Zelfislamisering met kunst: Ellen Vroegh

UPDATE 12 september: GroenLinks wil de gesloten Vrijdenkersruimte opnieuw leven inblazen. En fractievoorzitter Arjan Versteeg van SGP Gouda stelt dat museumgoudA de gedragsregels van de eigen sector niet hoeft te volgen. Ik heb hierover overigens een woordenwisseling met hem gehad. 

Nog vers in mijn geheugen staan de twee schilderijen van Ellen Vroegh die in mei 2008 binnen het gemeentehuis van Huizen werden verplaatst. Oorzaken kwamen gefragmenteerd in de publiciteit. Achteraf bleek het ongenoegen terug te brengen tot zelfislamisering vanuit reformatorische hoek.

Tegelijkertijd voelde Huizen zich overvallen door alle aandacht. Media en lokale politiek waren niet enthousiast over het gemeentebestuur. Gemoederen liepen in mei 2008 hoog op door de affaire Nekschot. De cartoonist was vanwege een cartoon vlak daarvoor door een arrestatieteam van zijn bed gelicht.

Ik verbaas me al jaren over het gedrag van autochtonen die actief maatschappij en kunst teruggedringen ter ondersteuning van een conservatieve opvatting van religie. Carel Brendel concludeert dat burgers onderhand meer ergernis vertonen over de zelfislamisering door onze autoriteiten dan over moslims die voor hun religie opkomen: Niet de moslim die klaagt over een schilderij van een varken maakt de mensen boos, maar de directie die het schilderij weghaalt nog voor er een moslim op het idee komt om te klagen.

Onduidelijk blijkt wie er precies klaagden over de twee schilderijen van Vroegh. Duidelijk is dat de klacht vanuit religieuze hoek kwam. Maar of het nou een moslimman betrof zoals de loco-burgemeester en de voorlichter van de gemeente Huizen stelden of meerdere moslims zoals Ellen Vroegh en ook Jonas Staal in zijn boekje over de Vrijdenkersruimte zeiden blijft onduidelijk. Ellen Vroegh wist het met haar schilderijen Piano Woman en Danseuses Exotiques uiteindelijk tot de Vrijdenkersruimte te schoppen. Een initiatief van de VVD waar de PVV inmiddels uitgestapt en GroenLinks ingestapt is.

Tijdens de hele affaire bleef Huizen vaag over het aantal moslims dat had geklaagd. Evenmin werd de reden openbaar gemaakt. Later vertelde de voorlichter dat er zes mensen hadden geklaagd, waaronder een moslim. Een wonder hoe men dat aan de buitenkant ziet.

Op de eerste ochtend van de expositie maakten meerdere baliemedewerkers bezwaar tegen twee schilderijen met naakt. Vroegh die zelf had gehangen, heeft toen onder protest de betreffende schilderijen verplaatst. Naar zeggen van de voorlichter heeft zij onterecht de moslim-invalshoek erin gebracht. Dat was volgens hem niet aan de orde. Het aantal klagende molims is echter niet relevant. Wel de opstelling van een gemeentebestuur dat zwicht voor zes klagers. Los van hun achtergrond.

De werken van Vroegh zijn voor de gemiddelde kunstkenner onschuldig. Alsof de bestuurders nooit een prikkelende tentoonstelling van hedendaagse kunst hebben gezien. Daar gaat het doorgaans minder onschuldig aan toe. Het getoonde werk van Vroegh behoort daarom zonder enig probleem vertoond te worden in de openbare ruimte. Er is niets controversieels aan.

Toegeven aan een minderheid is onverstandig. Welke minderheid dan ook. Nederland bestaat onderhand alleen nog maar uit minderheden. Het openbaar bestuur dient de pluriformiteit te bewaken. Straks komen homosexuelen, zigeuners, negers, kleine mensen, dikke mensen, katholieken, kleurenblinden, ménière-patiënten, gehandicapten, pacifisten en noem maar op klagen omdat ze aanstoot nemen aan een kunstuiting. Als een gemeente dat serieus neemt, en er zelfs op vooruitloopt zoals Brendel suggereert, dan kan het beter stoppen met het exposeren van kunst in de openbare ruimte.

De crux volgens de gemeente was de confrontatie van de eigen medewerkers met de kunst van Ellen Vroegh. Ze keken erop. Of erop neer? De makkelijkste weg was het weg te halen. Vraag blijft hoe een kunstcommissie die de openbare ruimte inricht nog autonoom kan werken. Tekenend is dat deze vraag niet is gesteld.

