Prijst de Gouden Koets slavernij aan?

Update 16 september 2014: Vandaag op Prinsjesdag rijdt-ie weer door Den Haag, de Gouden Koets. Elk jaar is er weer belangstelling voor en kritiek op de afbeeldingen die verwijzen naar de koloniale geschiedenis van Nederland. Ieder denkt daar weer anders over.

Na de negerzoen en Zwarte Piet is nu de Gouden Koets aan de beurt. In een ingezonden brief stellen Barryl Biekman (Landelijk Platform Slavernijverleden), Jeffry Pondaag (Comité Nederlandse Ereschulden) en de kamerleden Harry van Bommel (SP) en Mariko Peters (GroenLinks) dat een afbeelding op de zijkant van de Gouden koets niet door de beugel kan. Omdat het verwijst naar kolonialisme en slavernij.

In aanvulling op de ingezonden brief doet Iwan Leeuwin, coördinator van de African Diaspora en lid van het Landelijk Platform Slavernijverleden er nog een schepje bovenop. Op de weigering van historicus en premier Mark Rutte om het gewraakte paneel te verwijderen zegt Leeuwin dat de Koets strijdig is met het VN-verdrag en Nederland de plicht heeft om haar geschiedenis te herschrijven. Leeuwin wil het paneel wel in een museum, maar niet op een nationaal symbool als de Gouden Koets.

Het gewraakte zijpaneel zit aan de linkerkant en verbeeldt de hulde van de koloniën. Producten en inwoners van de overzeese gebieden van het koninkrijk liggen aan de voeten van de Maagd.  Het ontwerp is van Nicolaas van der Waay en dateert van 1898. Halfnaakte zwarte mannen, maar geen halfnaakte vrouwen staan er trouwens afgebeeld. Dat laatste zien de vier verkeerd. De Nederlandse Maagd is evenmin een zinnebeeld van het koningshuis zoals de vier suggereren, maar van het Nederlandse gemenebest.

Het is een grappige discussie die de vier opgestart hebben. Door slordigheid worden ze tegenstrijdig. Zo suggereren ze dat de Nederlandse overheid erop uit is om wat ze zeggen ‘het enige kennisinstituut over slavernij’ het NiNsee graag te zien opgeheven. Want Kennelijk moet de meest beschamende bladzijde van de Nederlandse geschiedenis uit het collectieve geheugen worden verdrongen. Maar als dat zo is lijkt het niet logisch dat dezelfde overheid dat slavernijverleden op een beeldende manier levend houdt. De publiciteit die de Gouden Koets jaarlijks trekt is immers het tegendeel van verdringing uit het collectieve geheugen.

Verder verwijzen de vier naar Australië en de VS. In tegenstelling tot Nederland dat niet verder komt dan diepe spijt over het eigen verleden zouden deze landen in het recente verleden excuses aangeboden hebben aan respectievelijk Aboriginals en Afro-Amerikanen. Maar vraag is hoe vergelijkbaar en passend de spijtbetuiging aan inwoners van een oud-kolonie is met het excuus aan nakomelingen van eigen inwoners.

Het gevolg van de discussie rond het linkerpaneel van de Gouden Koets is dat links en rechts zich verschansen in de loopgraven. En dat het Koninklijk Huis opnieuw onderwerp van discussie is geworden. Dat hebben de kamerleden Van Bommel en Peters met hun ondertekening bereikt.

Foto: Zijpaneel Gouden Koets; Ontwerptekeningen voor de beschildering van de Gouden Koets, Nicolaas van der Waay, 1898.

18 gedachten over “Prijst de Gouden Koets slavernij aan?

  1. afgezien van het feit dat het een vreemde stok is om de hond te slaan is een afbeelding van de slavernij verwijderen een ‘misdaad’ gelijk aan het retoucheren van de geschiedenis; een praktijk die ‘links’ niet onbekend moet zijn….

