Update 23 november 2012: De moslimbroeders en president Morsi hebben gisteren de macht naar zich toegetrokken. Het verbaast mij dat dit nog iemand verbaast. Ruim anderhalf jaar geleden kondigde de machtsgreep zich al aan.
Egypte is een islamitische staat en moet dat volgens Sheikh Dr Ahmed Al-Tayeb blijven. Allerlei vergelijkingen met het katholieke Polen van Lech Walesa slaan de plank mis. Het dualisme waardoor het Westen ooit stilzwijgend voor de dictators in de Arabische wereld koos, lijkt zo ingebakken dat critici de hoofdzaak uit het oog verliezen. Universele waarden worden nog steeds niet verenigbaar geacht met de islam.
In Egypte gaat het niet om de keuze tussen Mubarak en Moslimbroeders, ofwel tussen M&M. Vestiging van de liberale democratie is aan de orde. Of de autoritaire staat door veiligheidsdienst of islam wordt gestuurd is bijzaak. De liberale democratie wordt summier vertegenwoordigd door jonge, seculiere krachten die verder gemarginaliseerd worden door de onderhandelingen achter de schermen.
In Arabische staten zijn de laatste decennia de linkse en liberale krachten weggevaagd. Da’s de reden dat het tegenwicht tegen wereldse of islamitische autocratie ontbreekt. Moslimbroeders kunnen alleen het vertrouwen van de anderen winnen als ze een fundamentele herziening van de Grondwet niet blokkeren. Da’s de enige toets van hun goede wil.
Wie de verkiezingen in Egypte wint is niet de hoofdzaak. Praten daarover in het verlengde van de straatprotesten is zelfs een afleiding. Het gaat er enkel en alleen om hoe de Grondwet wordt gewijzigd. Da’s het kader voor echte democratie. Die lijkt nu al uit zicht geraakt in het machtsspel tussen M&M.
Volgens Monique Samuel (vanaf 9’35”) is de inzet van de demonstraties al weggeven omdat er niet ingezet wordt op een nieuwe Grondwet die gebaseerd is op Frans civiel recht, maar op amendatie van bestaande wetten. Huidige Egyptische wetten zijn gebaseerd op de sharia en kennen geen scheiding tussen religie en staat. De race is al gelopen. Er zal in Egypte de komende tijd niets fundamenteels veranderen.
Lopende onderhandelingen tussen oppositie en vice-president kunnen nooit uitkomen bij een pluriforme, liberale democratie met een rechtsstatelijk karakter. Demonstraties hebben hun urgentie al verloren. Vertrekdag betekent in Egypte niet het vertrek van de autocratie, maar het vertrek van de liberale democratie. M&M moeten niks hebben van pluriformiteit en machtsdeling.
George Knight 
Je zegt (bij Theo E.K.A.) dat je tot een andere conclusie komt dan Zizek (in de link onder "In Arabische staten zijn de laatste decennia de linkse en liberale krachten weggevaagd."). Hoe bedoel je dat? Ik vind niet dat je grondwet-pleidooi daar haaks op staat. Ook de middenpartijen bleken niets op te hebben met pluriformiteit en machtsdeling.
LikeLike
@Joke
De analyse van Zizek deel ik. Seculier links en in mindere mate niet-feodaal liberaal zijn in de Arabische staten weggevaagd. Dat maakt een overgang naar democratie op dit moment hachelijk. Alleen de conservatieve islam en de reactionairen zijn immers goed georganiseerd.
Hoe kun je dat oplossen zonder ten onder te gaan in de angst voor Moslimbroeders of radicale islam, of de terugkeer van de reactie? Want een stap naar democratisering moet gezet worden. De macht moet worden gedeeld binnen een democratisch kader om de culturele, religieuze, economische en politieke achterstanden van de islamnaties weg te werken. Feit is dat dat binnen een democratie optimaal gaat.
Mijn pleidooi voor de liberale democratie zoals vastgelegd in de Grondwet gaat verder dan Zizek die blijft steken in zijn kritiek op Westerse leiders. Ook Ian Buruma is trouwens fatalistisch in zijn idee dat het niet zal gaan lukken.
Natuurlijk heeft het schrijven van een Grondwet te maken met de macht. Voor een islamist is het onverteerbaar om de scheiding van religie en staat te accepteren en de islam niet langer als staatsgodsdienst met privileges te erkennen. Maar het zal toch moeten om de ramen open te gooien.
Mijn idee is dan ook om de verkiezingen in de landen waar nu het volk in opstand komt volledig vrij te geven. Als de Moslimbroeders 40% van de stemmen halen, dan moet dat geaccepteerd worden. Maar dat kan alleen als in de Grondwet waarborgen opgenomen zijn voor het vervolg. Zodat tegenkrachten zich kunnen ontwikkelen en in de tijd kunnen aansterken. Zodat seculier links en niet-feodaal liberaal op termijn weer mee kunnen spelen.
Ik zie het als de taak van de Wereldgemeenschap om zich te concentreren op de constitutioneel-juridische aspecten en zich buiten de directe politiek te houden. Ondanks het feit dat het een in het ander overloopt, moet in deze fase waarin nog geen enkele partij het voor het zeggen heeft de basis voor de democratie gelegd worden. Dat kan alleen via de Grondwet.
Ik verbaas me er over en maak me zorgen dat niemand dit aspect en deze weg schetst. Hopelijk gebeurt het achter de schermen.
LikeLike
Inderdaad is een goede grondwet & rechtsstaat dè randvoorwaarde voor democratie.
Maar Zizek zegt juist dat het "Islamists and the more radical left" zijn die buitenspel gezet zijn. Liberaal staat bij hem voor het grauwe midden dat de status quo handhaaft. Zizek staat in dezelfde traditie als Mouffe e.d., die het liberalisme verwijten het antagonisme uit de politiek te hebben gehaald t.g.v. consensuspolitiek. Hij is ook helemaal niet bang voor islamitische groeperingen, het gevaar schuilt juist in het politek uitsluiten.
LikeLike
@Joke
Zizek verwijst specifiek naar Tunesie als-ie spreekt over de uitsluiting van de Islamists and the more radical left. Inderdaad is uitsluiting niet te legitimeren. Ik zie meer kracht in de liberale democratie dan critici suggereren. Anders gezegd, ik heb volop vertrouwen in burgers die zich vanuit hun individualisme verenigen en zich met vol verstand en besef overlaten aan de sociale, economische en politieke strijd tussen argumenten. Maar, daarom, juist daarom mijn hameren op de Grondwet dat in het geval van Egypte minder vanzelfsprekend is dan het lijkt. Genoemde krachten kunnen alleen op een gelijk speelveld tot hun recht komen.
LikeLike
Pingback: Tunesische overheid beperkt persvrijheid: Persepolis « George Knight
Pingback: Mediawerkgroep Syrië claimt onafhankelijkheid « George Knight
Pingback: Stemmen Nederlanders net als Egyptenaren tegen hun belang in? « George Knight