Kunst wordt ondergeschikt gemaakt aan elk ander doel. Kunst mag niet in zichzelf bestaan. Kunst spoelt telkens weg in de politieke discussie. De affaire-Vroegh kent meerdere slachtoffers: de moslims, de vrijheid van meningsuiting, maar bovenal de kunst zelf. Dat laatste aspect kreeg op geen enkel moment betekenis. De daders zetelen in de gemeentehuizen. Hun neus bloedt.

Foto: Danseuses Exotiques van Ellen Vroegh en Mark Rutte in de Vrijdenkersruimte van de Tweede Kamer (2008) 

14 gedachten over “Zelfislamisering met kunst: Ellen Vroegh

  1. Hier blijft natuurlijk de vraag open staan inhoeverre ‘een klacht van een moslim’is gebruikt als excuus voor verwijdering om andere redenen.
    In feite is het dan geen ‘zelfislamisering’.
    Er wordt beroep gedaan op een bekend fenomeen ter rechtvaardiging van de verwijdering, omdat het besluit om het te laten hangen risico’s met zich meebrengt.
    Het lijkt dus op vals spel van het christelijke Huizen om Islam/moslims als excuus te gebruiken en de feitelijke beweegredenen daarachter te verstoppen.
    Geen nood, ik zal het graag ophangen 🙂

    Like

  2. Het moet voor veel mensen op het VKblog toch een tegenvaller zijn dat dit een initiatief van de VVD is.
    Zelfcensuur toepassen en daar allochtonen van de schuld geven is wel de meest minne manier om van geen probleem wel een probleem te maken. De oplossing ligt derhalve ook ergens anders.
    Als ik allochtoon was had ik deze kans met beide handen aangegrepen om openbaar te protesteren tegen de verwijdering van de schilderijen.

    Like

  3. @satuka
    Goeie aanvulling. Kwetsende kunst geeft een prachtig overzicht van kwetsende kunst. Het was met Joep Schrijvers en Floris van den Berg in 2008 betrokken bij de tentoonstelling Beeldenstorm in museumgoudA.http://www.vkblog.nl/bericht/226707http://verlichtingshumanisten.web-log.nl/humanistische_denktank/2008/11/beledigende-kun.html
    @Peter
    Als zelfislamisering opgevat wordt als handelen voordat er een moslim geklaagd heeft, dan betrof het verhangen van de schilderijen in Huizen wel zelfislamisering.
    @Blutch1
    Mee eens. Het meest verbazingwekkende aan het Nederlandse integratiedebat is dat de seculiere, vrijzinnige culturele moslims op een hoop worden geveegd met islamfundamentalisten en islambobo’s. En zo tot zwijgen worden gebracht. Het zou voor het debat een welkome aanvulling zijn als seculiere allochtonen zich duidelijk uit zouden kunnen spreken.
    Maar door zowel Wilders, Cohen, Christen-democraten, integratie-ministers, welzijns-industrie, Pechtold als media worden ze ontkend in hun bestaan. Zowel als individu als categorie. Rutte, Halsema en realistische PvdA’ers waren de afgelopen jaren de enigen die het onderscheid wilden maken. Vandaar ook dat Rutte tot zijn Vrijdenkersruimte kwam. De vrijheid was de afgelopen jaren alleen bij VVD en GroenLinks in goede handen.
    Opvallend is wat Jonas Staal in zijn recente Vrijdenkersruimte schrijft over de VVD: Het moet worden erkend dat het voornamelijk de VVD is geweest die de publieke sfeer heeft opgezocht als ruimte voor debat en confrontatie om hun vrijheidsideaal te visualiseren. Ik ben het er mee eens. Naast het tegenhouden van Cohen was dat de reden dat ik VVD stemde. Overigens met gemengde gevoelens die alleen maar toenemen naarmate de regering Rutte hervormingen en structurele ingrepen uit de weg gaat. Om over de premature bezuinigingen en lastenverzwaring in de cultuursector nog maar te zwijgen.