    Like

  2. Op Prinsjesdag rijdt er een anachronisme door Den Haag. Een vorstin in een gouden koets in plaats van een gekozen president in een eigentijdse automobile. Wij hebben dat zo gewild en door velen wordt dit fenomeen zelfs letterlijk en figuurlijk toegejuicht.
    De geschiedenis leeft en is zichtbaar: langs de grachten van Amsterdam, in de musea, in namen van straten en stegen. Je hebt enige kennis nodig om die verschijnselen te duiden, geen emotie. De slavernij wordt niet weggemoffeld, maar komt bijvoorbeeld prominent aan bod in een nieuwe tv serie. We slopen geen grachtenpanden omdat ze met geld verdiend in de koloniën zijn gebouwd, we wijzigen de namen van straten niet omdat we de juiste betekenis niet meer kennen. In de Vrolijkstraat kijk niemand vrolijk, weg ermee! We halen ok geen paneel van de gouden koets omdat sommige mensen moeite hebben de tijdgeest van 1900 te vatten en ze symbolen verkeerd ‘lezen’ en verkeerd uitleggen. Vreemd dat Mariko Peters en Harry van Bommel zich zo makkelijk voor dit karretje hebben laten spannen.

    Like

  3. Wat Mario en Harry willen, is misschien niet wat ze zeggen. Het vestigt er opnieuw de aandacht op dat Nederland een roversland is en dat “de buitenlanders” een groot deel van de inboedel hebben betaald.

    Like

  4. Het voormalig Koloniaal Museum, nu het http://www.geheugenvannederland.nl/?/nl/instellingen/koninklijk_instituut_voor_de_tropen/ biedt een schat aan herinneringen aan een bedenkelijk verleden in woord, beeld en geluid.
    Indien daar de Gouden Koets een permanente en een échte functionele plek krijgt wordt het KIT een trekpleister van jewelste. Het extra geld kan het KIT wel gebruiken met het oog op alle bezuinigingen.
    In dat laatste kader kan BEA ook wel met de AA-01 naar de Ridderzaal rijden.

    Lijkt mij een redelijk compromis om voor eens en altijd de discussie over de afbeeldingen te sluiten. Want……, wat moet daarvoor in de plaats komen?
    Molens, klompen, tulpen, Zeeuws meisje of een afbeelding van ons nationale volksvoedsel, bitterballen bijvoorbeeld?

    Dat wordt nog lachen!

    Like

  5. Een aantal reacties hier doen me denken aan een beeldwerk van een Zweedse koning (kom even niet meer op de naam), die al zittende op een troon wijst naar een historicus die aan zijn voeten zit. De geschiedenis wordt, nog steeds, regelmatig herschreven. Het koloniale tijdperk van Nederland heeft veel aspecten waar we niet trots op hoeven te zijn, maar het is mijns inziens belangrijker die te erkennen dan ze ergens weg te moffelen. Overigens de slordigheden in de interpretatie van de vier politici doet hun argumenten geen goed, eerst maar eens inlezen voordat we wat gaan roepen!

    Ps bitterballen op de gouden koets lijkt me een uitstekend idee!!!

    Like

  6. Ha!! Er zouden verschillende afrikaanse en arabische landen wel bij varen als ze een NL kolonie werden!
    Dan; een goede oplossing; slavernij. personelijk ben ik er fanatiek voorstander van! het lost het probleem van de criminelen en werkschuwen op, en drukt de kosten van arbeids loon.
    PHM van de Kletersteeg
    3 jan 1820.

    En nu willen een paar imbecielen dat schilderij weg halen?
    Ze zijn volledig gestoord.
    Slavernij was een realiteit; daar zijn schilderijen van.
    Nou en? is niks mis mee.

    Like

  7. @Artafterallart
    Ik vraag me af of het sowieso mogelijk is om de geschiedenis te herschrijven. Zoiets kun je ook met de weerberichten doen, maar regen blijft regen, en zon zon.

    @Wilm
    Da’s mooi: Op Prinsjesdag rijdt er een anachronisme door Den Haag. Een vorstin in een gouden koets in plaats van een gekozen president in een eigentijdse automobile. Graag mee eens.

    @Knutselsmurf
    Wat zouden Mariko en Harry dan willen?

    @goodknight
    Mooie naam trouwens. Ik dacht eerst dat het over bloemen ging.

