Documentaire over een machtsstrijd: ‘Wahlkampf, Machtkampf, AfD’. Een Duitse partij tussen radicalisering en normalisering

De documentaire ‘Wahlkampf, Machtkampf, AfD’ van de Duitse publieke omroep WDR in de reeks ARD: Die Story im Ersten schetst de groeistuipen van een nieuwe politieke partij die in 2013 werd opgericht. Of liever gezegd de groeikrimpen omdat in de peilingen de partij van 14% naar 8% is gezakt, zo zegt het commentaar.

Het gaat over de rechts-populistische partij Alternative für Deutschland (AfD) die zich net als het Franse Front National wilde ontdoen van radicale leden om electoraal voor een grotere groep kiezers aantrekkelijk te zijn. Marine Le Pen zette haar antisemitische vader Jean-Marie op een zijspoor. Maar in de AfD is dat niet gelukt. Mede door Björn Höcke die op afstand in Thüringen zijn voet dwars zet in de richting van normalisering. Hij vreest de verburgerlijking en het opgaan van de partij in het establishment. Vilein schetst de documentaire dat alle partijleiders deel van het establishment zijn. Dus is die verwijzing van Höcke meer dan marketing?

Zijn tegenstanders worden gesymboliseerd door Frauke Petry -die nog weinig macht in de partij lijkt te hebben- en haar echtgenote Marcel Pretzell die de radicalisering vrezen. De documentaire schetst dat proces zorgvuldig en praat met alle belangrijke partijleiders op één na. Het tandem Jörg Meuthen en Alexander Gauland zit in het midden en wil bemiddelen tussen beide vleugels. Een breuk zien ze als het einde van de partij. Alleen de voormalige Goldman Sachs werknemer Alice Weidel die samen met Gauland topkandidaat is voor de komende Bundestag-verkiezingen van 24 september 2017 gaat elk gesprek uit de weg. Het venijn zit in de staart als een uitgetreden Keuls partijlid een boekje opendoet over de antisemieten en neonazi’s in de partij die door de leiding worden getolereerd. Ook door Pretzell die zegt radicalisering terug te willen dringen. Doodsbang is de leiding voor een scheuring en benauwd om het dynamische voetvolk van Höcke te verliezen.

Advertentie

Persvrijheid in Duitsland onder druk vanwege uitsluiting AfD door SPD en Groenen

In de Duitse deelstaat Rijnland-Palts zijn op 13 maart 2016 landdagverkiezingen voor het deelstaatparlement. Waar nu alleen CDU, SPD en Groenen zijn vertegenwoordigd. Partijen sorteren in de media voor. Een en ander spitst zich toe op de weigering van de partijen in die deelstaat om in een televisiedebat, de zogenaamde ‘Elefantenrunden’ in debat te gaan met vertegenwoordigers van het rechts-populistische Alternative für Deutschland (AfD). Der Spiegel licht in een bericht de posities van de verschillende politieke partijen toe.

Groenen en SPD in Rijnland Palts, evenals de minister-president van Noordrijn-Westfalen Hannelore Kraft (SPD) willen een cordon sanitaire rond de AfD leggen. Deze partijen zetten de lokale omroep SRW door hun als mededeling vermomde eis onder druk dat ze wegblijven bij het debat als er een vertegenwoordiger van de AfD aanwezig is. Het CDU bij monde van de landelijke vice-voorzitter die de partij in Rijnland-Palts aanvoert Julia Klöckner heeft op haar beurt laten weten dat ze afziet van deelname aan het televisiedebat vanwege de eis van SPD en Groenen die ze onaanvaardbaar vindt, maar ook vanwege de opstelling van de SRW. Hiermee zet ze het debat op scherp. Behalve de AfD zijn ook de FDP met wie Klöckner eventueel een coalitie wil vormen en Die Linke uitgesloten. In theorie resteert nu een debat tussen twee partijen: SPD en Groenen.

Hoofdredacteur Fritz Frey van de SRW is het weliswaar oneens met de opstelling van SPD en Groenen, maar krijgt toch veel kritiek omdat hij de vrijheid van meningsuiting niet voorop heeft gezet bij zijn beslissing door mee te gaan in de eis van SPD en Groenen. Naar verwachting wint de AfD zetels in het deelstaatparlement. Na de onregelmatigheden in Keulen op oudejaarsavond en het aanvankelijk uit het nieuws houden van de Noord-Afrikaanse achtergrond van de daders kregen de Duitse media volop kritiek de lijn van de regeringspartijen te volgen en nieuws dat de regering-Merkel onwelgevallig was te onderdrukken. De WDR-journaliste Claudia Zimmermann bevestigde dit politiek correcte handelen van de Duitse gevestigde media afgelopen week in het programma De Stemming voor L1, voordat ze door de programmaleiding van de WDR werd teruggefloten.

