Dat het hier om een verzoek van en voor islamitische studenten gaat wordt niet met zoveel woorden gezegd. Opvallend dat activistische moslims zich niet zodanig bekendmaken. Is het aan de Erasmus Universiteit (EUR) of een niet-bijzondere academische instelling om studenten van een gebedsruimte te voorzien? Nu al is er voor de EUR moslim studenten en -medewerkers een islamitische gebedsruimte waarvan ze gebruik kunnen maken. Dat moet genoeg zijn. Niets let de studenten om buiten collegetijd te bidden. Zodat tegelijk vermeden wordt dat ze medestudenten onder druk zetten om ook gebruik te maken van de gebedsruimte.
Hoe ongepast is het om een universitaire instelling die de naam van de humanist Erasmus draagt de eigen wil op te willen leggen? Universiteitsbesturen reageren verschillend op het verzoek van de activistische studenten voor een gebedsruimte. Ze kunnen beter een lijn trekken en dat verzoek gezamenlijk afwijzen. Wellicht onder subsidiëring van studentenverenigingen die buiten de universiteitsgebouwen gebedsruimtes inrichten. De petitie tekent de truttigheid en de behoudzucht van een minderheid islamitische studenten die haaks staat op academische ruimdenkendheid. Weliswaar heeft ieder recht op eigen religiositeit, maar het is niet de academische instelling die daarin moet voorzien. Studenten dienen hun eigen verantwoordelijkheid te nemen.
Foto: Schermafbeelding van petitie ‘Nieuwe gebedsruimte Erasmus Universiteit Rotterdam’, 23 mei 2014.
George Knight 
Hopelijk blijft er in ons onderwijs, dus ook op universiteiten, wel ruimte(!), hoe dan ook, om zich als Erasmus vanuit eigen inspiratie, gezamenlijk te bezinnen op zin en waarde van wetenschappelijk werk. Of is dat in onze toch al zonder meer “verlichte” seculiere maatschappij overbodig geworden? En hoeven we niet meer te beseffen, wat we aan het doen zijn?
LikeLike
@Joost
Mee eens. In de seculiere maatschappij heeft zonder uitzondering iedere ‘achtergrond’ recht op ruimte. Dus ook in het hoger onderwijs. Juist de seculiere maatschappij biedt die veelvormige pluriformiteit die de meeste landen met een religieus karakter aan minderheden onthouden. Anders gezegd, in Saoedi-Arabië worden christenen vervolgd en in India moslims. De pluriformiteit biedt gelovigen de vrijheid van godsdienst die in de meer godsdienstige samenlevingen ontbreekt. Laten we deze vrijheid die Nederland ons biedt elke dag weer beseffen.
Wat anders is of religieuze groeperingen die vrij zijn om in onze samenleving hun geloof te praktiseren met recht kunnen claimen dat ook binnen de onderwijsinstellingen te kunnen doen. Bijvoorbeeld om aan hun ‘religieuze plichten’ te voldoen. Dus niet in de marge van een studentenvereniging of een studentenmoskee of -kerk, maar in of tussen de leslokalen. Ik denk dat dit onverstandig en onnodig is. De bezwaren ertegen zijn van uiteenlopende aard.
Om te beginnen praktisch en financieel. Zo vraagt de inrichting van een gebedsruimte vierkante meters en geld. Of de inrichting van een halal of koshere keuken. Een ander bezwaar is sociaal-psychologisch. Activistische studenten zetten meer gematigde studenten onder druk. Daarnaast scherpt de nadruk op de religieuze profilering de verschillen tussen de studenten aan. Zo ontstaan er deelgemeenschappen. Fragmentatie en polarisatie ligt op de loer.
Nog een bezwaar is van wetenschappelijk-filosofisch aard. Een universiteit is wat anders dan een school, moskee of werkplek. (Ik heb het nu niet over HBO-opleidingen die een ander doel hebben). Een universiteit is een hoge opleiding die onder meer opleidt tot abstract en autonoom academisch denken. Dat proces moet zo min mogelijk verstoord worden. Religie die per definitie uitgaat van onderhorigheid aan een hoger doel en uitsluiting van andersdenkenden staat haaks op de ontwikkeling van dat denken. Juist in de vormende leeftijd van 18-25 jaar moeten studenten vrij zijn en zo ongebonden mogelijk om hun denken te kunnen ontwikkelen. Het faciliteren van religie kan naar mijn idee daarom uit principe nooit een kerntaak zijn van een niet-bijzondere universiteit. Mij is het een raadsel waarom universiteitsraden dan niet principieel afwijzen.
