NPO radio 1 zegt in de toelichting bij deze video: ‘Een tweet met de hashtag #thierryisgevaccineerd van cabaretier en programmamaker Diederik Ebbinge maakt de tongen los’. Baudet ontkent het nieuws dat hij gevaccineerd is. Zijn ontkenning maakt de aandacht ervoor alleen maar groter.
Vele politici die ageren tegen het vaccinatieprogramma zijn gevaccineerd. Zoals oud-president Donald Trump. Hij geeft dat niet volmondig toe. Waarom zou dat bij Baudet anders zijn? Weten de hoge heren waarvan politicus Baudet er ook een is niet altijd goed voor zichzelf te zorgen? Nou dan!
Anderen noemen de tweet van Ebbinge die op sociale media veel navolging heeft gekregen een koekje van eigen deeg. Als je dieven met dieven vangt, dan vang je leugenaars met leugens. Zoiets als tweemaal negatief is positief.
Baudet vlucht als hij op een leugen of een onhoudbare uitspraak betrapt wordt altijd weg in ironie. Hij zegt dan dat het spottend bedoeld was. Welnu, op dezelfde ironie kunnen Ebbinge en zijn medestanders zich beroepen. Dat maakt de stand gelijk in de wedstrijd wie het beste kan wegvluchten voor de waarheid.
Geeft dit de opponenten van Baudet een middel in handen om de leugens en de opruiing van Baudet en de rechts-extremisten van FVD die hun praatjes zelfs in de Tweede Kamer slijten eindelijk te neutraliseren? Tegenover elke leugen van Baudet wordt een andere leugen gezet.
Waar dat eindigt is onduidelijk. Het effect lijkt vooral goed voor de motivatie van Baudets opponenten. Overigens lijkt de sterk geradicaliseerde Baudet met zijn partij electoraal over zijn hoogtepunt heen. Vooral extremistische hardliners maken nog deel uit van het kader van FVD. De boreale coup is voltooid, volgens Chris Aalberts.
Op een ander effect wijst theatermaker Marjolijn van Heemstra in de video. Namelijk dat dat we Twitter niet al te serieus moeten nemen. Als de onwaarheden van Baudet en zijn medestanders worden beantwoord met andere onwaarheden, dan raakt de waarheid nog verder uit zicht.
Er valt daarom wat voor te zeggen om te concluderen dat het grootste slachtoffer van deze actie niet Baudet is, maar de sociale media. Hoewel Baudet er niks mee wint. Wat kunnen we nog geloven van wat op Twitter of Facebook wordt beweerd als de onzin zo aantoonbaar onzin is?
Het vertrouwen in de sterk geradicaliseerde Baudet als iemand die de waarheid spreekt lijkt de afgelopen jaren sterk afgenomen. In de publieke opinie wordt Baudet door sommigen een schertsfiguur genoemd. Dus een niet ernstig te nemen persoon.
De indruk die deze episode geeft is dat in de Nederlandse publieke opinie scherts het beste middel in reactie op een schertsfiguur als Baudet is. Het is de logica van de eenvoud.
Mensen die zich om politieke redenen niet willen vaccineren met de opzet om met inzet van hun eigen lichaam de samenleving te ontregelen of de zittende regering in diskrediet te brengen hebben dat recht van niet handelen. De inzet van het eigen lichaam om politiek en samenleving te ontregelen kan echter niet anders dan als sabotage worden gezien worden. Dat is obstructie die doelgericht als zodanig bedoeld is en als zodanig beantwoord dient te worden.
Het is simpel, iedereen met passend gedrag heeft recht op gezondheidszorg. De overheid moet iedereen tijdig duidelijk maken wat passend gedrag is. Het vermoeden bestaat dat de regering de anti-vaxx beweging die het afgelopen jaar geradicaliseerd is niet durft aanpakken en het probleem doorschuift naar de ziekenhuizen. Het is echter de functie van de politiek om een besluit te nemen.
De regering moet beseffen dat het de keuze van een minderheid om zich om politieke redenen bewust niet te willen laten vaccineren uitsluitend kan beantwoorden met een politiek antwoord. Politiek heeft de opdracht om politiek te handelen. Het doorschuiven ervan door niet te handelen is geen optie.
Volgens het RIVM is de kans om als iemand die tweemaal gevaccineerd is op de IC te belanden 33 maal kleiner dan bij een niet-gevaccineerde. De kans op opname in het ziekenhuis is 20 maal kleiner voor iemand die tweemaal gevaccineerd is dan voor iemand die niet gevaccineerd is.
Het is de plicht van de overheid om met preventieve maatregelen de samenleving én het systeem van de gezondheidszorg tegen politieke aanvallen te beschermen. De gezondheidszorg dreigt vast te lopen door een gebrek aan capaciteit vanwege het bovenmatige beroep dat niet-gevaccineerden op de zorg doen. Met name kanker- en hartpatiënten dreigen door capaciteitsproblemen in een levensbedreigende noodsituatie terecht te komen omdat ze niet tijdig behandeld kunnen worden.
Indien er sprake is van een algemene noodtoestand (Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten, New York, 16-12-1966, artikel 4) die een bedreiging vormt voor het bestaan van het volk dient de regering maatregelen te nemen die niet verder gaan dan de toestand vereist en niet in strijd zijn met andere verplichtingen welke voortvloeien uit het internationale recht en geen discriminatie uitsluitend op grond van ras, huidskleur, geslacht, taal, godsdienst of maatschappelijke afkomst inhouden.
