Mueller klaagde dat de brief van Barr de ‘context’ van het Rusland-onderzoek niet vatte. Tragiek van schone schijn, wraak en waanzin

Macht beschermt zich met onderdanen. Die buffer is een kenmerk van bureaucratie. Hoe dat mechanisme werkt heeft William Shakespeare in zijn tragedie ‘Hamlet’ duidelijk gemaakt. Van onderop worden de dienaren en onderhorigen van prins Hamlet één voor één uitgeschakeld. In een cyclische regelmaat. Zo grijpt de vijand als een omhoogkomende schroef steeds hoger in op de machtsstructuur. De vijand die overal kan opduiken nadert stap voor stap de top voor de ultieme afzetting en verlossing van de koning, de prins of de president. Vertraging is het geëigende vertelmiddel om een verhaal met zijstappen en oponthoud ‘op te spannen’. Waarna het als een pijl uit de boog doel kan raken. De koning is in het hart geraakt. Het drama is afgerond.

Voor wie het handelen van president Trump geestelijk niet langer kan aanzien vanwege de platheid, de leugenachtigheid, de onechtheid en de ondoelmatigheid is er de optie om het als een fictief verhaal op te vatten. Dat verzonnen en ingebeeld is. Dat houdt de rampspoed en de teloorgang van de Amerikaanse politiek en positie op afstand. Werkelijkheid wordt drama uit zelfredzaamheid. Wat als onverkwikkelijk ervaren wordt kan zo omgebogen worden tot een comfortabele vertelling die speelt op het niveau van roman, game of film.

Op de wederwaardigheden van het bewind van ‘koning’ Trump is het Hamlet-model van toepassing. Zodat nog op een andere manier het treurspel werkelijkheid wordt. Uit de hofhouding van Trump zijn in de eerste twee jaar van zijn bewind de ‘volwassenen in de kamer’ verdwenen. Die hofhouding wordt nu gevormd door opportunisten, derderangs personen en een enkele kwade genius als Steve Miller die niet op hun kwaliteit, maar op hun loyaliteit aan de ‘koning’ zijn uitgezocht. De spreekwoordelijke Rosencrantz en Guildenstern, ooit de vrienden van Hamlet, worden op diens verzoek gedood. Zo is het ook met Trump, hij offert zijn vrienden, zoals voormalig raadsman Michael Cohen, op als hem dat uitkomt. Buiten de familie geldt loyaliteit alleen van laag naar hoog, niet omgekeerd. In de hofhouding van Trump weet niemand zich verzekerd. 

Nu is er sinds februari 2019 minister van Justitie William Barr. Deze 68-jarige jurist en politicus is een tragische figuur omdat hij zich in Trumps wereld van schone schijn, wraak en waanzin heeft laten lokken. Wat hij inlevert voor zijn kortstondige rol in de schijnwerpers en Trumps hofhouding is zijn reputatie van deskundig bestuurder. Die ligt aan gruizelementen door zijn vergaande identificatie met Trump. Op 24 maart 2019 verscheen een brief van Barr die een samenvatting van vier pagina’s gaf uit het Rusland-rapport van Robert Mueller. Hij onderzocht sinds mei 2017 de inmenging van het Kremlin in de Amerikaanse politiek.

Overigens uitte ik op dit blog in verschillende commentaren kritiek op de meeste Nederlandse en Amerikaanse media die zich vooral in de eerste dagen na 24 maart in de luren hadden laten leggen door Barrs interpretatie die ze afschilderden als Muellers interpretatie. Dat leek me onjuist. Aan de NRC-Ombudsman schreef ik op 30 maart een open brief waarin ik kritiek had op de eindredactie en berichtgeving in NRC. Daarop ontstond een vriendelijke uitwisseling van e-mails die resulteerde in een debat met de NRC-Ombudsman en een stuk in zijn krant. Nu is er het brekend nieuws van 30 april in de Washington Post dat onthult dat speciale aanklager Mueller eind maart een brief aan Barr stuurde waarin hij klaagde dat Barrs brief het rapport geweld aandeed omdat het ‘de context, de aard en de substantie niet volledig vatte’. Barrs positie staat nu ter discussie omdat hij niet ethisch gehandeld zou hebben. Als hij verdwijnt komt de vijand een stapje dichter bij ‘koning’ Trump.

