Vlaamse publieke omroep bericht over het rechts-radicale ‘Schild & Vrienden’. Waarin schuilt het gevaar?

De reportage ‘Wie is Schild & Vrienden écht?; Een blik op de beruchte Vlaamse jongerenbeweging’ van de rubriek Pano van de Vlaamse publieke omroep VRT is in Nederland niet ongemerkt gebleven. Het radicaal-rechtse Schild & Vrienden wast de handen in onschuld en probeert in een reactie de boodschapper van het nieuws van framing te beschuldigen. Origineel is het niet, het behoort tot de retoriek van alt-right. Ook president Trump probeert de kritiek op hem af te leiden door de media als vijand van het volk af te schilderen.

Opzienbarend is niet dat Schild & Vrienden is zoals het is, bedenkelijk is dat het infiltreert in andere rechtse organisaties zoals de politieke partijen N-VA of het Vlaams Belang of zelfs platforms van de overheid. Deze partijen zitten niet op slechte publiciteit te wachten en de leiders ervan hebben publiekelijk afstand genomen van Schild & Vrienden. De vraag is hoeveel dit waard is en hoe welgemeend dat is en hoe de contacten aan de basis ondanks deze mooie woorden voortgezet worden. Wel of niet met steun van de partijleiding.

Het gevaar is ‘ideological collusion’ (ideologische samenspanning) dat kan betekenen dat een rechtse partij in de samenwerking met een rechts-radicale beweging de retoriek en agenda van die randbeweging overneemt. In een commentaar verwees ik onlangs naar Joshua Livestro die dat in een artikel opmerkte. De mogelijkheid bestaat dat Schild & Vrienden door zowel infiltratie als ‘ideologische samenspanning’ aan invloed wint.

In Nederland is er de politieke partij Forum voor Democratie van Thierry Baudet die ook de omgang zoekt met radicaal-rechtse bewegingen, jongeren motiveert (ook die van Schild & Vrienden) en van wie ook het sterke vermoeden bestaat dat hij zijn extremistische kanten afschermt in de publiciteit. Karin Spaink schreef daar in een column in 2017 het volgende over: ‘Lees je terug met welk canaille Thierry Baudet zich omgeeft, kijk je met wie hij goedlachs op de foto is gegaan en van welke ontmoetingen hij trots zijn selfies heeft gepost, inventariseer je waar hij naartoe gaat om te spreken en welke gasten of sprekers hij op zijn partijbijeenkomsten uitnodigt (van de NVU tot aan de IJzerwake, van Erkenbrand tot Kalergi), haal je je zijn uitspraken voor de geest over ‘de homeopathische verdunning van het volk’ tot ‘de omvolking van Europa’, lees je hoe hij de ‘volkswil’ systematisch boven recht en ratio stelt, en dat je dan tot op het bot huivert…‘

Soms ligt de werkelijkheid voor het oprapen, maar is die te onwaarschijnlijk om goed door te dringen. Deze reportage over Schild & Vrienden is een teken aan de wand. Deze frisse jongens lijken bij nader inzien niet zo fris en verdienen het om kritisch gevolgd te worden. Ze verdienen niet langer het voordeel van de twijfel.