Defensie-technologiebedrijf QinetiQ loopt schaamteloos te koop met de sponsoring van het Science Museum

Sponsoring van culturele evenementen door controversiële bedrijven in de wapen-, medicijn- of olieindustrie krijgt veel kritiek. Het idee is dat het museum, het theatergezelschap of het orkest zo’n bedrijf onterecht legitimiteit geeft. QinetiQ zegt in een bericht er trots op te zijn om de tentoonstelling ‘Top Secret: From Ciphers to Cyber Security’ in het Londense Science Museum te kunnen sponsoren. Een essentiële vraag is of het Science Museum trots moet zijn op de sponsoring door QinetiQ dat een Brits multinationaal defensie-technologiebedrijf is. Het is merkwaardig dat QinetiQ op het moment dat het museum gesloten is deze video op haar YouTube-kanaal plaatst en totaal niet terughoudend is om de eigen verdiensten van deze sponsoring te benadrukken. Hiermee brengt QinetiQ het Science Museum in verlegenheid en roept het een reactie van activisten op die zich verzetten tegen de sponsoring van culturele activiteiten door de wapenindustrie.

Nederland heeft krijgsmacht die het verdient. Hoe kan het beter?

In een column van Ariejan Korteweg in De Volkskrant van 30 oktober 2019 komt de militaire historicus Christ Klep aan het woord. Hij vindt de Defensiebegroting schizofreen. Uit het lood dus. De Nederlandse krijgsmacht is niet op orde. Iedereen weet dat de Nederlandse krijgsmacht niet op orde is. Niemand die de krijgsmacht echter op orde brengt of de urgentie of het toekomstperspectief ziet om die op orde te brengen. Dat is bizar.

Het geld ligt op de plank en het voornemen is om meer te besteden. De realiteit is dat de komende vijf jaar de bestedingen zullen afnemen. Dat motiveert president Trump of zijn opvolgers, evenals landen als het Verenigd Koninkrijk of Frankrijk, niet om Nederland te blijven beschermen als het land niet de noodzaak ziet om zichzelf te beschermen. Nederland haalt de afgesproken 2-procent norm niet en zakt na 2022 terug naar 1,4 procent. Daarmee maakt het land dat zo’n groot overschot heeft op de betalingsbalans en bij herhaling door IMF en ECB wordt opgeroepen om meer te besteden zich niet populair in de VS en Europa.

Nederland heeft geen militaire traditie -of is die verloren sinds prins Frederik Hendrik die overleed in 1647- en wint daarom ook nooit eens een oorlog. Maar een krijgsmacht bestaat vooral om het eigen territorium te beschermen. Hardheid ontbreekt. Dat siert Nederland, maar is de nagel aan de doodskist van de Nederlandse krijgsmacht. Die blind wegvlucht in de aanschaf van nieuw materiaal. In het hogere geweldsspectrum waar de Amerikaanse wapenindustrie de voorwaarden bepaalt. De Amerikaanse wapenindustrie die zich via fraudeleus handelen van lobbyisten ingekocht heeft en stevig genesteld zit in de top van de Nederlandse politiek.

Terwijl iedere politicus en militair weet dat de basis van en het evenwicht van de Nederlandse krijgsmacht ontbreekt. Dat is al meer dan twintig jaar een publiek geheim. De minister is een lachertje die met haar publieke uitingen aantoont dat ze van toeten noch blazen weet. Geen reserveonderdelen, geen onderhoud, geen personeel, geen basismateriaal voor een functionerende krijgsmacht. Maar zoals Klep opmerkt geen visie van de politieke en militaire top op een krijgsmacht die voor allerlei oneigenlijke doelen ingezet wordt. Zoals de vredesmissie die de Nederlandse krijgsmacht infrastructureel helemaal niet kan verteren en de krijgsmacht nog verder uit het lood zet. Vooruit verdedigen is potsierlijk als dat ten koste gaat van territoriaal verdedigen.

