Christiaan Braun valt Stedelijk Museum frontaal aan

Christiaan Braun is verzamelaar en lid van het Trustee Comittee van het Museum of Modern Art in New York. En criticus van het Stedelijk Museum (SM), de cultuurpolitiek van de gemeente Amsterdam en schrijver van ingezonden stukken over dit onderwerp naar de NRC. Het laatste verscheen gisteren en draagt de titel ‘Stedelijk heeft acht jaar verprutst’. Braun valt de Raad van Toezicht (RvT) frontaal aan. Hij verwijt het te weinig afstand van de gemeente te nemen.

In het krantenarchief van de NRC valt in het bijzonder een stuk van 15 juli 2005 op. Braun valt volgens Micha Kat NRC-correspondent Victor Frolke aan die het belang van toenmalig hoofdsponsor van het SM ABN Amro op oneigenlijke gronden relativeert. Braun zegt: ‘Ik kan maar één ding concluderen: hier is sprake van journalistieke vervalsing met het kennelijke oogmerk de overname van het Stedelijk door ABN Amro opnieuw goed te praten.’ Volgens ingewijden had niet directeur Gijs van Tuyl, maar de voorzitter van de RvT de leiding.

Ook toen viel Braun die voorzitter van de RvT frontaal aan. Dat was toenmalig topman van ABN Amro die zei met tegenzin een bonus van 26 miljoen euro geïncasseerd te hebben: Rijkman Groenink. Nu herhaalt zich de geschiedenis met Alexander Ribbink, voormalig topman van TomTom. Opvallend en tamelijk incestueus was de Eerste Turing Toekenning 2009 van 450.000 euro die naar het SM ging, voor een tentoonstelling van Mike Kelley. Oprichter van de Turing Foundation is Pieter Geelen, medeoprichter van TomTom.

Kortom, de RvT van het SM speelt een sturende rol. Volgens Christiaan Braun is dat geen constructieve rol. Hij verzoekt nu de hele raad om wegens wanprestatie af te treden. Naar zijn idee heeft het sinds 2004 niets gedaan om het SM terug te brengen in de kopgroep van voorname internationale musea. Ofwel, directeur Ann Goldstein bakt er niks van, de RvT corrigeert haar niet en laat het gebeuren.

Andere kritiek is dat Braun het onverstandig vindt dat de heropening een tentoonstelling van de tamelijk onbekende Mike Kelley is. Met geld van de Eerste Turing Toekenning. Verder dat Ann Goldstein er niet op aangesproken wordt dat ze niet inspireert en naar buiten treedt. En dat cultuurwethouder Gehrels steeds kan ontsnappen met ‘verzinsel en smoezen’ over de vertraging van de nieuwbouw. En tevens dat Ann Goldstein door RvT en Gehrels misleid is over het tijdstip van de opening. Dat valt veel later dan ze suggereerden.

Ook vindt Braun dat in de RvT notie van en passie voor de beeldende kunst ontbreken.  Braun vindt dat de RvT niet onafhankelijk opereert en aan de leiband van Gehrels loopt. Hij had van de RvT meer initiatief verwacht om te bereiken dat het SM weer meetelt.

Wie van een afstand naar het SM kijkt moet Christiaan Braun gelijk geven. In 10 jaar tijds is het museum akelig weggezakt  en voorbijgestreefd door Boijmans en het Haags Gemeentemuseum. Dus zelfs in de kopgroep van nationale musea ontbreekt tegenwoordig het SM. Laat staan dat een internationale pretentie nog waargemaakt zou kunnen worden. Dat hangt uiteraard samen met de vertragingen in de bouw, maar het verwijt dat ook binnen die beperkingen het SM niet optimaal presteert klinkt geloofwaardig.

Een terughoudende RvT hoeft niet slecht uit te pakken, maar moet op het goede moment komen. Waar de vorige RvT onder Rijkman Groenink te dwingend was is deze RvT vermoedelijk te onderhorig aan de Amsterdamse politiek. De benoeming van PvdA-politica Guusje ter Horst eerder dit jaar is een teken aan de wand. Opvallend is dat Braun Ann Goldstein uit de wind houdt. Hij schuift haar foute passen in de schoenen van de RvT. Maar dan gaat-ie toch voorbij aan de eigen verantwoordelijk van een directeur. Zij zou zelf in staat moeten zijn om de politiek te bewerken. Waarom zij dat nalaat is de vraag die blijft hangen.

Foto: Impressie façade Stedelijk Museum, Amsterdam met ‘badkuip’