Christian Tan probeert Johan Derksen en ideeën over vertrutting in christelijk frame te duwen. Dat loopt vast in behoudzucht

Schermafbeelding van deel artikel van Christian Tan, ‘Johan Derksen en de cancelcultuur in Nederland: wat zegt de Bijbel hierover?‘, 2 mei 2022 op Revive.nl.

Terwijl de Europese veiligheid op het spel staat door de invasie van de Russische Federatie in Oekraïne houdt een groot deel van Nederland zich bezig met trivialiteiten. Zoals de uitspraken van voetbalcommentator en televisiepresentator Johan Derksen over een kaars waarmee hij lang geleden een vrouw zou hebben onteerd. Later zwakte hij dat verhaal af.

De reactie op Derksen die controversiële uitspraken gebruikt om de kijkcijfers van zijn programma op de commerciële omroep Talpa op te pimpen was duidelijk. Derksen was deze keer volgens velen over een grens gegaan. Sponsors liepen weg en het programma Vandaag Inside komt na een zomerpauze wellicht terug op de buis.

Commercie staat bij Talpa voorop. Het gaat uitsluitend om geld verdienen. Nieuwe sponsors kunnen zich straks weer melden. Business as usual. De mediastorm over de kaars van Derksen heeft veel vrije publiciteit opgeleverd voor dit programma zodat het een succesvolle doorstart kan maken. Commerciële televisie heeft geen historisch geheugen en geen moraal.

Het is een misverstand dat er in het geval Derksen sprake is van cancelcultuur zoals Christian Tan van MeerJezus in een stuk op Revive.nl zegt. Tan begrijpt de dynamiek van de commerciële televisie onvoldoende. Hij probeert deze kwalijke kwestie te gebruiken om zijn punt te maken. Het omgekeerde is echter waar. Derksen wordt niet gecanceld, maar wendt het cancelen aan om publiciteit te maken voor Vandaag Inside en zichzelf als mediapersoon.

Het valt Tan te vergeven dat hij vanuit zijn christelijke overtuiging deze kwestie probeert te verbinden met het christelijk geloof. Dat heeft er bij nader inzien weinig mee te maken. Maar het is Tans vrijheid van godsdienst om de kwestie Derksen te gebruiken om zijn christelijke geloof te verkondigen. Of het zinvol is en aan de zaak iets essentieels toevoegt is de vraag.

Schermafbeelding van deel artikel van Christian Tan, ‘Johan Derksen en de cancelcultuur in Nederland: wat zegt de Bijbel hierover?‘, 2 mei 2022 op Revive.nl.

Tan gaat in het citaat hierboven verder dan evangelisatie en religieuze propaganda als hij de vertrutting van de samenleving toejuicht. Hij zegt er zelfs blij mee te zijn. Hoe breed hij vertrutting opvat is onduidelijk, maar duidelijk is dat dit begrip gaat over preutsheid, fatsoen, vrijheid en de rol van de vrouw.

Tan ontneemt individuen de vrijheid van handelen en wil ze insnoeren in een van bovenaf opgelegd moralisme dat christelijke wortels heeft. Dat is ongelukkig en ongewenst. Respect, lichamelijke integriteit en instemming (consent) zijn universele waarden die niet specifiek verbonden zijn aan vertrutting. Tan de moraalriddder maakt een parodie van vertrutting én moraliteit.

Tan laat zijn ware aard zien als een christelijke spookrijder als hij in bovenstaand citaat spreekt over huwelijkstrouw en gezinsleven, belachelijk gedachtengoed, afbrekend gezag van kerk, Bijbel en God en evolutie-indoctrinatie. Tan haalt er van alles bij, gooit dat op een hoop en laat zich kennen als iemand die maatschappelijke ontwikkelingen terug wil draaien naar een christelijk Nederland dat verdwenen is. Als het in de vorm die hij zich voorstelt al ooit bestaan heeft.

Tan is niet de enige Nederlandse gelovige die verbolgen is, zich miskend voelt en met z’n hoofd in het verleden leeft en daarom een verkeerde aanpak kiest voor het hier en nu. Beseft hij niet dat als er sprake is van afbrekend gezag van kerk, Bijbel en God dat vooral de christenen zelf te verwijten valt?

In Nederland hebben kerken onder het secularisme alle vrijheid om hun geloof in vrijheid te belijden. Maar de realiteit van de Nederlandse maatschappij is dat een meerderheid van de bevolking zegt zich niet meer te laten inspireren door religie. Dat is het gegeven.

In een nieuwsbericht van maart 2022 over een onderzoek naar levensovertuiging concludeert het SCP: ‘Nederland is geen gelovig land meer. Atheïsten en agnosten vormen inmiddels een meerderheid onder de bevolking. Religieuze groepen zijn nu minderheden in Nederland‘.

In het commentaarOmarm secularisatie. Beschouw kerken als culturele instellingen. In ruil voor subsidie kunnen ze hun politiek-maatschappelijke claim op de samenleving inruilen‘ van 2 februari 2022 pleitte ik voor het subsidiëren van kerken als culturele instelling.

