GroenLinks: de ondraaglijke lichtheid van een gewichtige partij

GroenLinks heeft problemen met democratie. Het valt binnen de partij niet in goede aarde dat Tofik Dibi zich kandideert als lijsttrekker. Fossielen als Bas de Gaay Fortman, Herman Meijer en Wijnand Duyvendak bestoken hem vanuit de tweede linie. Partijvoorzitter Heleen Weening stelt in een zuinige reactie dat Dibi ‘alle recht heeft zijn sollicitatie bekend te maken‘. De mededeling op Weenings site is exemplarisch: onder constructie.

Partijpolitiek in werking is geen fraai gezicht. Bij de kandidaatstelling voor verkiezingen knokken leden van de Tweede Kamer voor een hoge plaats op de lijst. Hun carrière staat op het spel. Of facties trekken de macht naar zich toe met uitsluiting van rivalen. Zie 50PLUS. Op het spel staan functies in het openbaar bestuur die volgens een ongeschreven regel zijn voorbehouden aan leden van politieke partijen. Feitelijk is dit nepotisme van 2% partijleden over 98% niet-partijleden een weeffout die alle politieke partijen actief in stand houden. Maar geen enkele maatschappelijke groepering stelt de vanzelfsprekendheid van deze claim ter discussie.

Jolande Sap is sinds december 2010 een weinig overtuigende leider van een partij die niet goed met de macht omgaat. Het Kunduz-akkoord knelt nog steeds en nu zijn er weer geruchten dat GroenLinks de JSF steunt. Onder Femke Halsema probeerde de partij de weg naar het centrum te vinden. De paradox is dat Halsema faalde waar Sap met het ‘Lenteakkoord‘ slaagde. PvdA-partijleider Diederik Samson bood haar die kans, zodat GroenLinks niet meer naar links getrokken werd. Maar Sap is tweeslachtig als ze zegt de ruimte naar de PvdA open te willen houden. En zelfs met de SP wil praten. Telkens bezorgt Sap haar partij een onduidelijk profiel.

Haar onvastheid maakt het onvermijdelijk dat iemand Sap uitdaagt. Dibi kiest eenduidig voor hervormingen en het centrum. De tragiek van GroenLinks is dat Dibi als ‘lichtgewicht‘ evenmin voldoet, aldus de Volkskrant. Halsema is jonger dan Sap en zou de geschikte kandidaat zijn. Zij kan niet meer terugkomen. GroenLinks is zowel meer als minder dan Sap. Opsplitsing en aansluiting van een deel bij D66 en PvdA is het beste dat de partij kan overkomen. Zodat principes niet langer verward worden met realisme binnen hetzelfde debat.

Foto: Emile Roemer, Job Cohen en Jolande Sap presenteren een gezamenlijk alternatief voor het bezuinigingsbeleid van het kabinet Rutte, januari 2012.

14 gedachten over “GroenLinks: de ondraaglijke lichtheid van een gewichtige partij

  1. Wat ik niet begrijp van Groen Links is de naam. Ze zijn niet links, nou is dat niet erg, maar ze zijn ook niet groen, en dat is wel erg. De partij claimt vergroening van de economie, te verstaan als minder vervuiling en meer alternatieve energie, maar doet dit niet. In feite is de partij dus eerder een rem op vergroening dan een aanjager. Een ieder die zijn/haar stem om het groene op die partij heeft uitgebracht staat in de kou. Het verschil met andere partijen is opgeheven. Het beste is dan ook maar verdwijnen. Een nieuwe echt groene partij zou welkom zijn.

    Like

  2. @Blutch
    Dan komen we uit op hetzelfde: herschikking of vorming van nieuwe partijen. De partij slaat gewoon niet aan met landelijk nooit meer dan zo’n 7,5% aanhang. Wie de partij lokaal volgt begrijpt er nog minder van met de meest uiteenlopende standpunten. Een partij die voor alles kiest, kiest niet. En inderdaad, dat groene karakter weet de partij goed te verbergen. In de beeldvorming blijven Kunduz en de JSF hangen.