Dit kan bereikt worden door anti-vaxxers te isoleren. Dat kan door ze apart te zetten en uit te sluiten van de zorg. Ze zijn onderhand voldoende voorgelicht om te weten dat ze zich moeten laten vaccineren. De overheid heeft tijdig een systeem van GGD’s opgetuigd dat daarin voorziet.
Men kan er niet van uitgaan dat de politiek niet-gevaccineerden uit zichzelf de waardigheid, grootheid en toewijding opbrengen om bij ernstige besmetting met COVID-19 af te zien om in ziekenhuis of op een IC behandeld te worden. De overheid moet de anti-vaxxers met maatregelen isoleren en uitsluiten van de gezondheidszorg omdat het van hen een bewuste politieke actie is die is bedoeld om de samenleving te ontregelen en de regering te beschadigen. Niet om ze te treffen, maar om de samenleving en de gezondheidszorg te beschermen.
Naschrift:
Pieter Geenen, Cartoon in Trouw: De wereld van Anton Dingeman, 2 november 2021.
Schermafbeelding van deel artikel ‘Inwoners Staphorst laten zich stiekem vaccineren‘ van RTL Nieuws, 23 oktober 2021.
Twee prominente berichten die vandaag het nieuws halen hebben op het eerste gezicht niets met elkaar te maken, maar bij nader inzien wel. Ze roepen de vraag op wat een sekte is. Waar gaat sociale dwang, ofwel dwingende machtsuitoefening van de gemeenschap over in een gesloten waardesysteem waaruit geen ontsnappen mogelijk is?
Het eerste bericht gaat erover dat inwoners van het orthodox-christelijke Staphorst zich in het geheim laten vaccineren omdat ze ‘doodsbang’ zijn voor het oordeel van de gemeenschap. Een van oorsprong Afghaanse, niet gelovige huisarts gaat stiekem bij deze inwoners langs. De gemeenschap dwingt de gelovige inwoners zich uit religieuze redenen niet te laten vaccineren voor COVID-19, maar ze willen zich vanwege gezondheidsredenen wel laten vaccineren. dat kan dus alleen in het geheim.
De ironie is dat strijdbare anti-vaxxers de overheid deze dwang verwijten waar ze in praktijk elkaar mee gijzelen. De overheid in Den Haag is de bliksemafleider die verwijten gemaakt wordt die in wezen bedoeld zijn voor de buurman of geloofsgenoot. Maar die door onmacht en sociale druk niet openlijk aan de eigen kring gericht kan worden.
Schermafbeelding van deel artikel ‘Inwoners Staphorst laten zich stiekem vaccineren‘ van RTL Nieuws, 23 oktober 2021.
Het tweede bericht gaat over de 72-jarige kungfu-leraar René L. die dertig jaar lang ongeveer vijftig volgelingen manipuleerde en zich opstelde als ‘een soort god’. Twee Volkskrant-journalisten hebben het uitgezocht en er een podcast met die naam over gemaakt. Op maandag 25 oktober 2021 staat René L. voor de rechter in Roermond, op verdenking van zware mishandeling en bedreiging met een vuurwapen.
Schermafbeelding van deel artikel ‘HOE BELANDEN MENSEN IN EEN SEKTE? ‘IK KON OP DAT MOMENT GEEN NEE ZEGGEN‘ op Linda, 23 oktober 2021.
Veelzeggend is de wending in een bericht van de Linda over deze kwestie. Dat gaat zo: ‘Bij het woord sekte denk je al snel aan een Bhagwan-achtige commune van mensen die in gekleurde gewaden in een kring mediteren. Maar de leerlingen van L. blijken heel gewone, intelligente mensen (…).
Ik weet niet hoe het u vergaat, maar bij het woord sekte denk ik niet aan mensen in gekleurde gewaden. Dat is iets van 40 jaar geleden. Ik denk tegenwoordig vooral aan extreem-rechtse complotdenkers die in een gesloten wereld leven en niet meer voor rede of andere opvattingen vatbaar zijn. Vaak hebben ze in het leven een afslag gemist door een gefnuikte carrière, stukgelopen relatie of een existentieel gevoel van miskenning en zijn verbitterd geraakt. Ze kunnen intelligent zijn of dom. De overeenkomst is dat ze geen nee durven te zeggen tegen de leiders van de gemeenschap waar ze deel van uitmaken.
Denk aan de QAnon-beweging en voormalig president Donald Trump die aanhangers laten geloven in alternatieve theorieën en complotten die aantoonbaar in tegenspraak zijn met de werkelijkheid. Daarnaast worden deze gelovigen door hun leiders bewust afgesloten van de buitenwereld en dagelijks gevoerd met misleidende berichten waardoor ze steeds verder een alternatieve fantasiewereld worden ingetrokken waaruit mentaal bijna geen ontsnappen meer mogelijk is.
Wat is het verschil tussen het gesloten wereldbeeld van de orthodox-christelijke gemeenschap van Staphorst dat strikt verticaal-hiërarchisch is ingericht en de gemeenschap van rechtse complotdenkers die de buitenwereld als bedreiging ziet, de eigen kring als redding en zich afsluit voor informatie van buitenaf? Het gaat in beide gevallen om een gesloten waardesysteem dat de kenmerken van een sekte vertoont. Ze vluchten precies de richting op die ze niet zouden moeten gaan. Alsof iemand die zegt voor een uitslaande brand te vluchten zalig de vlammen inloopt onder de verwensing dat de rest van de wereld in brand staat.
Waarom wordt het maatschappelijk meer aanvaard om over degenen die deel uitmaken van de QAnon-beweging te zeggen dat ze in een sekte zitten en over orthodoxe-christenen die evenzeer lijden aan een gesloten wereldbeeld niet? Dat is onwillekeurig en onverklaarbaar. Het verschil valt louter te beredeneren vanuit een verschil in maatschappelijke acceptatie en niet vanuit de zaak zelf.
