelt. Daarom raakt dit beeld me.
De titel van de onderste foto lijkt een gewaagde politiek aanklacht uit circa 1933, maar is dat bij nader inzien niet: ‘Große Freiheit in Hamburg‘. De Große Freiheit is een zijstraat van het uitgangscentrum Reeperbahn. Het uitgangsbord ‘Lustige Boxkampfe für Jedermann‘ lijkt te verwijzen naar een kermisattractie waar iedereen de ring in kan stappen om het op te nemen tegen de bokser van het huis. Verder is er het flaneren en afwachten van passanten te zien die nog even niet weten waar ze zich naar binnen laten lokken. Maar ze moeten niet te lang dralen.
De collectie Deutsche Fotothek geeft geen uitsluitsel over de datering van deze twee foto’s van Fritz Eschen. De bovenste met de sleepboten in de Hamburgse haven wordt gedateerd ‘vóór 1945’ en de onderste van het uitgangscentrum bij de Reeperbahn ‘rond 1933′. We weten niet eens of Eschen de foto’s op dezelfde avond maakte.
Vlekkeloos is het niet, maar wel intact. Het licht straalt, maar lights are low. De nacht dekt het leven duister, vaag en louche toe. We doen er nog geen afstand van. We geven ons er juist aan over. Het verdere is geheim.
George Knight 