    @VSp
    Lachen hebben we nodig. Ik heb trouwens meer vertrouwen in de professionaliteit van het Rijksmuseum dan in die van het Tropenmuseum. Dat laatste toch een relict uit een recent verleden met aan de leiding een oud-directeur van de IKON.

    @Floxorca
    Zonde van de bitterballen.

    @PHM
    Als Europa niet beter oppast en blijft bekvechten dan wordt het zelf een kolonie van China. Slavernij komt overal voor. Laatst nog de zwervers die door de Engelse politie bevrijd moesten worden omdat ze jaren en jaren gevangen werden gehouden en tewerkgesteld. Of denk aan Chinese arbeiders die in fabrieken gevangen worden gehouden. Of aan Philippijnse of Indonesische dienstmeisjes die worden uitgebuit, verkracht en mishandeld in Arabische landen. Of de Hutu die vroeger slaven van de Tutsi’s waren.

    Kortom, slavernij is niets om trots op te zijn. Het wijst ook niet een bepaalde richting of huidskleur uit. Christenen werden ooit door Arabieren tot slaaf gemaakt. Martin Bosma van de PVV hamerde erop om dat in de beeldvorming te noemen toen er een TV-serie over slavernij in voorbereiding was. Kortom, de duiding van de geschiedenis van de slavernij is een politiek strijdpunt. Van Bommel en Peters bevestigen dat met hun brief. Maar dat verleden is diverser, gelaagder, gefragmenteerder en minder zwart-wit dan ze suggereren.

    Like

  8. Oh jéé, nog even de reacties teruglezend, zo bloedserieus, zo typisch Nederlands met een flinke vleug Calvinisme. Vriendin’s eerste spontane reaktie hier op de afbeelding -ze is een tikje jaloers op al de opsmuk rondom het koningshuis in vergelijking met Duitsland- : ‘Ich würde mich schämen. Die Kutsche gehört in Museum’.

    Nog een suggestie voor de zijpanelen: Een recursieve afbeelding van de Gouden Koets. Met de grondvester van het Koninkrijk er in. Willem I. Het ‘Droste effect’.
    Ooit is de Gouden Koets eens nagemaakt in ijs met veel blauwe lichteffekten. Als ik de link kan vinden, zet ik ‘m erop.

    Geschiedenis is overigens geen anachronisme. Het koningshuis en de daarop toegespitste artikelen in de Grondwet en Het Statuut wél. Een goede reden om deze te stallen in een museum. Bij Madame Tussaud is te vulgair, hoogstens daar een replica.

    Like

  9. Typisch dor Groen Links en van Bommel. Ipv. dat ze zich druk maken over de slavernij in islamitische landen of de sexslavernij in NL anno 2011 starten ze weer een gütmensch discussie.
    We weten nu wel dat jullie aan de goede kant van de streep staan harry ‘Hamas, Hamas, Alle Joden aan het Gas’ van Bommel en Mariko ‘appelwangetjes’ Peters.

    Echt de onbeschaamdheid van die vlerken is hemeltergend.

    Vraagje
    Moeten de Italianen ook hun colosseum afbreken en de Amerikanen NY die ze (en wij) gepikt hebben van de Indianen ?

    En wanneer kunnen wij de wiedergutmachungsschnitzels verwachten van de Vikingen, de Romeinen, Napoleon Frankrijk, de Spanjolen, de Jutten en Angelen die door onze gebieden trokken en de Eurofielen inzake de huidige Eu-bezettingsmacht ?

    Chop, chop Mariko, kruip uit uw -door belasting geld gefinancierde bedstede- sleur jezelf van loverboy af en geef er eens een antwoord op ?
    Ik hoef geen subsidie
    Louter een antwoord.

    Like

  10. Over de Noord-Amerikaanse Indianen gesproken. Hele stammen werden vroeger over de kling gejaagd en volksverhuizingen, folteringen en slavernij waren aan de orde van de dag.
    Wie gaan we daar de schuld van geven ?