Ik hik tegen de stelling aan dat het zich bewust niet laten vaccineren om politieke en/of religieus-spirituele redenen in dezelfde categorie valt als roken, alcohol drinken, een skivakantie of een ongezonde leefstijl (bijvoorbeeld obesitas). Met als automatisme dat als een niet-gevaccineerde op een verpleegafdeling of een IC opgenomen moet worden zo iemand per definitie niet uitgesloten kan worden van de gezondheidszorg. Of als een aparte categorie mag worden gelabeld. Een andere categorie zijn mensen die zich om medische redenen niet laten vaccineren. Daar gaat het niet over, ze hebben een goede medische reden om zich niet te laten vaccineren.
Het principe dat iedereen die zorgkosten betaalt in Nederland recht heeft op gezondheidszorg is een recht zonder voorbehoud, maar ik vraag me af tot welk moment het werkbaar is als de gezondheidszorg onder sterke druk komt te staan en dreigt te bezwijken door een tekort aan capaciteit (bedden, personeel). Verstandig beleid loopt daar op vooruit en stelt prioriteiten voordat het gezondheidssysteem definitief vastloopt.
De theorie van een medische behandeling van iedereen zonder uitzondering in een ziekenhuis is een overweging voor filosofen, maar loopt tegen praktische grenzen aan als de capaciteit van de gezondheidszorg tekort dreigt te schieten. Het risico is levensgroot dat er levensbedreigende situaties ontstaan voor doodzieke patiënten die per omgaande geopereerd moeten worden, maar niet opgenomen kunnen worden en daarom overlijden vanwege tekortschietende capaciteit.
Het is wellicht te kort door de bocht om te stellen dat de plek voor de patiënt die niet geholpen kan worden wordt ingenomen door een niet-gevaccineerde die zich om politieke of religieus-spirituele redenen bewust niet heeft laten vaccineren. Zo gesteld zet het patiënten tegen elkaar op binnen een gezondheidssysteem waarin iedereen per definitie dezelfde rechten heeft. Maar het is eveneens onhandig om het er daarom maar helemaal niet over te hebben vanwege dit vermeende taboe.
Volgens het RIVM is de kans om als iemand die tweemaal gevaccineerd is op de IC te belanden 33 maal kleiner dan bij een niet-gevaccineerde. De kans op opname in het ziekenhuis is 20 maal kleiner voor iemand die tweemaal gevaccineerd is dan voor iemand die niet gevaccineerd is.
Er doet zich bij dit soort capaciteitsproblemen niet eens de noodsituatie voor waarin de medische staf door triage beslist wie wel of niet voor behandeling in aanmerking komt. Want de hart- of kankerpatiënt die per omgaande geopereerd moet worden komt het systeem niet eens meer binnen.
De omstandigheid van de bewust niet-gevaccineerden die om politieke of religieus-spirituele redenen de gezondheidszorg onevenredig zwaar belasten en een noodsituatie helpen veroorzaken vraagt om een politiek antwoord. De vraag is of het zinvol is om te proberen om de niet overbrugbare kloof tussen de theorie van zorg voor iedereen zonder uitzondering en de praktijk van een gezondheidssysteem dat dreigt in te storten te overbruggen. Het antwoord is ja.
Mensen hebben het recht om zich om politieke en religieus-spirituele redenen niet te laten vaccineren tegen COVID-19. Maar het is opvallend dat in het juridische debat daarover nauwelijks aan de orde komt dat er ook plichten zijn. Probleem is dat in verdragen de plichten, waaronder de verplichting voor burgers om te handelen zwak gedefinieerd zijn. Dat wreekt zich zodat de overheid daar nu niet op terug kan vallen. In het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten van de VN uit 1966 wordt weliswaar verwezen naar een noodtoestand die de overheid kan afkondigen, maar de lat ligt te hoog om die op de huidige pandemie van toepassing te laten zijn.
De pandemie is gepolitiseerd zodat medische argumenten bij degenen die afstand nemen van het vaccinatie-programma nauwelijks nog aankomen. Het absurde is een a-synchrone situatie waarin de bewuste vaccin-weigeraars terecht hameren op hun rechten, maar onterecht hun plichten verzaken. Zo’n verplichting van een nauw omlijnd doel om er met elkaar voor te zorgen dat de COVID-19 pandemie wordt ingeperkt en de gezondheidszorg door capaciteitsproblemen niet bezwijkt en patiënten met een niet-COVID hulpvraag onnodig overlijden kan echter op dit moment niet opgelegd worden.
Omdat voor de nabije toekomst het gevaar dreigt van een volgende pandemie die besmettelijker en gevaarlijker is dan de huidige verdient het aanbeveling om daar nu een debat in het parlement met de regering over te voeren. Het is nodig dat de verlichtingen voor de burger zoals het zich verplicht laten vaccineren in een dreigende noodsituatie wordt besproken. Dat dient in een wet te worden vastgelegd die sancties bevat, zoals uitsluiting van de gezondheidszorg indien men vaccinatie om politieke of religieus-spirituele redenen weigert. Uiteraard is daarbij de randvoorwaarde dat rechten niet meer ingeperkt worden dan de situatie noodzaakt.
Ooit dichtte ik een versje over de onvolkomenheid van de mensen (Senryu): Tegen de oorlog/ vluchten trucs met goochelaars/ in hoge hoeden. Welnu, dat is van toepassing op een crowdfunding actie van FvD: een mobiel Vrijheidscafé. Deze geweldige truc met twee verdiepingen!