Daarin schetste ik precies het beeld van iemand als Christian Tan die veel energie stopt in een achterhoedegevecht en zo de zaak die hij denkt te behartigen niet optimaal behartigt en zelfs beschadigt: ‘Dat zou voor iedereen beter zijn. Voor de kerken die daardoor een betere financiële uitgangspositie hebben, voor de samenleving die de gevestigde kerken voortaan kan waarderen als culturele instellingen die de claim opgegeven hebben om de samenleving te besturen en voor de gelovigen die niet langer meegesleept worden door hun kerkleiders in een misleidend beeld van hoe schadelijk secularisatie is‘.

Harma Heikens stopt als kunstenaar wegens vertrutting van de kunstsector

De in Groningen gevestigde kunstenares Harma Heikens stopt ermee. Ze zegt het gehad te hebben met de vertrutting van de kunstsector. In een bericht van André Walhout voor RTV Noord doet ze opzienbarende uitspraken die het waard zijn om herhaald te worden. Ik besteedde in augustus 2015 in een commentaar  aandacht aan haar werk toen festival Noorderzon niet de twee mannen buitensloot die dreigden haar werk over kindermisbruik te vernietigen, maar het kunstwerk ‘Toys in the Attic’ (zie: 7) afsloot voor het publiek. De omgekeerde wereld. Daarop trokken galerie Sign en Heikens het werk terug. Heikens’ galeriehouder weigerde laatst bovenstaand werk ‘World’s Most Burned’ uit 2016 (zie: 1) van een brandende Amerikaanse vlag te exposeren. Uit angst? Uit projectie? Uit labbekakkerigheid? Uit commerciële overwegingen? Uit gebrek aan overtuiging, burgermoed of collectieve moed dat in het Duits ‘Zivilcourage’ wordt genoemd? Of alles samen?

De kunstsector is uitgegroeid met opleidingen, kunstmanagement, kunstambtenaren, beleidsmakers, zo merkt Heikens op. Schaalvergroting dus. De sector is meer in de breedte dan in de diepte gegroeid. Gevolg daarvan is dat een sector waar zovelen hun broodwinning, carrière of positie aan ontlenen minder scherp wordt en getemd is. Zoals Heikens het verwoordt: ‘Alles moet tegenwoordig publieksvriendelijk zijn’. Naast die schaalvergroting is een bijkomend aspect de geringschatting van de politiek zoals dat in 2011 werd verwoord door toenmalig staatssecretaris Halbe Zijlstra (VVD). Hij maakte onder druk van de PVV en zijn partij de VVD in de beeldvorming kunst tot iets van een kleine groep, terwijl tot die tijd kunst als algemeen belang werd gezien. Die omslag in het denken is bij velen in de kunstsector ongemerkt naar binnen geslagen. Niet in het minst in de museumsector die meer dan voorheen op veilig speelt en marketing voor verdieping stelt.

Als angst om zich uit te spreken eenmaal bezit neemt van iemand, dan is er geen redden meer aan. Zeker niet als overheidssubsidie dreigt te stoppen of de economische situatie verslechtert. Aan die neergang weten de sterkste kunstprofessionals zich te onttrekken. Daar zijn er gelukkig nog heel wat van, maar door de groei in de breedte en de verambtelijking van de sector zijn ze een kleine minderheid geworden. Zelfs een voorhoede die niet altijd gevolgd wordt. Als angst regeert, dan verliest kunst de functie om de samenleving een spiegel voor te houden en aan te scherpen. Professionele kunst wordt getemd en verglijdt ongemerkt in de richting van het soort kunst van amateurs dat pleziert, op veilig speelt en uitsluitend nog een therapeutisch doel heeft.

Vertrutting is een maatschappelijk verschijnsel dat nu blijkbaar ook de kern van de beeldende kunst bereikt heeft. Het is moedig van Harma Heikens dat ze dit in de publiciteit signaleert. Na de publieke omroep, de gevestigde media, de sociale media, de samenleving en de politiek is nu blijkbaar ook de beeldende kunst aan de beurt om langs de meetlat gelegd te worden. De rot van de vertrutting heeft ingezet. Kunstenaars worden betutteld en laten zich betuttelen. Vraag is of dat proces nog gekeerd kan worden en wat daartoe nodig is.

Moet de kunstsector krimpen en de oneigenlijke elementen van platte vercommercialisering, intellectuele vervlakking, zelfcensuur en angsthazerij buitenschoppen om weer terug tot de oude kern te keren? Kan die geest ooit weer in de fles gestopt worden? Een voorwaarde daartoe is in elk geval de bewustwording erover.

Foto 1: Harma Heikens, World’s Most Burned’ uit 2016.

Foto 2 en 3: Schermafbeelding van passages uit het berichtOmstreden kunstenares stopt: ‘Zoveel weerstand dat het niet meer leuk is’ van René Walhout voor RTV Noord, 7 september 2017.

Vertrutting in België. Burgemeester laat onder druk kermisattractie met schaars geklede vrouwen afplakken. Religieuze motieven?

