Economisch publicist Hugo Dixon meent dat een splitsing in Syriza het goede nieuws is in de huidige Griekse crisis. Hij bedoelt hiermee dat het Linkse Platform dat zo’n 35% van de partij uitmaakt en herhaaldelijk tegen het beleid van het kabinet stemt de partij verlaat en de weg vrijmaakt voor premier Alexis Tsipras voor samenwerking met partijen in het centrum. Syriza is een samenwerkingsverband van verschillende linkse politieke organisaties dat varieert van communisten en milieu-activisten tot sociaal-democraten. Syriza als geheel is niet tegen de EU, maar wel kritisch op de bezuinigingen. Communisten als Panagiotis Lafazanis of Yanis Varoufakis zijn op 17 juli 2015 door Tsipras uit het kabinet gezet. Niet alleen omdat ze tegen Tsipras ageerden, maar ook omdat ze zich tegenover euro en EU opstelden. Hiermee overschreden ze een grens.
Wie afgelopen maanden berichten op Nederlandse sociale media heeft gevolgd zal verbaasd gestaan hebben over de veelvuldige verwijzing naar Amerikaanse topeconomen als Paul Krugman, Joseph Stiglitz en Jeffrey Sachs -en de zelfverklaarde ster van tweede categorie Yanis Varoufakis- die door sommigen hartstochtelijk geadoreerd werden als popster-achtige verzetsstrijders die zich tegen de Duitse almacht verzetten. Naïviteit was te wijdverbreid om telkens te weerleggen. De paradox was dat types als Varoufakis en Krugman toegaven ongeschikt te zijn voor de praktische politiek, maar niet ophielden Griekenland de verkeerde weg te wijzen.
Yannis Palaiologos zet het in een tussenbalans voor het rechtse Kathimerini op een rijtje. Met hun adviezen toonden deze Amerikaanse economen aan weinig van de Europese praktische politiek te begrijpen. Door de willekeur van hun beweringen bevestigden ze dat economie geen wetenschap is, maar niet meer dan een pseudowetenschap die geen dwingende verklaringen biedt. Dat verdiende het gezag niet dat zij het afgelopen jaar in de media kregen. De herwaardering van premier Tsipras is winst voor de politiek boven de economie.
Foto: Tweet van Hugo Dixon.
George Knight 
Een zekere mate van euforie in de Brusselse gelederen mag in eerste instantie bespeurbaar zijn (Juncker’s Twitter over Griekenland), maar er is nog een lange, zeer lange weg te gaan. Decennia… Te beginnen met wie dit nieuwe programma wettelijk verankert -en wanneer- om de modernisering van het politiek labiele en versplinterde Griekenland daadwerkelijk door te kunnen voeren. Nieuwe verkiezingen liggen voor de hand omdat Tsipras de onvermijdelijke vertrouwensvraag gaat (moet) stellen en daarmee de meerderheid in het Griekse parlement verliest. Oppositiepartijen hebben inmiddels te kennen gegeven Tsipras niet te steunen. (Reuters)
Een ding dat na zeven maanden onderhandelen (kosten gaarne?) weer eens duidelijk wordt, is dat de uitkomst van het harde politieke discours in de EU die de belangen van gehele EU en de Eurozone moeten dienen –hoe tenenkrommend surrealistisch of onbeholpen dit discours soms kan overkomen- uiteindelijk een hogere status geniet dan verdragen en economische wetmatigheden.
Ware dit niet het geval geweest dan was Griekenland nu met een waardeloze drachme en tegoedbonnen in chaos vervallen. Met uiteindelijk op Europees niveau nog meer collaterale internationale politieke schade dan de niet geringe prijs die nu betaald moet worden temidden van een oplaaiende valuta-oorlog mede aangezwengeld door de ECB, ten koste van andere prioriteiten, deels in striijd met burgerbelangen (lage rentepolitiek) en wensen om die risicovolle, lange weg te kunnen faciliteren.
Met dezelfde ‘discourslogica’ en zolang de EU en de eurozone niet existentieel in gevaar komen (“faalt de euro, faalt Europa”), verbieden Europese verdragen geen vrijwillige financiele hulp (Uitspraak EGH over ECB ‘Quantitative Easing’ beleid), kan dan in een later stadium voor een tweede keer schuldkwijtschelding of verdere versoepeling van voorwaarden (‘pretend and extend’) plaatsvinden.
En eveneens de Griekse financiele verplichtingen voortvloeiende uit de door de EU gewenste betrokkenheid van het IMF worden overgenomen door Europese instituten.
LikeLike
“Door de willekeur van hun beweringen bevestigden ze dat economie geen wetenschap is, maar niet meer dan een pseudowetenschap die geen dwingende verklaringen biedt.”
