Boer zit klem in verdienmodel van agro-industrie

‘Drone filmt dat boeren A7 blokkeren tussen Drachten en Heerenveen‘, 22 juni 2022. Op nu.nl.

I. Daar gingen we weer. Boeren die niet met trekkers op de snelweg mogen rijden deden dat massaal. Op weg naar een landelijke demonstratie in Stroe of bij lokale demonstraties. Ze zorgden voor opstoppingen. Het verkeer liep op sommige wegen vast.

De politie greep onvoldoende in. Er waren aanhoudingen, maar alleen in extreme gevallen. Terwijl de demonstraties door de boeren aangekondigd waren en de politie zich hier op voor had kunnen bereiden. Het lijkt alsof de politie vooraf al het hoofd in de schoot had gelegd. Het is niet voor de eerste keer dat de boeren massaal met hun trekkers de weg opgaan en het is evenmin de eerste keer dat de politie onvoldoende optreedt.

Dat voedt vier gedachten.

1) Nederland heeft door gebrek aan capaciteit en goede leiding een politie die niet in staat is om de openbare veiligheid te handhaven;

2) Nederland heeft een politie die overwegend rechts-georiënteerd is en protest van radicaal-links hard aanpakt en protest van radicaal-rechts tolereert en soms zelfs faciliteert;

3) De politie is bang voor radicale, agressieve boeren;

4) Er ontstaat in de samenleving rechtsongelijkheid dat het geloof in het professionalisme, de doelmatigheid, betrouwbaarheid en ambitie van de politie verder ondermijnt.

Het excuus van de politieleiding bij monde van de talloze woordvoerders was ook deze keer niet te willen escaleren. Dat excuus wordt selectief uit de kast gehaald. Nooit als het om een demonstraties van linkse milieuactivisten gaat. Terwijl die geen geweld gebruiken en de boeren wel.

Het werd er ronduit potsierlijk op toen politiechef Willem Woelders na afloop van de demonstraties in Nieuwsuur van 22 juni 2022 werd gevraagd waarom de politie de boerenprotesten en de trekkers op de snelwegen had getolereerd. Hij vluchtte weg in het excuus dat ingrijpen tot militaire toestanden had geleid. Woelders klopte zich bij gebrek aan maatschappelijke waardering zelf maar op de borst. Want … escalatie was voorkomen.

Het uit de weg gaan van escalatie is een flauw excuus van de politieleiding. Het gaat voorbij aan de vraag waarom de politie niet robuust optreedt in het garanderen van de nationale veiligheid. Het gaat voorbij aan de vraag waarom de politie zich onvoldoende had voorbereid op het boerenprotest dat geen verrassingen kende en zich precies zo ontrolde als vooraf werd verwacht.

Kamervragen over het lakse optreden van de politie? Of laten de linkse partijen zich intimideren door de boeren en zwijgen ze, en denken de rechtse partijen electoraal te kunnen profiteren en zwijgen ze. Dan stelt niemand de vraag waarom de politie het af laat weten en een boerenprotest als een natuurramp beschouwt waar niets tegen te doen is.

22 juni 2022: ‘Op momenten bezetten de boeren beide rijbanen, waardoor ander verkeer ernstig gehinderd werd‘. Op nu.nl. Credits: ANP.

II. Wat is het probleem van de boeren? Een ‘caring farmer‘ zei afgelopen week dat hij begrip had voor boeren die het verdienmodel van de agro-industrie zijn geworden. De industrie zet eenzijdig in op een hoge productie om zo miljardenwinst te kunnen maken over de ruggen van de boeren.

Daarnaast heeft de landbouwsector een sterke lobby die tot nu toe elke systeemverandering succesvol blokkeert. Regeringspartijen als VVD en CDA stellen zich teweer tegen pogingen van de agro-industrie en de landbouwlobby om het stikstofbeleid af te zwakken én meer subsidie naar boeren en agro-industrie te laten stromen.

Tom-Jan Meeus benoemt dat op 17 juni 2022 in zijn zaterdagse NRC-column. De megabedrijven van de agro-industrie (A-ware, De Heus en VanDrie) jagen zowel de vervuiling, het protest tegen de stikstofmaatregelen van de regering als de blokkade van verduurzaming aan. Of zoals Christine Theunissen (PvdD) het in een tweet verwoordt: ‘Minder dieren, meer boeren, minder mest, minder ontbossing, schone lucht, schoon water, minder uitstoot‘.

Boeren zijn de schaalvergroting ingerommeld met negatieve gevolgen voor natuurdiversiteit, milieu en de boeren zelf. Vooral bij de merkveehouderij speelt dat. De agro-industrie wil het eigen verdienmodel dat inzet op hoge productie handhaven ten koste van de boeren. De boeren zijn de stoottroepers die voor het karretje van de agro-industrie worden gespannen. Vraag is of de radicale boerenleiders in dat complot van de agro-industrie zijn betrokken of er aanvullend aan zijn.

