Het belasten van rijken is simpel, de uitvoering is weerbarstig

Schermafbeelding van deel artikel ”Belast de rijken’, is het zo simpel?‘ van Caroline de Ronde voor BNNVARA, september 2021.

Er zijn weinig zekerheden meer. Van sociaal-democraten of media die zijn uitstaan uit de sociaal-democratie zou je verwachten dat ze ondubbelzinnig opkomen voor de zwakkeren en het ontwijken van belasting door vermogende individuen en multinationals willen corrigeren. Weten sociaal-democraten nog hoe ze het sociaal-democratische gedachtengoed moeten koesteren? Of zwijmelen ze weg in een lifestyle-achtige houding waarachter de sociaal-democratie verdwijnt en vervangen wordt door een relativerende riedel waaruit geen enkele overtuiging meer blijkt?

Online redacteur van BBN/VARA Caroline de Ronde geeft commentaar op de tekst op een jurk van het Democratisch congreslid Alexandria Ocasio-Cortez (AOC). De tekst luidt ‘Tax the Rich‘. AOC droeg die jurk eerder deze maand op het Met Gala, een jaarlijks benefiet voor het New Yorkse Metropolitan Museum of Art’s Costume Institute. Toegang 35.000 USD.

Rep. Alexandria Ocasio-Cortez (D-N.Y.) attends the 2021 Met Gala in New York City on Monday.
(Kevin Mazur / MG21 / Getty Images). LA Times, 14/15 september 2021.

De Ronde geeft haar mening in de kop: ‘‘Belast de rijken’, is het zo simpel?‘. Ja, Caroline, zo simpel is het. In elk geval het idee om dat te doen. Het is een uiting van politieke wil om de rijken te belasten, zoals het ook een uiting van politieke wil is om de rijken allerlei belastingfaciliteiten te gunnen die de middenklasse en reguliere werknemers ontberen.

Inzichtelijk is het verrekenen van verliezen waar Donald Trump gebruik van maakte. Hij betaalde in 15 jaar minder belasting dan reguliere werknemers. Deels was dat fraude, maar deels was dat een normale legitieme constructie.

In de rechtse Amerikaanse pers werden in reactie op AOC’s statement op haar jurk onderzoeken genoemd die voorbijgaan aan de kern van AOC’s kritiek. Namelijk dat vermogende individuen en bedrijven relatief weinig belasting betalen. Een redactioneel van de Washington Examiner zegt dat de VS het meest progressieve belastingregime ter wereld heeft. Dat is de theorie, het Potemkin-schema dat voorbijgaat aan fiscale constructies en offshore ontsnappingsmogelijkheden om vermogens nergens te laten landen en uit handen van de nationale belastingdienst te houden.

Ook Bill Maher liet zich in zijn Real Time show verleiden door dat standpunt, maar werd door zijn gasten op de vingers getikt. Net als rechtse media legt hij AOC’s woorden verkeerd uit en suggereert hij dat zij zegt dat de rijken geen belasting betalen. Het progressieve Salon zegt daar onder verwijzing naar de gasten Dan Savage en Gillian Tett in een commentaar over dat de rijken in de VS sinds 50 jaar steeds minder belasting zijn gaan betalen. Dat stelt AOC aan de orde om de verzorgingsstaat overeind te houden.

Als AOC zegt ‘Tax the Rich‘ dan kan het niet anders dan dat ze bedoelt dat rijke individuen en bedrijven naar ratio belast moeten worden omdat ze steeds minder belasting zijn gaan betalen. Dat moet weer in evenwicht worden gebracht. Maar rechtse Democraten en de Republikeinen houden dat tegen.

De Ronde somt het allemaal netjes op in haar artikel en geeft aan te weten waarover ze praat door de juiste deskundigen te raadplegen, maar bouwt haar betoog desondanks merkwaardig op.

