Trump als driekwart-fascist in Witte Huis past slecht bij Amerikaanse democratie

In een artikel voor The New York Times van 21 oktober 2016 legde de hoogleraar geschiedenis aan Georgetown University John McNeill Donald Trump langs de fascistische meetlat. Hij stelde zich toen in aanloop naar de verkiezingen met als uitgangspunt het historisch fascisme van Italië en Duitsland de vraag hoe fascistisch Trump is. De uitslag was dat Trump een semi-fascist is. Maar hoe is dat 10 maanden later? Moet McNeills evaluatie worden bijgesteld na Charlottesville en de vergoelijkende reactie van Trump daarop?

Wat opvalt is dat president Trump stilzwijgend de erfenis van twee totalitaire ideologieën ondersteunt. En zich niet plaatst in de traditie van zijn voorgangers die volmondig de liberale democratie verdedigden. Trump is kritisch op alles en iedereen, maar opvallend genoeg niet op de Russische president Vladimir Putin die een geactualiseerde versie van het Stalinisme propageert. Vermoedelijk heeft het ermee te maken dat Trump afhankelijk is van Russisch geld en machinaties via de Trump Organisatie van Russisch, crimineel geld dat jarenlang witgewassen werd. En Trump chantabel heeft gemaakt. De speciale aanklager Robert Mueller onderzoekt dat op dit moment. Daarnaast tolereert Trump aanhangers van de white supremacy beweging als Sebastian Gorka, Stephen Miller en Steve Bannon in het Witte Huis. Het is zonder precedent dat activisten met een extreem-rechtse signatuur zo dicht bij de kern van de macht in het Witte Huis zitten. Het vermoeden bestaat dat er een direct verband is tussen de Russische inmenging en het optreden van extreem-rechts.

In de inventarisatie van McNeill scoorde Trump gemiddeld (2 van de 4 Benitos) op de ideologische kenmerken hyper-nationalisme en militarisme. Sinds zijn aantreden in januari 2017 heeft Trump zich op deze kenmerken radicaler opgesteld dan verwacht. Een winst van 3 Benitos (1 voor hyper-nationalisme en 2 voor militarisme). Tegelijk blijft Trump aan de passieve kant wat het gebruik van binnenlands geweld betreft. Hij keurt het niet af, maar propageert het evenmin actief. Ondanks het feit dat Trump geen eigen politieke beweging heeft, maar op een improviserende wijze schippert om coalities te vormen met rechts-nationalisten, rechts-populisten, witte suprematisten, conservatieven en Republikeinen wint hij toch aan Benitos doordat hij de Republikeinse partij naar zijn hand heeft gezet. Ofschoon daar de laatste maand alweer een reactie op is gekomen en Republikeinen weer afstand van Trump nemen. Een winst van 3 Benitos (1 voor massamobilisatie en massapartij, 2 voor hiërarchische partijstructuur en neiging om disloyaliteit te zuiveren).

Dat geeft Trump als president 32 van de maximaal te behalen 44 Benitos. Was hij volgens John McNeill in oktober te kwalificeren als semi-fascist, nu lijkt Trump zich ontwikkeld te hebben tot driekwart-fascist. Door een combinatie van optreden waar hij weg moest kijken en wegkijken waar hij op kon treden. Maar Trump lijkt niet te groeien naar het echte fascisme. Daar is hij politiek te hybride voor en de steun die hem electoraal en financieel in het zadel houdt is te divers verdeeld. Maar ook een driekwart-fascist in het Witte Huis geeft te denken omdat het niet bij de Amerikaanse democratie past. Amerikaanse instituties en samenleving reageren en proberen dat terug te dringen wat ze ongewenst achten en niet vinden passen bij hun rechtsstatelijkheid.

Foto: Benito Mussolini (links) en Adolf Hitler (rechts), München, 1938. Collectie Bundesarchiv.

