Update: In een uitwisseling van gedachten met Stefan Schuyleman die betrokken is bij een crowdfunding platform worden in de reacties de grenzen verkend tussen commercie en non-profit. Wat is redelijk aan kosten die een site in rekening kan brengen en waar gaat het een in het ander over? Transparantie is zowel toverformule, randvoorwaarde als middel tegen alle kwalen. Maar hoe moet het er in de praktijk uitzien?
Kan een platform anoniem zijn alsof het uit de lucht lijkt te komen vallen? Zonder partners, startkapitaal, initiatiefnemers, partners of belanghebbende organisatie. Crowdfundingsite.nl doet alle moeite om dit idee te wekken en zich onzichtbaar te maken. ‘Over ons‘ ontbreekt. Het wordt niet duidelijk of het een commercieel of niet-commercieel doel heeft. Alles kan crowdfunding worden genoemd. Zonder regulering en bescherming. Douw&Koren somt 76 Nederlandse ‘crowdfunding platforms‘ op, waarvan 25 op het gebied van creativiteit. Zo realiseert Voordekunst kunstprojecten van kunstenaars en kunstinstellingen. Kickstarter werkt internationaal.
Wetenschapper Kristof De Buysere omschrijft crowdfunding aldus: ‘De collectebus is eigenlijk de oervorm van crowdfunding, waarbij bedrijven, instellingen of zelfs particulieren geld ophalen bij een grote groep mensen. Maar internet heeft het mogelijk gemaakt om geldnemers en geldgevers op speciale platforms relatief gemakkelijk bij elkaar te brengen. De fragmentatie is enorm, en ieder platform heeft zijn eigen model‘.
Nederland kent ook Crowdfunding.nl. Dat maakt er geen geheim van wie erachter zit ‘een initiatief van Martijn van Schelven en Edwin Adams.‘ Deze ‘twee oud-bankdirecteuren‘ zitten ook achter geldvoorelkaar.nl. Deze site heeft een ruime doelstelling, ook geld lenen voor de financiering van een auto is mogelijk. Douw&Koren omschrijft het als: ‘het enige Nederlandse platform voor peer to peer leningen. Geldvoorelkaar richt zich op crowdfunding voor het MKB, stichtingen, verenigingen en particulieren‘. Douw&Koren noemt de financiering van kleine (micro)kredieten aan ondernemers ‘crowdfinance‘. Vaak als aanvulling op een regulier bankkrediet.
Achter geldvoorelkaar.nl en crowdfunding.nl zitten dezelfde initiatiefnemers. Mogelijk zitten ze ook achter crowdfundingsite.nl dat dus geen nadere informatie geeft. Deze vermenging van commercieel en non-profit is ongelukkig en zou vermeden moeten worden. Microfinanciering als aanvullende lening op een bankkrediet tegen marktconforme tarieven (zie hier) is wat anders dan crowdfunding zonder commercieel belang van een kunstproject. Voor het vermijden van verwarring en ter bescherming van initiatiefnemers die niet in commerciële handen willen vallen verdient het aanbeveling om onderscheid te maken tussen de begrippen crowdfunding en crowdfinance. Crowdfunding kan dan uitsluitend gebruikt worden voor non-profit projecten en crowdfinance voor projecten op commerciële basis. Economische Zaken zou hierin initiatief moeten nemen.
George Knight 
Hi George,
complimenten voor je snelheid en grondigheid! We hebben vanochtend dit filmpje online gezet omdat we in de voorbereiding van een crowdfunding platform zijn (www.massafinanciering.nl) wat je ook al even hebt gezien zag ik…..We hadden er niet op gerekend dat dit nu al zou gebeuren moet ik zeggen. Je bent te snel voor ons.
Overigens deel ik voor een stukje je mening maar aan de andere kant moet je crowdfunding algemeen zien als een deels aanvulling op bancaire diensten. Die kun je en wil je niet weghalen.
Zolang partijen maar transparant zijn over wie erachter zit (hebben we op crowdfundingsite.nl nog niet gedaan om te vroege vragen te vermijden) en wat het voor wie kost lijkt me dat toch heel erg van deze tijd.
Douw en Koren zitten overigens achter crowdaboutnow dus iedereen doet op internet hetzelfde omdat het zin heeft…
Jij maakt op deze blog toch ook gebruik van een “gratis” platform maar confronteert je lezers toch ook met advertenties waar ze niet echt om vroegen? Dat is wat mij betreft internet.