Laten we een volksstemming houden wat Nederlanders met hun krijgsmacht willen. Met drie opties: 1) omvormen tot onderdeel van internationale ontwikkelingssamenwerking én een herinneringscentrum plus bezigheidstherapie voor nostalgische oudstrijders; 2) houden zoals het is, een verlengde van het Pentagon en de Amerikaanse wapenindustrie zonder dat het er toe doet of de Nederlandse krijgsmacht op het slagveld presteert en levensvatbaar, evenwichtig en gevechtsklaar is; 3) omvormen tot een territoriale krijgsmacht met goede digitale verdediging en speciale troepen, die uitsluitend als taak heeft om het eigen grondgebied en de naaste omgeving daarvan te verdedigen en dat realiseert met voldoende betaalbaar materiaal, personeel, infrastructuur, oefening, een korte commandostructuur en zonder vredesmissies buiten Noord- en Oost-Europa of Caribisch Nederland. Nederland moet op zoek naar een militaire identiteit. Want zoals nu is behalve de Amerikaanse wapenindustrie en de talloze lobbyisten niemand gelukkig met de Nederlandse krijgsmacht.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Waarom militair historicus Christ Klep de defensiebegroting schizofreen vindt‘ van Ariejan Koerteweg in De Volkskrant, 30 oktober 2019.

Canada staat alleen in conflict met Saoedi-Arabië over mensenrechten

Een inzichtelijk interview van Vassy Kapelos op de Canadese publieke omroep CBC met president Obama’s voormalige Global Engagement Director Brett Bruen. Het gaat om een diplomatieke crisis tussen Canada en Saoedi-Arabië waarbij Canada in de verdediging is gedrongen. Aanleiding is een tweet van 3 augustus van het Canadese ministerie van Buitenlandse Zaken over de oproep om mensenrechtenactivisten in Saoedie-Arabië vrij te laten. Over deze omgekeerde Twitter-diplomatie van president Trump vraagt onder meer hoogleraar internationale zaken David Carment zich af of dit een geschikt en handig instrument is om de finesses van diplomatie en buitenlandse politiek af te dekken. Dus zo bekeken valt Canada ook wel wat te verwijten.

Maar het grootste verwijt treft het Koninkrijk Saoedi-Arabië, die theocratie waar sinds de 18de eeuw een tweezijdig verbond van kracht is tussen de wereldlijke macht van het Saoedische koningshuis en geestelijke macht van de orthodox-islamitische stroming van het wahabisme. Dat verbond kreeg vanaf 1979 nieuwe betekenis na de mislukte bezetting door islamitische extremisten van de Al-Masjid al-Haram moskee in Mekka. Bang geworden voor de eigen machtspositie door onder meer de Iraanse volksopstand van 1979 die ayatollah Khomeini aan de macht bracht werd de verwestersing van Saoedi-Arabië teruggedraaid, de vrijheden ingeperkt en de orthodoxe islam opnieuw opgepoetst. Zelfs tot een exportproduct gemaakt. Sinds kort lijkt de feitelijke machthebber kroonprins Mohammad bin Salman al-Saoed de teugels te vieren, maar het vermoeden is dat hij dat niet om culturele, religieuze of juridische redenen doet, maar om economische redenen om het koninkrijk toekomstbestendig en minder afhankelijk van olie inkomsten te maken.

Door een terugtredende VS die onder president Trump meer ruimte geeft aan autoritaire landen weet ook Mohammad bin Salman al-Saoed dat zijn speelruimte groter is. Daarom kan hij een geïsoleerd Canada fors aanpakken. In navolging van de VS aarzelt ook de EU om zich krachtdadig uit te spreken tegen de schending van de mensenrechten in Saoedi-Arabië. Niet in het minst vanwege economische belangen en bescherming van de eigen wapenindustrie. Slechts individuele landen als Zweden sputterden de afgelopen jaren tegen.

Pikant is dat zoals uit een tweet blijkt de Canadese minister van Buitenlandse Zaken Chrystia Freeland op 6 augustus op een LHBTI-conferentie in Vancouver een gesprek had met de Nederlandse minister Ingrid van Engelshoven (OCW) over ‘mensenrechten, in het bijzonder vrouwenrechten en EqualRightsCoalition’. In een verklaring zegt Van Engelshoven: ‘Nu moeten we de mooie woorden omzetten in daden.’ Op sociale media zijn de goede bedoelingen immens om ‘niemand achter te laten’. Het lijkt er echter sterk op dat de ‘gewone’ mensenrechten moeten wijken, zoals Samar en Raif Badawi in Saoedi-Arabië nu aan den lijve ondervinden.

