Petitie ‘Brouwerseiland welkom’ van SP Schouwen-Duiveland is niet wat het lijkt

Gisteren stuurde ik Anita de Vos van SP Schouwen-Duiveland een tweet omdat ik m’n ogen niet geloofde toen ik bovenstaande petitie las. Het gaat over het project Brouwerseiland. NOS zegt er in een bericht over: ‘Het Brouwerseiland is een recreatieproject waarbij verschillende eilandjes in het Grevelingenmeer gebouwd worden, met daarop zo’n 350 vakantiewoningen en horeca, maar ook aanlegsteigers en een nieuwe jachthaven. Het hele project gaat zo’n 180 miljoen euro kosten.’ Megalomaan noemen critici het. Er is veel weerstand onder de bevolking tegen dit project, maar politiek is een minderheid (6 van de 23 zetels) in de gemeenteraad van Schouwen-Duiveland tegen: PvdA, SP, Alert en D66. Naar verwachting stemt de raad van Schouwen-Duiveland op 29 juni in een vergadering definitief voor het project. Maar waarom stelt de SP-fractievoorzitter de petitie op als haar partij tegen is? De Vos verwijst in haar antwoord naar een persbericht.

Het persbericht heeft een pirandelleske titel: ‘OP ZOEK NAAR VOORSTANDERS VAN BROUWERSEILAND’. Anita de Vos zegt geen voorstander te zijn: ‘Voor alle duidelijkheid, ik ben absoluut geen voorstander van de komst van Brouwerseiland. Nooit geweest, en ik ga zeker niet meer van standpunt veranderen. Ik kan mij namelijk echt geen enkele reden bedenken waarom Brouwerseiland een positieve ontwikkeling zou zijn voor Schouwen-Duiveland.’ De Vos legt uit dat ze uit haar eigen kring stapte en ‘in de supermarkt, op Facebook, in de stad, op het schoolplein, bij de benzinepomp, op het strand, in het bos’ op zoek ging naar voorstanders, maar ze niet vond. Ze zitten blijkbaar alleen bij de lokale VVD, Leefbaar partij S-D, CDA, SGP en CU.

Dan komt de aap uit de mouw van Anita de Vos: ‘Afgelopen weekend had ik opeens een idee. In een uiterste poging om mensen te vinden, die mij kunnen uitleggen waarom we zouden moeten instemmen met Brouwerseiland, heb ik toen een petitie aangemaakt. Het voelde wel wat ongemakkelijk hoor, een petitie vóór Brouwerseiland. Beetje spannend ook wel. Stel je voor, dat er opeens uit allerlei hoeken en gaten voorstanders tevoorschijn komen die, na zich jarenlang schuil te hebben gehouden in de overtuiging dat het project er ‘toch wel zou komen’, zich opeens hardop en in het openbaar zouden uitspreken vóór dit plan? Stel je voor dat ze echt bestaan. Mensen die met volle overtuiging èn een goede onderbouwing zeggen dat Brouwerseiland er moet komen.’ Maar dat gebeurde niet. De petitie heeft tot nu toe 1 ondertekenaar.

Is de handelswijze van De Vos verstandig? Voor haar opstelling pleit dat ze in de petitie niet zegt dat ze voorstander is, maar de voorstanders een podium wil bieden. Toch is het merkwaardig dat ze als tegenstander een petitie opstelt waar voorstanders op kunnen reageren. Dat kan opgevat worden als provocatie. In de zin dat ze anderen uitdaagt zich bekend te maken. Het verbindt haar partij met een standpunt dat het niet inneemt. De petitie komt waarschijnlijk voor uit machteloosheid omdat volgens De Vos in het persbericht de voorstanders tijdens de procedure weigerden te reageren op inhoudelijke kritiek. Dan ontstaat de situatie dat de meerderheid van de bevolking tegen is, maar een zwijgende meerderheid van de politieke partijen die het besluit neemt voor is. Wordt hiermee de aloude tegenstelling tussen arbeid en kapitaal bevestigd?