Wat het benodigde bedrag van deze actie is maakt deze partij hier of op andere uitingen op sociale media niet duidelijk. Daarom valt het niet op te vatten als een crowdfunding actie. Waarom FvD het streefbedrag niet noemt is onduidelijk.
Partijleider Thierry Baudet zegt dat ‘in de aankomende apartheid’ ongevaccineerden ‘niet meer cafés in mogen’. Dat geeft hij als argumentatie voor het mobiele café waarvoor een bijdrage wordt gevraagd.
Maar in Nederland is er geen maatregel in de maak dat ongevaccineerden niet meer het café in mogen. Wel heeft het kabinet aangekondigd dat vanaf 25 september 2021 voor toegang ertoe een ‘coronatoegangspas’ nodig is. Dat hoeft geen vaccinatiebewijs te zijn, maar kan ook een test- of herstelbewijs zijn. Baudet informeert dus verkeerd als hij zegt dat ongevaccineerden geen toegang tot cafés zullen hebben.
Vanuit zijn politieke strategie is het weloverwogen wat Baudet doet. Hij benadrukt in dit soort filmpjes zijn onberekenbaarheid en idiotie. Hij houdt zich niet aan feiten en maakt duidelijk zich van de wereld om hem heen niks aan te trekken en in zijn eigen parallelle wereld te leven. Straks zelfs met een eigen café!
Dat maakt Baudet uniek en geeft hem de air van een politicus die zich niet aan regels houdt. Dat is meer dan branie, dat is de vooraankondiging dat hij nooit zal inbinden als hij met zijn partij en zijn donateurs voor de afgrond staat. Dat maakt hem gevaarlijk.
Net als Donald Trump gebruikt Baudet zijn sympathisanten als melkkoe om ze een financiële poot uit te draaien. Dat is zijn verdienmodel waarvoor hij zijn positie in de politiek gebruikt. Elke keer weer vindt Baudet een nieuwe aanleiding om te bedelen om geld.
Blijft de vraag wat we los van Baudets ideeën over verplicht vaccineren en een toegangsbewijs moeten vinden. De meningen daarover verschillen. Het is jammer dat mede door politici als Baudet een kwestie van volksgezondheid, wat de COVID-19 pandemie is, gepolitiseerd is.
De eis van de overheid voor een ‘coronatoegangspas’ is slechts een minieme en geen zware inperking van burgerrechten. Het risico voor de burger lijkt elders te zitten. Namelijk in de registratie en centrale opslag van data. Dat vormt een gevaar voor de privacy en is, hoe we er politiek ook over denken, een stap richting controlestaat. Die kant moeten we niet op.
Politieke partijen zouden zich beter over de aankomende controlestaat zorgen maken, dan door het geven van valse informatie verwarring en verdeeldheid te zaaien om geld binnen te harken, donateurs vast te houden en partijpolitieke doelen te realiseren.
‘Reporters Without Borders (RSF) is publishing a gallery of grim portraits, those of 37 heads of state or government who crack down massively on press freedom.’ RSF, 2 juli 2021.
Hoeveel soorten tegenstanders van vaccinatie zijn er eigenlijk? In grote lijnen twee soorten. Degenen die geloven dat vaccineren schadelijk, onnodig of deel van een complot is en degenen die daar niks van geloven, maar dat ongenoegen van anderen gebruiken voor hun politieke doelen. Deze laatste categorie is het meest interessant omdat die de argelozen een bepaalde richting opduwen. Zonder deze laatste categorie had de eerste categorie niet kunnen groeien.
Dat begint met de kleine krabbelaars die na een mislukte carrière als dansleraar, journalist of een misgelopen prestigieus hoogleraarschap de desinformatie als de enige mogelijkheid zien om op een parallelle manier carrière te maken. Of ze zelf geloven wat ze aan desinformatie verspreiden doet niet terzake. Het gaat erom dat ze dat geloofwaardig doen en degenen die ontevreden zijn en zich achtergesteld voelen overtuigend aanspreken.
Het eindigt met buitenlandse leiders als Vladimir Poetin en Xi Jinping die verdeeldheid in het Westen zaaien door inzet van hun sociale media die desinformatie verspreidt. Ze mengen zich in het publieke debat van die landen. Daarmee opereren ze schijnheilig omdat ze datzelfde buitenland op harde toon toespreken om zich niet met hun binnenlandse aangelegenheden te bemoeien. Want ‘Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet.’
Avaaz in de publicatie ‘Deutschlands Desinformations-Dilemma 2021‘ en de Duitse publieke omroep ARD tonen in de documentaire ‘Die geheimen Meinungsmacher‘ geloofwaardig aan dat deze buitenlandse actoren zich op de Duitse publieke opinie richten en allerlei soorten desinformatie met elkaar verbinden. Over vaccinatie en de COVID19-pandemie en de actuele politiek situatie, de landelijke verkiezingen van 26 september 2021.
Beide landen zaaien met hun sociale media ook desinformatie in de VS en andere Europese landen. De Russische Federatie heeft deze strategie van desinformatie de afgelopen jaren uitgebouwd en opereert al op een geavanceerd niveau. China verkeert nog in de planfase, maar gezien de economische macht van China en het voornemen om zich in de publieke opinie van de VS en EU te mengen, zal China naar verwachting de Russische Federatie de komende jaren voorbijstreven in slagkracht om het Westen te ondermijnen via inmenging in de publieke opinie.