Advertenties

Leon de Winter vertaalt zijn afwijzing als Jood door extreem-rechts en witte suprematisten door de ‘linkse’ media de schuld te geven

Het is de vraag of Leon de Winter werkelijk zo dom is als het lijkt of dat hij net doet alsof hij dom is. Ik kom er niet uit, maar wat slaat De Winter de plank weer mis in zijn Telegraaf-column van 30 oktober 2018. Dat overkomt hem wekelijks. Waarom hij niets waardevols toevoegt aan het publieke debat is het raadsel van De Winter. Het is niet alleen dat hij de feiten uit zijn mening laat volgen, het is dat hij nog geen begin van een betoog kan opzetten dat in de verste verte lijkt op een degelijke bewijsvoering. Het stijlmiddel van De Winter is inductie, hij laat het algemene uit het specifieke volgen. Daartoe schudt hij enkele voorbeelden uit zijn hoge hoed en komt zo tot een generalisatie. Dat is vrij schieten en altijd prijs. Tussen duizenden voorbeelden weet hij feilloos de enkele uitzondering te vinden die hij tot regel verheft. Dat is lui denken van De Winter die klaarblijkelijk de ambitie heeft opgegeven om de wereld te verklaren zoals hij is. De Winter verklaart de wereld zoals De Winter is. Dat heeft niets met de echte realiteit te maken en alles met de realiteit van De Winter.

Hoe valt anders bovenstaand citaat uit genoemde column te verklaren die als titel heeft: ‘Trump vooral gehaat door media’. In de VS steunen de gevestigde media, inclusief de zogenaamde linkse CNN en MSNBC, de status quo en beschermen ze hun winstgevendheid, zoals Cenk Uygur van TYT overtuigend aantoont. Dat geldt ook voor de zogenaamde linkse New York Times en The Washington Post die pilaren onder de status quo zijn. Die media zijn verweven met de Republikeinse partij en niet met de Democratische partij zoals De Winter meent. Dan gaat het dus niet eens om Fox News, The Wall Street Journal of Sinclair Broadcast Group en al die andere rechtse media die de openlijke spreekbuis van Trump zijn. Waar De Winter de aantoonbaar onjuiste claim vandaan haalt dat ‘journalisten niet omgaan met Trumpstemmers’ of dat er in ‘de media niets te merken valt van mensen die Trumps presidentschap goedkeuren’ is duidelijk. Namelijk uit zijn eigen verbeelding.

De Winter verwijst naar de moord op 11 Joden in een synagoge in Pittsburgh op 27 oktober door Robert Bowers. Volgens zijn bekende recept verwijst hij naar enkele niet-representatieve meningen van ‘linkse’ journalisten, maar laat hij de hoofdzaak ongenoemd. Dat is dat Bowers extreem-rechts is en op de extreem-rechtse website Gab zijn meningen opdeed die passen in het kraampje van neo-Nazi’s, alt-right en white suprematisten. Dat De Winter de extreem-rechtse, antisemitische achtergrond van Bowers niet noemt is logisch omdat het hem niet uitkomt. Dat levert voor hem als rechtse Jood namelijk een complicatie op omdat hij de tegenstelling niet kan overbruggen dat hij degenen door wie hij als Jood om zijn Jood-zijn afgewezen wordt stilzwijgend steunt. Dat is de tragiek van rechtse Joden die afgewezen worden door extreem-rechts, maar er zich op een bizarre manier toch mee identificeren. Dat is een tragische projectie en levert columns op waarin de olifant in de kamer wordt doodgezwegen en de muis buiten er als dader aan de haren bijgesleept wordt. Om uit dat spagaat te geraken of om een bekentenis vanwege zelfinzicht te ontlopen wacht De Winter als enig antwoord de afleiding. Hij geeft ‘links’ overal de schuld van en hoeft daarom niet meer bij zichzelf te rade te gaan waarom hij in hemelsnaam rechtse extremisten die Joden niet accepteren uit de wind houdt.

Foto: Schermafbeelding van deel column ‘Trump vooral gehaat door media’ van Leon de Winter in De Telegraaf, 30 oktober 2018.

