Handelen van Boris Johnson inzake Brexit is toegestaan, maar gaat voor velen in tegen de intuïtie wat democratie en redelijkheid zijn

Wat het meest in het oog springt bij het besluit van de Britse premier Boris Johnson om het parlement vijf weken -van 10 september tot 14 oktober- te sluiten (prorogation) is de onwaarachtigheid en het gebrek aan ruggengraat van politici. Ze verdedigen Johnsons besluit dat ze eerder aanvielen, niet vanwege hun geweten of overtuiging, maar omdat ze een functie in de regering of de Conservatieve parlementsfractie hebben die ze eerder niet hadden. Dat opportunisme gaat niet ongemerkt aan de kiezers voorbij, los van het feit op welke partij ze stemmen. De politici brengen politiek zo al te duidelijk terug tot opportunisme, eigenbelang en inwisselbare overtuigingen. Deze episode vergroot het wantrouwen in de werking van de politiek.

Het verdagen van het parlement is wettelijk toegestaan en gebruikelijk. Wat kritiek oproept is de lengte ervan. Het kan in de gegeven situatie van een parlementair debat over de Brexit opgevat worden als ondemocratisch. Het beperkt het parlement om te reageren op een no-deal Brexit die Johnson nu promoot. De premier had kunnen volstaan met een korte verdaging van een halve week. In de video voert de linkse journalist Paul Mason het protest aan, maar of demonstraties een verschil gaan uitmaken valt te bezien. Interessant is dat het Johnsons claim, namelijk namens het volk -en niet het parlement- te spreken voor probeert te zijn.

Het valt niet te voorspellen wat er gaat gebeuren in Westminster. Kunnen oppositiepartijen zichzelf overtreffen en onder leiding van Jeremy Corbyns Labour op één lijn komen tegen wat zij als een coup van premier Boris Johnson zien? Met als doel het tegenhouden van een no-deal Brexit op 31 oktober 2019. Zowel in de politiek als in de media wordt vanuit een zekere zelfvergoding van het eigen land te simpel gedacht over de relatie van het VK met de EU. Want het is onjuist wat rechtse politici stellen, namelijk dat bij een no-deal Brexit het VK ‘verlost’ of los van de EU is. Dat is bewuste misleiding. Ook na een no-deal Brexit zal het VK verder moeten onderhandelen over de relatie met de EU inzake nationale veiligheid, handel, industrie, buitenlandse politiek en vele andere onderwerpen. Een harde no-deal Brexit, het beeld van ondemocratisch handelen van de Britse regering en het gebrek aan politiek realisme bemoeilijken de toekomstige onderhandelingen met de EU extra.

Well, here’s another nice mess you’ve gotten me into!’ is de slogan van een Laurel & Hardy film uit 1930. Het is ook de slogan van de Britse politiek na het referendum van 2016. Met Boris Johnson in de rol van superclown en de kwade genius Dominic Cummings die achter de schermen snode plannetjes bedenkt.

Foto: Affiche van de film ‘Another Fine Mess’ (1930) van James Parrott met Oliver Hardy en Stan Lauerel.