Foto: Gewaakte tweet van het Canadese ministerie van Buitenlandse Zaken, 3 augustus 2018.

Deelnemers tentoonstelling ‘Hope to Nope’ spreken in open brief bestuur Design Museum aan op samenwerking met wapenfabrikant

Het Londense Design Museum wordt in een open brief van een groep kunstenaars, ontwerpers en activisten beschuldigd van hypocrisie. Hun werk wordt op dit moment gepresenteerd op de tentoonstelling ‘Hope to Nope’ van politieke kunst van 2008 tot 2018. Ze eisen dat hun werk van de tentoonstelling wordt verwijderd. Aanleiding is een receptie in het museum van de Italiaanse wapenfabrikant Leonardo die plaatsvond op 17 juli 2018, aldus een bericht van Frieze. Dat was tijdens de Farnborough International Airshow die door critici als een wapenbeurs wordt beschouwd. De kern van de kritiek luidt dat het museum mooi weer speelt met maatschappijkritiek, maar dat tegelijkertijd niet meer dan een vals laagje vernis is als de directie en de Raad van Toezicht ‘bloedgeld’ van de wapenindustrie accepteren. De briefschrijvers stellen duidelijk dat ze zich niet richten tegen de conservatoren die deze tentoonstelling (‘vitrine van radicale kunst’) hebben gerealiseerd.

Dit incident geeft de spanning weer die binnen musea bestaat tussen de commerciële en niet-commerciële afdelingen, en tussen wetenschappelijke staf en bestuur. Overigens zijn musea daarin niet uniek, bij kranten speelt hetzelfde. Achterliggende oorzaak is dat door teruglopende overheidssteun musea de markt opgejaagd zijn en door de teruglopende economie sinds 2008 niet al te kieskeurig konden zijn in de exploitatie van hun gebouw of prestige. Maar een ethische rode lijn die musea tot nu toe nooit overgingen vanwege de verwachte negatieve publiciteit was samenwerking met de sex-industrie, de tabaksindustrie en de wapenindustrie. Dit incident geeft aan dat de directie van het Design Museum deze vuistregel heeft losgelaten en in dit specifieke geval dit taboe geslecht is. Of dit eenmalig is of een nieuwe lijn voor de toekomst is onduidelijk.

De schrijvers van de open brief verwijten het Design Museum dat er niet serieus op hun klachten gereageerd is. Bovenop de beschuldiging van hypocrisie stapelen ze die van lafheid en wegkijken als het museum volgens hen verantwoordelijkheid uit de weg gaat en het evenement als een ‘privé-evenement’ voorstelt waarvoor ‘geen goedkeuring door het museum nodig is’. Ze stellen dat musea per definitie geen neutrale ruimtes zijn, maar politieke ruimtes waarin de waarden die het museum vertegenwoordigt tot uitdrukking komen:

Door een wapenfabrikant binnen te halen hebben directie en Raad van Toezicht van het Design Museum onbewust en met een negatief voorbeeld de tentoonstelling ‘Hope to Nope’ gethematiseerd door vermenging van publiek en privé geld, vermenging van publieke en private ruimte, de oprukkende macht van bedrijven, de terugtredende overheid en het tanend belang van ethiek en regelgeving aan de kaak te stellen. De schrijvers van de open brief geven met hun actie reliëf aan de lastige, hybride en dubbelhartige positie van kunstmusea.

Foto: Schermafbeelding van delen van de open brief van CAAT (Campaign Against Arms Trade) als protest tegen de samenwerking van het Design Museum in Londen met de Italiaanse wapenfabrikant Leonardo.

Trump grossiert op NAVO-top in valse claims en achterwaartse bewegingen. Dwingt het de EU tot een eigen defensiemacht?