    Like

  3. @George: Je vindt het dus tweeslachtig van haar dat ze èn voor het centrum kiest èn de optie voor samenwerking met linkse partijen openhoudt. Ik zie die tegenstelling niet, integendeel: het volgt juist logisch uit elkaar. Wie in het centrum zit, moet bereid zijn met vrijwel iedereen een coalitie te vormen. Hoor jij andere politici dan soms zeggen ‘met die en die wil ik absoluut niet in zee’?

    Wat bedoel je trouwens met het zinnetje ‘Zij kan niet meer terugkomen.’?

    @Blutch: Het is ook weer typisch dat Wijnand Duyvendak vandaag uit zijn slof schiet t.o. Dibi. Duyvendak ziet zich als de ‘groene man’ bij uitstek – toen hij uit de Kamer ging besloot hij zich helemaal op zijn missie te storten met 2 vrije handen, maar hij krijgt duidelijk geen poot aan de grond. Hij durft Sap daar kennelijk niet rechtstreeks op aan te vallen.

    Like

  4. Dit was mijn commentaat op Duyvendak bij de volkskrant:
    Wat een opportunist die Duyvendak. Er moet meer aan groen gedaan worden, niet omdat zij dat vinden, maar omdat het stemmen oplevert. Dat is wel de beste manier om iets niet voor elkaar te krijgen. Daarom blijft Nederland ook zo achter bij Duitsland wb groene energie. Omdat GL wel schermt met dat imago, maar er feitelijk niet achter staat is zij eerder een rem op, dan een aanjager van een groene ontwikkeling.

    Like

  5. @Joke
    Met het zinnetje ‘Zij kan niet meer terugkomen’ bedoelde ik dat Halsema geen fractievoorzitter meer kan worden. Ze heeft namelijk afscheid genomen.

    Het is naar mijn idee van tweeën één. Of GroenLinks wendt in de volgende periode de steven naar links, of naar het centrum. Geen keuze of een keuze die alle opties openhoudt leidt tot onduidelijkheid bij zowel kiezer als partij.

    Wat je zegt over samenwerking klopt, maar is iets anders. Pas uit de positiebepaling volgt de vorming van een coalitie. Ofwel, standpunten moeten eenduidig zijn voordat een partij ze in de onderhandelingen met anderen op tafel kan leggen.

    Strategisch is het onverstandig van een partij om het compromis voortijdig in te leveren. Dan vervaagt het profiel en verdwijnt het wisselgeld. Doorgaans begrijpen kiezers donders goed als partijleiders uitleggen dat ze vanwege een ontbrekende meerderheid een compromis moesten sluiten. Een voortijdig compromis dat voortkomt uit interne partijproblemen wordt niet begrepen omdat het een doel in zichzelf is.

    @Blutch en Joke
    Is de ferme opstelling -zo denkt-ie zelf- van Duyvendak jegens Tofik Dibi niet gewoon een generatieconflict? Duyvendak die zijn eigen glazen zag ingegooid en nu buitenspel staat. En zelfs zijn ‘groene’ programmapunten leiden een academisch bestaan binnen GroenLinks. Alleen in kritiek kan-ie zich nog uiten.

    Like

  6. Duyvendak was destijds de nr. 2 van GroenLinks. Ik heb hem wel eens live meegemaakt, hij roept idd. dat groene politiek financieel-economisch aantrekkelijk zou kunnen zijn en heeft niet in de gaten hoe bevreemdend dat klinkt. Ook wil hij het over niets anders hebben dan dat onderwerp, daar wil hij letterlijk alles op inzetten. Tja, dan sta je dus geheel alleen.

    Verder was hij weinig concreet, maar als het aan hem lag kwam er bv. een meedogenloze tax op het hebben van een 2e auto (per huishouden), want 5 voor 12 en voor ons bestwil.

    @George: Waar heb jij Sap dan een toeneigend gebaar zien maken wat verder ging dan het obligate ‘altijd bereid om te onderhandelen’? Moet je trouwens dit interview met La Sap eens lezen: http://www.vn.nl/Archief/Politiek/Artikel-Politiek/Jolande-Sap-Ik-weet-precies-wat-ik-wil.htm. De PvdA is welkom, als ze naar háár toebewegen.

