Commentaar uit 2013:
In het Tropenmuseum vallen zo’n 30 ontslagen. Ondanks de beeldvorming dat het ‘gered‘ is. Een typisch geval van de halflege of halfvolle fles. De museumsector vecht een ongelijke strijd tegen de onverschillige politiek. Niets is meer vanzelfsprekend. Alles van waarde blijkt nog weerlozer dan de dichter al zei.
In Trouw deed Ben Meulenbelt in een interview met Eildert Mulder gisteren een boekje open. Hij is conservator Zuid-Azië en wordt ontslagen bij een reorganisatie die het wetenschappelijke hart uit het museum snijdt. Vier van de zeven conservatoren moeten weg. Een onbegrijpelijk groot aantal dat collecties verweesd achterlaat. Over 15 jaar zijn ze voorgoed uit de tijd omdat ze niet meer geactualiseerd zijn, zo vermoedt Ben Meulenbeld.
De conservator houdt een krachtig betoog dat de essentie raakt. Juist omdat hij zich niet verliest in politieke verhalen die altijd weer een antwoord hebben, maar de bezuinigingen vanuit zijn vak benadert. Het gaat over Nederland dat de luiken sluit.
Meulenbeld zal het publiek niet langer informatie over het hindoeïsme of India kunnen geven: ‘Ze bellen, mailen, of vragen naar me bij de portier. Datzelfde overkomt de eveneens ontslagen collega’s voor Afrika of Indonesisch textiel‘. Die kennis is straks nergens meer in Nederland te vinden. Deze conservatoren zijn onmisbaar omdat ze een correctie geven op trends en sjablonen die de werkelijkheid reduceren. Over de dalai lama, de Indiase islam of het naar elkaar toegroeien van religies, het syncretisme.
Het ontslag van Meulenbeld en de andere conservatoren past in een beeld omdat zij niet meer in een beeld passen. Een interim-manager die over hun lot besliste sloot ook de bibliotheek.
De politiek met toevallig veel direct betrokken PvdA’ers als de ministers Bussemaker en Ploumen en wethouder Gehrels van Amsterdam klopt zichzelf op de borst dat het Tropenmuseum tot 2017 gered is.
Maar dat het zover moest komen is een schande voor een ontwikkeld land. Dat iemand als Ben Meulenbeld met zijn kennis verdwijnt voor Nederland. En ook voor Zuid-Azië. Want het Tropenmuseum werkte altijd twee kanten op. In de tijd van vroeger. Ooit.
Foto: Lucebert, de dichtregel ‘alles van waarde is weerloos‘ uit het gedicht ‘De zeer oude zingt‘ in neon op de dakrand van de Willem de Kooning academie in Rotterdam.
George Knight 
Toch opmerkelijk dat dat museum in Singapore in Pagoda street waar u kunt zien hoe gruwelijke het leven was onder een walm van opium.
Ik heb niets met drank noch drugs, en ik vind dat de burger er vrij in moet zijn en die overtuiging heb ik nog, maar dat museum, gewoon gehuisvest in een pijpenla van een woning trok en trekt genoeg belangstelling om de eigen broek op te kunnen houden.
De poeha de tegenover de university was uitgestald twee jaar terug, met het onderwerp Egypte dat was weer zo’n dingetje van dik verlies. Het ging nergens over werkelijk niet. Was een tik in het gezicht van socialisten/
Wat mij betreft had het een mokerslag kunnen zijn.
Ik heb zelf foto’s staan maken in wat men Little India noemt. De oude koloniale huizen met blauwe luiken in slordige maar zo diverse architectuur en achter dit levende museum het oprijzen van de kranen van de hoogbouw.
Mijn zoon vroeg me waar ik foto’s van maakte (hij woont in Singapore, ik ben er slechts een paar maanden per jaar).
Dat is een museum van wat was.
Natuurlijk zijn de mensen beter uit in die nieuwe appartementen die achter die oude koloniale bouw oprezen, maar kan dat de weemoed wegnemen? Nee. Zelfs als men weet dat het leven niet mooi was en men jong stierf.
LikeLike
Aangaande Meulenbelt, zorg voor een mooi initiatief dat bezoek aantrekt.
LikeLike
@Toetssteen
In Nederland neemt het Tropenmuseum een bijzondere plek in. Juist door die wetenschappelijke dimensie op het snijvlak van museale en academische kennis. Je zou wensen dat die kennis doorgegeven wordt. Er zijn voorbeelden wereldwijd te vinden van musea die zich focussen op de presentatie van een geschiedkundig onderwerp. Dat kan bij in een Knsthal-achtige omgeving.
Maar da’s niet hetzelfde wat het Tropenmuseum doet. Daar is de tentoonstelling de top van de ijsberg waaronder de conservering van de aloude collectie met een waarde die uniek is voor de hele wereld, en de beschrijving en ontsluiting van die collectie en de informatie die over collectie en vakgebied gegeven wordt. Een conservator werkt vanuit die museumcollectie en kan dat niet zomaar elders op dezelfde manier doen.
Het gaat er iemand als Meulenbeld ook niet om zelf aan de weg te timmeren, maar zorg voor de collectie te willen dragen om deze door te geven aan een volgende generatie.
Dat niet alles koek en ei is in Singapore bleek onlangs toen de regering grotere nieuwssites wil laten registreren. De vrijheid van meningsuiting staat hiermee onder druk. Dit lijkt me geen ontwikkeling die uiteindelijk het functioneren van een kritisch en onafhankelijk museum dient. Relevant zou nu zijn om in Singapore een museum voor de meningsuiting op te richten dat de regeringsmaatregel in een context plaatst. Inclusief demografie, bevolkingspolitiek en discriminatie. Precies de manier waarop het Tropenmuseum altijd probeert te werken. Die politieke dimensie is het verschil tussen een oudheidskamer die een tableau opstelt om publiek te trekken en een hedendaags museum dat met de neus op de actualiteit zit en dat toont om rekenschap en context te geven.
LikeLike
Hoe verhoudt e.e.a. zich nou tot de plannen om te fuseren met 2 aanverwante musea? Is het bv. ondenkbaar dat Volkenkunde in Leiden het huidige kennisniveau kan overnemen en bewaren? En van wie is het gebouw eigenlijk? Het schijnt dat het Tropenmuseum dat tot nu toe van het KIT huurde.
Weet jij toevallig ook iets af van het fenomeen museumranglijst? (Dit ivm het Rijksmuseum van Oudheden dat was gekort omdat het ‘onderpresteerde’ en zodoende lager werd ingeschaald. En nou ben ik zo benieuwd om wat voor prestatie dat ging.)
LikeLike
@Joke
Het afstoten van bepaalde deelcollecties staat naar mijn idee los van de fusie. Collecties groeien organisch en kunnen dat niet 1:1 overgedragen worden. Ze hangen toch samen met de plek, de mensen en de context. Het is denkbaar dat Leiden het huidige kennisniveau zou proberen vast te houden, maar een ander museum -of fussiemuseum- stelt toch andere prioriteiten.
Het fenomeen museumranglijst ken ik vaag, maar wat het inhoudt weet ik niet. Ik vermoed dat het een kwantitatieve analyse is die niks zegt over het daadwerkelijk functioneren van een museum. Dus een ambtelijk-politiek instrument is om te sturen. Kortom, een ranglijst als een werkelijkheid in zichzelf.
LikeLike
Pingback: Stine Jensen stelt vragen bij tentoonstelling in het Tropenmuseum: Kennisoverdracht, of pure indoctrinatie die de islam aanprijst? | George Knight