Het panel van Morning Joe analyseert het gedrag van de Amerikaanse president Trump. Hij grossierde tijdens de NAVO-top in Brussel niet alleen in leugens, foute aannames, onlogische redeneringen, borstklopperij en egomanie, maar ook in het vooruitzicht het belang van NAVO bij de ontmoeting met de Russische president Putin in Helsinki op 16 juli te beschadigen. Er valt de mopperende, slecht voorbereide en megalomane Trump veel te verwijten, maar de EU evenzeer. Want hoe kan het dat als de Europese NAVO-leden aan defensie meer uitgeven dan China en meer dan viermaal zoveel dan de Russische Federatie ze blijkbaar toch zo afhankelijk zijn van de Amerikaanse krijgsmacht? Dit roept de vraag op hoe doelmatig het Europese defensiebudget nu wordt besteed en waarom dat na 2011 al niet tot een sterke Europese poot van de NAVO heeft geleid die op eigen benen kan staan? De oplossing lijkt simpel, de EU moet onder leiding van Frankrijk (en zonder Verenigd Koninkrijk, Turkije, Canada en VS) en met behulp van een eigen Europese wapen- en defensie-industrie die niet langer Amerikaans materiaal koopt een defensiemacht optuigen die de EU territoriaal kan verdedigen tegen agressors van buiten de EU. Zo’n EU-defensiemacht kan een gelijkwaardige partner zijn van VS en VK.

James Clapper concludeert: de Russische propaganda campagne heeft Trump het presidentschap opgeleverd

Rachel Maddow besteedt aandacht aan het gisteren gepubliceerde boek ‘Facts and Fears’ van James Clapper. Hij was tot 20 januari 2017 hoofd van de DNI (Director of National Intelligence). Maddow focust op het effect van de massale Russische propaganda campagne ter ondersteuning van de campagne van Donald Trump.

Volgens Clapper staat het buiten kijf dat die Russische steun Trump de overwinning in de verkiezingen van 2016 heeft bezorgd. Het ging slechts om 80.000 stemmen in drie staten waardoor de balans omsloeg. Tegenstrever Hillary Clinton kreeg bij die presidentsverkiezingen 3 miljoen meer stemmen dan Trump. Of dat in coördinatie vanuit een centrale regie tussen Kremlin en het Team Trump gebeurde acht hij niet bepalend. Hiermee omzeilt hij de bewijsvoering over ‘collusion’. Wat hij bespeurt is dat de propaganda van het Kremlin, en Team Trump en rechtse media die op zijn hand waren in de praktijk samenwerkten en elkaar versterkten.

Met dit oordeel dat hij onderbouwt met ondersteunend bewijs gaat Clapper verder dan welke voormalige politicus of hoge ambtenaar ook. Zij erkennen doorgaans dat Russische inmenging in de verkiezingen Trump heeft geholpen, maar zijn terughoudend om daar het oordeel aan te verbinden dat die Russische steun ook doorslaggevend was. Clapper twijfelt daar niet aan en zegt dat onomwonden. Hoe de reactie van president Trump, zijn sycophanten en de rechtse pers zal zijn op de bewering uit Clappers boek valt nu al te voorzien. Geprobeerd zal worden om Clappers oordeel te neutraliseren door hem een representant van de ‘deep state’ te noemen. De hulpconstructie en complottheorie gebruikt nieuwrechts om het onaantoonbare aan te tonen.

Clapper is lid van de Adviesraad van het Committee to Investigate Russia, een organisatie die in het centrum van het politieke spectrum verschillen tussen Democraten en Republikeinen probeert te overbruggen omdat Trumps beleid dat noodzaakt. Generaal Clapper is een havik en conservatief van de oude snit die pleit voor een sterke VS. Evenals Michael Hayden (ex-CIA, ex-NSA) meent Clapper dat Trump de Amerikaanse belangen en invloed uitverkoopt, een gevaar voor de nationale veiligheid van zijn land is en feitelijk een Russische agent is die door het Kremlin gerund wordt. In tegenstelling tot Trump en zijn sycophanten probeerde Clapper in zijn werkzame leven te opereren met respect voor de rechtsstaat en de democratische instituties.