re: in deze context zelden een dommere zin gelezen. Het zijn neoklassieke doctrines geweest die Griekenland gedwongen hebben om de soevereiniteit grotendeels in te leveren bij de instituten en dus andere regeringsleiders. Voor elke wetgeving of overheidsoptreden die relevant is voor het memorandum van overeenkomst dat de Grieken met hun crediteuren hebben ondertekend, dient vooraf overleg met de instituten plaats te vinden om goedkeuring te krijgen. Of het nu hervormingen van de arbeidsmarkt betreft, budgettering, btw, inkomstenbelasting, pensioenen, toeslagen, enz. enz. Griekenland is nu, op grond van deze overeenkomst, een protectoraat van de schuldeisers van Griekenland. Volstrekt onnodig zoals een zwaargewicht als Paul de Grauwe aantoonde: Greece is solvent but illiquid: Policy implications http://www.voxeu.org/article/greece-solvent-illiquid-policy-implications
En dan te bedenken dat diezelfde instituten er bij de ‘oplossing’ al vijf jaar een puinhoop van maken. De economie is totaal kapot bezuinigd uit wat Simon Wren Lewis ‘budget fetisjisme’ noemt en deze schroomt niet om er samen met andere geleerden ‘On Bullshit’ van Harry Frankfurt bij te halen. Als economie een pseudowetenschap is, dan wordt dat eerder bewezen door het toedoen van de instituten, dan degenen die voor het gemak worden verzameld worden als het soort types die hier voor het gemak worden verzameld onder degenen die ‘ongeschikt zijn voor de praktische politiek.’ Het is nogal aanmatigend voor iemand die economie als pseudowetenschap beschouwt, om de ene politiek-economische visie te prefereren boven de andere. Genoemde ‘types’ weten in iedere geval nog wat democratie betekend. Daar waar in Nederland ‘belastinghervormingen’ (lees btw-verhogingen) haastig werden afgeblazen wegens enorme maatschappelijke protesten, heeft Dijsselbloem er geen enkele moeite mee om dat de Grieken door de strot te wringen, waarbij deze tevens eiste dat het EKAS systeem – een armoetoeslag voor een half miljoen pensionados – werd afgeschaft. Deze vallen terug op een maandinkomen van e.400,- terwijl bij normale besteding de verhoging van de btw neerkomt op extra kosten van e.600,- p.j. Gezien de structuur van sociale voorzieningen in Griekenland (de kosten daarvan, inclusief pensioenen, lagen in 2008 belangrijk lager dan in eurolanden met vergelijkbare welvaart) die maakt dat jonge volwassenen weer bij hun ouders gaan wonen – bij verlies van hun baan ontvangen deze 40% van hun laatste loon voor 1 jaar en daarna niets en na 2 jaar zijn deze hun ziektekostenverzekering kwijt) en gezien andere draconische maatregels, heb ik de acties van Schäuble en zijn Nederlandse waterdrager bij Joop.nl bestempeld als politicide. Daar kwamen erkennende reacties op.
Gezien voorafgaande ‘bijbelse’ hervormingen om een budgettaire plus te bewerkstelligen is het begrijpelijk dat de opstand hiertegen groeit. De vraag is of Tzipras een vertrouwensstem in eigen partij overleeft. Er is een relatieve grote kans op verkiezingen in de nabije toekomst. Hoe die uit zullen pakken is voor iedereen een raadsel. Maar bij het uiteenvallen van Syriza geef ik gezien de uitslag van het referendum het linkse platform met prof. Costas Lapivitsas en andere intellectuelen de meeste kans op stemmenwinst. Amerikaanse, invloedrijke Canadese, Amerikaanse en Europese intellectuelen bieden Syriza veel steun. Prof. Leo Panitch bezweert de leden van Syriza bij elkaar te blijven. “Wait and Watch,” stelt deze. Daar heeft hij alle reden voor. “Austerity is used as a cover to reconfigure society and increase inequality and injustice. Labour needs to offer a coherent economic alternative,” stelt Jeremy Corbyn in Engeland. Tony Blair waarschuwt tegen Jeremy Corbyn. Net zoals in Nederland en Duitsland hebben de zgn. sociaal-democraten voor een neoklassieke lijn gekozen. Corbyn gaat daar tegenin en heeft een enorme voorsprong in de polls om opvolger te worden van Miliband. De aanval van Blair werd in de Guardian gekraakt in de bijna 8000 reacties. Sommige reacties kregen meer dan 1000 aanbevelingen. ‘A class traitor;’ dat is Blair volgens velen. More Tory than Tories. Thatcher had geen problemen met Blair. Het vertrouwen in het herstel van de economie op deze manier ligt alleen in Duitsland op zo’n 60%. Gemiddeld ligt het vertrouwen in de eurozone op 40%. Het vertrouwen in heel Zuid-Europa ligt op een schrikbarende 10% (bron FT, eind 2014). De recente lichte opbloei van de economie in Spanje geen indruk. Maar liefst 97% van de Spanjaarden gelooft niet in herstel (bron WSJ, juli 2015). De spanning in Frankrijk is helaas bekend. Austerity is Over, or Else. France, Spain, Italy, Greece ‘politically unsustainable’ wordt er gewaarschuwd (bron: BCA research, eind 2014).
De houding van de Duitsers wordt duidelijk in artikels als ‘Germany’s Iron Cage’ in Le Monde Diplomatique van 4 aug. j.l. en die van Merkel in het bijzonder in ‘Sedating, not leading’ in The Economist van 18 okt. 2014. Er moet indringend met ze gesproken worden. Wie zou dat moeten doen? Misschien een Europese Franklin Delano Roosevelt? Daar heb ik nog geen schim van gezien.
LikeLike
@Arjan
Je mist de kern van mijn kritiek en gaat er aan voorbij. Ik zie ook niet wat het verband is tussen mijn citaat en je antwoord erop. Je conclusie wijkt trouwens niet zoveel af van wat ik zei: het primaat van een oplossing voor Griekenland ligt niet bij de economie, maar in de politiek.
Mijn citaat ging erover dat Amerikaanse topeconomen en een Griekse econoom als Varoufakis die in het eerste kabinet Tspiras was opgenomen zich politiek uitten met herhaaldelijk beroep op hun economische achtergrond en positie. De stelling dat economie een pseudowetenschap is van het niveau koffiedikkijkerij ontneemt dan met een omweg het gezag aan hun politieke uitspraken. Daarbij kwam dat Varoufakis achteraf beweerde geen goede politicus te zijn en Krugman later toegaf de politieke situatie verkeerd ingeschat te hebben.
Dat alles wil niet zeggen dat economie als vak waardeloos is. Dat is het evenmin als filosofie of psychologie. Ik beweer niet dat economie niet bruikbaar kan zijn om via modellen scenario’s te vergelijken. Economie is dus een bruikbaar hulpinstrument. Er zijn alleen grenzen aan de werking van de economische ‘wetenschap’ die door een bepaald type economen uit het oog verloren wordt. Ik hekel de vermenging van economie en politiek door economen die zich politici wanen. En mijn observatie was dat de afgelopen tijd in het debat over Griekenland aan hun woorden teveel belang is gehecht. Voor pro-bezuinigings economen van dit type geldt uiteraard hetzelfde als voor neo-Keynesianen.
