De beschrijving van deze foto luidt: ‘Waarzegsters : Mevrouw Offerhaus bij een Haagse waarzegster die iemand tot waanzin zou hebben gebracht. Nederland, Den Haag, 1910. Foto is zwaar geretoucheerd’. Dat laatste valt te bezien.
Spirituele fotografie was eind 19de eeuw populair. Dat omvatte beelden van spoken, geesten en onthoofden die door filmeffecten en dubbele belichting werden bereikt. Hoe dat werkte beschreef ik in een commentaar over William Mumler. Dat lijkt hier echter niet aan de orde te zijn. Het is waarschijnlijk dat het gaat om een studiofoto van drie vrouwen en een kind. Maar het achteraf bewerken van het beeld van kind en de staande vrouw in het midden roept de gedachte aan een geest wel op. Het is dus niet waarschijnlijk dat door fotografische technieken de deels onzichtbare dame en het zittende kind in het midden geen onderdeel van de oorspronkelijk foto waren.
De beschrijving roept de vraag op wat de bedoeling van de foto was. Waarom gingen de waarzegster, Mevrouw Offerhaus en de twee deels weggewerkte figuren naar de studio van fotograaf Wilhelm Stremme uit het Duitse Korbach? Die namen worden genoemd in de indruk. De stad in Hessen werd tot 1934 als Corbach geschreven. Werkte Stremme in die tijd tijdelijk in Den Haag? Het gaat immers om een ‘Haagse waarzegster’ en de plek is Den Haag. Waarom zegt de informatie bij deze foto dat de fotograaf onbekend is terwijl zijn naam expliciet genoemd wordt?
Als het vervaardigingsjaar niet 1910 maar enkele jaren later was, zeg 1915, dan zou het kunnen dat Stremme het neutrale Nederland had opgezocht omdat dit veiliger en lucratiever was. Hij was in 1914 met 59 jaar te oud om gemobiliseerd te worden. Maar dat is gissen en weten we niet zeker.
Waarom heeft de waarzegster iemand tot waanzin gebracht? En wie is dan degene die zij tot waanzin zou hebben gebracht? Deze foto roept vooral vragen op die op antwoord wachten. Wat in 1910 al een raadsel was is het meer dan 110 jaar later niet minder. De geesten staan niet op de foto, maar vergezellen die wel. Zo lijkt het.
Foto: [Wilhelm Stremme], ‘Waarzegsters : Mevrouw Offerhaus bij een Haagse waarzegster die iemand tot waanzin zou hebben gebracht. Nederland, Den Haag, 1910. Foto is zwaar geretoucheerd.’ Fotocollectie Het Leven (1906-1941).
George Knight 
.jpg){kind=link}