Bob Woodward praat bij ‘Morning Joe’ over ‘Fear’ en Donald Trump

Journalist Bob Woodward van het op 11 september 2018 verschenen boek ‘Fear’ over president Trump praat met Joe Scarborough, Willy Geist, Mike Barnicle, Mika Brzezinski, Richard Haass en Kasie Hunt van het panel van ‘Morning Joe’. Woodward meent dat Trump door zijn omgeving niet vertrouwd wordt. Hij geeft ook de overeenkomsten en verschillen van Trump met president Nixon aan. Woodward zegt niets terug te nemen van de beweringen in zijn boek en te begrijpen waarom bepaalde hoofdrolspelers in het Witte Huis vanwege hun positie nu gedwongen zijn om terug te komen op wat ze Bob Woodward in vertrouwen hebben toevertrouwd.

Anne Applebaum en Joshua Livestro willen het politieke midden laten herleven. Bestrijdt fraude en corruptie, niet de islam

Twee recente opinie-artikelen zijn een pleidooi voor een nieuwe politiek van het politieke midden en een waarschuwing voor samenwerking met radicale partijen, vooral die van rechts. De Amerikaanse journaliste Anne Applebaum geeft in The Washington Post met het artikel ‘Want to revive the political center? Fight corruption’ een omvattende checklist, ofwel programma waaraan centrumpartijen moeten voldoen om weer het initiatief naar zich toe te trekken. De conservatieve denker Joshua Livestro stelt aan de hand van de kwestie Blok in het artikel ‘Affaire-Blok moet VVD en CDA wakker schudden’ in NRC dat de centrum-rechtse VVD en CDA hun ziel hebben verkocht door op te schuiven in de richting van de radicaal-rechtse PVV en FvD.

Livestro illustreert dat aan de hand van de controversiële uitspraken van de minister van Buitenlandse Zaken Blok die de retoriek en agenda van radicaal-rechts overneemt. Dat acht hij contra-productief en ongewenst. Livestro verwijst naar het begrip ‘ideological collusion’ – dat hij vertaalt als ‘ideologische samenspanning’ – van de Amerikaanse politicologen Steven Levitsky en Daniel Ziblatt dat inhoudt dat centrumpartijen in de samenwerking met radicale partijen de retoriek en agenda van die randpartij overnemen. Minister Blok is er het levende bewijs van, hij neemt de doembeelden over immigratie van radicaal-rechts over en centrum-rechtse partijen als VVD en CDA ondermijnen ermee hun eigen gedachtengoed. In bovenstaand citaat licht hij toe dat ze zich hiermee overbodig maken. Gevraagd wordt een nieuwe bewustwording bij de centrumpartijen en een koerswijziging weg van de retoriek en het gedachtengoed van radicaal-rechts. De samenspanning met de randpartijen of het buigen in hun richting brengt niets goeds. Noch electoraal, politiek of maatschappelijk.

Applebaum constateert dat de rechtse randpartijen van energie barsten en het ‘oude’ centrum-links of centrum-rechts uitgeblutst toont. De oude partijen zijn op zoek naar een programma dat ze niet kunnen vinden. Zij waarschuwt net als Livestro voor het aanhaken bij radicaal-rechts (‘Some are … trying to peddle milder versions of the far right’s racism‘). Applebaum doet een poging dat programma te formuleren. Haar alternatief bestaat eruit dat de centrumpartijen om te beginnen de agenda moeten wijzigen en het niet langer over immigratie, ras en de islam moeten hebben: ‘Change the subject. Centrists, and genuine democrats, should stop talking about immigration, race and Muslims, all issues blown well out of proportion by tabloids.’

Volgens Applebaum moeten centrumpartijen zich verenigen rond de echte thema’s die onze politiek en economie verstoren zoals ‘politieke corruptie, het witwassen van geld, en de belastingparadijzen en lege vennootschappen (‘Shell companies’) die een paar mensen toestaan veel geld uit onze landen weg te sluizen en het, soms letterlijk, op Caribische eilanden te verbergen. Hoewel dit allemaal afzonderlijke onderwerpen zijn, zijn ze verbonden.’ Volgens Applebaum moet dat gecorrumpeerd financieel systeem aangepakt worden omdat het de gewone mensen beschadigt en in de armen van de radicaal-rechts dwingt. Feitelijk leidt de heroriëntatie van de centrumpartijen tot twee vliegen in één klap: het maakt deze partijen weer relevant en ontneemt de randpartijen hun vijver van ontevreden burgers om in te vissen en electoraal mee te scoren.

