Heilige oorlog van Kirill is pervers

Patriarch Kirill van Moskou is niet alleen de hoogste kerkleider van de Russisch-Orthodoxe Kerk in de Russische Federatie, maar hij is ook de geestelijk leider. Hij ondersteunt de mobilisatie en volgt nauw de politiek van Poetin. Hij zegt de opgeroepen mannen niet bang te zijn voor de dood. Sommigen worden zonder training en goede uitrusting als kanonnenvoer naar het Oekraïense front gestuurd. Ze hebben weinig kans om te overleven of militair een verschil te maken.

De gemobiliseerden hebben geluk als ze het overleven en gevangen worden genomen. Zoals een Russische man in dit filmpje die op 21 september werd gemobiliseerd, een paar dagen later naar het front werd gestuurd en op 27 september door het Oekraïense leger in de regio Kharkiv gevangen werd genomen. Hij bekent tegen de Oekraïeners die hem gevangen houden dat het stom was om naar Oekraïne te komen. Waarom kwam hij dan?

Waar patriarch Kirill toe oproept is pervers. Hij misbruikt het evangelie voor militaire doeleinden. Het is de vraag of het theologisch klopt dat zonden van een militair die naar het front gaat en daar sneuvelt in de strijd worden vergeven. Het is theologische hokus-pokus van Kirill die lijkt op het islamitische idee van een heilige oorlog voor politieke doeleinden. Want Kirill wijkt bewust af van de bijbelse boodschap (‘de Schrift alleen’), ofwel de Sola Scriptura. Dat is voor gelovigen onverdraagbaar.

Kirill beschadigt Kirill niet alleen zijn eigen geloofwaardigheid, maar ook die van de Russisch-Orthodoxe Kerk in de Russische Federatie. En van religie in het algemeen als bron van troost en zingeving. Wat voor zingeving is het om gemobiliseerde mannen zonder training, bescherming, goede wapens en een solide commandostructuur de dood in te jagen? Is dat een bijbelse boodschap?

In het commentaar ‘Religieuze doping in Russisch-Oekraïense oorlog‘ van 14 juli 2022 schreef ik:

Deze religieuze doping valt niet te rechtvaardigen én logisch recht te breien als de militair aan de ene kant op dezelfde manier als de militair aan de andere kant wordt gezegend om te vertrouwen op steun en bescherming van dezelfde God. Aan welke kant staat de God van Rusland of Oekraïne in hemelsnaam? Hoe steekt de goddelijke boekhouding in elkaar? 

Het is een vals spel waar zo’n godsdienst zich welbewust toe leent. Er valt wat de schuldvraag betreft een onderscheid te maken tussen de agressor die een soeverein land binnenvalt en genoemd land dat zich tegen die agressor verdedigt. Dat religie in zo’n oorlog een hoofdrol speelt is een zwaktebod. Weg pluriformiteit, weg eigen verantwoordelijkheid, weg rationaliteit.

Religie blijft een merkwaardig fenomeen. Het is levensgevaarlijk als het in foute handen valt.

De christelijke misleiding van Robert van Mierlo: ‘zegen je vijanden met een heilige achtervolging van de liefde van God’

Eerder schreef ik in maart 2020 in een commentaar over de christelijke autodidact-prediker Robert van Mierlo het volgende: ‘Het is gewenst dat hij met zijn onzin van sociale media verbannen werd. Want zijn misleiding zet in de huidige noodsituatie de mensen die hij inspireert op het verkeerde been, stelt hen onterecht gerust en sust hen in slaap. Predikers als Van Mierlo beroepen zich op de vrijheid van godsdienst en hebben de wettelijke ruimte om hun wartaal te verkondigen‘.

Robert van Mierlo zwijgt echter niet omdat spreken zijn verdienmodel is. Zelfbenoemde amateur predikers als Van Mierlo zijn de grootste belagers van serieuze godsdiensten. Want ze stellen godsdienst in een kwaad daglicht met hun simplisme en complotdenken.

Critici van godsdiensten vinden in Van Mierlo hun medestander. Hij is zonder dat hij het beseft de provocateur die het omgekeerde bereikt van wat hij claimt te beogen. Namelijk het uitdragen van de christelijke leerstellingen en het vergroten van het bereik en begrip ervoor.

Wat Robert van Mierlo zegt lijkt op het eerste gezicht zinnig, maar is bij nader inzien onzin. Zijn betoog is niet gebouwd op het verbinden van argumenten die onherroepelijk tot een conclusie leiden, maar op het afschieten van losse flodders die alle kanten op vliegen. Hij weet zijn triviale uitspraken geen meerwaarde te geven. Ook niet in symbolische zin. Het is wartaal.

