AD bedrijft ondermaatse journalistiek met artikel over Baudet en FvD dat de strekking heeft ‘Dit is gewoon een hele leuke club’

Het lezen van het artikel ‘Een jaar in het spoor van de leider van Forum’ van Tobias den Hartog in het AD brengt me tot de overpeinzing wat hier is misgegaan. Want naar mijn idee ontspoort dit artikel grandioos. Is het naïviteit, gebrek aan politiek en historisch inzicht, een foute bedrijfscultuur van het AD, angst voor het ‘volk’ of een verkeerde opvatting van wat journalistiek is die de journalist tot zo’n stuk brengt? Ik kan er niet anders dan een flinterdun, misplaatst stuk in zien. Dit had nooit in deze vorm gepubliceerd mogen worden. Hoofdpersoon Thierry Baudet komt er als leider van ‘een hele leuke club’ uit. Tobias den Hartog bedrijft hier reclame voor Forum voor Democratie. Heeft het AD zich bekeerd tot het gedachtegoed van radicaal-rechts?

Waarom heeft hoofdredacteur Hans Nijenhuis dit artikel laten passeren? Hij publiceerde vandaag een commentaar waarin hij naar aanleiding van de aanslag op Charlie Hebdo vijf jaar geleden kritisch is op trollen en twijfelzaaiers: ‘Het is goed dat we vandaag herdenken en eren, maar voor een goede informatievoorziening vormen trollen en twijfelzaaiers een grotere bedreiging dan terroristen’. Jazeker, die bestrijding is nodig, maar kan het best met het bedrijven van goede onderzoeksjournalistiek die verder gaat dan aanhaken bij het populisme, klikaas en aandacht voor vederlichte onderwerpen. Voor goede informatievoorziening is goede journalistiek nodig. Dat is het beste antwoord op Russische trolfabrieken of desinformatie in het algemeen. Het is de vraag of het AD met zo’n artikel van Den Hartog in voldoende mate in goede journalistiek voorziet. Zijn artikel wijst op het tegendeel omdat het onvoldoende naar de ideeën kijkt en in oppervlakkigheid blijft hangen. Een hoofdredactioneel commentaar dat strijdig is met het eigen medium is tamelijk potsierlijk. Zo wordt het AD deel van partijpropaganda. Mijn reactie bij Den Hartogs artikel op de FB-pagina van het AD:

‘Dit is op z’n best oppervlakkige en op z’n slechtst naïeve journalistiek. Baudet moet aangesproken worden op zijn ideeën en niet op zijn emoties of trivialiteiten. Het AD verzaakt ernstig haar taak als ze dat niet doet. Heeft dat ermee te maken dat de meeste journalisten geen specialistische academische vorming hebben genoten, maar op zijn best handige generalisten zijn? Tobias den Hartog maakt van een bijzaak hoofdzaak, en vergeet de hoofdzaak. Dat is onvoldoende om door het harnas van doorgewinterde politici te breken en tot een goede analyse te komen. De afweging bij dit kaliber middelmatige journalisten is, dat geen berichtgeving beter is dan deze ondermaatse berichtgeving die politici op oneigenlijke gronden legitimeert. Wat het AD hier doet. Het begin van begrip is om Baudet historisch te plaatsen en in de traditie te zetten waar hij het beste in past: het fascisme. Dat perspectief of die poging tot een passende duiding ontbreekt hier volledig. Deze journalist heeft geen ambitie om na te denken en beseft zijn verantwoordelijkheid niet. De AD dat in een hoofdredactioneel commentaar de mond vol heeft van trollen en twijfelzaaiers beseft niet dat het zelf met dit soort gelegenheidsstukjes die niet meer dan bladvulling zijn zelf actief meewerkt aan het zaaien van twijfel. Dieptepunt, AD. Met dit soort pseudo-journalistiek verspeelt het elke geloofwaardigheid. En dat geldt ook voor de hoofdredacteur.’

Foto 1: Schermafbeelding van deel artikel ‘Een jaar in het spoor van Thierry Baudet’ van Tobias den Hartog in het AD, 7 januari 2020.

Foto 2: Schermafbeelding van bericht ‘Een jaar in het spoor van Thierry Baudet’ op de FB-pagina van het AD met als aankeiler ‘Dit is gewoon een hele leuke club’, 7 januari 2020.