Foto 1: Schermafbeelding van petitie ‘Brouwerseiland welkom’ van Anita de Vos (fractievoorzitter SP Schouwen-Duiveland) gepubliceerd op 26 juni 2017.

Foto 2: Tweets tussen George Knight en Anita de Vos, 26 juni 2017.

Advertentie

Petitie: Geen strandhuizen aan kust Schouwen-Duiveland

Verrommeling van het landschap langs de snelweg waar landschapsarchitect Adriaan Geuze laatst tegen fulmineerde in Zomergasten treft ook de kust. Waarom moet de horizon van een van de meest kwetsbare en karakteristieke Nederlandse landschappen van strand en duin vervuild worden? Er is geen reden voor. Ook niet als dat de winst en het bedrijfsmodel van ondernemers zoals De Stichting Exploitatie Strandhuisjes in Zierikzee dient. In de PZC zegt woordvoerder van deze stichting Jan Roggeband dat er naar strandhuizen vraag is: ’Er is gewoon vraag naar deze vorm van verblijfsrecreatie.’ Het zal wel, goede marketing schept elke vraag, maar daarom hoeft het nog niet gerealiseerd te worden. Laat de lelijk volgebouwde Belgische kust een waarschuwing zijn voor Zeeuwse bestuurders. Laten ze beseffen welke verantwoordelijkheid ze hebben. Toeristen komen naar Zeeland voor strand, duin en zee, en de ongedwongen schoonheid van de ruimte.

Foto’s: Petitie ‘Geen strandhuizen Schouwse kust’. Tekenen kan hier.

Zaken in Zeeland

Zeeuws-Vlaanderen is altijd een wingewest geweest.  Dat gebied onder de Westerschelde en boven Vlaanderen. Nog in 1919 probeerden de Belgen het te annexeren als herstelbetaling voor geleden oorlogsschade. Dat mobiliseerde de bevolking. In juni 1958 leidde de kwestie rond de Vrij Veren bijna tot een volksopstand. Nu is er de Hedwige polder.

Tot voor kort was tussen het oostelijk deel en de rest het verloop van de Tachtigjarige oorlog nog te herkennen. Alleen het oosten was katholiek. Omdat volgens Machiavelli de oorlog met andere middelen voortgezet wordt, wekt huidige animositeit weinig verbazing. Over de rug van de Zeeuws-Vlamingen trouwens. Hoewel de verstandhouding met de Vlamingen beter lijkt dan met de andere Zeeuwen, de overkant, is de rust in de grensstreek nooit gaan liggen. Zoals alle randgebieden kennen alle Zeeuwen wantrouwen jegens de macht van Holland.

Het ongenoegen van Zeeuws-Vlaanderen en Zeeuwen komt samen in de verwikkelingen rond de Hedwige polder die tegen Antwerpen ligt. Het haalde afgelopen jaren herhaaldelijk het nieuws omdat het ontpolderd moet worden. Als compensatie voor de verdieping van de Westerschelde ten gunste van Antwerpen, waardoor natuurgebied verdwijnt. Het idee van ontpoldering strijkt Zeeuwen tegen de haren. De herinnering aan de Watersnoodsramp van 1953 is nooit vervaagd.

De vraag of de ontpoldering een hoog rendement heeft en uitsluitend om politieke redenen wordt doorgezet beantwoorden critici met nee en ja. Natuurorganisaties hebben in hun afwegingen over ontpoldering het contact met de bevolking verloren. Ze verliezen de grote lijn uit het oog. Ofwel, het Das- en Korenwolf-syndroom. 

In februari 2011 stuurde oud-minister van VROM Pieter Winsemius een open brief aan minister-president Rutte over de bezuinigingen op natuur. Winsemius heeft de grote lijn in het oog en vraagt een heroverweging: Zeker als we opnieuw nadenken over een zinvollere compensatie van de uitdieping van de Westerschelde. Indien het geld dat voor de Hedwigepolder is gereserveerd – ik schat 400 miljoen euro – wordt ingezet op een plaats waar het natuurrendement het hoogste is, bijvoorbeeld het wél aanleggen van de meest urgente EHS-verbindingen, maar ook het ‘kieren’ van de Haringvlietsluis, sla je veel vliegen in één klap. Kan zo’n convenantaanpak werken? Het overgrote deel van de natuur- en milieuhoek en de land- en tuinbouw is er rijp voor. Dat geldt ook voor de provinciale politiek, toch niet onbelangrijk bij de aanstaande verkiezingen. Het probleem zit bij de Haagse politiek.

