In Senaat is Zwanenzang-groep in de maak die afstand neemt van Trump en kan samenwerken met de Democraten

Update 20 oktober 2018: Het was een jaar geleden te positief van me gedacht om te veronderstellen dat Republikeinse senatoren ruggengraat hadden. Dat hadden ze in theorie wel, maar ze lieten zich besmetten door het radicalisme van president Trump. Zodat de Senaat aan geloofwaardigheid verloor en niet deed wat het moest doen. Een veelzeggende ontwikkeling is dat de zittende gouverneur van Alaska Bill Walker (Onafhankelijk) zich heeft teruggetrokken uit de race voor het gouverneurschap en de Democratische kandidaat Mark Begich aanbeveelt, aldus een bericht in Politico. Het lijkt erop dat dat er een verdere aanwijzing voor is dat er op dit moment geen ruimte is voor een derde partij in het gepolitiseerde klimaat. 

Het lijkt er sterk op dat president Trump in de Senaat niet langer een meerderheid achter zich heeft. Door ruzie en zijn agressieve en beledigende tweets heeft hij beslissende stemmen verloren. Republikeinen hebben een kleine meerderheid van 52 zetels die in de afgelopen week verloren lijkt te zijn gegaan. FiveThirtyEight heeft het over the ‘Last Hurrah Caucus‘ van ontevreden Republikeinse senatoren die het niet zozeer oneens zijn met het beleid, maar met het gedrag van president Trump. Dat zou ondemocratisch en ongrondwettelijk zijn en de reputatie en positie van de VS beschadigen. Trump wordt door sommige traditionele conservatieven ook nog steeds als een New Yorkse Democraat beschouwd. Omdat het om senatoren als Jeff Flake, Bob Corker en John McCain gaat die zich ofwel in 2018 niet herverkiesbaar stellen of terminaal ziek zijn (McCain) wordt dit de Zwanenzang (Last Hurrah)-groep genoemd. Ze kunnen nog 14 maanden Trump en meerderheidsleider Mitch McConnell de voet dwars zetten en elk wetsvoorstel torpederen. Ze nemen een spilpositie in.

Als de drie conservatieve senatoren versterking krijgen van gematigde Republikeinse senatoren zoals Susan Collins, Lisa Murkowski, Rob Portman, Shelley Moore Capito, Todd Young of Dean Heller dan zou deze caucus zelfs aan kunnen groeien tot negen leden. Dat houdt in dat de Republikeinen in de Senaat nog maar op 43 stemmen kunnen rekenen. Als de Zwanenzang-groep afspraken met de Democratische fractie weet te maken, dan ontstaat 13 maanden voor de tussentijdse verkiezingen van november 2018 een nieuwe politieke realiteit. Mede omdat het recente ontwikkelingen zijn is het nog hypothetisch. Zoals FiveThirtyEight aannemelijk maakt moeten de Democraten met minderheidsleider Chuck Schumer of met een gematigde gelegenheidsleider ook inbinden als ze zaken willen doen met de Zwanenzang-groep door zich minder partijpolitiek op te stellen.

Caroline de Gruyter merkt in haar NRC-column het volgende op over de Europese politiek: ‘ls 2016 het jaar was van de populisten, kan 2017 weleens het jaar worden waarin antipopulisten proberen een antwoord te formuleren.’ Ze verwijst daarmee naar de Franse president Emmanuel Macron en de verwachte doorbraak van de populisten die uitbleef. In de VS is er het Centrist Project van de Bill Walker, de gouverneur van Alaska. Dat streeft ernaar om de tweepartijdigheid in de Amerikaanse politiek te doorbreken en onafhankelijke kandidaten in het strijdperk te brengen. Mede in reactie op Trumps populisme. Op Twitter roept de Centrist Project intussen dissidente Republikeinse politici als Flake, John Kasich of Mike Bloomberg op om zich verkiesbaar te stellen als onafhankelijk kandidaat. Zo zou de vorming van de informele Zwanenzang-groep een opstapje kunnen zijn naar de definitieve doorbraak van de bipolariteit en verlamming van de Amerikaanse politiek.