Journaliste Zimmermann: Duitse media moesten regering-Merkel ondersteunen in vluchtelingenbeleid. Maar ze slikt haar woorden in

Aldus de in Vaals wonende en in Aken werkende WDR-journaliste Claudia Zimmermann in het programma De Stemming voor L1. Het verstand staat er bij stil. Altijd wordt beweerd dat de functie van journalistiek de controle van de macht is. De journalistiek zou naast de wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht zelfs de vierde macht zijn. Journalisten zijn daar trots op. Maar volgens Zimmermann niet in Duitsland waar de journalistiek een verlengde is van de uitvoerende macht, te weten de regering-Merkel. Dat houdt in dat media in het vluchtelingenbeleid gelijkgeschakeld zijn. Anders gezegd, Gleichschaltung richting totalitaire staat.

Het is eerlijk dat Zimmermann uit de school klapt, maar wat ze zegt is teleurstellend. Ze voegt er wel aan toe dat door de gebeurtenissen op oudejaarsavond in Keulen de situatie is ‘gekiept’ en de media nu kritische geluiden laten horen. Daarom durft ze het wellicht ook nu te zeggen. Maar de strekking van haar woorden is dat dat in Duitsland tot drie weken geleden bij media van hogerhand verboden was. Haar opvatting dat een publieke omroep het geluid van de regering moet vertolken roept de vraag op volgens welke journalistieke en ethische codes Duitse journalisten bij de gevestigde media eigenlijk werken. Als het klopt wat Zimmermann zegt en als het geldt voor meerdere Duitse media is dat is ronduit ontluisterend voor de Duitse journalistiek.

Vandaag kwam Zimmermann terug op haar woorden en beweerde ze onzin te hebben gepraat. De WDR ontkent de beweringen van Zimmermann en zegt voor onafhankelijke journalistiek te staan, maar verwijst daarmee vooral naar de berichtgeving van de afgelopen dagen, aldus een bericht van Der Tagesspiegel. Dat Zimmermann terugkomt op haar woorden maakt geen sterke indruk en lijkt onder druk van WDR te zijn gebeurd. Wat ze eerder zei over instructies die ze van hogerhand kreeg en de koppeling met de financiering door de overheid die het er voor media als de WDR logisch op maakt om positief over de regering te berichten klinkt logischer dan het terugkomen op haar woorden. De vrees bestaat dat de Duitse media niet alleen partijdig zijn, maar ook te schijnheilig om dat te bevestigen. Dat geeft weinig hoop op verbetering.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Duitse omroep moest positief berichten over vluchtelingen’ voor L1, 17 januari 2016.

MH17: Duitse media geven prima overzicht, geen onthullingen

Het Duitse WDR, NDR en de Süddeutscher Zeitung duiken opnieuw in de MH17. Emotie wordt niet geschuwd. Waarom moesten 298 mensen sterven, vragen de journalisten zich af. Drie aspecten zijn opvallend. 1) Deze Duitse media houden geen slagen meer om de arm over de schuldigen: Russische militairen; 2) Twijfels of het onderzoek onder leiding van Nederland ooit zal leiden tot het aanwijzen van een schuldige. Ofwel, wat zijn de overwegingen om de confrontatie met Rusland niet aan te gaan? Daarover wordt veel gesuggereerd, maar weinig concreets vermeld; 3) Twijfels over de rol van Oekraïne  en Westerse landen bij het niet-sluiten van het luchtruim boven Oost-Oekraïne na 14 juli 2014. Het bekende wordt overzichtelijk op een rij gezet. Een prima overzicht voor wie nog in het onderwerp ingevoerd is, maar voor anderen bevat de reportage niets nieuws.

Een opvallend gemiste kans is dat niet uitgelegd wordt dat de onderdelen van het Buk-systeem op tientallen kilometers afstand van elkaar kunnen opereren. Zodat er in de commandovoering, transport en lancering wel degelijk samenwerking kan zijn geweest tussen Russische militairen en separatisten. Nu wordt gesuggereerd dat het het een of het ander is. En dus hoogstwaarschijnlijk een volledig Russische militaire aangelegenheid.