Zo proberen landen als China en de Russische Federatie tamelijk succesvol een deel van de Westerse bevolking dat ontvankelijk is voor desinformatie hiermee blijvend te voeden. Hun doel is om dat maatschappelijke rafelrandje dat niet gelooft in wetenschap, journalistiek of politiek te vergroten. Van 10% tot 25%. De gewone malcontenten beseffen niet of onvoldoende dat ze pionnen in een geopolitiek schaakspel zijn.
Als dat bereikt is, dan wordt het geloof in democratie en het electorale proces door zo’n aanzienlijke groep malcontenten zodanig ondermijnt dat ermee de democratie op omvallen komt te staan.
Ze denken vanuit dwarsdenken of een idee van achterstelling tegen de gevestigde orde van hun land te zijn en beseffen niet of onvoldoende dat ze daardoor de vijanden steunen. De paradox is dat juist zij die ongeregeld protesteren tegen de maatregelen of het bestaan van de nationale overheid de eersten zouden zijn die in landen als China of de Russische Federatie opgepakt zouden worden om in een strafkamp te belanden. Want niets vrezen deze landen zo als ordeloosheid en chaos van onderop die ze niet kunnen controleren.
De strategie van China en de Russische Federatie is simpel. In het eigen land beperken ze de vrijheden van burgers en media zodat elk tegengeluid wordt gesmoord en buitenlanders niet kunnen doen wat China en de Russische Federatie in westerse landen doen. Dat is vrij schieten voor deze twee landen vanuit het idee dat de eigen basis is afgegrendeld voor opinievorming en de vrijheden van het Westen de zwakke onderbuik zijn om desinformatie te verspreiden.
China en de Russische Federatie zijn geen democratie en hebben geen vrije verkiezingen. Juist verkiezingen en machtswisselingen maken landen kwetsbaar, zodat het logisch is voor autoritaire landen om niet in zo’n kwetsbare positie te komen door verkiezingen af te schaffen. Het overlijden van een politieke leider in functie is nog het enige moment van kwetsbaarheid dat in autoritaire landen resteert. Daarom is het vanuit de logica van de autoritaire staat verstandig dat leiders niet blijven zitten tot hun dood, maat voortijdig aftreden. Maar omdat hun economische en politieke macht die zich uitstrekt tot de macht over krijgsmacht, politie en veiligheidsdiensten de ultieme garantie voor hun fysieke bestaan is, kunnen ze doorgaans niet voor hun dood aftreden.
Je kunt je alleen maar verbazen over de argeloosheid van de VS, de EU, VK, Canada, Australië, Japan, Zuid-Korea en nog enkele westerse landen over de ruimte die landen als China en de Russische Federatie in hun eigen publieke opinie hebben gekregen. En zoals gezegd, wat China betreft moet het ergste de komende jaren nog komen.
Er zijn verzachtende omstandigheden om het trage beleid van westerse regeringen te verklaren. Ze hebben uit gemakzucht en naïviteit hun publieke opinie grotendeels uitgeleverd aan Amerikaanse techbedrijven als Facebook, Twitter en Google. Omdat deze bedrijven hun journalistieke taak om desinformatie te bestrijden volstrekt ondermaats uitvoeren en ze er juridisch niet aan gehouden kunnen worden om dat wel te doen, menen de westerse regeringen dat ze geen instrumenten hebben om de desinformatie van buitenlandse actoren die hun democrate bedreigt te bestrijden.
Dat is het gebrek aan geloof in zichzelf die een verlammende invloed heeft. Begin 20ste eeuw hadden oliebedrijven een monopolie totdat anti-trust wetten daar een einde aan maakten. Dat is een kwestie van politieke wil. De techbedrijven zouden opgeknipt moeten worden in delen waar de nationale overheden weer macht over hebben.
Er wordt soms gezegd dat complot- of dwarsdenkers de realiteit niet meer van fantasie kunnen onderscheiden. Daarom laten ze zich leiden door rattenvangers als Donald Trump, Willem Engel, Karel van Wolferen of Russische propagandazenders en door de gevestigde media en publieke omroep die in hun streven naar evenwichtigheid, volledigheid en evenredigheid de grootste verspreiders van desinformatie zijn geworden.
Dat komt door de enerzijds-anderzijds journalistiek die altijd twee kanten van de medaille geeft, maar in een tijdperk van desinformatie de valkuil is geworden waar de journalistiek zelf in is gevallen. Dat soort journalistiek zit klem tussen de eigen gedragsregels en het effect daarvan dat tot het distribueren van desinformatie leidt. De gevestigde journalistiek trapt in de val die Russische en Chinese desinformatiecampagnes hebben gezet.
De journalistiek beseft dat, maar weet niet anders te handelen. Want de eigen professionele code kan het evenmin overboord gooien. Hetzelfde geldt voor de politiek die weet dat desinformatie van buitenlandse actoren alleen kan worden verspreid door de vrijheden in te perken die die actoren hun eigen burgers niet geven. Maar daarmee komt ook een einde aan de democratie zoals we die kennen.
De enige remedie voor westerse landen is om te blijven signaleren wat er aan desinformatie verspreid wordt, die te ontzenuwen en aan het eigen publiek zakelijk uit te leggen wat er aan de hand is. De hardliners kunnen niet meer worden bereikt omdat ze zich mentaal en fysiek hebben opgesloten in hun eigen echokamers. Voor het voortbestaan van het geloof in de democratie is het van essentieel belang om de groei van het percentage complot- en dwarsdenkers tot stand te brengen. Twee maatregelen zouden daarbij kunnen helpen. Het opknippen van de techgiganten en ze weer onder controle van nationale overheden brengen En een herwaardering bij en bewustwording van de traditionele journalistiek om zo te gaan functioneren dat desinformatie niet meer ongeclausuleerd wordt doorgegeven.