Advertenties

Wie aanwezig waren bij gesprek tussen Trump en Putin op G20 in Hamburg is de beste indicatie voor de uitkomst ervan

Belangrijk bij de ontmoeting tussen de presidenten Trump en Putin, hun ministers van Buitenlandse Zaken Tillerson en Lavrov en twee vertalers vandaag in Hamburg tijdens de G20 was wie er aanwezig waren. Over de twee vertalers is weinig bekend, maar de andere vier zijn ‘Kremlin vriendelijk‘. Naar verluidt waren het juist de Amerikanen die het aantal aanwezigen wilden beperken. Waarom? Een mogelijke reden is Fiona Hill. The Daily Beast legde dat op 5 juli in een analyse uit. Zij is als hoogste ambtenaar voor Europa en Rusland van de   Nationale Veiligheidsraad een harde criticus van Putin, schreef een kritisch boek over hem en doorziet wat hij doet. Zij had kunnen bereiken dat zoals nu niet in de beeldvorming het beeld zou ontstaan dat de uitslag van de wedstrijd Russische Federatie – VS 4-0 is. En ze had inhoudelijk kunnen reageren in het gesprek. Even opmerkelijk was dat haar baas, Nationale Veiligheidsadviseur Herbert McMaster evenmin aanwezig was.

Minister Rex Tillerson zegt niet om te willen zien naar de Russische inmenging in de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016, maar naar de toekomst te willen kijken. Er lopen meerdere onderzoeken van speciale aanklager Robert Mueller en in het Congres naar die Russische inmenging. In oktober 2016 constateerden 17 Amerikaanse inlichtingendiensten na onderzoek van 4 diensten die zich bezighielden met de Russische Federatie dat die inmenging aangetoond is. Trump en Tillerson schieten het liefst in eigen doel.

Washington Post: Obama had in 2016 geen gepaste reactie op de Russische inmenging

Een interessant artikel in The Washington Post vandaag. Een bombshell zoals het zelf zegt. Een verhaal met verstrekkende gevolgen. En nog allerlei losse eindjes. Vastgelegd zou zijn dat de Russische president Putin volgens de Amerikaanse inlichtingendiensten -waaronder de CIA- persoonlijk betrokken was bij de Russische inmenging in de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Toenmalig president Barack Obama was vanaf zomer 2016 op de hoogte, maar wist geen voldoende politieke steun in het congres te mobiliseren of twijfelde om hard te reageren op de Russische inmenging. Achteraf begrijpelijk en onbegrijpelijk tegelijk. Interessant is dat de Amerikaanse inlichtingendiensten in een geheime operatie van Obama groen licht kregen om in te breken in de Russische infrastructuur met als doel om een tegeninstrument te creëren. Dat kan president Trump activeren die letterlijk tot nu toe op alle binnen- en buitenlandse hoofdrolspelers kritiek heeft, op één na: de Russische Federatie en president Putin. Dat op zich geeft al te denken. De reconstructie van een gemiste kans.

Washington Post: Mueller doet onderzoek naar belemmering van de rechtsgang door Trump

Gisteren kwam The Washington Post met het bericht dat de speciale aanklager Robert Mueller niet alleen kijkt naar het contact van het campagneteam van Donald Trump met het Kremlin tijdens de verkiezingscampagne van 2016, maar ook onderzoekt of Trump persoonlijk betrokken was bij de belemmering van de rechtsgang met betrekking tot dat Rusland-onderzoek. Vanaf het ontslag van James Comey als directeur van de FBI op 9 mei 2017 en de benoeming van Mueller als speciale aanklager op 17 mei 2017 gingen er al geruchten dat er een onderzoek naar de obstructie door Trump opgestart was. Door dit bericht wordt dat definitief bevestigd.