De kern van het probleem is dat de boeren de strop zijn ingelokt. Nu kunnen ze geen kant op. De schade die ze aan het milieu toebrengen en die de samenleving miljarden euro’s per jaar kost kan niet genegeerd worden. Maatschappelijk niet, maar ook juridisch niet door verdragen die de overheid sommeert de vervuiling terug te brengen. Zeker in de nabijheid van Natura 2000- gebieden.

Illustratie van het aantal koeien in Europa. Overname van ARTE. Via tweet van Caring Farmers van 4 juni 2022.

III. In Nederland wordt altijd gezegd dat de vervuiler betaalt. Welnu, de agro-industrie jaagt via de boeren de vervuiling aan. Dan is het logisch dat bedrijven als A-ware, De Heus en VanDrie meebetalen aan het gezondmaken van de landbouwsector. Dan worden de boeren bevrijd uit een knellend bedrijfsmodel dat economisch niet eens optimaal rendabel voor hen is (maar wel voor de agro-industrie) en komt de weg vrij naar verduurzaming.

De boeren zouden niet moeten willen strijden tegen de overheid, maar tegen de agro-industrie die hen gevangen houdt. De politiek kan daarbij de boeren helpen door de macht van de agro-industrie te breken en financiële steun te bieden om los te komen van het verdienmodel van de agro-industrie.

Klimaattop Warschau: VS wil arme landen niet helpen

De een z’n brood is de ander z’n dood. Zo is het ook met het klimaat. Dat verandert. Kleine eilanden dreigen te verdwijnen omdat de zeespiegel stijgt, stormen en orkanen lijken sterker dan voorheen in een seizoen dat langer duurt dan voorheen en andere gebieden worden weer getroffen door extreme droogte. Het zijn de minst-ontwikkelde landen die het zwaarst getroffen worden. En juist deze landen hebben de minste reserves of infrastructuur om de schade die door de klimaatverandering ontstaat op te vangen. De aarde wordt zwaar belast, en de minst-ontwikkelde landen het allermeest. Ze hebben ook nog eens weinig politieke invloed.

Er is een politiek debat over de vraag of de klimaatverandering door de mens ontstaat. Wetenschappers zijn het er in overgrote meerderheid over eens dat dat zo is. Klimaatrapporten worden onderdeel van die strijd. Landen en lobbyisten die naar voren brengen dat klimaatverandering niet het gevolg is van menselijk ingrijpen hebben een eigenbelang. Ze willen doorgaan met produceren en het vasthouden van het welvaartspeil voor de eigen bevolking. Complicatie is dat zich ontwikkelende landen als India, Brazilië, Zuid-Afrika of China recht hebben op hetzelfde welvaartspeil als de klassieke geïndustrialiseerde landen. De kwantificering van de ecologische voetdruk van de toekomst geeft aan dat de aarde nog meer overbelast dreigt te worden dan deze nu is. Reageert het klimaat daar neutraal op? Een ramp kondigt zich aan. Hoe verdedigen landen hun positie?

Indirect bewijs dat een land als de VS er belang bij heeft om de milieuproblematiek te bagatelliseren en een oplossing in supranationale overlegorganen te vertragen geeft een uitgelekt document van de Amerikaanse delegatie op de UN-klimaattop in Warschau. Nitin Sethi van The Hindi legt het uit aan Amy Goodman.

Lokale produktie van kleding haalbaar: American Apparel

Update 12 februari 2014: De Zweedse docent genderstudies, blogger en fotograaf (genusfotografen) Tomas Gunnarsson kent de titel van meest seksistische bedrijf van het jaar toe aan American Apparel. Het ‘wint’ de gouden borst (Guldtuttmuggen) voor de advertentiecampagne van vorig jaar. Bezoekers van z’n blog konden stemmen. In een commentaar geeft Gunnarsson aan dat-ie in de campagnebeelden kinderpornografie herkent en dat vrouwen halfgekleed of verleidelijk afgebeeld worden, maar mannen gekleed en koel.

Update 15 mei 2013: De Zweedse blogger Emelie Eriksson is het oneens met het gebruik van halfnaakte vrouwen door American Apparel in advertenties. Ze ziet er sexisme in. Mannen houden hun kleren aan, maar vrouwen zijn halfnaakt of bevinden zich in bed. Alsof ze net sex hebben gehad. De campagne van het Amerikaanse kledingmerk triggert vele negatieve reacties op Zweedse sociale media. Zweden is een land waarvan gezegd wordt dat het feminien is. Dat leidt soms tot beleid waarbij mannen het nakijken hebben.