De strijd tegen desinformatie is een strijd van lange adem. En het ergste moet nog komen als in de nabije toekomst China zich met volle kracht gaat bemoeien met de publieke opinie in westerse landen. Nodig is een integraal pakket dat maatregelen van mededinging (antitrust én wederkerigheid in de concurrentie met China), journalistiek, media-educatie, sociale politiek om de achtergestelden er weer bij te trekken en bewustwording van de politieke en economische klasse bevat om de desinformatie die de democratie van buitenaf en binnenuit bedreigt terug te dringen. Zie ook een voorstel met 10 aanbevelingen van Reporters Without Borders aan de EU.
In de commercial ‘The Night is Young‘ verwijst Heineken naar de voordelen van vaccinatie. Zo’n politieke stellingname in de marketing van een bedrijf is ongewoon, maar begrijpelijk. Want door de pandemie heeft het bierconcern aan omzet verloren. Kroegen en andere gelegenheden waar de producten van Heineken werden verkocht moesten noodgedwongen sluiten. Verhoogde omzet in de supermarkten compenseerde dat onvoldoende. Normalisering door vaccinatie is de weg terug naar hogere winst voor Heineken.
Paradox is dat bedrijven gebaat zijn bij rust en een open samenleving. Dat bevordert de handel. Door zich politiek uit te spreken doet Heineken in deze commercial het omgekeerde. Dat is echter verklaarbaar doordat het de stemmingmakerij en onrust van de tegenstanders van vaccinatie indirect aanspreekt. Want juist die bedreigen de harmonie, de sociale vrede en de open samenleving waarvan bedrijven optimaal kunnen profiteren. Onrust is niet in het belang van Heineken en daar neemt het stelling tegen. De boodschap van de commercial is: ‘The night belongs to the vaccinated. Time to join them.’
Still uit commercial ‘The Night is Young van Heineken‘, op 8 juli 2021 geplaatst op YouTube.
De commercial kan opgevat worden als een afkeurend commentaar op het gedrag en de houding van complotdenkers, anti-vaxxers en allerlei radicale linkse, rechtse en religieuze activisten die zich om uiteenlopende redenen tegen vaccinatie verzetten. De boodschap van de commercial is er een van genotzucht en zal voor de opponenten tamelijk plat tonen. De commercial presenteert een sfeer waarin genotzucht het hoogste goed is. Dat is een simpele boodschap.
Overigens zegt de commercial niet dat men zich moet laten vaccineren. Het suggereert alleen dat vaccinatie meer vrijheden biedt. Daarom hoeven de tegenstanders van vaccinatie zich niet direct aangesproken te voelen. Dat doen sommigen wel. De framing dat dit een ‘pro-vaccination promotion‘ is, zoals New York Daily News in een artikel zegt lijkt echter onterecht. Heineken maakt alleen publiciteit voor Heineken. Als daarbij politiek om de hoek komt kijken, dan dient dat uitsluitend om producten van Heineken te promoten, niet om een politiek standpunt te slijten. Maar een en ander kan toevallig samengaan.
Het wachten was dus op een reactie van de tegenstanders van vaccinatie. Sociale media zijn immers het domein bij uitstek voor hun ongenoegen. Heineken is een internationaal bedrijf dat die negatieve reacties van de complotdenkers en anti-vaxxers vooraf zal hebben ingeschat. Heineken lijkt dat goed te hebben gedaan, want op de top 50 van de Twitter Trends van 10 juli 2021 is #BoycottHeineken in de VS en het VK niet meer te vinden. De reactie tegen deze commercial was een storm in een glas bier.
Schermafbeelding van deel artikel ‘Vaccinatie ouderen vertraagd door prikvoorrang huisartsen’ van Nieuwsuur, 14 april 2021.
Nieuwsuur bevestigt in een voorbeeld van goede onderzoeksjournalistiek de ergste vermoedens over het falende Nederlandse vaccinatiebeleid. De titel van een artikel hierover is veelzeggend: ‘De vaccinatiecampagne: de valse start, de gemiste kansen en het recht van de sterkste’. De essentie van de kritiek is dat het kabinet geen regie en inzicht had, maar speelde dat het dit had. Tot op de dag van vandaag. Dat is ernstig omdat het om mensenlevens gaat.
Iedereen met enig kritisch vermogen weet al maanden dat het Nederlands vaccinatiebeleid niet op orde is. Het is onrechtvaardig, geeft gehoor aan de lobby van machtige groepen en laat groepen zonder lobby (bejaarden) achter aansluiten. Zonder uitleg. Hiermee veronachtzaamt het kabinet haar rol om zwakkeren en ouderen te beschermen tegen de pandemie. De politieke partijen (ook 50Plus) waren afgelopen maanden uitsluitend met zichzelf en elkaar bezig zodat het kabinet alle ruimte kreeg en niet gecorrigeerd werd. Nieuwsuur zet dat falen overtuigend op een rijtje.
Het RIVM handelt niet doelmatig, spreekt niet altijd de waarheid, zet de regering op het verkeerde been en wordt verkeerd aangestuurd. Hoogste tijd voor de verantwoordelijke minister Hugo de Jonge om af te treden. Al is hij al demissionair hij prikt niet door de leugens van het RIVM heen. Zijn geloofwaardigheid is niet tot het nulpunt gedaald door zijn ellenlange, zalvende praatjes, maar door zijn structureel foute aanpak van de pandemie. Zijn inzicht, overtuigingskracht en intellectuele vermogen bleken telkens onvoldoende voor een goed vaccinatiebeleid. Dat gaat verder dan de tegenslagen van niet geleverde vaccins of vaccins met bijwerkingen die in alle landen voorkwamen Een parlement dat zichzelf respecteert dient hier opheldering over te vragen en daar personele gevolgen aan te verbinden.