Tevens lijkt ze mee te gaan in het misleidende idee over het belang van bedrijven dat het artikel aanstipt en waarvan het onduidelijk is wat ze daar van vindt. De Ronde citeert auteur Sander Heijne die zegt dat bedrijven zorgen voor werkgelegenheid en welvaart, maar dat tegelijk weer relativeert. Dat is niet alleen door het recente grootschalige ingrijpen van overheden (2008, 2020/2021) achterhaald, maar gaat ook voorbij aan de rol van de overheid wat betreft innovatie en spin-off, en het scheppen van voorwaarden zonder welke bedrijven niet kunnen functioneren (onderwijs, transport, glasvezelnetwerk, veiligheid).

Het wordt er raadselachtig op als De Ronde in de slotalinea Heijne parafraseert: ‘Welvaart kan niet langer dienen als graadmeter voor welzijn’. Ze citeert Heijne: ‘In het maatschappelijk debat is er wel steeds meer aandacht voor welzijn, maar je ziet dat we in beleid nog heel eenzijdig op de economische groei zitten‘. Wat heeft dat direct met belastbaarheid en de wildgroei van fiscale constructies te maken waar de rijken van profiteren? De economische groei komt immers niet terecht bij degenen die weinig verdienen of bij degenen uit de middenklasse die relatief zwaar belast worden omdat vermogende individuen en bedrijven belasting ontwijken.

Door Heijne het laatste woord te geven relativeert De Ronde met dit citaat verregaand het belang van sociaal-economische aspecten. Natuurlijk is welvaart meer dan welzijn, maar zo’n relativering geeft nog steeds geen antwoord op de vraag of de welvaart maatschappelijk gelijk verdeeld is. Karl Marx noemde het gangbare economische systeem, de onderbouw. Daar zijn belastingdruk en een belastingsysteem waarin rijke individuen en bedrijven hun eerlijke deel betalen onderdeel van. Nu doen ze dat niet en dat stelt AOC ter discussie. Zo simpel is het.

VS mist eensgezindheid en ontkent urgentie om nationale veiligheid te beschermen en invloed Kremlin terug te dringen

Het lijkt aardig zo’n objectief ingekleed overzicht van Fox News over de berichtgeving van de impeachment hoorzitting in het Huis met ambassadeur Marie Yovanovitsj op 15 november 2019. Maar het heeft vooral de opzet om te benadrukken dat de Amerikaanse bevolking en media verdeeld zijn over Trumps impeachment. Dat is ook zo. Op dit moment wil ongeveer de helft van de bevolking de president afzetten en de helft niet.

Dat is niet waar het debat om zou moeten gaan. Media moeten de feiten leveren en er duiding aan geven. Daarnaast hebben ze een functie om als venster op de democratie te dienen. Noem het een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Om het met een beeld te schetsen: Het land staat in brand en Fox News heeft het over de politieke voorkeur van de brandweerlui en de verslaggevers die verslag doen van de brand. Waarbij de hoofdzaak van de brand zelf volledig uit beeld verdwijnt. Dat is misleiding. Mijn reactie bij deze video:

It’s weird. US national security is at stake and some media and politicians talk about trivialities. They engage in deception. Is that the task of politicians and media? As if FDR, after Pearl Harbor, denies that Japan has attacked the US.

It’s not about Trump or the GOP, it’s about national security, the influence and prestige of the US. The Kremlin pulls the strings and decides what the president does and what he doesn’t. See what Tom Rogan of the conservative Washington Examiner writes about this: “Trump’s impeachment might be left in Vladimir Putin’s hands.” Why do Americans hand over their power to a former KGB person who is a traditional US enemy?

Every politician or medium who justifies and dismisses that is anti-patriotic. It is high time that all politicians and all media unite and put the general interest of their country first. They don’t do that at the moment.