Applebaum zegt dat het Westen initiatief moet nemen en terug moet naar de ideologie van vóór premier Thatcher en president Reagan die in de jaren 1980 de overheden terugtrokken en de vrije markt aan hun lot overlieten. Met als gevolg het neoliberalisme waarin politiek is geëconomiseerd, zwakkeren onbeschermd achterblijven en de staat nog slechts op een waakvlam opereert. Applebaum is niet de eerste dit dit zegt en daarom is het lastig in te zien hoe de geest weer terug in de fles kan. Een krachtige bestrijding tussen landen van belastingontwijking en corruptie, en het terugdringen van de macht van het internationaal opererende bedrijfsleven en de financiële instellingen is een eerste stap. Dit omvat overigens ook de bestrijding en bestraffing van autoritaire landen als de Russische Federatie die met corrupt geld in het Westen politici en radicaal-rechtse partijen kopen. Dat laten gebeuren ondermijnt het eigen zelfbeeld en het idee van moraliteit.

Applebaum schetst een blauwdruk voor centrumpartijen. In Nederland zijn dat partijen als de VVD, CDA, D66, GroenLinks en PvdA die in de kern voldoende overeenkomsten hebben om programmatisch samen te werken. Als ze ook nog eens gezamenlijk afstand nemen tot de randpartijen en zich in hun retoriek en agenda niet meer laten leiden door deze partijen met hun spookbeelden over immigratie, ras en islam dan kunnen ze in samenwerking hun eigen relevantie hervinden en hun onderlinge verbinding verder versterken. Dat werkt door van partijpolitiek naar democratie. Door de hervonden oriëntatie en focus van de centrumpartijen kunnen de democratie en de rechtsstaat overeind gehouden worden. Nodig is dan wel dat met name de centrum-rechtse partijen als VVD en CDA zowel duidelijk afstand nemen van die retoriek over immigratie en islam als de lef en durf vinden om zich te ontworstelen aan de grip van het bedrijfsleven en de financiële instellingen door de macht ervan terug te dringen. Een helder signaal om de nieuwe start van Nederland te vieren zou het ontslag van minister Blok en het niet schrappen van de dividendbelasting voor buitenlandse aandeelhouders zijn.

Foto 1: Schermafbeelding van deel artikel ‘Affaire-Blok moet VVD en CDA wakker schudden’ van Joshua Livestro in NRC, 31 augustus 2018.

Foto 2: Schermafbeelding van deel artikel ‘Want to revive the political center? Fight corruption’ van Anne Applebaum in The Washington Post, 31 augustus 2018.

Wat is de reactie van het Amerikaanse publiek op ‘Fear’ van Bob Woodward?

Op 11 september 2018 verschijnt het boek ‘Fear; Trump in the White House’ van de gezaghebbende journalist Bob Woodward die samen met Carl Bernstein bekend werd door onthullingen over Watergate die tot het aftreden van president Richard Nixon leidden. Woodward baseert zich op honderden uren interviews met getuigen uit de eerste hand en heeft de rimpelloze reputatie zijn bronnen serieus te nemen.

In de marketing van dit soort boeken worden er voor verschijning mondjesmaat passages gelekt naar nieuwsshows en kranten om de publieke opinie op te warmen. Het boek is dodelijk voor Trump die overkomt als een idioot en zwakzinnige en het gedrag van een 10-jarig kind vertoont. Na 20 maanden presidentschap is dat onderhand geen nieuws meer te noemen omdat het allemaal al bekend is hoe Trump functioneert. Of liever gezegd, disfunctioneert. Zoals Cenk Uygur en Ana Kasparian van TYT uitleggen is het nog erger dan we al dachten. En dat is heel erg. Woodward verbindt de losse punten en maakt het inzichtelijk en invoelbaar.

Foto: Omslag van ‘Fear; Trump in the White House’ van Bob Woodward dat op 11 september 2018 verschijnt bij Simon & Schuster.

Wat zeggen kindermisbruik door Katholieke kerk in Pennsylvania en het verzwijgen over de geestelijke volwassenheid van de kerk?