Aanmerking bij artikel ‘Syrië heeft geen bommen nodig, maar vrede!’ van Belgische vredesbeweging

Bovengenoemd artikel ‘Syrië heeft geen bommen nodig, maar vrede!’ op Vrede.be trok mijn aandacht. Ik vond het warrig en onevenwichtig. In een reactie die ik op de FB-post van Vrede.be plaatste leg ik uit waarom ik dat vind. Er valt ook nog op een andere manier naar het artikel te kijken. Voor de overzichtelijkheid heb ik dat buiten genoemde reactie gelaten. In de gevestigde media krijgen radicaal-rechtse media veel aandacht. Terecht. Maar een gevolg daarvan is wel dat radicaal-linkse media wat onder de radar blijven en onderbelicht blijven. In feite is echter wat Vrede.be zegt niet anders dan wat wordt gezegd op rechts-nationalistische of rechts-populistische (sociale) media. In het publieke debat verdienen beide kanten van de medaille dezelfde mate van aandacht, kritiek en weerlegging van hun standpunten en zelfs weergave van de feiten. Mijn reactie:

Uiteraard heeft Syrië geen bommen, maar vrede nodig. Weinigen zullen het met dat standpunt oneens zijn. Het gaat er alleen om hoe die vrede afgedwongen kan worden. Ofwel, hoe kan de vrede de strijdende partijen opgelegd worden? Daar heeft vooralsnog niemand een afdoend antwoord op. Goede bedoelingen en verantwoording zijn onvoldoende om in Syrië iets te veranderen.

Syrië is een speel- en proeftuin van landen die er hun wapensystemen testen en hun geopolitieke doelen trachten te bereiken. Zo dient Syrië als middel voor de vluchtelingenstroom naar EU. Die stroom zaait verdeeldheid tussen EU-lidstaten. Dat verzwakt de EU en versterkt de belangen van staten die de EU willen verzwakken. Zo kan als politiek middel de kraan met vluchtelingen uit Syrië naar Europa gereguleerd worden. Degenen die de kraan bedienen hebben er belang bij dat de oorlog voortduurt.

Het vacuüm van de VS dat is ontstaan door het halfslachtige isolationisme van president Trump wordt opgevuld door de Russische Federatie. De VS is voor olie tegenwoordig zelfvoorzienend door de schalie-revolutie en heeft het Midden-Oosten niet meer nodig zoals vroeger. Dat heeft ook voor deze regio gevolgen. Het vroegere eigenbelang van de VS is omgeslagen in onverschilligheid. Vele landen zijn betrokken, Westerse landen en niet-Westerse landen, Arabische en niet-Arabische landen.

Het artikel is onnodig versluierend. Directe aanleiding ervoor is de aanval met kruisraketten op 14 april door de VS, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk op chemische installaties en opslagplaatsen van het Syrische leger. Het standpunt dat het een militaire operatie betreft is twijfelachtig. Door de relatieve kleinschaligheid en het uitblijven van een operationeel vervolg lijkt het eerder omschreven te kunnen worden als een politieke operatie met militaire middelen. De randvoorwaarde om geen menselijke slachtoffers te maken duidt erop dat het publicitaire karakter ervan voorop stond. De operatie was vooral symboolpolitiek, ofwel het tonen van spierballen in de publieke opinie. Daarvoor hadden de leiders van de drie westerse landen elk hun uiteenlopende redenen.

Het artikel wordt er verwarrend op als het verwijst naar een link van Airwars.org over het aantal slachtoffers van de Syrische oorlog, zonder het land te noemen dat volgens de grafiek ‘Coalition v Russia: Alleged civilian casualty events’ in 2018 de meeste slachtoffers heeft gemaakt: de Russische Federatie. Dat is op z.n minst onvolledig. Het artikel blijft het echter koppelen aan de actie van de drie westerse landen van 14 april die juist geen slachtoffers maakte. Het is onevenwichtig om een half verhaal met expliciete daders te noemen, maar het andere halve verhaal met andere daders ongenoemd te laten. Dan gaat journalistiek die zich onpartijdig opstelt over in het bewust sturen en misleiden van de beeldvorming.

Ja, de VS, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk zijn niet echt begaan met het lot van de Syrische bevolking. Maar ja, dat geldt in dezelfde mate voor de Russische Federatie, Iran en een sjiitische beweging als Hezbollah. En zelfs voor het Syrische regeringsleger. Als een vredesbeweging pretendeert om een politieke en diplomatieke oplossing na te streven maakt het zich ongeloofwaardig door een onvolledige analyse te geven, een deel van de daders niet met naam te noemen en de slachtoffers verkeerd toe te wijzen.