    Like

  4. Zelfislamisering vind ik wel het lelijkste woord dat ik afgelopen jaar ben tegen gekomen.
    Als je vrijwillige censuur bedoelt, zeg dat dan. Dat is al erg genoeg.
    Het is van alle tijden hoor, dat kunst hetzij gebruikt wordt voor propaganda-doeleinden, hetzij gebruikt wordt voor op-de-borst-klopperij-want-kijk-eens-hoe-vrij-wij-zijn. Lijkt me handig om dat niet uit het oog te verliezen. Als sluitpost zijnde.

    Like

  5. Het blijft voor mij onduidelijk waarom je dit zelfislamisering blijft noemen terwijl je weet dat het daar niets mee te maken had. Huizen ligt aan de rand van de bible-belt, zegt dat niet genoeg?
    Jonas Staal staat op het standpunt dat een dergelijke ‘affaire’ onderdeel van de kunstuiting is/wordt en dat daar niks mis mee is. Mits in die discussie niet allerlei zaken door elkaar lopen over wat de kwestie is, hoewel dat ook weer veelzeggend is. Niet voor niets stelt hij in zijn brochure dat de volgende vragen steeds centraal dienen te staan:
    "Over welke vrijheid willen wij het hebben?
    Aan wie is deze vrijheid dienstbaar?
    En wat is de ideologische achtergrond op basis waarvan wij over vrijheid of onvrijheid spreken?"

    Like

  6. Zelf-islamisering is de gesel van dit land.
    of het nu de ING is die geen spaarvarkens meer geeft aan kids omdat ze de tere moslim ziel zouden beschadigen, Toneelstukken die verboden worden tot het subsidiëren van moskeeën van Cohen die inmiddels de situatie van die arme moslims gelijkstelt met Auschwitz en de endlösung het zijn deze zelf-islamiseerders die aan de wortel van al het kwaad staan.
    Ik geloof overigens al lang niet meer in de naïviteit van dergelijke figuren.
    Het is voor een groot deel pure kwaadwillendheid
    Of om extra subsidie zeker te stellen of om andersdenkenden een hak te zetten en te treiteren.
    Ik zeg het vaker, Wilders kan zich geen betere Promotie-team wensen dan Goedmens en co.
    De Kunst is dankzij Goedmens voor veel mensen synoniem komen te staan met de religie van het multiculturalisme en zelfgenoegzaamheid.
    daarvoor krijgen ze nu de rekening gepresenteerd.
    Is dat rancune ?
    Ja, deels wel
    Is deze rancune onterecht ?
    Nauwelijks
    Het grote gevaar is dat mensen de Elateks, Cohens, Sjoerd de Jongs en Annet Bleichjes van deze wereld zo kots en kotsbeu worden dat dit terug zal slaan op (ondermeer) de totale kunst-sector.
    Jarenlang zijn de mensen verdacht gemaakt
    Met de bereidwillige, jazelfs gretige hulp van de gedanken-gestapo
    Waarin de KUnst-legioenen zich ook neit onbetuigd lieten)
    (denk alleen maar aan alle cabaretiers die wel tegen het christendom en alles wat rechts is schoppen maar kruipen als volleerde dhimmies voor de islam terwijl kritiek en humor JUIST NU van essentieel belang zijn)
    De Hypocrieten met hun onuitstaanbare arrogantie
    Er is dan ook een diep wantrouwen ontstaan jegens de ‘elite’ die de Kunst moet zien te overwinnen en dan helpt natuurlijk een Guusje ter Horst nauwelijks wanneer ze krijst dat ‘de elite’ in opstand moet komen tegen het gepeupel.
    Er is een gigantische kloof
    En elke cm van die kloof is gegraven door de vooringeomen, zich onaantastbaar wanende kunst elite zelf
    En nu betalen ze de prijs.
    Zie dat beeld maar eens om te draaien
    Mijn poging om die kloof te dichten is teleurgestelde mensen voor te houden dat ook dappere kunstenaars als Hera, Nekschot, Theo van Gogh kunstenaars zijn/waren.
    of gewoon een mooie film als Simon
    Dat zet ze aan tot denken.
    maar laten we wel wezen
    99,9 procent is zo politiek correct en in dienst van de multicul en Staat dat mijn verdedigingslinie wel ontzettend instabiel is en vol met gaten zit..
    Feitelijk is er geen makkere Nederlander dan een kunstenaar.
    dat was vroeger wel anders.
    En zou hetook niet een heeeeeeeeeel klein beetje te maken kunnen hebben met de myriade welgevulde subsidie-tieten ?