Premier Mark Rutte die eindverantwoordelijk is voor het coronabeleid zou ook gevraagd moeten worden zijn biezen te pakken. Als het door een geslaagde publiciteitscampagne van de VVD niet de leugen was over CDA-er Pieter Omtzigt en de doodzonde om deze parlementariër op een zijspoor te willen manoeuvreren die hem de nek kostte, dan behoort het dit falende vaccinatiebeleid te zijn. Rutte heeft electoraal profijt gehad van zijn talloze persconferenties over de pandemie. Nu onomstotelijk vastgesteld wordt dat zijn beleid in de kern niet deugt en daar herhaaldelijk door RIVM en kabinet over gelogen is, is de logische volgende stap dat hem de gevolgen voor dit falende beleid aangerekend worden.
Het argument dat Rutte aan moet blijven om de pandemie te bestrijden op dit beleidsterrein dat missionair is verklaard, is in zijn tegendeel verkeerd. Rutte moet aftreden omdat hij een goede bestrijding in de weg staat. De fouten en leugens van hem en minister De Jonge rechtvaardigen niet dat er nog verder doorgemodderd wordt en deze bewindslieden verantwoordelijk kunnen zijn voor de bestrijding van de pandemie. De schijn van beleid is niet beter dan genezen.
Schermafbeelding van artikel ‘Tientallen ouderen met afspraak toch zonder prik weggestuurd; GGD maakt excuses’. BD, 7 april 2021.
Nog maar eens over het mislukte vaccinatieprogramma van Nederland. Hoewel ze het omgekeerde suggereren ontbreekt het gevoel van urgentie bij zowel minister Hugo de Jonge en premier Mark Rutte als de uitvoerende instanties zoals de GGD. Huisartsen lijken praktischer en minder ambtelijk te handelen.
Het kabinet Rutte III legt nu al ruim een jaar strenge maatregelen ter bestrijding van de pandemie op omdat de situatie ernstig is, maar handelt daar vervolgens zelf niet naar. Dat verschil tussen schijn en wezen wordt steeds opvallender. Het ondermijnt het vaccinatieprogramma en geeft de critici ervan onnodig wind in de zeilen.
De uitleg die gegeven wordt voor het gebrek aan voortgang is tweeledig. Er zijn te weinig vaccins en de zorgsector is nodeloos verdeeld en verkaveld zodat er niet eensgezind en krachtig opgetreden kan worden. Dat is allebei waar, maar is toch niet een sluitende verklaring.
Er had met speciale bestuurlijke regelgeving een landelijke organisatie opgetuigd kunnen worden die met een ruim mandaat alle versnippering had kunnen bestrijden. Voor het geval de vaccins in ruime mate voorhanden zijn. Nu blijven trouwens al nodeloos veel vaccins op de plank liggen. Nu werkt de regelgeving juist de andere kant op. Het haalt het tempo uit het programma.
Schermafbeelding van artikel ‘Tientallen ouderen met afspraak toch zonder prik weggestuurd; GGD maakt excuses’. BD, 7 april 2021.
Iedereen die liever slim dan dom is, begrijpt waarom het kabinet Rutte III het zo ingewikkeld maakt en zichzelf zo belangrijk acht in een kwestie die om een doelmatige uitvoering draait. Oudere echtparen die iets in leeftijd verschillen kunnen niet gezamenlijk gevaccineerd worden omdat de jongste partner nog niet in aanmerking komt. Wat door onduidelijke communicatie niet eens duidelijk is. Dat is onpraktisch, voor zowel het programma als de mensen die gevaccineerd moeten worden. Van de andere kant worden gezonde, jongere partners (in de leeftijd van 60 tot 65 jaar) van echtparen eerder gevaccineerd dan hun oudere partners. De logica is volledig zoek.
Onbegrijpelijk is dat door de regelgeving van de rijksoverheid van bovenaf alles is dichtgetimmerd. Maar nog onbegrijpelijker is dat dit al maanden duurt en minister De Jonge, premier Rutte en de uitvoerende instanties van hun fouten niets hebben geleerd. Ze beloven elke keer beterschap, maar dat zijn lege woorden. Rutte en De Jonge lijken de persconferenties waarin ze mededelingen doen over de maatregelen vooral te gebruiken om zichzelf te profileren. Waarbij het trouwens de vraag is of de langdradige en wollige De Jonge daar veel mee opschiet.
Uiteraard is het voor elke leider waar ook ter wereld improviseren. Het is niet erg dat er fouten worden gemaakt, want dat is onvermijdelijk in een pandemie van deze grootte en uniciteit, het is erg dat de top van de Nederlandse politiek niet van haar fouten leert.
De oplossing is simpel. Zet het ministerie van Volksgezondheid op afstand omdat de politisering van het vaccinatieprogramma alleen maar verwarring zaait. Dat schaadt de vaccinatiebereidheid. Over AstraZeneca en de prioriteit wie als eerste aan de beurt is. Minister De Jonge heeft om politieke redenen adviezen van de Gezondheidsraad naast zich neergelegd en heeft zich tot een sta in de weg gemaakt. De Jonge is ruis en zorgt voor onnodige verwarring. Zijn vermeende onmisbaarheid is geen excuus om hem niet te vervangen en zijn taken die verband houden met de bestrijding van de pandemie rechtstreeks naar de chef van een landelijke uitvoeringsorganisatie over te hevelen.