Neem de volgende beweringen uit het begin van bovenstaande video die als los zand aan elkaar hangen. Van Mierlo stapelt, blijft stapelen en lijkt niet te weten wat hij met die gestapelde beweringen wil zeggen:

‘Maar de afgelopen twee jaar heb ik eigenlijk heel veel zoveel onrecht gezien door alles wat zich openbaart in deze tijd wereldwijd, maar ook in ons eigen land. Ik denk aan wat wat ja wat zich openbaart in het kindermisbruik en hoe de regering daarmee omgaat. De corruptie die steeds meer geopenbaard wordt. De schandalen die steeds meer aan het licht komen, in ons land, maar ook wereldwijd. De corruptie, de censuur, er zijn zoveel dingen aan het licht aan het komen. En dat kan mij soms ontzettend boos maken en gefrustreerd en ja, een een gevoel van van soort van machteloosheid en … eehhh … ja dat is dus precies wat wat de duivel wil. Dat wij in die boosheid blijven hangen, dat we dat er dat we gaan haten dat we in die negatieve energie terechtkomen, maar dat we in angst gaan zitten dat we ons hopeloos gaan voelen, maar dat is niet wat Jezus ons leert‘.

Zo kabbelt Van Mierlo voort. Zoekend en manoeuvrerend door de Nederlandse grammatica. Volgens hem is het onrecht niet terug te brengen tot een mens, maar is ‘onze vijand is de geestelijke machten achter die mens. Want ook die mens, die op een verschrikkelijke manier misschien handelt, die wordt ook weer aangestuurd door hogere duisteren krachten‘.

De aap komt uit de mouw als Van Mierlo zegt dat God hem een gebed heeft gegeven. Hiermee hijst hij zichzelf op het schild van religieuze belangrijkheid. Ermee kun je volgens deze autodidact-prediker ‘je vijanden zegenen en op een heel krachtige manier dat en je eigenlijk in dat hele simpele gebed bidt voor hun ziel, dat ze tot behoud komen, maar tevens is dat gebed ook heel krachtig om het onrecht tegen te houden. Omdat het iets in werking zet in de geestelijke wereld waardoor een proces op gang komt dat het de duisternis niet zo maar door kan gaan‘.

Dat gebed dat volgens Van Mierlo hem door God is gegeven luidt als volgt: ‘Ik zegen deze persoon met een heilige achtervolging met de liefde en het licht van God in Jezus’ naam‘.

Volgens Van Mierlo kan de persoon die gezegend wordt ‘met een heilige achtervolging met de liefde en licht van God‘ na deze zegening ‘niet meer langer door kan gaan in zijn onrecht‘ omdat hij ‘zijn geweten gaat voelen‘.

Uiteraard mag Van Mierlo binnen het parallelle universum van het christendom zijn eigen parallelle universum construeren. Alleen, zijn antwoord om het onrecht te bestrijden heeft geen praktisch nut en trekt zijn volgers nog dieper in een schijnwereld die een oplossing om het onrecht te bestrijden niet dichterbij brengt, maar juist verder uit beeld laat verdwijnen.

Wellicht werkt de bestrijding à la Robert van Mierlo van het onrecht door het uitspreken van een Goddelijke zegen in beperkte mate in de christelijke eigen kring waar de Bijbelse taal begrepen en nageleefd wordt, maar hij pretendeert meer en zou er goed aan doen om de voorwaarden van de werking van zijn claims voortaan als disclaimer bij zijn video’s te zetten. Zijn claim van alomvattendheid maakt het er potsierlijk op omdat het aantoonbaar niet werkt.

Zoals altijd bij dit soort video’s van christelijke predikers die zich beroepen op de liefde van God vraagt Robert van Mierlo om geld om ‘Gods liefde uit te dragen‘. Onmiskenbaar over hem is dat christelijk dilettantisme een verdienmodel is. De nonsens waarmee hij het omkleedt kan op de koop toe worden genomen door de volgers die zich er aangetrokken toe voelen en ermee heilig achtervolgd wensen te worden.

Ceremoniële zegen van militairen

Czechoslovak volunteers in World War II 1914 – 1918 – Picture 63; Ceremonial blessing of the flag (28th September 1914) of Czech legion in Kiev. Collectie: Nationaal Film Archief Tsjechië.

Het is wat met oorlog. Het zaait dood en verderf. Om de bittere pil te verzachten wordt religie in de strijd geworpen. Overigens is dat van steeds minder betekenis in een wereld waar het belang van religie afneemt.

Militairen worden gezegend voor de strijd. Of dat enig effect heeft op de kans om niet het loodje te leggen valt te betwijfelen. Het is nooit aangetoond. De bescherming door een opperwezen is nep omdat het idee van een opperwezen fictie is. Het ritueel dient om militairen klem te zetten en met zachte hand de oorlog in te leiden.

Is er dan geen goede reden om ten strijde te trekken in een oorlog? Jawel, die is er zeker. Dat is het verdedigen van huis en haard tegen een indringer.

Maar dat religieuze sausje dat erover wordt gegoten maakt wee. Het zegenen voor de strijd is sentimenteel en hoogdravend. Bedrieglijk. De ceremoniële zegen belooft meer dan het kan waarmaken. Dat geldt overigens ook voor de oorlog zelf.