Maar zoals ik eerder en hierboven al aanstipte, in de marge van de academische samenleving kunnen er voorwaarden geschapen worden voor studenten die behoefte hebben om zich religieus te uiten en hun religieuze plichten na te komen. Daar kan de gebedsruimte ingericht worden. Alleen, niet op de universiteit zelf. En godsdiensten zijn in het nakomen van religieuze plichten flexibeler en toleranter dan de religieuze hardliners het voorstellen.
Bovengenoemde bezwaren gelden in een andere mate voor universitaire theologische opleidingen die een andere relatie tot religie hebben.
Daarnaast moet me van het hart dat het er sterk op lijkt dat de opstellers van de petitie zich gedragen als verwende kinderen die niet in staat zijn hun eigen problemen op te lossen. Ze zijn ontevreden en willen voor hun geloof niet in een eindeloze rij wachten, en daarbij is het te klein en te onhygiënisch. Ik zou zeggen, grow up, neem eigen initiatief en reken niet op anderen voor het oplossen van je problemen. Kraak een fabriek of verwaarloosd pand, knap het met z’n allen op en richt een grote, schone en prachtige gebedsruimte in. Op weg naar volwassenheid.
LikeLike
Is het niet beter dat universiteiten zelf blijven bepalen wat ze doen, dus juist niet een gezamenlijke lijn trekken. Hoe kun je trouwens in vredesnaam van een katholieke universiteit vragen zich niet katholiek te gedragen? Is ons onderwijs wel zo seculier?
LikeLike
@Milly
Ik heb het expliciet over niet-bijzonder hoger onderwijs. Dus over een katholieke universiteit heb ik het niet. Voorbeeld is de Erasmus Universiteit waarop ik m’n betoog baseer.
Ik vermoed dat het trekken van een gezamenlijke lijn door de niet-bijzondere universiteiten een duidelijk signaal naar de studenten geeft. En voor de motivatie naar elkaar. Studenten weten vaak niet wat wel en niet kan. Besturen of raden van universiteiten weten het ook niet altijd.
Ja, ik denk dat ons onderwijs seculier is. In elk geval is dat een streven dat naar m’n idee de voorkeur verdient omdat het optimaal voor allen is.
LikeLike
Pingback: Petitie: ’religieuze studenten’ Haagse Hogeschool vragen gebedsruimte. Een slecht idee | George Knight
Pingback: Petitie ‘Rustruimte op de Artesis Plantijn Hogeschool’ vraagt om gebedsruimte. Uiting van truttigheid, verwendheid en behoudzucht | George Knight
Pingback: Petitie ‘Het creëeren van stilteruimte op Haagse Hogeschool’ is een slecht idee. Hoofddoek vs. vergiet, hipsterbaard vs. vlasbaardje? | George Knight
Er is zoveel geen kerntaak van een universiteit. Wat wel kerntaken zijn, zijn onderwijs, onderzoek, wetenschappelijke publicaties en publieksvoorlichting. Geen kerntaken zijn kantines, toiletten, verlichting, verwarming, buitenlandse studenten, gebedsruimten, studentenverenigingen, sociale activiteiten. Weg er mee?
LikeLike
@Manfred
Tja, stoelen, tafels en deuren zijn geen kerntaken van een school. Maar ze maken die kerntaken mogelijk. Zoals ook gangen, trappen, toiletten, kantines, verlichting en verwarming. Universiteiten kunnen goed functioneren zonder buitenlandse studenten en gebedsruimtes. Studentenverenigingen en sociale activiteiten vallen buiten de onderwijs- en onderzoekstaak en zijn daarom buitenschools. Zoals ook de gebedsruimtes. Dus wat dat laatste betreft, inderdaad weg ermee, buiten de school.
LikeLike