Wat ontbreekt aan het artikel is evenwichtigheid. Als het Vrede.be echt om het bereiken van vrede in Syrië te doen is en niet om het vereffenen van een eigen politieke agenda, dan moet het niet schromen om het eigen vooroordeel ondergeschikt te maken aan een open blik op Syrië. Nu lijkt het er sterk op dat Vrede.be hetzelfde doet als wat de drie westerse landen op 14 april in Syrië deden: het gebruikt Syrië als middel voor het bereiken van een eigen politiek doel. Als het Vrede.be oprecht om het bereiken van vrede in Syrië te doen is, dan kan het partijpolitieke spelletjes beter achter zich laten.

Foto 1: Schermafbeelding van artikel ‘Syrië heeft geen bommen nodig, maar vrede!’ op Vrede.be, 16 april 2018.

Foto 2: Grafiek ‘Coalition v Russia: Alleged civilian casualty events’ op Airwars.org.

Echt nieuws van Real News lijdt aan relativering en theoretisering

Hoofdredacteur Paul Jay van het onafhankelijke, maar linkse Real News legt verantwoording af over de koers. Hier is het verslag te lezen. Real News legt andere accenten dat de establishment media en gaat uit van het principe ‘Follow The Money’ om wantoestanden te verslaan. Wie profiteert van welke beleidsmaatregel? Over de controverse van de VS met de Russische Federatie zegt Jay: ‘See, we don’t have a partisan horse in this race. We see this as a fight between two different sections of the global oligarchy, if you want. And for the people’s interests, one, we should understand what’s really at stake here, and two, for the people’s interests, we want to get rid of the oligarchy. We want to get rid of the American oligarchy, get rid of the Russian oligarchy, and have, well, people keep claiming of democracy, well, let’s have some real democracy‘.

Er kleeft een bezwaar aan Real News dat Paul Jay indirect in dit interview benoemt. Namelijk dat hij en zijn organisatie de meeste kennis hebben van de Amerikaanse samenleving en politiek en daar ook de meeste kritiek op hebben. Dat wringt als daar de pretentie bijkomt om landen op een evenwichtige wijze te vergelijken. Dat leidt tot een vertekening omdat wantoestanden in autoritaire landen zoals China, Turkije of de Russische Federatie door een gebrek aan kennis en verslaggeving relatief minder benadrukt worden. Hoe kan Real News vergelijken als het aan één oog halfblind is, en dat zelfs met zoveel woorden toegeeft? Jay meent de Amerikaanse oligarchie in aard en ernst gelijk te kunnen stellen aan de Russische oligarchie. Waar het Kremlin zich gangster-achtig gedraagt bevestigt de eerste haar macht door juridische maatregelen en omkopen van media. Deze analyse klopt, maar heeft het gevaar in zich appels met peren te vergelijken.

Het maakt ook voorzichtig om in de huidige controverse over Trump afstand te houden tot neoconservatieven als John McCain en Lindsey Graham die in de kern pleitbezorgers zijn voor de wapenindustrie en de perpetual war. Elke vijand van Trump is nog geen vriend. Real News maakt door de focus op de historische strijd tussen arbeid en kapitaal en machthebbers en machtelozen de actualiteit ondergeschikt aan dit schema van het Hegeliaanse historisch materialisme. Daardoor verliest het ook aan scherpte om de actualiteit te verslaan. Wie alles relativeert en in een dualistisch wereldbeeld wil passen benadrukt onvoldoende hoe uitzonderlijk een president als Trump is die in zijn incompetentie en onvolwassenheid de langlopende strijd om de macht te buiten gaat. De uitgangspunten van Real News leiden soms tot een verfrissende blik, maar vaak tot het omgekeerde dat het gesloten wereldbeeld bevestigt. Ook door het uitnodigingenbeleid van gasten die voor een propagandistisch karretje gespannen staan. Deze valkuilen doen de journalistieke verslaggeving kwaad.