In Brussel zijn in de tweetalige deelgemeente Sint-Agatha-Berchem onder druk van de Franstalige sociaal-christelijke burgemeester Joël Riguelle die lid is van de partij cdH beschilderde afbeeldingen van vrouwen in bikini op kermisattracties afgeplakt. Hoewel het openbaar bestuur dat wettelijk helemaal niet kan afdwingen. Op FB besteedt volksvertegenwoordiger Karl Vanlouwe die lid is van de Vlaamse, rechts-nationalistische N-VA er in een post aandacht aan. Hij schrijft over de vermoedelijke reden voor het afplakken: ‘Waarschijnlijk om niemand voor het hoofd te stoten… De wereld draait door. Weg met onze vrijheden… Weg met ons..‘.

Uit berichtgeving van onder meer HLN blijkt dat de uitbater van de attractie onder druk werd gezet af te plakken ‘omdat de tekeningen op de attractie niet geschikt waren voor jonge kinderen’. Als bijkomende reden gaf de gemeente dat het naast een kindermolen staat opgesteld, maar dat het elders getolereerd zou worden.

De actie van Riguelle wijst op betutteling door de overheid en machtsmisbruik. Het duidt op een geestelijk niveau van vertrutting vanwege angst voor seksualiteit. Waarschijnlijk ingegeven  doot religieuze motieven. Het duidt ook op wereldvreemdheid omdat kinderen dagelijks op televisie of sociale media geconfronteerd worden met beelden van geweld of seksualiteit die vele malen heftiger zijn dan de afgeplakte afbeeldingen.

Kermisattracties met beschilderde afbeeldingen van schaars gekleden vrouwen zijn een oud fenomeen en behoren bij de moderne kermistraditie. Wat het nieuwe feit is dat een burgemeester vindt dat hij tot deze onwettige actie kan overgaan is vooralsnog onduidelijk. Burgemeester Joël Riguelle laat zich kennen als een zedenmeester en angsthaas. Hij zwicht voor zijn eigen geweten en bewijst Brussel een slechte dienst. Ook in Nederland rukt de vertrutting op. Dj Gerard Ekdom richtte in reactie in 2016 ‘De Bond Tegen Vertrutting’ op.

Foto: Afbeelding van deels afgeplakte beschilderingen op kermisattractie in Sint-Agatha-Berchem. Foto van Karl Vanlouwere.

Moet Onno Hoes weg als burgemeester Maastricht vanwege onfatsoenlijk en onwenselijk gedrag?

hoes

Het is niet gepast om als burgervader zich in het openbaar in dronkenschap danwel nuchter te begeven en sexuele handelingen te verrichten,’ zo zegt een petitie. Dit klinkt raadselachtig en onlogisch. Het zegt eerst dat het voor een burgemeester ongepast om zich zowel nuchter als dronken in de openbaarheid te begeven. Zijn dan voortaan alleen halfdronken burgemeesters gepast? Onder het mom, dat met een enkele slok op een burgemeester niet te star en niet te los is. Niet eens zo’n slecht idee. Maar wordt dat hier bedoeld? Ik denk het niet. Daarna wordt het begeven van de burgemeester gekoppeld aan ‘sexuele handelingen’. Wat moeten we daar onder verstaan? Voetjevrijen, cyberseks, zoenen, geslachtsgemeenschap of Limburgs swingen?

Onno Hoes is een VVD’er die door op te gaan voor het VVD-partijvoorzitterschap op het pluche van Maastricht belandde. Z’n partner is Albert Verlinde die producent in het lichte amusement is en daarnaast optreedt in het roddelprogramma Boulevard voor RTL. Daarom vol venijn en afgunst een roddelnicht wordt genoemd. Ze zouden in scheiding liggen. Wie weet. Het blijkt nu dat Onno Hoes in een hotellobby heeft gezoend met de 24-jarige ‘huisvriend’ Ruud Schepers. In een dronken bui. Tast Hoes door te zoenen met een ‘huisvriend’ in een hotellobby de functie van burgemeester aan? Het is moeilijk in te schatten. De petitie zegt dat het hier om ‘onfatsoenlijk en onwenselijk gedrag‘ gaat. Maar onwenselijk voor wie en onfatsoenlijk volgens welke normen?

VVD, Onno Hoes en Albert Verlinde kunnen gemist worden. De PvdA zet het VVD-beleid voort, kandidaat-burgemeesters zijn er genoeg en hetzelfde geldt voor programmamakers die hun mond vol roddels hebben. Mogelijk is Hoes een slechte burgemeester, het zou kunnen. Dat lijkt me een goede reden voor een petitie die om z’n aftreden verzoekt. Zoals dat bij de Utrechtse burgemeester Wolfsen ook gebeurde. Maar om Maastricht te verzoeken te zorgen dat Onno Hoes wordt ontslagen omdat-ie zich in het openbaar ‘onfatsoenlijk en onwenselijk‘ gedroeg is van een overrompelende kleinheid. Het tekent de vertrutting van Nederland. Kom op, initiatiefnemer Selime Y besef dat een beroep op fatsoen en gewenst gedrag nooit alle mensen kan verbinden.

Foto: Schermafbeelding van petitie ‘Onno Hoes weg als burgemeester Maastricht‘ op petities.nl, 10 december 2013.