LikeLike
@ George
Jij mist wat er zich in Griekenland de laatste vijf jaar heeft afgespeeld. Met Keynes heeft dat helemaal niets te maken. Als Varoufakis zegt ‘pretend and extend,’ heeft dat ook niets met Keynes te maken, maar dan bedoelt hij dat Griekenland al meer dan vijf jaar bankroet is. Vandaar dat voormalig Bundespresident Karl Otto Pöhl in 2010 stelde dat er vóór 2010 al ingegrepen had moeten worden, en wel door kwijtschelding van 1/3 van de schulden. En Pöhl was bepaald geen Keynesiaan. Dan kom je in Duitsland niet aan de bak en zeker niet op zo’n belangrijke post. ‘Germany’s Iron Cage,’ dat artikel in Le Monde Diplomatique (EN) eindigt als volgt: Hans Werner Sinn: “The European crisis cannot be resolved with Keysenian measures. That’s not specially a matter of ordoliberalism, it’s just common economical sense.” Die opmerking van Sinn is een red herring. En een heel gevaarlijke. Dat neem jij onbewust (neem ik aan) over.
De situatie is niet te behappen. De politieke elite van het IMF is al zes jaar in overtreding met de eigen statuten. Zeer waarschijnlijk is er uit Washington een decreet gekomen aan het adres van de economen van het IMF om bekend te maken dat voor Griekenland kwijtschelding nodig is. Dat gebeurde drie dagen voor het referendum in Griekenland. In de VS is men van mening dat het IMF dient te handelen in hun belang. Daar is in Congress en Senate al jaren strijd over. Natuurlijk kan men geen IMF gebruiken die om politieke redenen tegen de eigen statuten in handelt. De Europese leiders hebben getracht deze bekendmaking te verhinderen!! Dijsselbloem handelt zonder (wettelijk) mandaat. Toen Varoufakis vroeg waarom hij bij sommige cruciale bijeenkomsten van andere ministers van financiën (de befaamde eurogroep) werd buitengesloten grepen de juristen van Dijsselbloem in. Er is geen enkel Europees recht of statuut waarmee u kunt eisen dat u bij deze bijeenkomsten aanwezig bent, kreeg Varoufakis als antwoord.
Schäuble is van meet af aan bezig geweest om Griekenland uit de eurozone te wrikken. Dat is (nog) niet gelukt. Als de finesses van deze smerige exercitie, waarbij Griekenland vijf jaar lang misbruikt is als geldsluis voor rijke Grieken en bankiers en dat stelde Pöhl in 2010 al, bij het grote publiek vooral in het zuiden algemeen bekend is, dan zal dit werken als een boemerang. We leven niet in China waar de politieke leiders in Peking in de jaren ’80 desnoods een provincie hadden plat getrapt als deze niet hadden meegewerkt aan de verandering van koers. Michel Foucault had gelijk in 1979 toen hij het neoliberalisme (F. had het over ordoliberalisme. Het enige verschil is dat Friedrich von Hayek c.s. vonden dat er niets aan het klassieke laissez-faire hoefde te veranderen en dat er in het ordoliberalism tendenzen aanwezig zijn van het autoritaire liberalisme van nota bene Carl Schmitt (Ordnung!!) iets wat F. wijselijk buiten beschouwing heeft gelaten) als een massabeweging kenschetste.
Keynes komt pas om de hoek kijken als er daadwerkelijk over systeemfouten wordt gepraat. Skidelsky heeft enige ideeën, maar Stiglitz c.s. zien daar niets in. Uiteraard werd daar niet over gesproken. Dat moest en zou in Athene vermeden worden. De marktfundi’s die in Europa de dienst uitmaken blazen nog liever Europa op. Dr. Heiner Flassbeck wist eind vorig jaar al dat Tzipras, Varoufakis et al geen enkele kans maakten. Democratie en constitutioneel denken sijpelen in Europa weg.
LikeLike
@Arjan
Wat er in de Griekse politiek fout is gegaan heeft te maken met het clientelisme dat al eeuwen bestaat, maar vanaf de jaren ’80 toen Griekenland tot de EU toetrad is gestructureerd door de grote partijen PASOK en Nieuwe Democraten.
In dat nepotisme zit ‘m het fundamentele probleem van de Griekse politiek en overheid. Niet in de schuldenproblematiek en zelfs niet eens in de hervormingen zelf. Probleem van de Griekse politiek is dat dit systeem onuitroeibaar lijkt. Nieuwe partijen die aan de macht komen parachuteren elke keer weer hun eigen mensen. Syriza heeft daar niet anders in gehandeld en lijkt daarom eerder een deel van het probleem dan van de oplossing te zijn. Hoewel, de constructieve krachten binnen Syriza kans moeten krijgen zich te verbeteren.
Er is veel ruis over de oorzaak van de teloorgang van de Griekse economie. Dat loopt tot en met splitsende wereldbeelden en ideologische verschillen die tot grootse proporties opgeblazen worden. Maar daar gaat het in essentie helemaal niet om. Die spook- en schrikbeelden dienen vooral om het prozaïsche eigenbelang van de zogenaamde politieke partijen te verhullen.
Zo simpel is het. Kortom, de situatie in Griekenland is best te behappen als de politiek zich weet te gedragen zoals dat in de meeste andere Europese landen gebeurt. Maar de Griekse politiek weet zich in overgrote meerderheid niet te gedragen. Daarom is de Griekse situatie toch wel ernstig, maar niet vanwege de schuldenproblematiek. Die door al doorgevoerde verlichting die crediteuren verschaften vergelijkbaar is met een land als België.
Dat de EU een ondemocratisch gedrocht is zonder een behoorlijke buitenlandse of economische politiek is iets waarover we het eens zijn. Ik zie de Europese apathie elke dag tandenknarsend aan. Maar dat wast de onmacht, het opportunisme en het slachtofferdenken van de Griekse politiek niet schoon.