Het slaat Trump en de Republikeinen in het congres de publicitaire wapens uit handen om te zeggen dat er veel rook zonder vuur is. Nu is duidelijk dat Mueller op zoek naar het vuur is. De inzet is hoog, want het kan leiden tot een procedure die leidt tot Trumps afzetting. Bijvoorbeeld na de midterm elections van november 2018 als de Democraten de meerderheid in het Huis zouden hebben veroverd. Dit bericht maakt de positie van Mueller er complexer op omdat het in zijn kaarten laat kijken. Want hoewel vice-minister van Justitie Rod Rosenstein verantwoordelijk is voor de speciale aanklager en nog deze week in een hoorzitting in de Senaat heeft gezegd niet van plan te zijn Mueller te ontslaan, kan Trump op zijn beurt Rosenstein ontslaan en net zoveel andere functionarissen op Justitie totdat hij een hoge ambtenaar gevonden heeft die Robert Mueller in opdracht van Trump wel wenst te ontslaan. Dat scenario doet denken aan Watergate en de zogenaamde Saturday Night Massacre. Rachel Maddow doet verslag en praat met journalist Adam Entous van de Post. 

Amerikaanse christenen zien herinvoering van christelijke waarden in de Russische Federatie. Wat zegt dat over het christendom?

Het bovenste citaat komt uit een artikel van RawStory over de contacten van Russen met rechtse groeperingen in de VS die gelieerd zijn aan de Republikeinse partij. Aanleiding is een artikel in de Washington Post waar het onderste citaat uit afkomstig is. De tussenvoeging van RawStory is een afwijzend commentaar op de uitspraak van Brian Brown, voorzitter van de Amerikaanse anti-LGBTQ groep National Organization for Marriage (NOM).

Wat is de herinvoering van christelijke waarden in de publieke ruimte van de Russische Federatie waard als dat samengaat met de aantasting van de mensenrechten, vooral van mannelijke en vrouwelijke homoseksuelen? Of liever gezegd, wat zijn christelijke waarden en christenen waard die juichen over de herinvoering van christelijke waarden in de Russische Federatie als dat samengaat met een grootschalige en van bovenaf geordonneerde schending van mensenrechten? Wat is dat voor christendom dat deze ongelijkheid predikt?

Velen in het Westen roepen moslims op afstand te nemen van de moslim-extremisten die geweld plegen in naam van de islam. De opzet van die oproep is dan om alle redelijke en gematigde krachten te verenigen. Maar dat kan alleen geloofwaardig zijn als dezelfde oproep in dezelfde mate klinkt om afstand te nemen van christen-extremisten als Brown. Dit gebeurt niet. Gematigde christenen laten het in dezelfde mate afweten als gematigde moslims -of hindoes of welke gelovigen van gevestigde religies dan ook- het af laten weten.

Foto 1: Schermafbeelding van deel artikel ‘Retired CIA expert: US far-right is getting duped by Russia and it’s ‘part of something bigger’ in RawStory, 30 april 2017.

Foto 2: Still uit The Birth of a Nation (1915) van D.W. Griffith.

Foto 3: Schermafbeelding van deel artikel ‘How the Republican right found allies in Russia’ in The Washington Post, 30 april 2017.

Sessions verzweeg contact met Russische ambassadeur. Journalistiek doet onthullingen die politiek laat liggen

Minister van Justitie Jeff Sessions had voor zijn benoeming in 2016 contact met de Russische ambassadeur, maar loog tegen een commissie toen senator Al Franken hem vroeg of hij contact met de Russen had gehad. The Washington Post onthult dit in een bericht. Liegen is een doodzonde. Binnen de Democratische partij klinken stemmen dat Sessions op moet stappen. Wegens zijn racistische verleden ligt hij in die partij toch al slecht. Vooralsnog doen de politieke partijen niet wat ze moeten doen en beleeft de onderzoeksjournalistiek haar finest hour met onthulling na onthulling, zoals John Schindler in een artikel constateert.