Jack Ma legt uit wat er schort aan de besteding van opbrengsten van het globalisme. Tevens een antwoord aan de populisten

De Chinese multimiljonair Jack Ma van het concern Alibaba heeft er belang bij om Trumps kritiek op China te weerleggen. Of om te buigen. De vrees bestaat dat Trump protectionisme tot kern van zijn economisch beleid maakt. Dat is schadelijk voor de internationale handel. Ma presenteert zijn argumenten slim. Hij zegt dat niet zozeer outsourcing van de Amerikaanse maakindustrie naar China of Mexico tot een rampzalige economische situatie in het Middenwesten -en wat hij het Middenoosten noemt- van de VS  heeft geleid, maar de verkeerde aanwending van de winst uit die globalisering. Waar is dat geld gebleven? Dat ging naar recente oorlogen die 14.300.000.000.000 USD kostten. Dat geld had volgens Ma beter besteed kunnen worden aan de verbetering van de infrastructuur die verwaarloosd is. Zeg maar: een nieuwe New Deal. Daarnaast heeft Ma kritiek op de financiële sector van Wall Street die in zichzelf verkeert en opereert ten koste van de reële economie.

Heeft Ma gelijk? Hij heeft een punt dat de veiligheidsindustrie en Wall Street veel overheidsgeld naar zich toe trekken. Mede door hun invloed op de politiek. Politici worden met geld gekocht om de continue stroom overheidsgeld te garanderen. Dat gaat ten koste van andere sectoren. En van gewone mensen. President Obama past trouwens het verwijt dat hij dat mechanisme niet heeft omgebogen. De tragiek is dat Trump door zijn kabinetsbenoemingen en beleid als geen andere president een vertegenwoordiger van Wall Street en big money is. Hij beloofde het moeras droog te leggen, maar doet het omgekeerde. Hij pompt er extra water in.

Of Trump een aanleiding voor een oorlog met bijvoorbeeld Iran gaat creëren om de veiligheidsindustrie te bedienen valt af te wachten. Hij kan ook volstaan met hogere Defensiebestedingen alleen. Hoewel generaals die wapens dan ook graag in willen zetten, als het geweer aan de muur in een stuk van Tsjechov. Wapens moeten afgaan. In Europa gaan de Amerikaanse ministers Mattis en Tillerson de boer op om de Europeanen te bewegen meer geld uit te geven aan de NAVO. EU-lidstaten moeten de bekende 2%-norm halen. Uiteraard grotendeels te besteden aan Amerikaanse waar. Als Europeanen slim zijn, dan steken ze de 10 of 30 miljard euro extra bestedingen per jaar in hun eigen wapenindustrie. Maar dat rekent buiten de realiteit van de Dick Berlijns, Jack de Vriesen en andere neoconservatieven die door de Amerikaanse wapenindustrie zijn gekocht en lobbyen voor Amerikaanse wapenfabricanten. Dan is er nog de reële Russische dreiging in Oost-Europa die alle wapenfabricanten in de kaart speelt. En niet gewone mensen en hoeders van de democratie die voor een evenwichtige en duurzame verdeling van overheidsgeld pleiten. Gedesillusioneerd hebben ze het nakijken.

Waar blijft het antwoord op de Russische inmenging in Europa?

Er moet me iets van het hart waar ik al drie jaar over peins zonder op een begin van een antwoord te stuiten. Sinds ik me in februari 2014 verdiep in de toestand in Oekraïne zit ik om een afdoend antwoord verlegen.

Het is verbazingwekkend dat westerse landen als Canada, Frankrijk, Duitsland, Verenigd Koninkrijk en de VS nog steeds geen antwoord hebben om de informatieoorlog van het Kremlin lik op stuk te geven. Terwijl de technische ontwikkelingen notabene in Silicon Valley plaatsvinden en onze wereld ingrijpend veranderen.

Waar is de westerse kennis over psychologische oorlogsvoering gebleven die met name Britten en Amerikanen tijdens de koude oorlog hebben opgebouwd? Vaak met behulp van Duitse en Russische specialisten. In het niets verdwenen? Is het moedwil of misverstand om het Kremlin niet van repliek te dienen? Of gewoon lamlendigheid? Waarom kan de kennis die tot 1990 in de koude oorlog werd opgebouwd niet teruggehaald en opgefrist worden en als basis dienen voor het formuleren van een antwoord op Russische acties?