Met mijn opmerking over neo-Keynesianen sprak ik geen waardeoordeel uit, maar verwees ik naar Paul Krugman en Joseph Stiglitz.
http://www.theguardian.com/commentisfree/cifamerica/2008/dec/05/us-economy-keynesian-economic-theory
LikeLike
Schäuble c.s hebben het spel perfect gespeeld. Evenals wat zich destijds op Cyprus afspeelde en vroegtijdig voor werd gewaarschuwd, was Berlijn perfekt op de hoogte waarmee Tsipras en Varoufakis mee bezig waren. Weinig is nog echt geheim tegenwoordig.
LikeLike
@George
Tussen 2008 en 2012 steeg de staatsschuld van Griekenland van 105% (dat was hoog om vnl. twee redenen: organisatie van de Olympische spelen daaraan vooraf was een financieële ramp en het lenen van te veel geld onder de neoliberale illusiedat gebrek aan kredietwaardigheid kon worden weggestreept tegen te verwachten groei in de toekomst) naar 175%. Deze stijging is vergelijkbaar met die in Spanje met een zeer gezonde economie in 2008 met een staatsschuld van 35% naar
100% nu (in Portugal en Italië zijn de staatsschulden resp. 130% en 140%, zo even uit mijn geheugen). Deze stijgingen zijn primair NIET het gevolg van een onverantwoordelijke boekhouding, maar het gevolg van de financiële crisis waarbij de financiële markten ontdekten dat kredietwaardigheid wel degelijk belangrijk is en fouten in de constructie van de euro door marktfundamentalisme waardoor een minimale eis aan contracyclische kapitaalbuffers ontbrak – dus een kleine Keynesiaanse maatregel die (weer) had kunnen zorgen voor meer kredietwaardigheid – en het ontbreken van het stabiliserende effect van devaluatie van een nationale munt indien blijkt dat de nationale concurrentiekracht tekort schiet. Nu valt Griekenland wel degelijk iets te verwijten, corruptie, belastingontduiking (een land als Nederland faciliteert zoiets) etc. en het is inderdaad niet de bedoeling dat andere landen weg komen door dezelfde fouten, maar dat is secundair. Daar komt de grootste malheur NIET vandaan. Waar het op neerkomt is dat Griekenland misbruikt wordt als scapegoat om het falen van andere politieke leiders te verbergen. En het volk heeft zijn misdadigers nodig. Liefst van elders. Dat merk je zelfs aan de woordkeus en intonatie van Arjan Noorlander in het NOS-journaal.
@King Billy
Dat Duitsland de trein achter zich kapot trekt, is voor mij ook geen geheim. Duitsland speelt het spel zo perfect dat de EMU over twee jaar niet meer bestaat. Volgens mij is daar niet eens een Le Pen voor nodig. Gewoon aan het afgesproken inflatiedoel voldoen van bijna 2%. Aan de afspraken houden. De kans op verval tot armoede of sociale uitsluiting is in Duitsland 22% en in Nederland 15%. Geef dat Schwäbisches
Hausweib (daar bedoel ik bepaald niet in eerste instantie Merkel mee) een knal voor haar kop. Kan men daar wat doen aan die 12,5 miljoen Duitsers die onder de armoedegrens leven en die 8 miljoen Duitsers die daar dicht tegenaan zitten. Dan brengen ze Frankrijk niet verder in de problemen en men ontwikkelt in het zuiden betere concurrentiekracht. Een grote mercantilistische staat binnen een Währungsunion werkt echt niet.
LikeLike
@Arjan
Het klopt dat de staatsschuld van Griekenland 177% van het bbp bedraagt, maar door de verlengde looptijd van de leningen met een rentepauze van maar liefst 10 jaar en de naar Griekenland teruggeploegde rentewinst is er feitelijk geen schuldprobleem in Griekenland dat groter is dan bijvoorbeeld in België met een staatsschuld van zo’n 105%. En ook België staat niet onder curatele.
Griekenland is wel degelijk verantwoordelijk voor de puinzooi die het in eigen land heeft veroorzaakt. Hooguit kunnen instellingen als de EU naïeviteit verweten worden dat ze een land om politieke redenen hebben toegelaten dat economisch en juridisch-politiek niet aan de normen voldeed. Zoals ook bij Roemenië en Bulgarije. Maar het is toch echt de Griekse politieke klasse die de toestroom van overvloedig geld in de eigen zakken of die van de partij- en zakenvrienden heeft laten verdwijnen. Niet zozeer een kwestie van een onverantwoorde boekhouding, maar van misleiding, fraude en bedrog.
Zeker hebben de Europese leiders fouten gemaakt. In een EU die geen structuur heeft om die fouten te vermijden. Maar het zijn de achtereenvolgende Griekse regeringen geweest die er bewust van hebben geprofiteerd. De Grieken hadden ook in Brussel met de eurocraten om de tafel kunnen gaan zitten om ze op die fouten te wijzen. Maar nee, de Griekse politiek vervalste de statistieken en incasseerde voor eigen profijt de leningen en subsidies. Dat is de malheur waar het om draait.
LikeLike
@George. Je stapelt fout op fout. ‘Maturity’ is niet de oplossing. Dat is al door vele experts uitgelegd en als men naar een expert als De Grauwe had geluisterd, dan was schuldkwijting en onder curatele stellen (hervormingen) zelfs niet nodig geweest. Zoals ik al eerder stelde: je hebt de ontwikkelingen niet gevolgd in de laatste vijf jaar. Gatverdamme, moet ik nou voor leraar spelen voor iemand die eerder in een economische inquisitie geloofd dan in democratie?? Men heeft de Grieken al vijf jaar de duimschroeven aangedraaid. Al dat geklungel heeft nergens toe geleid. En vergelijk Griekenland niet met voormalige oostbloklanden. Haal je ‘gelijk’ maar elders. De groeten.
LikeLike
@Arjan
Zeggen dat iets fout is of dat iemand iets verkeerd ziet is geen argument, maar een mening. Ook niet als je er elke reactie mee begint blijft het een mening. Daarbij geef je ook nog eens mijn standpunt verkeerd weer. Ik vraag me dan ook af op wat of wie je nou eigenlijk reageert. Dat heet een stroman, herinner je je nog?
