Hoogopgeleiden voor D66 vormen pleidooi tegen verkiezingen

Opiniepeilingen zijn vermaak. Het zijn dagkoersen die een dag later al achterhaald zijn. Peilingen zijn een halffabrikaat en vrijbrief voor uitweidingen en conclusies die alle kanten uitgaan. Ondanks dat besef vullen ze steeds weer kolommen en zendtijd. Opiniepeilingen spreken elkaar voortdurend tegen. Als legers die met de garantie van de overwinning gezegend tegen elkaar ten oorlog trekken. Peilingen komen niet alleen niet tot stand door wetenschap of betrouwbare methodologie, maar zijn ook nogal geestdodend. Als de bezwerende saaiheid van de waterstanden: ‘Grave beneden +1, Lobith -2′ of de voetbaluitslagen. Voor de liefhebbers.

Peil.nl van opiniepeiler Maurice de Hond stelt in ‘De stemming van 27 oktober 2013‘ dat het niet eerder ‘zo een groot verschil in electorale voorkeur tussen de kiezers met een hoge en lage opleiding‘ zag. Onder de kiezers met een hoge opleiding is volgens Peil.nl ‘D66 veruit de grootste partij’ met 23% aanhang. VVD volgt met 18%. In de wekelijkse peiling haalt D66 nu 14%, te weten 22 zetels. De PVV scoort laag onder hoogopgeleiden, maar het hoogst onder middenopgeleiden. De PVV normaliseert verder. Maar ook liefst 1/3 van allelaagopgeleiden steunt de PVV. De SP heeft een soortgelijk, maar iets minder buitenissig profiel.

Peil.nl concludeert dat ‘kiezers met een hoge opleiding beduidend meer vertrouwen in de politiek hebben’ en de kans groter is dat hoogopgeleiden de gang naar de stembus maken. Dat zou partijen die veel steun onder hoogopgeleiden hebben een electorale basis geven. De PVV en SP met een tegengesteld profiel juist niet. 

Wat is het allemaal waard? Ik ben toevallig hoogopgeleid, politiek betrokken en maak telkens met tegenzin de gang naar de stembus. Ik zie de zin er niet van in. Vaak blijf ik thuis omdat ik geen partij kan vinden die me zelfs maar enigszins bevalt. Hoewel ik uitzondering kan zijn, lijkt het me sterk dat ik de enige in mijn categorie ben. Vele hoogopgeleiden nemen afstand van de partijpolitiek waarvan ze meer verwachten dan belangenbehartiging. Die ontwikkeling blijft bij Peil.nl ongenoemd. Laatst sprak de hoogopgeleide David Van Reybrouck zich in Buitenhof uit tegen verkiezingen omdat ze de democratie niet dienen, maar juist blokkeren.

Hij ziet meer in loting. De peilingen van Maurice de Hond ondersteunen zijn pleidooi. Opiniepeilingen zijn onzin omdat ze vertekenen, maar verkiezingen doen dat nog in grotere mate. Het valt toch niet te peilen dat D66 met zoveel steun onder hoogopgeleiden verkiezingen kan winnen omdat de laagopgeleiden thuisblijven?

Foto 1: Jules Rimet leidt de loting door z’n kleinzoon Yves voor de Wereldbeker in Frankrijk 1938.

Foto 2: Loten voor de nationale militie, 1880.

Van Reybrouck: Tegen verkiezingen en partijpolitiek. Voor democratie

De Belgische schrijver David Van Reybrouck denkt erover na hoe onze democratie verbeterd kan worden. Hij heeft het opgeschreven in zijn pamflettistisch boek ‘Tegen Verkiezingen‘. Parlementen en politieke partijen verliezen aan vertrouwen. Hoe kan dit democratische tekort opgelost worden? Democratie eindigt maar al te vaak in corruptie, lobbyen, belangenverstrengeling en een in zichzelf gekeerde en geïsoleerde partijpolitiek.

Van Reybrouck ziet een oplossing in een bestel dat burgers via loting aanwijst als vertegenwoordigers en deze weer bij de politiek betrekt. Naast gekozen bestuurders. En tegelijk dat politieke bestel hiermee weer lucht geeft. Zodat de vermoeid geworden democratie opgefrist wordt. Want verkiezingen zijn niet een oplossing om tot democratie te komen maar juist een middel om democratie te voorkomen. Een hartstochtelijk en fris pleidooi tegen partijpolitiek en populisme. En voor de inzet van de betrokken burger. Nu de uitwerking nog.

Foto: De uitslagen van de eerste naoorlogse verkiezingen worden groot getoond op de gevel van de Beurs van Berlage aan het Damrak. 16 mei 1946. Credits: ANP Photo.