Opvallend is dat de Belgen nooit een grote haven bij Zeebrugge gebouwd hebben, naar het model van de Maasvlakte bij Rotterdam. In combinatie met iets waar Belgen sterk in zijn: treintransport. Door communitaire problemen hebben de Walen de uitbreiding van Zeebrugge jarenlang geblokkeerd. Nu hebben de Belgen zich afhankelijk gemaakt van de Nederlanders die het belang van Rotterdam voorop stellen. De positie van Rotterdam speelt bij Antwerpen altijd een rol.

Aan Nederlandse kant is de ontpoldering slordig gespeeld. Dat kan te maken hebben met het feit dat alle hoofdrolspelers in dit dossier CDA-ers waren: CdK Carla Peijs, ex-minister van Landbouw Gerda Verburg, ex-minister van Buitenlandse Zaken Maxime Verhagen en ex-minister-president Jan-Peter Balkenende, Zuid-Bevelander van geboorte en het Zeeuwse dissidente CDA-kamerlid Ad Koppejan.

Men heeft in CDA-kring blijkbaar de argumenten niet goed uitgewerkt of de geesten onvoldoende gemasseerd. Onderschatting van een wingewest. Natuur en natuurbehoud zijn echter een politieke kwestie. Het gaat om een evenwicht waar diverse partijen mee gemoeid zijn. Dat ontbreekt.

Achter de dijken liggen bouwlanden met gewassen. Met een boot de Westerschelde opgaan, bij een zandplaat aanmeren en daar rondlopen valt aan te raden. Of bezoek de kreken met vogels. Polderdijken omzoomd door bomen zijn van een ontroerende schoonheid als men er oog voor heeft. Onder de wisseling van licht en wolkenlucht. Alles wijst erop dat de natuur in Zeeland onder druk staat. Zo zijn er de chemische fabrieken van Dow Chemical, de kernreactor van Borssele, het Sloegebied en de drukke scheepvaart in de havens en op de rivier.

Probleem is de povere kwaliteit van het Zeeuws openbaar bestuur en de politiek. Men is verdeeld, weet het niet te verwoorden, stelt uit, komt steeds terug bij hetzelfde en kiest geen profiel voor de toekomst. Dat geeft bedrijven alle ruimte. De zittende politiek blijft twijfelen tussen economische groei en duurzaamheid. Zo hangt al jarenlang als zwaard van Damocles de Westerschelde Container Terminal bij Vlissingen boven de provincie. Met treinverbinding naar het achterland waar de burgemeester van Goes tegen ageert.

De landelijke politiek zou Zeeland moeten bestempelen als natuur- en rustgebied van bijzondere waarde en cultuur, toerisme, zorg en huisvesting voor gepensioneerden tot speerpunt maken. Dan ontstaat een duidelijk profiel waar de uitdieping van de Westerschelde, het doorsteken van polders en allerlei ontwikkelingen direct aan gerelateerd kunnen worden. Dan kan men bewust werken aan duurzaamheid en het op hoger peil brengen van natuur, landschap, leefomgeving en infrastructuur.

Amateuristische bestuurders die zelfs tijdens crisis en krimpende bevolking nog geloven in groei moeten ingekaderd worden in een langetermijnplanning. Zodat ze zo min mogelijk schade kunnen doen. Zodat de ruimtelijke verrommeling stopt en de economische lobby op afstand wordt gezet. Dan kan Zeeland gericht aan de toekomst werken. De Hedwige polder kan natuurlijk blijven.

Foto: Bijbellezing aan tafel met kerst (1949)