Jamieson stelt in ‘Cyberwar’ dat Trump zonder hulp van Kremlin de verkiezingen niet had gewonnen. Analyse van Mayer in New Yorker

Jane Mayer gaat in een uitgebreid artikel in The New Yorker in op de vraag of president Trump zonder hulp van de Russen de presidentsverkiezingen in 2016 had gewonnen en haar antwoord is ontkennend. Trump heeft uitsluitend door manipulatie van de Russen kunnen winnen. Mayer baseert zich op het boek ‘Cyberwar: How Russian Hackers and Trolls Helped Elect a President—What We Don’t, Can’t, and Do Know’ van hoogleraar communicatie Kathleen Hall Jamieson dat op 18 oktober 2018 verschijnt bij Oxford University Press, twee weken voor de tussentijdse Congres-verkiezingen. Mayer beeldt Jamieson af als een neutrale en onpartijdige wetenschapper die zich uitsluitend baseert op feiten en nauwgezet forensisch onderzoek heeft gedaan.

Pikant is de rol van voormalig FBI-directeur James Comey die vlak voor de verkiezingen met beschuldigingen over Hillary Clinton naar buiten kwam. Dit was zonder precedent omdat de FBI zich hiermee actief in de verkiezingen mengde en omdat minister van Justitie Loretta Lynch door Comey werd gepasseerd. Volgens analisten heeft Comey’s interventie Trump de overwinning opgeleverd in swingstates Michigan, Pennsylvania, Wisconsin en Florida waardoor hij met een kleine marge van 80.000 stemmen het Electoral College won, ondanks de bijna 3 miljoen stemmen meer stemmen voor Clinton. De ironie is dat Comey die een grote bijdrage geleverd zou hebben aan Trumps overwinning in 2017 door hem ontslagen werd. Waarom Comey zo opvallend buiten zijn boekje handelde in oktober 2016 beschrijft Mayer. Comey zou zich gebaseerd hebben op valse informatie van de Russen die door de inlichtingendiensten tijdig als vals was ontmaskerd, maar ondanks dat gehandeld hebben vanwege de optiek in de verkiezingsstrijd van deze Russische desinformatie.

Mayer laat wetenschappers en opinie-leiders aan het woord die betwijfelen of de Russen de verkiezingen doorslaggevend ten gunste van Trump hebben beïnvloed. Niemand betwijfelt overigens dat de Russen zich gemengd hebben in de verkiezingsstrijd ten gunste van Trump. Jamieson lijkt dit als enige nauwgezet bestudeerd te hebben, terwijl anderen eerder een houding hebben van ‘we zullen het nooit kunnen weten’. Mayer wijst ook op data van onder meer Facebook die nog niet zijn vrijgegeven en Jamiesons theorie verder zouden kunnen onderbouwen. Uiteraard roept dit de vraag op hoe legitiem Trumps presidentschap is als hij tegen de grondwet in door een buitenlandse macht aan het presidentschap is geholpen. Die vraag komt met de publicatie van Jamiesons boek ‘Cyberwar’ vermoedelijk weer centraal in het publieke debat te staan.

Foto 1: Schermafbeelding van deel artikel ‘How Russia Helped Swing the Election for Trump’ van Jane Mayer in The New Yorker (October 1, 2018 Issue). 

Foto 2: Schermafbeelding van omslag van boek ‘Cyberwar; How Russian Hackers and Trolls Helped Elect a President – What We Don’t, Can’t, and Do Know’ van Kathleen Hall Jamieson. Verschijnt op 18 oktober 2018 (verwachting) bij Oxford University Press.

Foto 3: Schermafbeelding van passage uit artikel ‘How Russia Helped Swing the Election for Trump’ van Jane Mayer in The New Yorker (October 1, 2018 Issue). 

Resolutie 758 veroordeelt Russische agressie in Oekraïne. That’s it

Russische propaganda, haar mantelorganisaties en trollen op sociale media werken op volle toeren om de op 4 december door het House of Representatives aangenomen resolutie 758 voor te stellen als oorlogshitserij. Zonder op de oorzaak voor de resolutie in te gaan. Omdat het de senaat nog moet passeren is het nog geen wet. De Russisch-Canadese pro-Kremlin publicist Michel Chossudovsky van Global Research doet alsof de VS een WOIII zijn begonnen: ‘Its main thrust consists in portraying Russia as an “Aggressor Nation”, which has invaded Ukraine and calling for military action directed against Russia.’ Hoe waar zijn deze woorden?