‘Predator priests’ is het etiket dat media op de roofdier priesters van de Rooms-Katholieke kerk in Pennsylvania plakken. De feiten kwamen gisteren naar buiten in een rapport van het ministerie van Justitie van de staat dat het misbruik van kinderen gedurende 70 jaar en de tegenwerking van de hoogste kerkleiding in het 18-maanden lange onderzoek beschrijft. Meer dan 300 katholieke priesters misbruikten meer dan 1000 geïdentificeerde kinderen, maar waarschijnlijk zijn er duizenden meer gevallen. Minister Shapiro zei in een persconferentie dat ‘vanwege de manipulatie door de kerk van onze zwakke wetten in Pennsylvania’ vele roofdier priesters uit handen van Justitie konden blijven. Zo zijn feiten verjaard. Het gaat dus hier niet alleen om misbruik van kinderen door katholieke priesters, maar ook om obstructie door de katholieke leiding van de rechtsgang. De katholieke leiding ondernam geen actie, deed geen melding en stopte het misbruik in de doofpot. Het vermoeden bestaat dat de leiding van de katholieke kerk wereldwijd nog steeds deze misdaden van de eigen kerkelijke beambten toedekt en schoon schip weigert te maken. Wellicht daar geestelijk niet toe in staat is. Dit is merkwaardig omdat levensbeschouwing en zingeving tot de kernproducten van de katholieke kerk behoren. Dit roept de vraag op wat zo’n kerk met een gedrag van kindermisbruik en het ontwijken van verantwoordelijkheid nog waard is. De slotsom voor de VS is dat de instituties (regering, overheidsdiensten, kerk) waar mensen eeuwenlang blindelings op vertrouwden nu die mensen laten vallen. Hoe dit tij te keren?

Josh Rogin zegt dat Trump VS uit NAVO en WTO wil terugtrekken. Als dat dreigt te gebeuren, dan kan een tegenreactie niet uitblijven

CNN’s John Berman is in gesprek met Washington Post columnist Josh Rogin over president Trump die de VS zowel uit de NAVO als de Wereldhandelorganisatie WTO wil terugtrekken. Zo gaan de geruchten. Dat zet een streep door de Amerikaans-Europese samenwerking van bijna 75 jaar. Rogin was afgelopen week in Europa en sprak met bondgenoten die niet goed begrijpen waar Trump mee bezig is en zelfs in paniek zouden zijn. Amerikanen zullen het ook nauwelijks kunnen begrijpen omdat het Bruto Nationaal Product van de VS het hoogste ter wereld is en sinds de crisis van 2008 een steile lijn omhoog vertoont. Waarom stoppen met een formule die in het voordeel van de VS werkt? Voor de NAVO geldt in mindere mate hetzelfde. De VS heeft via de militaire alliantie ook politieke, culturele en economische druk op bondgenoten kunnen zetten die het straks uit handen moet geven. China staat in de coulissen te trappelen om de wereldmacht over te nemen.

Waarom Trump dit allemaal doet is omdat Trump Trump is en niet beter weet. Maar waarom de Republikeinse partij de ontmanteling van de wereldorde en het westerse bondgenootschap waar het zich altijd zo voor heeft ingezet toestaat is onverklaarbaar. De constatering dat Trump zonder duidelijke uitleg de wensen van de Russische president inwilligt en de positie van de VS en Europese bondgenoten verzwakt maakt het raadsel echt onbegrijpelijk. Een losgeslagen Trump begint zijn land economisch en moreel steeds meer schade te berokkenen en de nationale veiligheid in gevaar te brengen. Dit kan niet doorgaan voordat een tegenreactie in gang wordt gezet. Want de belangen zijn gigantisch. Het is daarom niet de vraag of, maar wanneer en hoe Trump door het politieke, militaire en economische establishment van zijn land tot de orde wordt geroepen.

Deze president op ramkoers die impulsief pokert met de belangen van zijn land en de grootste vijand ermee in de kaart speelt is levensgevaarlijk. Zijn ramkoers kan het snelst afgeremd worden door opponenten op ramkoers. Op welke manier dat gaat gebeuren is nog schimmig. Het kan niet anders dan veel vuurwerk geven.