Aan de andere kant moeten we ook eerlijk zijn over het feit dat voor niets de zon niet opgaat. Het bouwen van een platform kost tijd en geld en het onderhouden van techniek en transacties en service ook. Dat moet toch ook betaald worden? Wij hebben straks het voordeel dat we geen fulltime krachten op het platform hebben drukken als kosten, we hebben als initiatiefnemers ieder een eigen (MKB) bedrijf om ons geld te verdienen. Maar we zijn ook ondernemers en filantropie is een ander vak.
Is daar iets mis mee? Nee toch? (we hebben, even voor de transparantie, ook http://www.crowdfinanciering.net. 🙂 )
gr.
Stefan
LikeLike
@Stefan
Ha, dank, en compliment voor de snelle reactie op de reactie. Dank voor de nadere informatie. Het duizelt me onderhand om de oren van alle sites die alleen al in Nederland voor dit doel bestaan.
Bezwaren tegen crowdfunding van bedrijven -of crowdfinance- heb ik niet. Zoals je zegt, als partijen maar transparant zijn. Wees duidelijk in doelstelling, kosten en missie. Transparantie zonder volledige openheid dreigt anders een lege huls te worden die alleen de eigen marketing dient. De overheid zou die duidelijkheid af moeten dwingen, meen ik.
Het is bij mijn weten trouwens niet zo dat bezoekers van mijn blog geconfronteerd worden met advertenties waar ze wel of niet om vroegen. Echter zeker weten doe ik dat niet omdat het mogelijk afhankelijk kan zijn van de omgeving. In elk geval is het m’n opzet om hier een advertentievrije ruimte te bieden. Dat kan omdat ik er geen commercieel belang mee heb.
Niet toevallig noemde ik de platforms Kickstarter en voordekunst.nl. Mijn hart ligt bij de kunsten en bij worstelende kunstenaars die hun projecten willen realiseren. Maar soms onwenning zijn om de markt op te gaan. Dan kan het maecenaat van kleine gevers helpen. Doorgaans wordt dit type sites na een startfase voorzien van overheidssubsidie. Tevens een stempel van goedkeuring. Een onduidelijk profiel van een ander type crowdfunding site dat meer marktgericht is kan die gang naar de (geld)markt weer bemoeilijken.
Mijn pleidooi bestaat enkel uit het maken van een idiot proof onderscheid tussen commerciële en niet-commerciële (‘donatie’) crowdfunding. Ik ben tegen een ‘sandwichmodel’ waarin het laatste mogelijk het eerste een gunstiger voorkomen dient te geven. Wellicht is dat aantrekkelijk voor de aanbieders van financiële producten, maar ik probeer te denken vanuit degenen die een project gefinancierd willen krijgen.
Is filantropie een ander vak? Volgens hoogleraar Filantropie Theo Schuyt zelfs een miljardenindustrie. Met de goede doelen markt is heel wat mis. Daar is transparantie een vanzelfsprekendheid die moeilijk bevochten wordt. Dus mogelijk zijn er meer overeenkomsten tussen de filantropische sector en genoemde crowdfunding sites dan op het eerste gezicht lijkt:
LikeLike
@George,
Leuk om zo even contact te hebben, hoe kwam je eigenlijk bij onze sites en video??
ik ben het zeker met je eens dat transparantie een noodzaak is. Wij zullen ook nadrukkelijk onze namen en personalia toevoegen aan de site. daarnaast leggen we ook uit wat we doen voor het geld en we vragen een hogere entree om gelukzoekers niet te laten meeprofiteren van een infrastructuur voor “echte” vraagstukken. Dus daar deel ik je belang van de geldvrager, tenminste, de echte. Het verkleint onze markt omdat we een drempel opwerken, maar so be it.
We gaan geen beeld scheppen van liefdadigheid, maar ik nodig je graag uit als we live gaan om je mening te geven. De markt beslist over ons concept, niet wij. Da’s ook crowd…:-), en wij moeten er iets mee doen.