    Like

  7. @BarbaraJansma
    Mee eens. Zelfislamisering is een lelijk woord. Ook een lelijk begrip. Vrijwillige censuur is algemener en dekt daarom weer een andere lading. Zeker triest dat kunst altijd voor andere karretjes gespannen wordt. In onze tijd lijkt het er niet beter op te worden. Dat wordt genoteerd.
    @Joke
    Ik geef aan dat het me niet volkomen duidelijk is wat er precies gebeurd is in Huizen. In de week dat het speelde had ik telefonisch contact met de voorlichter. Hij stelde dat er een moslimman geklaagd had. Anderen noemden meer moslims. Als ik de voorlichter moet geloven dan was het eerder de reactie van de gemeente dan de klacht uit de moslimgemeenschap die tot het verhangen leidde. Da’s precies de definitie van zelfislamisering waar het om ging. Vermoedelijk liep dat in het protestante Huizen synchroon met zelfkerstening. In elk geval eveneens mensen die met beroep op een religie klagen of zelfs op voorhand een reactie bij anderen oproepen. Hoe dan ook, de meningsuiting en de kunst waren in Huizen de verliezers. Niemand stond pal voor kunst. Het geloof zat elders.
    Het is zeker zo dat de affaire onderdeel van de kunstuiting wordt. Dat kun je ook cynisch opvatten. Maar pas op voor vertekening. Jonas Staal focust uitsluitend op werken die in de Vrijdenkersruimte hangen. Die zijn niet representatief voor alle kunst omdat ze al in het proces ideologische veren opgeprikt hebben gekregen. Ofwel, het onderscheid is relatief willekeurig wat wel en niet de Vrijdenkersruimte haalt. Een middelmatig werk zal door de affaire opgepimpt worden, maar een sterk werk zal er last van ondervinden. Jonas Staal spiegelt dat dubbel en positioneert dat vervolgens weer als zijn kunst, social design. Zo wordt het een duivelssoep die al drie keer verdund is.
    @Amberling
    Je zet zoveel achter elkaar dat ik er nauwelijks op kan reageren. Het waaiert weg. Ik ben het met je eens dat dom links Wilders in de race houdt. De kunstenaars die ik ken zijn niet links of rechts, maar gewoon serieus met hun vak bezig. Een kunstenaar die politiek correct wil zijn kan in mijn ogen nooit een goed eigen verhaal vertellen. Ik betwijfel daarom dat de meeste kunstenaars zo genoemd moeten worden. Dat wordt er naar mijn idee van de buitenkant op gelegd.
    Subsidie van kunst kan teruggaan naar twee basisvormen. Een startsubsidie voor kunstenaars die gesteund worden in het doen van investeringen die ze in het begin van hun loopbaan niet anders kunnen financieren, en prijzengeld om te prijzen kunstenaars te lauweren. Als dat samengaat met fiscale maatregelen om de kunst te steunen dan lijkt dat een goed uitgangspunt voor een bloeiende kunstmarkt.
    Het tekort van staatssecretaris Zijlstra van Cultuur is dat overheidsmaatregelen ontbreken om investeerders, verzamelaars, maecenassen, donateurs en al degenen die kunst zakelijk willen benaderen te faciliteren zoals dat bij een open, concurrende kunstmarkt past waar de overheid is teruggetreden. Er pleit veel voor dat Zijlstra de fouten van het oude systeem wegpoetst, maar hij is vanuit bestuurlijke zorgvuldigheid dan wel verplicht een fiscaal, juridisch en economisch alternatief te bieden zoals dat bijvoorbeeld in de VS bestaat. Dat-ie dat laatste nalaat reken ik hem zwaarder aan dan dat-ie het eerste aanpakt. De kunstsector zou in haar kritiek op de maatregelen van Zijlstra veel meer naar de toekomst kunnen kijken.

