Pleidooi voor derde weg in EU tussen hard marktdenken en onverzoenlijke euroscepsis

Eurosceptische partijen aan de extreem-linkse en extreem-rechtse kant van het politieke spectrum die zich schrap zetten tegen de macht van Brussel baren kopzorgen. Ze snoepen stemmen weg en zijn niet gericht op constructie, maar op destructie. Zoals de Washington Post zegt wordt het ongenoegen bij links en rechts ook nog eens anders gevoed: ‘Far left political parties oppose what they see as the E.U.’s neoliberal, deregulatory ideology. Far right parties see the E.U. as a threat to distinctive national identities and state power.‘

De Washington Post vervolgt: ‘All across Europe, the extreme left and extreme right parties oppose European integration, while the vast majority of center-right and center-left parties embrace the E.U.’  Waar laat dat de Europeanen die extreem-links noch extreem-rechts zijn, centrum-rechts noch centrum-links? Waar laat dat mij als toevallig onafhankelijke, lid van de Piratenpartij met een anarchistisch links-liberale wereldvisie? Ik ben niet voor de EU met niet-democratische elementen zoals die nu opereert, maar voel evenmin iets voor het simplisme tegen de EU zoals dat wordt verwoord door onverzoenlijke Duitsland-haters en Putin-Versteher.

Tijd voor een nieuwe derde weg. Niet die doodlopende van Kok, Blair en Clinton uit de jaren ’90 die een valse dwarsstraat naar het marktdenken bleek te zijn, maar voor een alternatief tussen het extreem-linkse en extreem-rechtse denken van onwaarachtige mensen zoals Marine Le Pen, Nigel Farage en Vladimir Putin en het centrum-linkse en centrum-rechtse denken van Jeroen Dijsselbloem en Angela Merkel dat de consensus omarmt en niet fundamenteel een financieel-economische sector die zich aan de politieke controle onttrekt ter discussie stelt. Wat is de derde weg tussen ‘feitenvrije euroscepsis die de verzwakking van de EU als doel heeft’ en wegkijkend ‘pappen en nathouden’? Ik ben m’n plek in Europa kwijt als constructieve scepticus.

Foto: Schermafbeelding van tweet van The Greek Analyst, 5 augustus 2015.

Varoufakis plant vorming van een pro-Europese beweging

Meer democratie in de EU is gewenst. Want dat schort er tot nu toe aan. Dat kan door verkiezingen voor het Europese parlement met Europese partijen. De voormalige Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis wijst in een interview met Der Spiegel op de vorming van een pan-Europese beweging. Hij omarmt het hoefijzermodel dat linkse en rechtse partijen niet door het centrum, maar over de flanken verbindt. Zo’n alliantie kan de aanzet voor andere partijen geven om zich ook over grenzen heen te verenigen. Zodat de diverse fracties in het Europarlement rond een ideologie of programma worden omgevormd tot partijen.

Interessant is dat Varoufakis zich profileert als pro-Europees. Hij zet zijn nieuwe beweging bewust af tegen de andere radicalen die zich nog onlangs verenigden tot een nieuwe extreem-rechtse fractie in het Europees Parlement onder leiding van het Franse Front National. Verder met de PVV, Vlaams Belang, FPÖ en Lega Nord. Op de PVV na populistische en rechts-nationalistische partijen die politiek en financieel in het vaarwater van het Kremlin terecht zijn gekomen omdat ze bruikbaar zijn om de macht van de EU te helpen verzwakken.

Ook Syriza waar Varoufakis deel uitmaakt van een links-radicale factie zoekt om strategische redenen toenadering tot Putin. Daarom is deze stap van Varoufakis opvallend. Want electoraal zet hij zich als radicale pro-Europese beweging af tegen de radicale anti-Europese beweging zoals die door de Marine Le Pen (Fractie Europa en Vrijheid) en Nigel Farage (Fractie Europa van Vrijheid en Directe Democratie) vertegenwoordigd wordt. Of deze alliantie van Varoufakis meer wordt dan een proefballonetje en hoe pro-Europees de inzet precies is valt te bezien. De waarde van het initiatief zit ‘m vooral in het streven naar een Europese beweging.

BTW-verhoging van 15% voor galeries, theaters en boekwinkels?

Spin van de regeringspartijen VVD en PvdA is in volle gang over de effecten van nieuwe belastingplannen. Er komt een herziening van het belastingstelsel aan. En als het woord hervorming klinkt, dan is attentie gewenst omdat dit woord besmet is vanwege misbruik. Media roepen het galmend na: 5 miljard lastenverlichting. Uit uitgelekte plannen blijkt dat er ook een BTW-verhoging van het lage tarief aankomt, van 6 naar 21%. Hoewel wordt gezegd dat het de politieke keuze van de oppositiepartijen is om dat door te voeren. Ze zijn onmisbaar om de voostellen door de Eerste Kamer te krijgen. Daar hebben de coalitiepartijen slechts 21 van de 75 zetels.

Die BTW-verhoging met 15% betreft de kappers en de fietsenmakers, maar ook de boekverkopers en de kunstgaleries. Het gaat om dat laatste. Om de kunst. Als deze plannen met medewerking van D66, CU, SGP, CDA of GL doorgaan dan wordt vier jaar na Halbe Zijlstra opnieuw de cultuur geschoffeerd. En wordt de bedrijfsvoering van de boekhandel en het galeriewezen die het erg slecht gaat verder bemoeilijkt. Van de belastingplannen van de Griekse regering die onder heel wat lastigere omstandigheden opereert dan de Nederlandse regering kan men zeggen dat die onrealistisch is, maar de regering-Tsipras houdt wel voet bij stuk om medicijnen, boeken en theaters in het lage BTW-tarief van 6 of 6,5 % te houden.

Kom daar eens om in Nederland. Met een kabinet dat niet eens beseft dat kunst en kunsthandel beschermd moeten worden. Wellicht komt er na een lobby van culturele ondernemers, kunstenaars en kunstliefhebbers en een eenzame politicus die nog een restje heilig vuur voor de kunst heeft branden een actie tot reparatie op gang om de theaterkaartjes, de boeken en de schilderijen  in een laag BTW-tarief te houden. Maar dat de regering dit van plan is geeft aan dat de geest van Zijlstra nog steeds in het kabinet van VVD en PvdA regeert.

Foto: Schermafbeelding van ‘Kunst, verzamelvoorwerpen en antiek’ van de Belastingdienst.