Reageert politiek passend op sociale onvrede? En de media?

Amerikaanse progressieve journalisten en activisten die niet dol zijn op president Obama vragen het zich af. Het is toch in het belang van de macht om de sociale onvrede in een samenleving niet op te laten lopen? Want dan dreigt door instabiliteit de machtspositie in gevaar te komen. Inclusief de opbouw van de controlestaat die door nauwe samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven vorm krijgt. Waarom zouden ze dat sluipende proces van inperking van de burgerrechten dat op termijn groots uitbetaalt nu in de waagschaal stellen?

Het antwoord is tweeledig. Bedrijven hebben geen enkele moraal en missen een geweten. Ze zijn uitsluitend op de eigen prestaties gericht en interesseren zich niet voor de samenleving. Signalen van het tegendeel die ze naar de samenleving sturen zijn slechts vormen van marketing en promotie. En politici of opinieleiders die het gevaar van de sociale onvrede inzien dat tot verregaande ontwrichting kan leiden schatten in dat het niet zo’n vaart loopt. Of ze schatten het wel degelijk ernstig in maar hebben het niet voor het zeggen.

Opnieuw kan toegevoegd worden dat Nederland niet de VS zijn. Glenn Greenwald noemt echter niet voor niets als voorbeelden van sociale onvrede de Europese landen Griekenland, Hongarije, Spanje, Portugal en het Verenigd Koninkrijk (Londen). Waar Indignados en Occupisten gemarginaliseerd worden. Da’s in de achtertuin of aan de voordeur van Nederland. Omdat de economische, culturele en politieke verwevenheid van deze landen met Nederland groot is, raakt het ook ons land. Daarbij komt dat de Fortuyn-revolte nooit definitief is gaan liggen. 11 Jaar na  de dood van de naamgever smeult onder de oppervlakte de onvrede door als de spreekwoordelijke veenbrand. Er is weinig voor nodig om dat op te rakelen. Complicatie is dat de sociale onvrede door de oppositie voor partijpolitieke doeleinden misbruikt wordt om tegen het kabinetsbeleid te ageren. Maar dit partijpolitieke opportunisme is wat anders dan de maatschappelijke onrust die dieper steekt.

Tandenknarsend kom ik voor het aan de orde stellen van de fundamentele problemen van onze tijd vanuit de positie van de underdog telkens weer terecht bij Angelsaksische media die trouwens in hun landen buiten de hoofdstroom staan. Zoals Democracy Now! of The Young Turks. Hoe absurd is dat voor een Nederlander die in het Nederlands blogt over de Nederlandse samenleving. Liefst zou ik Nederlandse programma’s willen citeren, maar ze bestaan op een uitzondering na niet. Dat tegenvoorbeeld is Tegenlicht van de VPRO dat programma’s maakt die verder gaan dan de waan van de dag of een doorgeefluik willen zijn van de zittende machten. Hoe het komt dat op de Nederlandse televisie of op internet geen enkel nieuwsprogramma kan ontstaan dat boven de partijpolitiek en het polderlandschap uitstijgt is een vraag die met name progressieve media zich kwalijk kunnen nemen. Het stellen van de juiste vragen is meer waard dan het geven van gelegenheidsantwoorden.

Foto: Protest in Brussel van verontwaardigden op 12 mei 2012. Fotoverslag in De Morgen.