    Like

  8. "Het tekort van staatssecretaris Zijlstra van Cultuur is dat overheidsmaatregelen ontbreken om investeerders, verzamelaars, maecenassen, donateurs en al degenen die kunst zakelijk willen benaderen te faciliteren zoals dat bij een open, concurrende kunstmarkt past waar de overheid is teruggetreden. Er pleit veel voor dat Zijlstra de fouten van het oude systeem wegpoetst, maar hij is vanuit bestuurlijke zorgvuldigheid dan wel verplicht een fiscaal, juridisch en economisch alternatief te bieden zoals dat bijvoorbeeld in de VS bestaat. Dat-ie dat laatste nalaat reken ik hem zwaarder aan dan dat-ie het eerste aanpakt. De kunstsector zou in haar kritiek op de maatregelen van Zijlstra veel meer naar de toekomst kunnen kijken."
    100% mee eens
    Maar daar hoor ik die zelfgenoegzame schreeuwlelijks van de Vara nooit over
    En hoe je het ook wendt of keert DAT is het beeld wat naar buiten komt.
    Ook de massale tv-uitzending van Freek de Jonge c.s. was een totale catastrofe.
    En deze figuren vormen momenteel ‘Het gezicht’ van de Kunst sector.
    En ik blijf erbij, Subsidie maakt je vadsig
    In het jongerencentrum waar ik ben opgegroeid (en soms wekenlang verbleef (ik had er mijn eigen tandenborstel) ging de kraan op een gegeven moment ook dicht.
    Geen "dure" bandjes en cabaretiers meer.
    Effe met het hand in het haar (1 avond maar ’s nachts waren we er al uit) en nu is het een verzamelplek van Jong talent.
    Een ieder die gratis wil optreden (incluis een krat bier, een paar flessen wijn en een bord spaghetti) is welkom.
    Bandjes,beginnende cabaretiers of kunstenaars
    Ping !
    En het is drukker dan ooit.
    Nieuw talent een kans bieden.
    We maken zelfs genoeg geld om 4 keer per jaar een festivalletje te organiseren
    Maar zoals gezegd
    Volgens mij liggen we niet zover van elkaar af.
    Echter ben ik toch benieuwd naar je mening George inzake het
    well let’s say (in krom Nederlands) de eigen schuld factor ?
    Zelfs (of moet ik zeggen vooral) de kunstenaars die ons establishment bezoeken (in de Drugs Zone E’hoven -Helmond) zijn vaak bitter teleurgesteld over de Grachtengordel elite.
    De incestueuze autistische verwevenheid tussen GL en PvdA-ambtenarij, Goedmenschap en de zogenaamde culturele ‘elite’ met hun vulgaire BN-filie.

    Like

  9. "Vermoedelijk liep dat in het protestante Huizen synchroon met zelfkerstening. In elk geval eveneens mensen die met beroep op een religie klagen of zelfs op voorhand een reactie bij anderen oproepen."
    Religie hoeft helemaal geen rol gespeeld te hebben bij de klagers. Is het nou zo vreemd dat men in de openbare ruimte controverses probeert te vermijden? Veel erger is het als wordt ingegrepen bij een galerie, theater of filmhuis – en ook dat komt voor.
    "Hoe dan ook, de meningsuiting en de kunst waren in Huizen de verliezers. Niemand stond pal voor kunst."
    Dat is niet waar, gezien de vele verontwaardigde reacties. De schilderijtjes, die gewoon te bezichtigen waren, hebben wrsl. meer publiek getrokken dan ze waard zijn.
    Jonas Staal focust niet uitsluitend op werken die in de Vrijdenkersruimte hangen – zijn hele werk is van die visie doortrokken. Hij en zijn compagnon van Gerven Oei hebben scherpe kritiek op de paradoxale en slachtofferige houding van dit soort kunstenaars. Als iemand controversiële kunst maakt en vervolgens ‘geschokt’ zegt te zijn als er reacties komen, vind je dat dan niet raar? En zich dan uiterst normatief beroepen op ‘westerse waarden’ – als iemand een dubbele bodem creëert, dan zij (Vroegh c.s.) zelf wel.
    De discussie zou er bij gebaat zijn als-ie op niet-populistische wijze gevoerd zou kunnen worden.
    Over de onzin van Halbe Zijlstra, zie: http://www.robbertvanheuven.nl/?p=345