Overigen rekent kickstarter meer provisie (5%) dan de geldvoorelkaar en ook dan wij gaan doen, + amazon rekent nog eens 3-5% dus 8 tot 10 % van het geinvesteerde geld is weg…., hoe kijk je daar dan tegenaan?
gr.
stefan
LikeLike
@Stefan
Je hebt helemaal gelijk dat Kickstarter een vergoeding van 5% vraagt. No cure no pay. Ook voordekunst.nl vraagt bij het slagen van een project 5% exclusief 2% transactiekosten. Van een project van 5000 dat 6000 euro ophaalt gaat 470 euro naar voordekunst.nl leert een rekenvoorbeeld. Dus 7,833%.
http://www.voordekunst.nl/faq#vraag3d
Vraag is waar de grens van de kostendekking ligt. Ofwel, wanneer is de overhead gedekt? En welke winst is dan ethisch aanvaardbaar? Ik kom daar op terug. Voor de aanbieder zal de moeilijkheid om succes te boeken afhangen van het project, de sector, de ‘maker’, de maatschappelijke waarde en hoogte van de begroting. Zelfs van de tijd van het jaar. Logisch is een model dat procentueel meer oplevert voor de crowdfunding site bij kleinere bedragen. Ik vraag me af wat redelijk is.
Ter verduidelijking geef ik een voorbeeld met raakvlakken. Het ‘afromen’ van de opbrengst voor geldgevers doet denken aan de traditionele fondsenwerver die op projectbasis werkte. Geldgevers zijn er niet dol op. De fee was doorgaans 10% van het totale bedrag dat zo’n fondsenwerver binnenhaalde aan subsidies, sponsorgelden en andere inkomsten. Probleem voor een goede doelen organisatie was dat het bedrag moeilijk in de projectbegroting onder te brengen was. En soms interfereerde zo’n fondsenwerver op projectbasis weer met structurele inkomsten die binnenkwamen. Want omdat fondsenwerving uiteindelijk relatiebeheer (netwerkbeheer) is valt niet altijd een onderscheid te maken wie precies wanneer wat binnenhaalt. Ook omdat deze projectbasis vaak een structureel karakter kreeg.
Crowdfunding sites hebben denk ik een belangrijk verschil met deze fondsenwerver op projectbasis. Bij deze sites is een project duidelijk een op zichzelf staand project. Als er al een voortgaande lijn is, dan volgt die eerder uit de projecthouder (imago, ander succesvol project) dan uit de site of het netwerk dat de site biedt. Ofwel, de site werkt zuiver instrumenteel en valt op te vatten als een passieve inspanning die zich manifesteert door projecten een platform te bieden. Mogelijk begeleid door inspanningen om de eigen site publiciteit te geven.
Zo opgevat kun je de verschuiving van projecthouder naar crowdfunding site als een slechte ontwikkeling zien omdat het evenwicht verschuift naar een intermediair. Maar in de prijs die door organisaties betaald wordt moet hun wil om te flexibiliseren ingecalculeerd worden. Ze outsourcen hun werk met het idee een platte organisatie na te streven en weten daarvoor te moeten betalen. Ook hebben ze het voordeel vele hengels op de markt uit te kunnen werpen dat de kans op succes vergroot.
Wat is uiteindelijk redelijk aan kosten en ethisch aanvaardbaar? En komen die twee vragen samen of blijven ze op een apart spoor lopen? Aan kosten kan ik me 8,5% tot 7500 euro en dan aflopend naar 7% bij grotere bedragen voorstellen. Ik heb dat verder niet onderbouwd. Crowding sites bieden daarbij het voordeel dat ze de beperking van grotere geldschieters omzeilen die soms de beperking kennen dat 100% besteed moet worden aan het project of de niet-externe projectorganisatie.
Ethiek kan praktisch benaderd worden. Het is in zekere zin ook een gebruiksartikel dat zo lang mogelijk mee moet. Het kan beter niet misbruikt worden. Omdat de grens van wat door donateurs of investeerders juist gevonden wordt afhankelijk is van de omstandigheden van een project pleit dat weer voor een kostenbepaling met een laag instapbedrag en een oplopende schaal die direct gekoppeld is aan de omstandigheden. Maar dat komt weer in strijd met de overzichtelijkheid en voorspelbaarheid.
Kortom, de vragen over de kosten zijn lastig te beantwoorden omdat er zoveel krachten op elkaar in spelen. Crowdfunding sites hebben hun nut op lange termijn nog niet aangetoond. Het omgekeerde is overigens evenmin het geval. Het antwoord over de ‘juiste’ kosten ligt naar mijn idee in de analyse van de klassieke fondsenwerving zoals we die tot aan het internettijdwerk kenden. Als standaard. Door een inschatting en kwantificatie van de belangrijkste ontwikkelingen die de verschillen uitmaken rolt daar dan een goed te verdedigen onderbouwing van de kosten uit.
LikeLike
Pingback: Crowdfunding en crowdfinance: pleidooi voor een...