Ik geloof juist niet in een ‘economische inquisitie’, zelfs op dit moment niet in de hoognodige ‘economische hervormingen’, maar vind vooral dat er politieke en maatschappelijke hervormingen in Griekenland nodig zijn om de situatie te verbeteren. De economie volgt daar dan uit. Wat er in Griekenland mis is, is vooral een politiek probleem. Met gezochte noodoplossingen die in veel gevallen ook nog eens haaks op verstandig economisch beleid staan. Zoals BTW-verhogingen die de groei van de economie afremmen.
Waar je het misverstand vandaan haalt dat ‘de Grieken’ de afgelopen jaren de duimschroeven zijn aangedraaid is me een raadsel. Inderdaad zijn sommige Grieken over meerdere jaren soms tegelijk slachtoffer en profiteur van een slechte economische politiek van de Griekse regering geweest. Maar per saldo zijn er sinds de jaren ’80 veel leningen en subsidies in Griekse zakken verdwenen. Wat zich nu via de omweg van die terug te betalen bankleningen wreekt. Dat nu de ‘gewone’ Grieken geplukt worden is zoals het in alle landen gaat. Rijke reders en mensen die belasting ontwijken worden nauwelijks aangepakt.
Griekenland heeft een Balkan-mentaliteit en is door de gemeenschappelijke Ottomaanse geschiedenis heel goed te vergelijken met bepaalde Balkan-landen. Minder met de landen die ook onder een sterk centraal Hongaars of Oostenrijks gezag stonden (Kroatië of Slovenië) dan landen die meer tribaal georiënteerd waren. Probleem is dat in laatstgenoemde landen in politieke partijen nog meer dan elders de belangenbehartiging van een groep of familie boven het algemeen belang staat.
Dat is het probleem van Griekenland dat nog minder dan Roemenië of Bulgarije tegenkrachten lijkt te hebben die corrigerend optreden. Wat in de relatie met de buitenwereld ongunstig uitpakt voor Griekenland -zodat niemand tijdig ingrijpt- is dat het aan de buitenkant juist een idee van Westersheid weet te geven. Mede door het imago van de klassieke oudheid. Daar waar Bulgarije of Roemenië op voorhand niet worden vertrouwd in West-Europa en dat ‘voordeel’ niet krijgen. Feitelijk dus een nadeel zoals het geval Griekenland leert.
LikeLike
Arjan Fernhout. Wat je bijna schrijft, is “doek déze EU met haar eurozone maar op”. Kritiek is goed, vaak terecht, maar meedrijven op de bedenkelijke tijdgeest die als een spook rondwaart in en rondom de EU en een schuldige zoekt, heeft een destructief karakter.
Als er één land was dat zich daadwerkelijk aan de richtlijnen en doelstellingen van ‘Agenda 2010’ hield, hoe meelijwekkend over-ambitieus ook, was het Duitsland onder Schröder (SPD) en Bundnis’90/Grünen dat tot nu toe ook nog 2300 miljard in de voormalige DDR heeft gepompt. En de ‘zwarte nul’ voor de overheidsbegroting tot wet heeft heeft gemaakt, waar de EU de 3% norm hanteert. Probeer dat in Nederland en de hel breekt los.
Met als gevolg dat andere landen die hun neus optrokken voor ‘Agenda 2010′ achterbleven. En dezelfde landen nu klagen dat Duitsland dat ten koste van keiharde hervormingen met een bedrijfsleven dat zichzelf ook herinrichten moest om te overleven, hen het haast onmogelijk maakt om economisch te overleven.
Daarbij hun eigen rol voor het gemak bagatelliseren. Met een hele trits van economen in hun kielzog die dit vuurtje opstoken ondanks dat deforse overschrijdingen van de 60% norm, met Duitsland voorop, toch een aardig Keynesiaans teintje heeft…
Het waren 70 Duitse economen die waarschuwden voor het eurosysteem toen iedereen jubelde over Kok’s Verdrag van Maastricht. Een honderdtal herhaalden dit nog eens in de aanloop naar de definitieve invoering van de euro. Passend in de Europese tijdgeest, nam ook Duitsland daarin haar verantwoordelijkheid. Zoals met de ‘Agenda 2010’.
Zonder Duitsland had de cohesie van de EU met daarbinnen de eurozone, de gevolgen van Lehman Brothers niet overleefd, was de euro onderuit gegaan en was chaos troef geweest. Iets waar nu volledig vastgelopen Griekse politici met andere politieke interessen voor hun eigen land op aanstuurden.
Wie zijn er nu fout? De EU met haar ‘Agenda 2010’, Duitsland, die dankzij hervormingen zichzelf weer naar onderen moet werken in een transferunie waar vermogen vervliegt? Of landen met politieke leiders, die de niet de politieke moed hadden tijdig mee te gaan en nu met de gevolgen van dit beleid worden geconfronteerd en de gemakkelijkste weg zoeken?
Of gaan deze landen in de EU, inclusief na Mallorca dan het 18e Bundesland met doorschuifluik RTM, pas hun harde lesje leren als de Duitse export een klap krijgt die het zelf met moeite kan overleven en vervolgens opgeslokt worden door… Vul zelf maar in.
Wellicht komt TTIP nog goed van pas.´
LikeLike
@King Billy “Wat je bijna schrijft, is “doek déze EU met haar eurozone maar op” etc. etc. etc.
Re: Wat moet ik met deze stropop-monoloog en deze framing? Ik heb het hier nergens over het afschaffen van de EU en ik type n.a.v. de gebeurtenissen in Griekenland elders al maanden in drie talen mijn vingers blauw omdat ik denk dat Europa voor een periode van destabilisatie staat. M.i. zijn het neoklassieke doctrines daar debet aan. Je draait de zaken om. JOUW EMU is m.i. gedoemd te verdwijnen en MIJN EMU maakt nog een kans. Je bewondering voor de prestaties van Duitsland deel ik voor een flink deel en … verder ga ik niet iets ontrafelen wat kennelijk tegen mij gericht is, maar niets te maken heeft met mijn opmerkingen hier of verdere opvattingen. Dit simplistische blogje zonder veel kennis schoot mij gisteren in het verkeerde keelgat.