Tim Carney steekt hand in eigen boezem: het conservatisme moet beter uitgelegd, en afgebakend worden tegenover racisten

Ook in Nederland bestaat er verwarring over wat conservatisme is. Door radicaal-links én radicaal-rechts wordt het soms op een lijn gesteld met racisme. Linkse opinieleiders als Merijn Oudenampsen dichten het conservatisme zelfs een revolutionaire dimensie toe zodat ze het naadloos kunnen verbinden met de denkwereld van Thierry Baudet of Donald Trump. Dat is bedenkelijke en kwaadaardige retoriek. Dat is ongelukkige, linksige intellectuele acrobatiek die vanwege de eigen politieke agenda het onverenigbare probeert te verenigen. Dat zou niet erg zijn als het de verwarring niet vergroot over wat conservatisme is.

Trumpisme, Forum voor Democratie of alt-right met ondergangsfantasieën, racisme en een stop op migratie passen niet binnen de hoofdstroom van het conservatisme. Wat traditionele conservatieven verweten kan worden is dat ze rechts-radicalen teveel politieke ruimte hebben gegeven. Ze hebben onduidelijkheid daarover laten bestaan. Vele conservatieven hebben de afgelopen 2,5 jaar overigens de Republikeinse partij verlaten omdat ze vinden dat die te veel naar rechts is getrokken en tot een sekte rond Trump is geworden.

Tim Carney probeert dat beeld te veranderen en breekt in een belangrijke column in de rechtse Washington Examiner een lans voor herwaardering van het conservatisme. Hopelijk is dat een wekroep voor Nederlandse opinieleiders om conservatisme en alt-right niet langer gelijk te stellen en het begin van de ontmaskering van radicaal-rechtse columnisten van het type Wierd Duk of Leon de Winter die zich losjes met het conservatisme associeren om zo aan legitimiteit te winnen. Als ze niet kunnen begrijpen dat conservatisme het racisme niet oogluikend toestaat of kritiek op migratie billijkt, dan begrijpen ze niet alleen niet wat conservatisme is, maar begrijpen ze evenmin waar ze zelf voor staan. Hopelijk geeft het Nederlandse conservatieven zelfvertrouwen en ambitie om afstand te nemen van Baudet, Wilders en radicaal-rechtse en nationalistisch-populistische organisaties en opinieleiders die het conservatisme de laatste jaren zo’n slechte naam hebben bezorgd.

Met ondersteuning van deze opvatting van conservatisme hoeft men er geen pleitbezorger of voorstander van te zijn, maar het brengt deze stroming als legitieme partner aan tafel voor politiek overleg. Dat is de winst.

Foto’s: Schermafbeelding van delen van het artikel ‘It’s time to create a conservative ecosystem that doesn’t welcome racists’ van Tim Carney in de Washington Examiner, 4 september 2019.

Londen weet dat Russische inlichtingendienst GRU moordpoging op de Skripals uitvoerde. Kremlin wilde dat de Britten dit wisten

De Britse autoriteiten hebben de twee leden van de Russische militaire inlichtingendienst GRU geïdentificeerd die in maart 2018 de aanval met zenuwgas in het Britse Salisbury hebben uitgevoerd op de Skripals. In een commentaar zegt Tom Rogan voor de Washington Examiner dat het opvallende aan deze zaak is dat het Kremlin door deze twee eenvoudig te identificeren GRU-agenten in te zetten blijkbaar wilde dat het Verenigd Koninkrijk wist dat het verantwoordelijk was voor de aanslag. Want anders had het indirecter en verhullender gewerkt via ‘cutouts’ uit derde landen. Volgens Rogan wilde de Russische president Putin dat deze GRU-medewerkers zouden worden geïdentificeerd. Onder meer om Russische overlopers onder druk te zetten.

Deze overduidelijke provocatie van het Kremlin vraagt volgens Rogan om een reactie: aanscherping van de sancties en een agressiever antwoord op Russische inlichtingenoperaties, en dan vooral die van de GRU.