Crowdfunding en crowdfinance: pleidooi voor een onderscheid

Update: In een uitwisseling van gedachten met Stefan Schuyleman die betrokken is bij een crowdfunding platform worden in de reacties de grenzen verkend tussen commercie en non-profit. Wat is redelijk aan kosten die een site in rekening kan brengen en waar gaat het een in het ander over? Transparantie is zowel toverformule, randvoorwaarde als middel tegen alle kwalen. Maar hoe moet het er in de praktijk uitzien? 

Kan een platform anoniem zijn alsof het uit de lucht lijkt te komen vallen? Zonder partners, startkapitaal, initiatiefnemers, partners of belanghebbende organisatie. Crowdfundingsite.nl doet alle moeite om dit idee te wekken en zich onzichtbaar te maken. ‘Over ons‘ ontbreekt. Het wordt niet duidelijk of het een commercieel of niet-commercieel doel heeft. Alles kan crowdfunding worden genoemd. Zonder regulering en bescherming. Douw&Koren somt 76 Nederlandse ‘crowdfunding platforms‘ op, waarvan 25 op het gebied van creativiteit. Zo realiseert Voordekunst kunstprojecten van kunstenaars en kunstinstellingen. Kickstarter werkt internationaal.

Wetenschapper Kristof De Buysere omschrijft crowdfunding aldus: ‘De collectebus is eigenlijk de oervorm van crowdfunding, waarbij bedrijven, instellingen of zelfs particulieren geld ophalen bij een grote groep mensen. Maar internet heeft het mogelijk gemaakt om geldnemers en geldgevers op speciale platforms relatief gemakkelijk bij elkaar te brengen. De fragmentatie is enorm, en ieder platform heeft zijn eigen model‘.

Nederland kent ook Crowdfunding.nl. Dat maakt er geen geheim van wie erachter zit ‘een initiatief van Martijn van Schelven en Edwin Adams.‘ Deze ‘twee oud-bankdirecteuren‘ zitten ook achter geldvoorelkaar.nl. Deze site heeft een ruime doelstelling, ook geld lenen voor de financiering van een auto is mogelijk. Douw&Koren omschrijft het als: ‘het enige Nederlandse platform voor peer to peer leningen. Geldvoorelkaar richt zich op crowdfunding voor het MKB, stichtingen, verenigingen en particulieren‘. Douw&Koren noemt de financiering van kleine (micro)kredieten aan ondernemers ‘crowdfinance‘. Vaak als aanvulling op een regulier bankkrediet.

Achter geldvoorelkaar.nl en crowdfunding.nl zitten dezelfde initiatiefnemers. Mogelijk zitten ze ook achter crowdfundingsite.nl dat dus geen nadere informatie geeft. Deze vermenging van commercieel en non-profit is ongelukkig en zou vermeden moeten worden. Microfinanciering als aanvullende lening op een bankkrediet tegen marktconforme tarieven (zie hier) is wat anders dan crowdfunding zonder commercieel belang van een kunstproject. Voor het vermijden van verwarring en ter bescherming van initiatiefnemers die niet in commerciële handen willen vallen verdient het aanbeveling om onderscheid te maken tussen de begrippen crowdfunding en crowdfinance. Crowdfunding kan dan uitsluitend gebruikt worden voor non-profit projecten en crowdfinance voor projecten op commerciële basis. Economische Zaken zou hierin initiatief moeten nemen.