    Like

  10. @Amberling
    We zijn het erover eens dat in de afgelopen decennia de kunst is doorgeschoten. In de Beeldende Kunst kende Nederland tot 1987 de unieke BKR. Dat maakte vadsig en leverde veel middelmaat op. De BKR ging over in de WIK en die weer in de WWIK. Nu komt ook daar per 1 januari 2012 een einde aan. Dan is er geen sociale ongelijkheid meer tussen kunstenaars en andere beroepsgroepen. Dat is goed.
    Het is een sociale regeling die wordt rechtgetrokken. Vele groeperingen hebben het immers moeilijk. Ook de relatief bevoordeelde en gepriviligeerde studenten worden langzaam terug in het gareel gebracht. Da’s allemaal goed verdedigbaar.
    Het dedain waarmee de kunst nu wordt afgeserveerd is echter onnodig. Dat zegt niets over de positie van de kunst, die in mijn ogen nog steeds belangrijk is, maar alles over de rancune van de PVV en de stilzwijgende medewerking van CDA en VVD. Ik weet niet wat me op dit moment minder bevalt. De verongelijkte opstelling van de minder nadenkende delen van de kunstsector en de automatische reflexen van de Vincent Bijlo’s of de wrok, de opgekropte frustratie en het minderwaardigheidscomplex van de PVV die tot een reactie met de botte bijl leidt. Om niet te zeggen lijdt.
    @Joke
    Als het gemeentebestuur in Huizen een controverse had willen vermijden dan had de twee schilderijen van Vroegh niet moeten verhangen. Volgens artistieke en maatschappelijke normen niet bepaald werken die raken aan pornografie of de goede zeden te buiten gaan. In die inschatting door het bestuur is de fout gemaakt. Het betrof hier weliswaar een locatie die bedoeld was voor openbare dienstverlening, maar een openbaar deel van het gemeentehuis omvatte een tijdelijke expositie die ingericht was door een kunstenaar. Huizen stelde later richtlijnen op voor exposities in het gemeentehuis. Hiermee werd Vroegh definitief buiten de deur gehouden. Ingrijpen bij Filmhuis etc. is in mijn ogen even ongelukkig en ongewenst. Ik zie geen principieel verschil.http://www.artinsight.nl/pageID_6499239.html
    Ik kan het achteraf niet hardmaken, maar religie heeft naar mijn idee wel degelijk een rol gespeeld bij de klagers. Behalve een beroep op religie zie ik zie namelijk geen enkele andere grond die deze klacht aannemelijk maakte.
    Met het idee dat niemand pal stond voor de kunst, suggereerde ik niet dat er niemand pal stond. Telegraaf en vrijzinnig-humanistisch Nederland maakten zich in de reactie boos. Ze stonden massaal pal zoals ze altijd pal staan als het woord islam valt. Maar stonden ze pal voor de kunst? Welnee, ze stonden pal voor hun eigen doelstelling.
    Ik weet dat Jonas Staal doorgaans breed kijkt. Door je verwijzingen naar zijn brochure over de Vrijdenkersruimte en de affaire beperkte ik me echter tot het project dat in de marge van een tentoonstelling in het Van Abbemuseum is gemaakt. Zo moet je mijn woorden over dit afgeperkte project van Staal dan ook lezen.
    Of het werk van Vroegh artistiek de moeite waard is doet niets terzake. Naar mijn idee valt het in de categorie werken die men in een tijdelijke expositie in het gemeentehuis van een kleine gemeente kan verwachten. Ik vind het onzin om Vroegh het recht te ontzeggen van de situatie te profiteren. Vergeet niet, dat ze niet uit was op een controverse. Het gemeentebestuur heeft dat in gang gezet. En als media, openbaar bestuur, bloggers en politiek mogen reageren, dan vind ik het onterecht om de kunstenaar dat recht te ontzeggen. Zelfs als zij de situatie naar haar hand zet en de waarheid in de eigen richting bijdraait. Vroegh noch Staal zijn wetenschappers.
    Laat haar maar krachtig haar zaak bepleiten. Hetzelfde verwijt trof Sooreh Hera gedurende haar affaire. Alsof zij de publiciteit had georkestreerd. Dat vind ik van een betuttelende en onwaarachtige onzin. Ook van Staal. Natuurlijk zijn Vroegh en Hera niet a-politiek, maar de projectie van Staal dat zij zich onaantastbaar voelen en zelfs met hun kunst buiten de orde willen staan is in mijn ogen nergens op gebaseerd. Vroegh en Hera zoeken het normale discours met alle tegenstrijdigheden, beperkingen, groot zelfbeeld en de artistieke wartaal die bij kunstenaars past.

    Like

  11. Pingback: Radboud Universiteit verwijdert schilderij Elmer de Gruijl « George Knight

  12. Pingback: Wat betekent opkomen voor de vrijheid van meningsuiting? | George Knight

Plaats een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.