Resolutie 758 valt te lezen als een oproep van het Huis aan president Obama om de Russische agressie jegens Oekraïne, Georgië en Moldavië in te dammen. Het omgekeerde van wat Chossudovsky of Ron Paul beweren. Hun claim dat het Amerikaanse antwoord op het verbreken van afspraken (Helsinki Akkoord 1975, Boedapester Memorandum 1995, Minsk Protocol 2014) disproportioneel is valt in de resolutie niet terug te vinden. Het uitspreken van ongerustheid over Russische agressie is immers nog geen Amerikaanse agressie: ‘strongly condemning the actions of the Russian Federation, under President Vladimir Putin, which has carried out a policy of aggression against neighboring countries aimed at political and economic domination.’

De resolutie roept niet op tot militaire actie tegen de Russische Federatie. Na het opsommen van wat het beschouwt als daden van Russische agressie en ondermijning van andere landen passeert vanaf pagina 9 de bevestiging van het recht op soevereiniteit van Oekraïne, Georgië en Moldavië, de oproep Oekraine te steunen, de oproep aan Rusland de bezetting van de Krim te beëindigen, de veroordeling van Rusland voor militaire acties en het verzoek aan de president om samenwerking met partners wereldwijd te zoeken. Pas op pagina 12 -zie hierboven- wordt de resolutie concreet als het de president oproept om Oekraïne -opdat het zich tegen de Russische agressie kan verdedigen- van zogenaamde lethale (=dodelijke) wapens en informatie te voorzien. Het is een wens van delen van de Amerikaanse politiek die al sinds het begin van de zomer 2o14 bestaat en wordt beschouwd als zelfverdediging tegen de Russische agressie.

De VS hoeven niet vertrouwd te worden op de mooie blauwe ogen. Als wereldmacht heeft het eigenbelang. Onmiskenbaar hebben de VS er belang bij om het Rusland zo lastig mogelijk te maken en op kosten te jagen in de Oekraïense oorlog. Daar de Russische handen zo lang mogelijk te binden en het leger uit te putten. Zoals Rusland er belang bij heeft om de EU op kosten te jagen bij de steun om de Oekraïense economie op orde te brengen. Zo cynisch is wereldpolitiek: het neerleggen van de kosten bij de ander. Maar resolutie 758 is niet wat de Russische propaganda ervan maakt, namelijk een Amerikaanse oorlogsverklaring. Het is een benoemen van Russische agressie en een oproep tot indamming van de oorlog door een passend antwoord.

Foto: Schermafbeelding uit House resolutie 758, 4 december 2014.

Verdringing en ontkenning van Russische aanwezigheid Oekraïne

Uit een recente steekproef van onderzoeksbureau Levada Centrum blijkt dat 12% van de Russen niet gelooft dat er Russische militairen in Oekraïne sterven. De meeste respondenten staan afwijzend tegenover deze oorlog. Slechts 13% zou hun zoon steunen om voor de pro-Russische separatisten in Oekraïne te gaan vechten. Een meerderheid van 68% zou ze proberen te verhinderen om te gaan. Halya Coynash zet het voor de pro-Oekraiense mensenrechtenorganisatie ‘Kharkiv Human Rights Protection Group’ op een rijtje.

Aanwezigheid van Russische militairen en materiaal is ondubbelzinnig door onafhankelijke organisaties als de VN of de OVSE vastgesteld. Zoals woordvoerder Michael Bociurkiw bevestigd. Verder zijn er getuigenissen van westerse journalisten en voormalige separatisten als Igor Girkin die er politiek belang bij hebben om zich op de borst te kloppen en de eigen rol in Oekraïne aan te dikken. En dan zijn er de soldatenmoeders als Ella Polyakova en de witte raaf als Russische volksvertegenwoordiger van Pskov Lev Shlosberg die vragen blijven stellen over elders gesneuvelde militairen. Herlees de toespraak van Shlosberg die hij eind maart 2014 hield.

Gisteren reageerde iemand die verwees naar een recent artikel van de Amerikaanse schrijver en historicus William Blum die ontkent dat er Russische militairen en materieel in Oekraïne wordt ingezet door het Kremlin. Blum maakt de fout die meer Amerikanen maken door Rusland en Oekraïne vanuit Amerikaans perspectief te zien en alles te herleiden tot de binnenlandse politiek verhoudingen van de VS. Maar dat schiet tekort. Het artikel bevat de volgende passage: ‘Where are these photographs? And how will we know that these are Russian soldiers? And how will we know that the photos were taken in Ukraine? But most importantly, where are the fucking photographs?’ Tja, William Blum open je ogen en kijk dan zie je wat je nu niet ziet.

