EU moddert voort bij gebrek aan beter. Ook bij Griekse ‘nee’-stem

Uitslagen wijzen op een ‘nee’-stem bij het Griekse referendum. Heeft de EU het laten liggen? Radicalen als  Marine Le Pen, Nigel Farage, de Gouden Dageraad en Syriza met Alexis Tsipras zijn tegenstanders van Brussel. Extremisten aan de linker- en de rechterzijde zetten zich bewust af tegen de EU met de opzet de macht ervan te ondermijnen. Politieke leiders in Moskou en Beiijng wrijven in hun handen van genoegen, en in Washington neemt de ergernis toe over wat er in Brussel gebeurt. De Europese belastingbetaler voelt het bedrog over de belofte van de eigen ministers dat er geen belastingcenten naar Griekenland zouden gaan. En steigert.

Straks heeft iedereen een kater. Want het ziet er niet naar uit dat zelfs met een ‘nee’-stem de Griekse regering betere voorwaarden kan bedingen voor nieuwe leningen. De kans op het omgekeerde is levensgroot. Dan volgt een Grexit en moeten de Grieken het met de heringevoerde drachme helemaal zonder vangnet doen. Noord-Europa heeft zich afgelopen jaren op zo’n Grexit voorbereid, dus kan dat economisch en mentaal aan. Wat Syriza nog kan redden is de politieke druk van de VS om Griekenland binnen de eurozone te houden, en Putin buiten de deur te houden. Maar wie gaat de rekening betalen? Het IMF met steun van de Amerikanen?

Is een EU die niet om weet te gaan met extreme tegenstanders in eigen kring de moeite om gered te worden? Een argument is altijd dat Europese landen samen moeten werken om in de wereld iets voor te stellen. Dat klinkt aannemelijk. Maar wat Griekenland en ook Oekraïne nou juist duidelijk maken is dat de lidstaten van de EU niet samenwerken, en over elk onderwerp verdeeld zijn. Overeenstemming gaat in elk geval nooit vanzelf.

Moeten er meer bevoegdheden komen met als inzet een politieke unie zodat de EU coherenter en doelmatiger kan optreden of moet de EU uitgekleed worden richting vrijhandelszone met versterking van de natiestaten? Alles lijkt beter dan wat er nu in Brussel gebeurt. Deze vraag die de Europese burgers gesteld zou kunnen worden zouden ze waarschijnlijk vanuit hetzelfde sentiment taxeren als de vraag die de Grieken vandaag beantwoordden. Met de hoop dat het beter wordt en de kans wordt onderschat dat een situatie die slecht is nog slechter kan worden. Wat een ellende. De EU-lidstaten hebben als beste optie voort te modderen.

Foto: Europa.

Griekenland heeft een referendum dat er niet had moeten zijn

Het Griekse referendum van komende zondag lijkt op Nederlandse verkiezingen. Je weet niet wat je krijgt. Wie kon in 2012 bedenken dat een stem op de VVD een stem op de PvdA was? De New York Times legt z’n oor te luister in Griekenland. Het blijkt dat de Grieken geen idee hebben waar het referendum over gaat. ‘No one is saying what will happen to us if we say yes, or what will happen to us if we say no’ zegt een Griek. Nog merkwaardiger is dat het een uitspraak vraagt over een overeenkomst die ten tijde van de opstelling van het referendum al achterhaald was. Het referendum is een vlucht naar voren omdat Syriza geen parlementaire meerderheid had voor haar voorstellen. Het wordt vooral ingegeven door interne partijpolitieke overwegingen.

Het radicaal-linkse Syriza en de extreem-rechtse Gouden Dageraad pleiten voor een ‘nee’-stem. De radicaal-rechtse coalitiepartij Onafhankelijke Grieken (ANEL) is de afgelopen dagen steeds meer verdeeld geraakt. Niemand weet of een ‘nee’-stem een stem voor of tegen de euro is. En of dat de positie van Griekenland in de onderhandelingen verzwakt of niet. Premier Tsipras voert met inzet van overheidsmiddelen een campagne voor de ‘nee’-stem. Zoals het nu naar uitziet staken de stemmen en is het Griekse volk verdeeld. De min of meer onafhankelijke  burgemeesters van de grootste steden Athene en Thessaloniki, Kaminis en Boutaris die losjes zijn gelieerd aan het liberale Drasi dat uitgaat van het gezond verstand voeren campagne voor ‘ja’.

Het is onvermijdelijk dat op termijn Griekenland recht heeft op forse kwijtschelding van schulden en dat de macht van de internationale banken moet worden teruggedrongen. Dat laatste staat trouwens los van de Griekse crisis. Daarnaast is er de paradox van de EU die steeds minder democratisch werkt en om een groter mandaat vraagt om besluiten te nemen. De laatste dagen verschijnen in de media allerlei opinies die eenzijdig naar Syriza of eenzijdig naar de EU wijzen. Op z’n best worden beide opinies zonder eindoordeel naast elkaar gezet. In de media en vooral de sociale media heerst veel verwarring over wat nou wijs is. Waar het om gaat is hoe Griekenland kan hervormen met compassie, realiteitszin en kans van slagen. Of dat optimaal kan door de weg van de crypto-communisten van Syriza en de fascisten van de Gouden Dageraad te kiezen of de weg van Brusselse Eurocraten en internationale banken is de onmogelijke vraag die de Grieken moeten beantwoorden.

Voor de toekomst lijkt de beste uitkomst voor de Grieken een ‘ja’-stem met meer dan 60%. In meerderheid (81%) willen de Grieken in de eurozone blijven zo wijst een onderzoek van Bloomberg uit. Maar de meningen verschillen of dat het beste bereikt wordt door een ‘ja’ of een ‘nee’ stem. Aanblijven van Syriza lijkt de grootste ramp voor de EU dat zoveel aandacht moet besteden aan een economie die slechts 3% van het totaal uitmaakt. Opvallend is overigens dat de oude animositeit tussen sociaal-democraten en communisten op de achtergrond een belangrijke rol speelt bij deze crisis. Het lijkt alsof de Europese sociaal-democraten van alle ‘families’ het minst toeschietelijk zijn om Syriza tegemoet te komen. Zo herleven ook de jaren ’50.

Foto: Tweet van The Greek Analyst.