De Utrechtse hoogleraar kunstgeschiedenis Peter Hecht sprak zich op 29 november in de jaarlijkse Rembrandt Lezing van de Vereniging Rembrand uit tegen de handelswijze van museumgoudA. In een interview met het FD neemt-ie hierop een voorschot. Hij pleit voor een meldingsplicht en strengere regels voor afstoting.
Pikant wordt het als Hecht zich uitspreekt over een Raad van Toezicht (RvT) die als taak heeft een slecht functionerende museumdirecteur te ontslaan. Zoals in de VS gebruikelijk. Toegepast op museumgoudA is de slotsom dat een niet goed functionerende museumdirecteur die regels overtrad begeleid wordt door een onvoldoende opererende RvT. Tot op de dag van vandaag. Maar wat moet de consequentie zijn?
Het slecht functioneren van de RvT is een bijkomend probleem dat tot nu toe in de kwestie rond de verkoop van The Schoolboys onder de publicitaire radar is gebleven. Da’s onterecht omdat een RvT een positieve rol had kunnen spelen en de directeur van museumgoudA voor foute stappen had moeten behoeden.
Het geeft aan dat een RvT in de Nederlandse verhoudingen ondergeschikt is. Toch is dat slechts ten dele waar. Zo was in de procedure rond de benoeming van de huidige museumdirecteur Gerard de Kleijn RvT-voorzitter Jan Laan leidend. Laatstgenoemde heeft een dubbele verantwoordelijkheid op zich geladen.
Omdat zowel bij de werving en selectie van als de controle op het beleid van de museumdirecteur in Gouda ogenschijnlijk fouten zijn gemaakt dringt de vraag zich op wie er toezicht heeft op de RvT. Het antwoord is kort: niemand. En in de publiciteit legt deze RvT-voorzitter geen verantwoording af. Het ontbreken van een controlerend mechanisme bij een RvT is een merkwaardige weeffout bij geprivatiseerde instellingen.
Hecht zegt over de VS: De trustees van belangrijke Amerikaanse musea kunnen een directeur heel aardig bij de les houden. Vaak met kennis van zaken. Doorredenerend in de trant van Hecht zou het logisch en gewenst zijn als zowel de directeur als RvT van museumgoudA van hun functie ontheven zouden worden. Om in het belang van stad en museum een nieuwe start voor mensen met kennis van zaken mogelijk te maken.
Foto: Camille Pisarro, Het Hooien, Éragny, 1887. Nieuw aanwinst Van Gogh Museum met steun van de Vereniging Rembrandt
George Knight 
Prima idee zo’n RvT. Maaar…
Het hoger onderwijs leert dat ook toezichthouden niet zonder professionele controllers en supervisie kan plaatsvinden. Dat blijkt uit de fraude-casussen van de hogescholen en van de universiteiten. Zij controleren nauwelijks het voorgenomen beleid, volgen de uitvoering matig en focussen zich tezeer op het financieele dan op het ideeele beleid van een instelling. De supervisie en controle via landelijke visitatie en accreditatie kent veel lekken, omdat het gelegenheidscommisies zijn die dit werk bestuurlijk in plaats van als professionele controllers verrichten.
In een RvT horen lokale overheden zitting te hebben, maar deze overbelaste vehikels kunnen geen echte experts bekostigen en hebben vaak generalistische cultuurambtenaren wegbezuinigd of relatief zelfstandig als coordinator geposteerd in ‘het veld’.
Verantwoording achteraf wordt een handigheid in het aanleveren van voorgeschreven documentatie, cijfermateriaal en ‘bewijsstukken’. Vaak neemt men er iemand van buiten op projectbasis voor in huis….
LikeLike
@Artafterallart
Een RvT, een prima idee …. als het goed uitgevoerd wordt. Maar wat als dat niet gebeurt zoals bij museumgoudA? Of bij het Stedelijk Museum, waar de vorige RvT-voorzitter Rijkman Groenink dacht het stuur in handen te kunnen nemen? Zoals de naam al zegt moet een RvT niet besturen, maar toezicht houden. Wie het jaarverslag 2010 van museumgoudA leest vallen de schellen van de ogen. Want daar blijkt overduidelijk dat de RvT op de stoel van de directie of de plaatsvervangende directie is gaan zitten en dat nog normaal vindt ook: ‘vinger aan de pols van de financiële situatie’ en ‘strategie bepaling in verhouding tot gemeentelijke bezuinigingen’ (p.23).
Klik om toegang te krijgen tot Jaarverslag_2010_inclusief_bijlagen.pdf
Kortom, deze RvT doet waarvoor het niet aangesteld is (besturen) en laat na waarvoor het wel aangesteld is (controleren). Bij voldoende kennis van zaken had het de verkoop van ‘The Schoolboys’ nooit kunnen toelaten. Publicitair heeft museumgoudA averij opgelopen en is het nu zwaarbeschadigd. Een RvT had op zijn minst als controleur de directeur op de ethische code en de gedragsregels van de museumsector moeten wijzen. Gezien alle ontwikkelingen heeft de RvT dat niet of onvoldoende gedaan. De springende vraag blijft dan ook: wie controleert de RvT? Niemand dus.
Wie zitten er in zo’n RvT van museumgoudA? Kan het een sparringpartner op niveau voor een directeur zijn? Da’s de een aantal jaren geleden weggegane oud-stagiaire bij museumgoudA die nu via een omweg beslist over haar ex-collega’s. Da’s een buurman van de burgemeester van Gouda die een meester is in publiciteit. Da’s een oud-burgemeester van Nieuwegein die als specialisme Ruimtelijke Ordening heeft. Het lijkt allemaal nergens op wat deze RvT doet, maar niemand die er iets van zegt.
LikeLike
Pingback: Waarom greep de Raad van Toezicht niet in bij het Groninger Museum? « George Knight
Pingback: Terugvaloptie Armando Museum op kosten van Amersfoort? « George Knight
Pingback: Groene: Voorzitter Toetsingscommissie Ontzamelen schond regels | George Knight
Pingback: De Kleijn geeft aanbod Kreuk toe om The Schoolboys te kopen en Museum Gouda in bruikleen te geven. Waarom ging het niet door? | George Knight