Enfin, ik las zondag een goed stuk van blogger Kantelpunt alhier. Daaruit een stukje dat in de richting of hoe ik over Europa denk – beter gezegd, hoe mijn Europa gesloopt wordt, met een aanvulling mijnerzijds:
[…] Het idee van een samenhangende gemeenschap waarin de lidstaten op een gelijkwaardige basis samenwerken, heb ik altijd een fantastisch uitgangspunt gevonden. Vele grootheden hebben daar idealistisch van gedroomd: Rousseau, Goethe, Victor Hugo, Churchill. Eenheid en samenhang zouden nationalistische verschillen kunnen dempen en conflicten pacificeren.
Natuurlijk, de eerste Europese samenwerking was onontkoombaar een economische samenwerking. Maar we schijnen er niet méér van kunnen maken; dat baart zorgen. En erger, de economische samenwerking ontaardt meer en meer in een gedrochtelijk economisch model.
In dit model vallen steeds meer doorgewinterde waarheden door de mand. Het IMF vertelt ons dat de snel groeiende ongelijkheid niet leidt tot economische groei; het kapitaal investeert niet in werkgelegenheid, voorspoed sijpelt niet door naar beneden. Dat mechanisme laat zich zien bij bedrijven die geld ophopen (gewonnen uit lagere lonen en belastingontwijking) en dit gebruiken voor kopen, verkopen van andere en eigen bedrijven. De economie, ook de financiële draait rond in een gesloten circuit van zelfvergroting.
In dit financieel-economische model ziet men belastingontwijking door bedrijf en fortuinen als wettig verdienmodel en is geld verdienen aan schuld de beste en manipuleerbare handel zo wordt gesteld dat Duitsland 100 miljard aan de Griekse crisis verdient (hier wordt bedoeld dat Duitsland het zich al jaren kan permitteren om een zeer lage rente te betalen op staatsleningen omdat het geld een veilige haven zoekt. De Bundesbankpresident waarschuwde in 2013 al dat het handhaven van een dergelijke lage rente het onderzoek naar de werkelijke oorzaken van de eurocrisis ernstig problematiseert. Overigens is dit een conservatieve schatting. Een bekend en gewichtig instituut verbonden aan de universiteit van Kiel berekende toen dat de totale besparingen door de lage rente – vanaf 2008 – in 2014 tot ergens midden tussen de 100 en 200 miljard zouden oplopen. Zo komt Schnäuble wel makkelijk weg; maar het is oneigenlijk. Dit alles uit mijn geheugen – AF)
In dit model moet constant hervormd en bezuinigd worden, moet de staat steeds minder zorg en diensten bieden. Europa staat pal voor dit soort economie. Dijsselbloems met zijn motivatiebrief voor de verlenging van zijn termijn als voorzitter van de Eurogroep lust er wel pap van […].
Krijg ik nog een antwoord op dat inflatiedoel van 2%? En niet “zoveel economen, zoveel … bla, bla, bla. Nee, het is vastgelegd in het Verdrag van Maastricht. Die afspraak is er niet voor niets.
LikeLike
@George Knight 21:51
“Waar je het misverstand vandaan haalt dat ‘de Grieken’ de afgelopen jaren de duimschroeven zijn aangedraaid is me een raadsel.”
Re: Hou nou toch op, man. Paul de Grauwe: This moral hazard idea looms large over the negotiations. Given that the Greek population has suffered so much and has paid a very high price for past mistakes, it is time to repress these desires to go on punishing a whole nation. Staat te lezen in de link hierboven. Iedereen die zich serieus met Griekenland bezig heeft gehouden, weet dat. Weet je wel waar dat land ligt??
LikeLike
@Arjan
Aan selectief lezen hebben we weinig. Je citeert onvolledig. Ik nuanceerde: ‘Inderdaad zijn sommige Grieken over meerdere jaren soms tegelijk slachtoffer en profiteur van een slechte economische politiek van de Griekse regering geweest. Maar per saldo zijn er sinds de jaren ’80 veel leningen en subsidies in Griekse zakken verdwenen. Wat zich nu via de omweg van die terug te betalen bankleningen wreekt. Dat nu de ‘gewone’ Grieken geplukt worden is zoals het in alle landen gaat. Rijke reders en mensen die belasting ontwijken worden nauwelijks aangepakt.’
Ik ga voor de periode 1981-2015 niet mee in de mening dat de Grieken de duimschroeven zijn aangedraaid. Vergeet niet dat Griekenland een hoger welvaartspeil heeft dan vergelijkbare Europese landen. Daar heeft ook de ‘gewone’ bevolking van geprofiteerd. Uiteraard niet de laatste jaren. Dus die duimschroeven die ik uiteraard niet ontken zijn slechts een deel van het verhaal. In elk geval niet het volledige verhaal zoals je suggereert.
LikeLike
GK, die reactie 21:51 is ronduit bizar
1) als ik zeg fout, dan is dat inderdaad een mening. En als economen dat onderbouwen en zelfs Merkel jouw idee van maturity niet geloven dan blijft het een mening. Als je denkt dat je jouw idee daartegenin kunt onderbouwen, dan mag je jouw mening tegen mij beginnen met: je maakt een fout. Als je denkt dat zoiets een stropop is, dan weet je of niet wat een stropop is of je hebt last van erlange tenen of idiosyncrasie.
2) als ik zeg dat er sprake van economische inquisitie, dan bedoel ik niet dat jij er eer voorstander bent die uitoefent
LikeLike
Pardon,
GK, die reactie 21:51 is ronduit bizar
1) als ik zeg fout, dan is dat inderdaad een mening. En als economen dat onderbouwen en zelfs Merkel jouw idee van maturity niet geloven dan blijft het een mening. Als je denkt dat je jouw idee daartegenin kunt onderbouwen, dan mag je jouw mening tegen mij beginnen met: je maakt een fout. Als je denkt dat zoiets een stropop is, dan weet je of niet wat een stropop is of je hebt last van erg lange tenen of idiosyncrasie.