Tuig een landelijke, militaire operatie op die op een flexibele manier in snel tempo alle Nederlanders oproept om zich te laten vaccineren. Besef de urgentie. Vaccineer met mobiele teams mensen die niet mobiel zijn aan huis. Hanteer als belangrijkste criterium de leeftijd en vaccineer eerst de ouderen en daarna jongere leeftijdsgroepen die per 10 jaar zijn ingedeeld. De trieste constatering is dat Nederland de capaciteit, de infrastructuur en de kennis heeft om dat te doen, maar dat die niet wordt benut. Wat op dit moment ontbreekt zijn de commandostructuur en voldoende vaccins. Maar dat laatste komt eind april beschikbaar. Dan dient er tempo gemaakt te worden. Tot die tijd kunnen de vaccins die nu op de plank liggen verspreid worden.
De huidige stagnatie van het vaccinatieprogramma die leidt tot een daling van de vaccinatiebereidheid onder de bevolking is in tegenspraak met de claim van de coalitiepartijen dat het kabinet Rutte III demissionair is, behalve op het gebied van de bestrijding van de COVID-19 pandemie. Premier Rutte claimde in januari 2021 dat de bestrijding onverminderd door zou gaan. Maar voor de bestrijding van de pandemie was het kabinet helemaal niet nodig geweest als er tijdig een onafhankelijke organisatie was opgetuigd. Premier Rutte en minister De Jonge zitten een doelmatig vaccinatieprogramma alleen maar in de weg. Nu al een jaar lang.
Er is wat voor te zeggen om de ernst van de COVID-19 pandemie te bagatelliseren. Het is weliswaar een onwetenschappelijke mening die anderen in gevaar brengt, maar tot het einde volgehouden kan daar nog enig respect voor opgebracht worden.
Dat komt overeen met het exotische buitenbeentje die zich doodhongert voor een hoger doel. Dan zit er een methode in de waanzin. Beredeneerd vanuit de realiteit van alledag is het onnozel, maar vanuit een parallelle werkelijkheid logisch in zichzelf. Ondanks de verstandsverbijstering roept het toch ook respect op vanwege de zelfopoffering tot het bittere einde.
Rechtlijnigheid tot in het graf is het beeld dat antivaxers, complotdenkers en viruswaanzinnigen van zichzelf schetsen. Ze zien zichzelf als frontsoldaten in de strijd tegen de leugenpers, de dominante overheid, belangengroepen achter de schermen (George Soros, Bill Gates) en de manipulatie van de waarheid. Ze ontkennen de ernst van de COVID-19 pandemie en als die dan toch blijkt te bestaan en vele doden eist, dan kunnen ze op straffe van het verlies van hun geloofwaardigheid niet meer op hun schreden terugkeren. Als ze getroffen worden door het COVID-19 virus waarvan ze de mortaliteit schaamteloos hebben ontkend, dan verloochenen zichzelf door zich te laten vaccineren.
Dwarsdenken of politiek opportunisme gaat over in schijnheiligheid als degenen die zich in de publiciteit hebben geprofileerd door te ageren tegen vaccinatie en die de ernst van de pandemie ontkennen zich zouden laten vaccineren. De keuze is aan Willem Engel, Lange Frans, Doutzen Kroes, Karel van Wolferen, Ab Gietelink, Geert Wilders, Thierry Baudet en al die complotdenkers die in 2020 op sociale media tegen de ernst van COVID-19 hebben geageerd. Kiezen ze als het erop aankomt voor hun geloofwaardigheid?
De macht die de ernst van de pandemie ontkent zorgt als eerste voor zichzelf als de dreiging dichtbij komt. In het geval van president Trump, juridisch adviseur Rudy Giuliani of andere naaste medewerkers van Trump die besmet waren met COVID-19 zorgden ze ervoor dat ze de beste behandeling kregen die gewone burgers ontzegd werd. Dat is niet alleen paradoxaal, dat is ethisch verwerpelijk gedrag.
Trump naaste medewerkers zullen als eersten gevaccineerd worden voor een pandemie waarvan ze de ernst in de openbaarheid al 10 maanden in twijfel trekken. Terwijl ze al sinds februari 2020 beseffen dat het ontkennen van de ernst van de pandemie een leugen is en uitsluitend een narratief dat om partijpolitieke redenen is opgetuigd. Nu staan ze vooraan voor een vaccin tegen een dreigende pandemie waarvan ze ontkend hebben dat die kwalijker is dan een griepje. Waar ze zich evenmin voor laten vaccineren. Deze mensen verdienen geen respect. Hoewel ook zij vermoedelijk gegijzeld werden door de waanzin van Trump en zijn handlangers. Ze hadden ontslag moeten nemen of nu het vaccin weigeren omdat ze verkondigen dat de dreiging van COVID-19 vaccinatie niet noodzaakt.
Trumps schijnheiligheid is immens. Voor wie het nog niet wist, zijn daden en woorden zijn in flagrante tegenspraak met elkaar. Zelden wordt de laakbaarheid van de macht zo duidelijk aangetoond in de reactie van Trump en zijn kornuiten die met de beste behandeling en een vroege vaccinatie eersteklas voor zichzelf zorgen tegen een pandemie waarvan ze de ernst ontkennen. Hun viruswaanzin wordt er warempel zowat menselijk van.
Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Members of White House staff to get early access to coronavirus vaccine’ van Felicia Sonmez enJosh Dawsey voor The Washington Post, 14 december 2020.
George Knight 