Het is vaker gezegd, de Russische propaganda speelt een grote rol in de oorlog en gaat naadloos samen met het politieke beleid. Dat communicatieplan is in vele jaren voorbereid door het vrijmaken van middelen om nieuwsmedia als Russia Today en Sputnik op te bouwen, het winnen van de gunst van Europese extremistische politici van vooral rechts-nationalistische snit die de besluitvorming in Europa verstoren en zich in de publiciteit roeren en het plaatsen van trollen in de sociale media die tegen betaling voor het Kremlin werken. En daarnaast zogenaamde onafhankelijke en objectieve journalisten of opinieleiders die of het opnemen voor het huidige beleid van het Kremlin of zich eenzijdig kritisch uitlaten over de politiek van de EU of de VS. Het bijna failliete Oekraïne dat laat wakker geworden is kan daar weinig tegenover stellen.

Het fascineert me al sinds februari 2014 waarom progressieve of rechts-nationalistische opiniemakers en politici president Putin in bescherming nemen of eenzijdig de opponent van Rusland afvallen. Gesteld dat ze niet allen op de loonlijst van het Kremlin staan. Ik vraag me af hoe ze daar zijn gekomen en of ze zelf nog beseffen hoe gesloten hun blik is. Het uit zich in een proces van verdringing en ontkenning. Zodat de militaire aanwezigheid van Rusland in Oekraïne verdrongen wordt. Daarnaast fascineert het me hoe mensen ineens de rechtse Marine Le Pen tolereren omdat deze voor Putin kiest. De politieke kortzichtigheid van William Blum is fascinerend voor iedereen die kritisch naar alle kanten kijkt en illustratief om onze tijd te doorgronden.

Foto: De Russische geheim agent -naar eigen zeggen- en voormalig ‘minister van Defensie’ Igor Girkin eerder dit jaar in functie in Donetsk.

Russische trollen, mollen, draaitollen en volle wereldbollen

Buzz Feed kwam in juni met de onthulling die geen onthulling is. Russische trollen worden vanuit het Kremlin georkestreerd om tegen betaling op westerse sociale media in commentaren het standpunt van de Russische machthebbers over de invasie van Oekraïne door Rusland te verdedigen. En het Westen zwart te maken. Amerikaanse media als Fox News, Huffington Post, The Blaze, Politico en WorldNetDaily worden genoemd, maar ook Duitse media. Dit komt naast de Russische propaganda van een op een westers publiek gerichte nieuwszender als RT. Al in mei 2014 signaleerde Chris Elliott in de kolommen van The Guardian door het Kremlin betaalde pro-Russische trollen: ‘Readers and reporters alike are concerned that these are from those paid to troll, and to denigrate in abusive terms anyone criticising Russia or President Vladimir Putin.‘

Op dit bog verschenen vanaf maart 2014 reacties die op een tamelijk agressieve wijze de positie van president Putin verdedigden, het Westen en het gedegenereerde Europa aanvielen en vaststaande feiten ter discussie stelden. Het is niet gezegd of zich daaronder door het Kremlin betaalde trollen bevonden om hier verwarring te stichten. Daarvoor is de Nederlandse mediamarkt waarschijnlijk te onbelangrijk. Maar indirect kunnen deze commentators zich gericht hebben op de betaalde trollen op sociale media en Russische propagandazenders en haar mantelorganisaties en zo onbewust deze gefabriceerde waarheid als echt overgenomen hebben.

Een opmerkelijk bericht komt van de Oekraïense online nieuwszender Gordon. De Russische zakenman Konstantin Borovoy vertelde dat Putin vrienden op hoge plaatsen heeft, zelfs binnen de NAVO. Hij duidde op de Amerikaanse topdiplomaat Sandy Vershbow, zoals John Schindler voor The Interpreter meent. Waarheid of propaganda? Russische mollen verklaren in elk geval het uitblijven van westerse militaire steun aan Oekraïne. Ondanks het feit dat Russische trollen het tegendeel beweren en de Russisch-Oekraïense oorlog als opzetje van de NAVO zien. Een voortzetting van de oorlog door Rusland zal volgens de Russische commentator Viktor Shevchuk in de eerste week meer dan 15.000 doden en wellicht 30.000 doden aan Russische huurlingen en militairen kosten om een doorgang naar de Krim te forceren. Daarom zou Putin twijfelen. Is het echt? Als-ie dat doorzet zullen de sociale media ontploffen. En draaien de Russische trollen overuren. Tegen betaling.

Foto: Sovjet-propaganda met een regenboog-toevoeging.