2) als ik zeg dat er sprake van economische inquisitie, dan bedoel ik niet dat jij er een voorstander van bent dat die wordt uitoefent, maar dat deze wordt uitgeoefend.
3) Zie 17:36, aangevuld met een reactie op 17:59: dit hele blog gaat over de aanpak van de crisis en er was voor 2008 geen crisis. En als er geen financiële was geweest in 2008, dan hadden we het nu niet gehad over het gedrag van Grieken van vóór 2008.
4) Wat is een Balkan-mentaliteit?
5) Je kunt bij Eurostat aan elke tabel en in elke grafiek over economie, sociale voorzieningen, verschil tussen arm en rijk, etc. etc. zien dat vergelijkingen tussen Griekenland en Bulgarije of Roemenië onzinnig is. Overigens pakt austerity waarschijnlijk alleen goed uit voor Ierland. Vanwege een open economie, sociale voorzieningen etc. etc. In kranten staat: wat Ierland doet, doet Spanje ook (dus waarom Griekenland niet) wordt door o.a. Simon Wren Lewis weerlegt als lariekoek.
LikeLike
@Arjan
Laat ik het anders zeggen, ik verwonder me erover dat je niet volstaat met het bepleiten van je zaak, maar dat steeds weer vergezeld laat gaan van persoonlijke opmerkingen die niets met de zaak te maken hebben. Of ik wel weet waar Griekenland lig, en dat soort opmerkingen. Ik begrijp niet wat ze aan een betoog toe kunnen voegen.
Nog minder begrijp ik waarom je mijn woorden verkeerd weergeeft of me van alles in de schoenen schuift dat ik nooit expliciet en evenmin impliciet beweerd heb. Ik kan daar niets mee en ik vind het ook niet zo constructief. Uitwisseling van gedachten is prima, maar laat dat op een inzichtelijke manier gebeuren zodat ook anderen stap voor stap de argumenten en tegenargumenten kunnen volgen, en wegen.
Nogmaals, ik zie de hoofdoorzaak voor de Griekse crisis van nu gelegen in de onmacht van de politiek en het slechte functioneren van de overheid. Dat kwam in een stroomversnelling door de toetreding van Griekenland tot de EU in 1981. Waarmee zeker niet gezegd is dat Griekenland voor 2008 geen economische problemen had. Want die had het wel. Pas door de financiële crisis van 2008 werden die goed zichtbaar.
Uit economische vergelijkingen blijkt dat Griekenland de meest gesloten economie van Europa heeft. Des te opvallender omdat kleine landen doorgaans gedwongen zijn opener te zijn dan grote landen met een grotere binnenlandse markt.
LikeLike
GK, 18:31 Gelijktijdig geplaatst. Maar ik stop ermee. Ik schuif jou niks in je schoenen. Laat dit alles maar eens lezen door een vertrouweling van je. Ik zou niet weten wat ik aan moet met deze flauwekul.
LikeLike
@Arjan
Misschien zou je goede argumenten kunnen geven?
LikeLike
@Arjan. In grote, groffe lijnen. “Unity in diversity” (Lissabon) was en is de EU reeds sinds het Verdrag van Rome (1958) dat overigens primair slechts vanuit economische overwegingen ontstond na de EGKS. ‘Diversity’ is op tientallen terreinen uiteindelijk ondergebracht in de eerste zuil van de EU. Onbegrijpelijk dat de EU deze zuil nauwelijks inzet als marketingtool om nationlistische populisten zoals Le Pen, Wilders en neo-marxist Varoufakis op zijn manier een weerwoord te geven. Maar dit terzijde
.
Overigens gingen de plannen voor verdragen over een gemeenschappelijke defensie en een Europese grondwet ter ziele… Dit laatste project dankzij de Fransen en de Nederlanders.
Echter, er zijn een aantal zuilen waar deze ambivalente ‘Lissabon’ slogan slechts tot chaos leiden. Voorbeelden ten over. Buitenlands- en veiligheidsbeleid (zuil 2) Justitie (zuil 3) en het monetaire beleid in de Eurozone. E.e,a.opgesloten in de verdragen van Maastricht (’92), Amsterdam (’99) en Nice (’03), uitmondend na wat politieke geharrewar dankzij obstinate dwarsliggers in het Verdrag van Lissabon (2007/9) en een verdrag over de werkwijze van de EU.
Afgezien van de verdeling van geld via allerlei subsidiestromen uit allerlei andere institutionele fondsen, onvolledig toezicht op marktpartijen, onverantwoord economisch beleid en hardnekkig wanbestuur, kan en mag het niet zo zijn dat het gezamenlijke monetaire systeem ‘an sich’- hoe onvolledig dan ook- vanuit de perceptie ‘unity in diversity’, wordt ge- of misbruikt, zoniet uitgemolken voor (politieke) doeleinden in individuele lidstaten. En dat is gebeurd. Met name in de zuidelijke lidstaten. En Frankrijk, waar Hollande bijvoorbeeld in het Europees Parlement bedelde om een lagere eurokoers.
Of omdat er toevallig verkiezingen zijn in een of andere lidstaat, de nieuw gekozen politici menen het recht te hebben het systeem ‘an sich’ naar hun opportune hand te kunnen zetten of volledig op de kop te zetten om hun politiek-economische dogma’s en verkiezingsbeloften te kunnen faciliteren. Er nu eenmaal verdragen waarbinnen gezamenlijk moet worden geopereerd.
Monetair en financieel-economisch deelstaat-egoïstisch piggyback riding op de rug van een gezamenlijk systeem is inmiddels verleden tijd in het Europa van de nimmer voltooide EU. De verantwoordelijke politici en hun politieke partijen in de meeste landen hebben deze les in grote lijnen wel begrepen. Nu de politici en politieke partijen in Griekenland nog die sinds de toetreding tot de EU Brussel net zo beschouwden als hun regering in Athene.