American Apparel is een modemerk gevestigd in Los Angeles. Niet onbescheiden noemt het zichzelf een Industriële Revolutie door de zogenaamde verticale integratie. In tegenstelling tot andere kledingfabrikanten is het lokaal gebleven. Daar in de binnenstad van LA. Met als resultaat de grootste kledingfabriek van Noord-Amerika. Tegen de globalisering en outsourcing van banen richting lageloonlanden in. In Europa werkt het Spaanse Zara met hetzelfde concept. Korte lijnen, dicht op de trends van de markt en snel handelen.

American Apparel toont aan dat de valkuil van het werken met onderaannemers in Azië voorkomen kan worden. Met uitbuiting van werknemers en zelfs kinderarbeid tot gevolg. Niet iets waar consumenten in hun jeans of topjes aan herinnerd willen worden. Ze willen een goed gevoel bij hun merk. Dat hangt samen met een idee van duurzaamheid. Behalve uitbuiting gaat dat ook om transport, verspilling omdat er gedacht wordt in bulkproductie die betrekkelijk los staat van de consumentensmaak en belasting van het milieu ter plekke.

Zo’n model vraagt om een hecht samengaan van design, marketing, boekhouding, produktie, winkel en distributie dat werkt met de perfectie van een Zwitsers uurwerk. Door een continue informatiestroom vanaf de consumentenmarkt wordt de productie bijgestuurd. Dit voordeel valt makkelijker te halen bij kleding die afhankelijk is van de trend van de maand, dan bij produkten die minder modegevoelig zijn.

Het lokale model dat Westerse bedrijven als American Apparel of Zara zelfs in hun marketing gebruiken, kan als voorbeeld dienen voor andere Westerse kledingfabricanten die nu hun productie uitbesteed hebben. Zo’n omslag grijpt terug naar een verdwenen traditie. Da’s een keuze voor kwaliteit, tegen onverschilligheid, tegen verspilling, tegen uitbuiting, tegen globalisering, voor innovatie, voor duurzaamheid, voor design en een mooi modebeeld op straat. Redelijke kleding voor een redelijke prijs is mogelijk. Kleding is onze heerlijkheid.

Foto’s: Kleding uit de catalogus van American Apparel. In Nederland heeft American Apparel twee vestigingen in Amsterdam. 

Foto Update: Now Open: Blogger beschuldigt American Apparel smakeloos en klef te zijn.

Klimaatconferentie Doha mislukt door tegenwerking geïndustrialiseerde wereld

De directeur van Greenpeace Kumi Naidoo beschouwt de zojuist beeindigde VN Klimaatconferentie in Doha, Qatar als mislukt. In een persverklaring  veroordeelt Greenpeace de politici die de koolstof uitstoot niet aan willen pakken. Er zijn zoveel uitzonderingen dat het effect nihil is. Kumi Naidoo vraagt zich af waarom politici de urgentie missen en op welke planeet ze leven. Volgens hem voldoet de conferentie zelfs niet aan de toch al bescheiden verwachtingen. Daarom moet dit decennium als verloren worden beschouwd. De delegaties zitten in de zak van de olie-, kolen-, en gasindustrie en hebben afspraken geblokkeerd. Landen weten volgens Naidoo wel hun banksector te redden met miljarden euro’s, maar weigeren de urgentie voor het milieu te zien.

Verbetering van het milieu zal komende jaren niet van landen of bedrijven komen, maar moet van onderop door burgers aangejaagd worden. Dat alles tegen de achtergrond van een groeivertraging of recessie die weliswaar de vervuiling beperkt, maar ook de bestedingen voor milieubeleid afzwakt en zelfs leidt tot extra bezuinigingen. De actie is aan de burgers die de planeet door willen geven aan hun kinderen of kleinkinderen. Zij hebben de betrokkenheid en het belang die landen en de olie-, kolen-, en gasindustrie missen.

Greenpeace is een campagne gestart tegen Levi’s, de grootste producent van ‘Blue Jeans’: Tell Levi’s To Detox. Zoals ze nu gemaakt worden zijn spijkerbroeken belastend voor het milieu. Het maken van een katoenen spijkerbroek kost tussen de 7.000 en 8.000 liter water. Kleurstoffen en zandstralen om broeken oud te doen lijken belasten de omgeving. In het Utrechtse Centraal Museum is tot 10 maart 2013 de door Ninke Bloemberg gemaakte tentoonstelling ‘Blue Jeans‘ te bewonderen. In een kunsthistorisch overzicht besteedt het ook aandacht aan de vervuiling en verantwoorde alternatieven. ‘Blue Jeans‘  pakt de tijdgeest perfect bij de lurven en blijft niet hangen in nostalgie. Daarvoor is het te laat. Tijd voor bewustwording over ons milieu.

Foto: Campagne van Greenpeace tegen Levi’s: Now is Your Time to Detox.