    Like

  7. @Joke
    Ik kan Sap sowieso niet volgen in haar redeneringen. Zelfs als ze naar het centrum beweegt, wil ze de PvdA meenemen. Maar da’s onverenigbaar. En kent ze trouwens de meedogenloosheid van de PvdA niet om elke rivaal van de afgelopen 30 jaar dood te drukken? Ik begrijp Dibi en andere GroenLinksers als Braakhuis en Peters wel. Het VN-interview vind ik ontluisterend voor Sap.

    Like

  8. Maar George, alle andere partijen zeggen precies hetzelfde, het is standaard. -‘Wat vindt u van Vul-Maar-In?’ -‘Ze zijn altijd welkom.’ De rèst van wat ze zegt druipt van de rancune. En een paar jaar geleden zat de PvdA vrij dicht bij het centrum (onder Bos). Maar jij stelt het centrum steeds als norm van verstandig politiek voeren – terwijl je tegelijkertijd wil dat er weer wat te kiezen zou zijn. Dibi c.s. zorgen juist dat GL haar bestaansrecht verliest, omdat ze als 2 druppels water op D66 lijkt.

    Ik hoor eigenlijk geen enkele politicus zeggen dat ze de PvdA niet aan tafel willen (beh. wellicht Wilders, maar dan nóem je ook iemand). Net zoals dat CDA-ers met meel in de mond blijven praten over een coalitie met de PVV, of dat Samsom nooit hardop zal zeggen dat hij het CDA goed beu is, of…. (etc.)

    Maar waarom doet iedereen trouwens alsof Dibi fractievoorzitter wil worden, ipv lijsttrekker?

    Like

  9. @Joke
    Nou, ik vind Sap toch meer dan andere partijleiders gemengde signalen afgeven. Inderdaad wilde Wouter Bos de PvdA richting centrum sturen, maar meer dan de helft van de PvdA heeft-ie daartoe nooit meegekregen. De rest bleef zich daartegen verzetten. Zodat Bos nooit de hele PvdA achter zich had.

    Naar mijn idee is centrumpolitiek inderdaad verstandige politiek. In theorie. Wat dus niet wil zeggen dat alle keuzes uit het Lenteakkoord verstandig zijn. En ook in dit centrum blijven er genoeg verschillen om te kiezen.

    Ik denk dat GroenLinks ook haar bestaansrecht zonder Dibi cs. allang verloren heeft. Wat de partij onderscheidend had kunnen maken was haar pacifisme, duurzaamheid en bestuurlijke zuiverheid. Maar dat alles heeft het in de mars naar de macht ingeleverd. Zodat het nu geen enkel uniek verkooppunt meer heeft. En kan opgaan in wat anders.

    De PvdA is bij geen enkele andere partij populair. En daarbij komt dat Samson in zijn prekerige gelijkhebberigheid ook nog eens een typische PvdA’er in het kwadraat is. Kortom, voor alle anderen is de PvdA een risicofactor en een verdeelde partij vol lastpakken. Wellicht soms nodig voor een meerderheid, maar alleen als het niet anders kan. De PvdA zou je een nieuwe start gunnen met een hervormd programma, hervormd personeel en een hervormde partijorganisatie.

    Dibi tekent in voor nummer 1 van de lijst bij de kandidaatstelling voor de komende verkiezingen. Da’s breed bekend.

    Like

  10. Zeg toch niet altijd ‘hervorm(ing)en’ zonder te benoemen wat je bedoelt. Het is een hele tricky term, dat moge na dit Kunduz-akkoord (het ‘lente-akkoord’ bedoel ik) toch duidelijk zijn. Wil je dat de PvdA nog liberaler wordt dan ze al zijn? Zeg dat dan gewoon.

    “Dibi tekent in voor nummer 1 van de lijst bij de kandidaatstelling voor de komende verkiezingen. Da’s breed bekend.” Dat maakt niet uit, de fractie kiest daarna haar eigen leider.

    Like

  11. @Joke
    De PvdA hoeft van mij helemaal niks. Hoewel ik de sociaal-democratie in Nederland een krachtiger en geloofwaardiger partij dan de PvdA toewens die van deze tijd is. Als het de interne verdeeldheid zou overwinnen was er al veel gewonnen. De PvdA moet niet liberaler worden, maar sociaal-democratischer door de waarden die daarbij horen (gelijkheden, sociale rechtvaardigheid, verheffing) weer centraal te zetten. En deze keer dan wel consequent en niet hapsnap zoals de afgelopen jaren.