LikeLike
@King Billy Leuke reactie. Heb je dit allemaal zelf bedacht of is je iets ingefluisterd door Schäuble-getrouwen? Nu ben ik geen Nederlandse Stellvertreter van Varoufakis en ook geen marxist – wat daar verder ook mee bedoeld wordt. Karl Marx heeft een hoop onzin verkocht en helaas verscheen zijn meest bekende werk op hetzelfde moment als het meest bekende werk van J.S.Mill, een kleine tragedie in de 19e eeuw met dramatische consequenties. Maar er zijn een aantal economische principes die Marx donders goed begreep. Er is een voorval bekend waarbij een Amerikaanse professor die grote bankiers aldaar uit de problemen hielp bij urbanisatie-problemen door use-value, exchange-value, valorazation etc. – het idioom van Marx – waarbij ik verder besef dat deze toevoeging weinig effect zal hebben in deze tijden van politieke hoererij – maar natuurlijk is het zo dat indien ik op deze reactie in ga, er simpelweg een herhaling plaats vindt van het ‘debat’ tussen Varoufakis c.s. en Schäuble. De laatste zei gelijk al: “We agree to disagree” waarop Varoufakis stelde: “Ho, wacht even, er is nog geen discussie tussen ons geweest.” Insgelijks zie ik van jouw kant geen enkele reactie op argumenten of vragen mijnerzijds. Daar is nog veel aan toe te voegen. 1) De ombuiging naar een transferunie had niet plaats kunnen zonder instemming van Duitsland. 2) Ik herhaal dat Dijsselbloem opereert zonder werkelijk wettelijk mandaat. Op een vorig blog hier stelde je daar tegenover “Juncker is niet gek” en “Lees de bijsluiter” Natuurlijk is dat allemaal onzin. Toen Varoufakis protesteerde tegen zijn buitensluiten bij cruciale besprekingen van de zgn. Eurogroep, grepen de juristen van Dijsselbloem in: “Er bestaat geen Europees recht of wat dan ook, waarop u zich kunt baseren.” Terecht betitelde iemand bij Joop.nl dit als een jezuïetenstreek. 3) Het op een hoop gooien van de acties van Wilders, Le Pen en Varoufakis is iets voor reactionairen die verder ongevaarlijk zijn, maar had ik niet verwacht bij iemand die een zekere kennis van zaken heeft. Dat is wel gevaarlijk. Daar waar leden van Syriza zich laten bijstaan door tientallen intellectuelen van elders en die bepaald niet bekend staan als radicalen (Milton Friedman was een radicaal; Tzipras, Varoufakis, Lapavitsas zijn dat niet) surfen Le Pen en Wilders op door profiterende media gestuurde volksressimenten, waarbij verdere inhoudelijkheid hooguit voor een klein deel bruikbaar zijn.
Vergeef mij mijn schakersgeheugen. Ik snapte in 2012 al niet waarom je niet inging op cruciale vragen van mij en van anderen die naarstig probeerden om de werkelijke oorzaken achter de problemen. Ik heb daar nu een antwoord op en aangezien in een democratisch discours alles is toegestaan kan ik je handigheid in het ontwijken van vroegere vragen wel waarderen. Varoufakis (zout in de pap; maar zijn ideeën neem ik niet bepaald 1:1 over) zei op het laatst iets soortgelijks over Schäuble. Ondertussen laat ik me het bedekte dictaat in je reactie niet in de maag splitsen. Probeer een hogere versnelling. Het momentum dat in Griekenland ontstaan is, verdwijnt niet. Men koestert dat verdwijnen in de kernlanden wat onrealistisch overkomt en in weerwil bij mij enige positieve verwachtingen opwekt. It takes all kinds.
LikeLike
@Arjan. “Geef dat Schwäbisches Hausweib (daar bedoel ik bepaald niet in eerste instantie Merkel mee) een knal voor haar kop”
Deze micro ‘Hausfrau’ als metafoor gebruiken voor het macro- monetaire beleid en reddingspolitiek van de EU en de Eurozone is pure rethoriek. Als ze dan al bestaat woont ze niet in Beieren of is verdwaald in Berlijn maar woont in Washington, waar ze zich erom kommert dat ze garanties krijgt om in eerste instantie haar eigen geld terug te krijgen en daarvoor schuldkwijtschelding nodig heeft, terwijl anderen de gevolgen van het faillissement dragen. Iets waarop nu wordt aangestuurd middels EU garanties om deze ‘Hausfrau’ binnen boord te houden.
Merkel zette in 2008 deze zuinige, spaarzame huisvrouw in als metafoor tijdens haar verkiezingstoernooi om Duitsers erop te wijzen dat er gespaard moest worden tegen toen nog aantrekkelijk rentepercentages om te kunnen investeren in de toekomst. Soortgelijke politieke oproepen volgden later ook in Nederland. “We moeten weer meer gaan sparen.”
Verder Varoufakis’ commentaar op de ‘Quadrigua overeenkomst’ doorgeploegd. In grote lijnen wil hij alle moderniseringen -vergeet het gehate woord ‘hervormingen’- parkeren onder Griekse instellingen die allen bewaakt worden door het Griekse parlement. Oude wijn in oude vaten, gerepareerd met geld van derden, inclusief geld van economische mini-staatjes. Waaronder frisse europartners aan de Ooostzee. De 400 miljoen bezuinigingen op Defensie begroet hij daarentegen met enthousiasme omdat NATO partners dan eindelijk meebetalen aan de bewaking van de Griekse grenzen. Over solidariteit gesproken…
Dat bedoel ik met “monetair en financieel-economisch egoïstisch piggyback riding op deelstaat niveau”.
LikeLike
Pingback: Bernie Sanders daagt het establishment uit. Net als Corbyn, Trump, Wilders en Tsipras | George Knight