Steeds wordt gezegd dat de urgentie in westerse hoofdsteden wordt beseft. Talking heads zeggen in hun wijsheid al ruim drie jaar hetzelfde zonder het idee te geven werkelijk stappen te maken en verder te komen. Ook verder te willen komen? De zogenaamde liberale democratieën zouden onder druk staan door de Russische informatieoorlog. Zo zeggen dan de talking heads. Wie weet, maar waarom wordt er dan geen zichtbaar gevolg aan die urgentie gegeven? Waarom merken we niets van een antwoord dat hout snijdt?

Steeds weer zeggen westerse beleidsmakers, wetgevers en communicatie-deskundigen dat de op Europa gerichte Russische propaganda niet met westerse propaganda beantwoord moet worden, maar met het geven van informatie. Propaganda met propaganda beantwoorden zou een valkuil zijn. Maar schiet zo’n ethische opstelling niet tekort in een tijdperk waarin de waarheid en de feiten zelf ter discussie worden gezet?

Propaganda valt op te vatten als een slag om de publieke opinie. Die staat onder druk zoals media dagelijks verkondigen. Propaganda is een vorm van psychologische oorlogsvoering. Het misleidt en zaait angst. Het verhult eigen zwakheden door die van de ander te benadrukken. De Russische informatieoorlog is een direct verlengde van militaire en politieke strijd en geïntegreerd in krijgsmacht en politiek. Het is een journalistiek middel zonder journalistiek te zijn. De schijn van journalistiek is het wezen van propaganda.

Wat kunnen westerse landen doen als het hun menens is? Bedreig Putin om de informatie over zijn onwettig vergaarde rijkdom openbaar te maken als hij 1) de inmenging in westerse verkiezingen (VS, Frankrijk, Duitsland) niet per direct stopt en 2) de steun aan Europese rechts-extremistische partijen beëindigt.

Omlijst dat met een opsomming van kenmerken van de Russische Federatie. Deze regionale macht is economisch en staatkundig zwak en verdeeld. Geen natiestaat, maar een veelvolkerenstaat zonder kern. Zelfs militair zo zwak dat het een oorlog tegen de NAVO binnen twee weken verliest. Die informatie neemt de angst en het gevoel van dreiging bij een deel van de Europeanen weg die nu in onzekerheid worden gehouden. Door Russen en westerse landen die een gemeenschappelijk belang lijken te hebben. Hoe bizar het ook klinkt.

Het is van tweeën een. Of de urgentie bestaat om pro-actief op te treden tegen de Russische agressie die de Europese veiligheidssituatie en rechtsorde bedreigt. Dan moet er uit zelfbehoud en vanuit een idee van weerbaarheid om de democratie te verdedigen hard opgetreden worden tegen de Russische inmenging die de normale bemoeienis van staten met elkaar te buiten gaat. Landen bemoeien zich immers altijd met elkaar, maar in dit geval gaat het om grensoverschrijdend gedrag van het Kremlin, zoals dat wordt ervaren en gedefinieerd. Inzet is dat de Russische inmenging op straffe van een hard antwoord per direct moet stoppen.

Waarom is er geen zichtbare westerse informatieoorlog die de Russen een koekje van eigen deeg geeft? Al sinds 2014 lezen we over voornemens, plannen, taskforces en missies die in Brussel, Londen, Riga of Washington worden vormgegeven. Of wat nog tragischer klinkt: voorbereid. Maar in de praktijk valt er niets van te merken. Hoe komt dat? Wat zou er wel kunnen gebeuren met de op dit moment beschikbare middelen?

Of die urgentie bestaat niet en dan moet er in westerse hoofdsteden niet meegegaan worden in de retoriek van een nieuwe koude oorlog. Of een situatie met een verhoogd dreigingsniveau. Zoals gezegd, dat jaagt de eigen bevolking onnodige angst aan. Dan lijkt het alsof de Russische militaire en publicitaire dreiging wordt omgebogen om westerse bestedingen aan wapens op een hoger peil te brengen. De paradox is dat in het geval van een dreiging een passend antwoord uitblijft en in het geval van geen dreiging een antwoord wordt gegeven dat geen antwoord op de dreiging is. Wie houdt wie voor de gek en zet ons geestelijk in de kou?

Foto: Esther Bubley, Washington, D.C. Girls window shopping, 1943. Collectie Library of Congress.