
Afhankelijk van de situatie per land geven bedrijven als Facebook, Yahoo, Apple, YouTube, Google of Twitter toe aan overheidsdruk om gegevens van haar gebruikers te overleggen. Nu actueel in de media door het PRISM-surveillance programma. Veel daarover is nog niet opgehelderd. De bedrijven ontkennen te hebben geweten van PRISM, maar formuleren dat zo voorwaardelijk dat het een woordenspel wordt om te begrijpen hoever hun deelname echt ging. Denkbaar is dat de bedrijven een zijraam openzetten voor de overheid zodat ze konden zeggen geen directe toegang te geven. Hopelijk komen er de binnenkort bijzonderheden over het ontwerp van PRISM naar buiten die antwoord geven op de deelname van deze Amerikaanse techbedrijven.
Opvallend aan het overzicht als deel van de topgeheime PowerPoint-presentatie die Edward Snowden naar The Guardian lekte is het ontbreken van Twitter. Toch zei Julian Assange in een interview in maart 2013 dat ook Twitter naar de pijpen van de regering-Obama danst. Hij gaf als voorbeeld Anonymous Zweden dat Twitter in 2012 onder overheidsdruk afsloot. Maar Twitter lijkt wel het bedrijf dat het langste weerstand bood. En zich daar in de publiciteit vervolgens weer op laat voorstaan. In september 2012 overhandigde Twitter onder protest gegevens van Occupy-activist Malcolm Harris aan een rechter. Wordt protest zo tot marketing?
Twitter moet tegengestelde belangen afwegen. Openbaar profiel, economische waarde, privacy van gebruikers en toegang tot een markt. Vaak zetten regeringen druk en dreigen ze met uitsluiting. Eind 2012 schreef de Franse minister Najat Vallaud-Balkacem een artikel ‘Twitter moet de waarden van de Republiek eerbiedigen’ waarin ze opriep tot censuur. Dit naar aanleiding van haattweets die in Frankrijk verschenen. In januari 2012 had Twitter al een nieuw beleid naar buiten gebracht dat het censuur per land zou toestaan. Als voorbeeld noemde het pro-Nazi tweets, maar dit maakte ook de weg vrij voor afsluiting van Occupy of Anonymous.
Bestuursvoorzitter Dick Costolo zei in 2011 dat Twitter opkomt voor meningsuiting: ‘We are the free-speech wing of the free-speech party.’ Twitter speelde een rol in de Arabische lente en kweekte daar veel goodwill mee. Maar dit attendeerde autoritaire regimes tegelijk op het belang van sociale media als katalysator voor rebellie. In januari 2012 bezocht Twitter-topman Jack Dorsey China. Twitter wordt er geblokkeerd, maar dat kan via Hong Kong omzeild worden. Het gewijzigde beleid van Twitter om door afspraken met machthebbers censuur toe te laten ontmoette veel verontwaardiging binnen de gemeenschap van internetgebruikers.
Nu is er Turkije. Premier Erdogan vervloekte tijdens de recente onlusten de sociale media die hij leugens noemde. Gevolg van de sociale media was dat het beeld van Erdogan als een strenge, maar rechtvaardige leider aan diggelen lag. Hij liet zich kennen als autoritair en halsstarrig. Volgens Hurriyet weigert Twitter nu de Turkse regering gegevens van demonstranten die vastzitten. Op haar beurt beticht het ministerie van Transport Twitter er weer van geen juridische status in Turkije te hebben en geen legale onderneming te zijn. Twitter voert voor haar weigering aan dat Turkije geen juridische waarborgen voor gebruikers kent. Twitter weegt haar belang per land en per situatie af. Burgerrechten worden zo onderhandelbaar als handelswaar.

Foto 1: Turks protest in Istanbul, juni 2013.
Foto 2: Slide uit Powerpoint-presentatie van de NSA over PRISM.
Vind ik leuk:
Like Laden...