Is dan de les dat godsdiensten zich niet moeten bemoeien met het zegenen van militairen? Dat ligt eraan. Als militairen huis en haard verdedigen, dan valt er iets voor te zeggen. Niet dat een heilwens helpt in de praktische oorlogsvoering, maar het zorgt voor een mooi plaatje voor in de couranten en op sociale media. Of voor op de grafsteen.

Dieren en religie. Zegen en slacht. Halleluja, niks aan de handa!

Dierendag en religie. Religie en dierendag. Roept dit verslag de vraag op of het makkelijker is om vegetarisch te zijn of dat het makkelijker is niet geïnspireerd te worden door religie? Schapen die voor hun dood nog even verwend worden treffen het maar. Zo vinden de mensen. Met hun mensenwensen. Zo simpel is het. Amen.

Foto: Afbeelding van Franciscus van Assisi met dieren.

Patriarch Kiev verklaart: Putin is in de ban van Satan

In de oorlog spannen alle kanten God voor hun karretje. Dat kan zonder probleem, want Hij spreekt niet tegen. Indirect steunt dit de claim dat God een menselijke constructie is. De vraag naar het waarom van deze constructie is de vraag naar het bestaan van de mens. De redenen kunnen veelzijdig zijn. Mensen meten zich de mantel van God aan om een machtspositie te bereiken en anderen onder de duim te houden. Of zich verloren voelend in de kosmos willen mensen zo dolgraag een zin voor het leven buiten het leven vinden dat ze het optuigen tot een verhaal dat dat ondersteunt. Ze smokkelen zo hun eigen oorsprong naar binnen. Vaak tegen beter weten in. Omdat het besef ervan afbreuk doet aan de werking van de constructie is het een dogma van organisaties die God als opperwezen ‘voeren’ de vragen naar het ontstaan van God niet te bediscussiëren.

Maar de oorlog dus. Het is traditie om militairen die de strijd ingestuurd worden te zegenen. Zodat de kans bestaat dat de ene gezegende militair de andere gezegende militair gezegend van de wereld helpt. God moet daar bepaald tureluurs van worden. Omdat de stervenskans in een oorlog aanzienlijk is, lijkt het slim van de legerleiding om militairen te laten zegenen. In het Christendom wordt zo de opoffering van Christus voor de mensheid overgedragen aan de militairen. Met de suggestie dat ook de overwinning van Christus op het leger wordt overgedragen. En voor de ziel een plekje in het hiernamaals als het lichaam het begeeft in de strijd.

In het verlengde hiervan spreken kerkleiders zich tijdens een oorlog soms uit voor een wereldse partij. God wordt dan naar de aarde gehaald om gematerialiseerd te worden in een politieke verklaring. Meestal gebeurt dat op een omfloerste, humanistische manier die de kwetsbaarheid van het menselijk leven benadrukt. Maar soms gaat het verder, zoals het hoofd van Oekraïense Orthodoxe Kerk in Kiev patriarch Filaret in een verklaring van 5 september 2014  doet. Hij windt er geen doekjes om en weet zeker dat president Vladimir Putin in de ban van Satan is en geconfronteerd wordt met eeuwige verdoemenis. Tenzij hij tot berouw komt. Dat is niet niks. Of het werkt is de vraag. Zoals het altijd de vraag is of religie werkt. Ik heb m’n twijfels. Het wachten is op het Moskou Patriarchaat van de Oekraïense Orthodoxe Kerk dat de tegenpartij in de ban doet.

Passage uit de verklaring van patriarch Filaret over president Putin die niet bij naam wordt genoemd maar als nieuwe Kaïn wordt voorgesteld die z’n broer vermoordde. Dus: het Oekraïense broedervolk. Als waarschuwing voor de zonde:

‘Het was op zijn aandringen dat de media in zijn land dag en nacht in vele talen cynische leugens verspreidden over Oekraïne, vijandschap zaaiden tegen het Oekraïense volk, en tegen onze wens om onafhankelijk te zijn en te bouwen aan onze eigen soevereine staat, ze provoceerden bloedvergieten en moord in de Donbass.

Hij verspreidt ronduit flagrante leugens; organiseert en stuurt moordende huurlingen naar ons land, spreekt van “interne conflicten” waarbij hij naar verluidt niet betrokken is; stuurt zijn troepen naar Oekraïne, hij verklaart publiekelijk dat deze krachten daar niet aanwezig zijn. Op het moment dat in de Oekraïne de gesneuvelde soldaten, verdedigers van het vaderland als helden worden begraven, worden de soldaten van zijn land, die in de Donbass stierven, in het geheim begraven, zorgvuldig wordt de waarheid over de omstandigheden van hun dood verborgen.

Deze leider liegt cynisch, zegt dat zijn land geen partij is in het conflict in Oekraïne – hoewel hij er alles aan deed om het conflict aan te wakkeren en te onderhouden.’

Foto 1: Schermafbeelding van een deel van de verklaring van 5 september 2014 van patriarch Filaret over de nieuwe Kaïn.

Foto 2: Russische priester zegent Russische soldaat, 2010.