    Zoals ik al opmerkte over het Lenteakkoord zijn niet alle maatregelen verstandig. Bezuinigd wordt er nauwelijks, lastenverzwaringen des te meer. ‘Hervormingen’ is inderdaad een term die iedereen persoonlijk opvat. De in mijn ogen ideale hervorming van Nederland die rechtvaardigheid, compassie, flexibilisering, lastenverlichting en een kleinere overheid combineert is nog nauwelijks in zicht. Maar een begin is gemaakt. Ik hoop dat we de partijen hebben die in de toekomst evenwichtige hervormingen kunnen realiseren.

    De lijsttrekker van GroenLinks moet volgens het profiel leiderschap tonen, het gezicht van de partij zijn, een verbindende factor zijn, zorgen voor de positionering, strategische allianties met anderen aangaan, politieke richting aan de partij geven, koers en focus bewaken, leiding geven aan de fractie en functioneringsgesprekken met de kamerleden voeren. Dat klinkt in praktische zin als leiderschap.

    Like

  12. @George
    Ik zou graag een uitleg hebben waarom flexibilisering een hervorming is in de zin van een verbetering. Het gemakkelijker kunnen ontslaan van mensen geeft mi alleen maar meer onzekerheid bij de mensen met een baan. En is een uitruil van de ene werknemer voor de andere echt een verbetering? Dat er een wisselende hoeveelheid werk is weet ik ook wel. Daar zijn ook de uitzendbureau’s voor. Maar komen er ook meer banen als er geflexibiliseerd wordt? En waarom dan? Een bedrijf dat krimpt kan nu ook mensen ontslaan, dat is het verschil niet.
    Mij lijkt, zeker voor startende ondernemingen, het woud van regeltjes een veel grotere belemmering voor groei.

    Like

  13. @Blutch
    ‘Flexibilisering’ is meer dan het makkelijker kunnen ontslaan van werknemers. Flexibilisering is dus meer dan de arbeidsmarkt. Het kan van alles betekenen. De werktijden, de werkplekken, het aantal ambtenaren, de organisatie, de wetten, het openbaar bestuur, kortom, veel kan versoepeld en wendbaarder gemaakt worden. In die zin is flexibilisering het tegendeel van verstarring, niet van rechtvaardigheid.

    Maar in je woorden en die van Joke hierboven proef ik kritiek die ik wel deel. Achter de lippendienst aan de hervorming of flexibilisering worden dan gestreefd naar oneigenlijke doelen die in wezen niets met hervorming of flexibilisering te maken hebben. Maar wel met doelmatigheid, concentratie, bezuiniging en verschuiving van de macht. Maar het antwoord op die ‘verkeerde’ flexibilisering is niet een streep erdoor, maar het verbeteren ervan.

    Ik vrees alleen dat de onmachtige politieke partijen met hun uiteenlopende cultuur en programma echte hervormingen en flexibilisering niet voor elkaar krijgen. Nu niet en straks evenmin. Waarbij de bovengrens van een tekort van 3% dwingt tot snelle ingrepen die haaks staan op echte bezuinigingen. Zoals de lastenverzwaring van het hoge BTW-tarief van 19 naar 21%. Dat moet dan als hervorming verkocht worden omdat 21% dichter bij het Europees gemiddelde ligt. Maar hetzelfde argument wordt niet gebruikt om de lage Nederlandse vennootschapsbelasting te verhogen.

    Politiek is het Lenteakkoord van een grote willekeur, waarbij wat politieke partijen die toevallig bij elkaar gekomen zijn hun toevalligheden uitwisselen. Meer is het niet. Toch lijkt het minder slecht dan niets veranderen.

    Like

  14. Het lenteaccoord bevat 16 miljard bezuinigingen zeggen ze. 10 miljard zijn lastenverzwaringen. 6 miljard wordt bezuinigd, maar wegens uitverdieneffecten (wat een woord, net zoiets als uitritsen op borden langs de weg) van 4 miljard blijft daar 2 miljard van over.
    Dit is wederom de gemakkelijkste weg. Een deel wordt volgend jaar weer teruggegeven beweert men, maar volgend jaar zal er wel weer een tegenvallertje zijn waardoor dat niet kan.

    Like

Plaats een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.