    Like

  11. Beetje verlaat, maar toch.
    De allegorie was rond 1900 erg in, in de kunst. Maar het rammelt. Je ziet allegorie geplaatst tegenover authentiek realisme.
    Ik vraag me af waarom v.,d. Waay voor ‘eigentijdse’ Javanen (en volgens mij zijn het typisch Javanen die je hier ziet) heeft gekozen, en niet iets dat, net als de vertegenwoordigers van de Nederlandse staat, nationalistisch/etnisch minder makkelijk te plaatsen is. De Javanen hadden dus ook geallegoriseerd kunnen worden (als dat goed Nederlands is).

    Ik heb geprobeerd meer over de schildering te weten te komen, maar behalve de naam van de kunstenaar vond ik niets. Tegenwoordig wordt een kunstenaar die in opdracht van de staat iets maakt geïnterviewd of komt bij P+W een en ander uitleggen…

    Like

  12. De gouden koets moet helemaal uit her straatbeeld verdwijnen, alsmede Mevrouw Beatrix.
    De rol van het koningshuis is helemaal achterhaald en moet worden afgeschaft!

    Het moet iedere Nederlander toch wel duidelijk zijn dat de nietsnutten van Oranje allen maar geld stelen van de bevolking. Door de eeuwen heen heeft men zich ziekelijk verreikt over de rug van de Slaven in Africa en de slaven in Nederland.
    Zolang het groot kapitaal samenzweert met de kerk en de staat is er nooit een Democratie!
    En echte democratie is gebaseerd op gelijkheid, respect en dele van de welvaart, maakt niet uit of dat veel of zeer weinig is.

    Zo, ik stel voor om dat protserige ding in een museum te zetten met gratis toegang, alle kosten te betalen door de stelende Oranjes en een groot bord in 6 talen met de tekst;

    “Het Koningshuis van Oranje bied haar welgemeende verontschuldigingen aan, aan de Afrikaanse bevolking voor het ontvoeren, ontvreemden martelen en doden, voor het uitbuiten en ontwrichten van families en de uiterst grove beledigingen en diepe pijn die de toenmalige voorvaderen van het koningshuis de mensen hebben aangedaan.”

    “Beatrix van Oranje biedt ook haar verontschuldigingen aan, aan de huidige Nederlandse en Afrikaanse bevolking voor uitbuiting van de samenleving, (Shell, Banken en corrupte regeerders die allen maar liegen)” .

    uw overheids dienaresse, Beatrix, esq.

    PS.
    Ik zal alle slachtoffers in de Zuid Afrikaanse mijnwerkers moordpartijen door de politie volledige vergoeding aanbieden, door een, eenmalige schenking van 100.000€ per persoon en alle gewonden 75.000€ per persoon.
    PS2
    Paleis Soest-dijk zal in het geheel worden omgebouwd tot woonunits voor Afrikaanse vluchtelingen.

    Like

  13. Pingback: Zweedse bibliotheek censureert boeken « George Knight

  14. Wat is en blijft het toch een flauwe kul over de zwarte Pieten. Zien jullie dan niet in dat 5 december een kinderfeest is? Mark Rutten zij zelfs: zwarte Piet is zwarte Piet en die is zwart. Je kan zwarte Piet wel een andere kleur geven, maar dan is hij niet meer zwarte Piet. Dan kan je net zo goed een paar clowns in huren! Hebben jullie al eens naar de gouden koets gekeken, met aan de linkerkant slaven? Die koets rijdt ook 1x in het jaar door Den Haag. Mag zwarte Piet dan ook 1x in het jaar langs komen. Mensen hou toch op als er speciale debatten moeten komen of de Pieten dit jaar mogen langs komen. Als de Pieten niet meer langs mogen komen, wel, dan moet de gouden koets ook maar niet meer rijden; dan gaan ze maar per auto. Maar let wel, 5 december is een kinderfeest en geen slavenfeest!

    Like

  15. Pingback: Monarchie hoort in het museum. Laat daarom de Gouden Koets rijden | George Knight

  16. Pingback: Nogmaals ‘Monarchie hoort in het museum. Laat daarom de Gouden Koets rijden’. Een storm van ongenoegen wacht de instituties | George Knight

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.