Er komen steeds meer feiten boven water over de contacten van medewerkers van Trump met het Kremlin tijdens de campagne. De Republikeinen in het congres blokkeren de aanstelling van een speciale aanklager die diep in deze zaak kan duiken en een budget krijgt om dat te doen. Een smoking gun is nog niet gevonden, maar van de andere kant verdwijnt dit onderwerp evenmin uit de publiciteit. Het blijft zeuren. Niet Trump is de verliezer, maar de Republikeinse partij die zich niet opstelt in het landsbelang en de Democratische partij die onmachtig opereert en zich niet stevig en progressief weet op te stellen. Hopelijk is het eigenbelang van de Republikeinen en de sloomheid van de Democraten van voorbijgaande aard. Totdat de bom barst.

Breuklijn tussen traditionalisten en gevestigde politiek vraagt om antwoord dat waarden centraal zet

Aldus Ishaan Tharoor in een opinie-artikel voor The Washington Post. Hij geeft een correctie op een politiek debat dat door framing een te eenzijdige invalshoek heeft gekregen. Het is niet het beleid van Putin, Trump, EU, globalisme of de machtspolitiek tussen landen, maar het beroep dat daarbij gedaan wordt op waarden.

De basale scheiding tussen autoritaire leiders als Erdogan, Putin of Trump met hun rechts-extremistische volgelingen als Le Pen, Wilders of Farage en de rest van de politiek is gelegen in de houding tegenover immateriële aspecten als nationaliteit, identiteit, kunst, religie, secularisering en traditionele waarden.

Autoritaire leiders en hun acolieten brengen die missie niet in pure vorm, maar verwateren het en kleden het aan met kritiek op de gevestigde orde en hun zelfbenoemde rol om namens het volk te spreken. Terwijl ze in vele gevallen bij uitstek de vertegenwoordigers van de gevestigde klasse zijn of het volk in meerderheid helemaal niet achter deze leiders staat, maar achter politici van de middenpartijen. Zoals Hillary Clinton die 3 miljoen meer stemmen kreeg dan Trump of Wilders die in peilingen slechts zo’n 20% van de stemmen trekt.

Het is autoritaire leiders om de macht te doen. Doel is om de macht vast te houden en uit te breiden. Niets bijzonders, want dat doet elke politicus. Maar door de instituties buiten spel te zetten proberen autoritaire leiders hun politieke leven te rekken en rivalen uit te schakelen. In het geval van Putin worden verkiezingen gemanipuleerd doordat de oppositie bij voorbaat uitgeschakeld is, staatsmedia in dienst staan van de officiële kandidaat en uitslagen vervalst worden. Met als gevolg dat het zittende bewind in het Kremlin zich niet hoeft bezig te houden met het verdedigen van de eigen positie, maar de aanval kan inzetten. Bijvoorbeeld op de EU.

Of conservatieven en traditionalisten werkelijk traditioneel denken of dat ze dat traditionalisme om politieke redenen aanwenden om steun te verwerven is geen makkelijk te beantwoorden vraag. Het beroep op christelijke waarden en nationalisme van de in de kern pragmatische leiders als Putin en Trump die het om macht en geld te doen is lijkt ingegeven door opportunisme. Ze trekken die waarden aan als een politieke jas die ze ook zo weer uit kunnen trekken. Het is mogelijk dat bij andere autoritaire of rechts-extremistische politici de waarden dieper zitten, maar ook de uit de liberale VVD afkomstige Wilders lijkt de islamkritiek een politieke jas die hij ooit om partijpolitieke redenen heeft aangetrokken. Dat hij daarna door isolatie en bedreiging die leidden tot zijn radicalisering vergroeid is geraakt met die jas van islamhaat is mogelijk.

Het beste antwoord op de conservatieven en traditionalisten door de middenpartijen is niet het meegaan in de framing over de EU, de euro, het globalisme of de positie van de Russische Federatie of Oekraïne. Het beste antwoord gaat onder de huid van de traditionalisten en zoekt ze op door in het politieke debat centraal te zetten wat ze aan waarden zeggen te verwerpen. Zoals hedendaagse kunst, secularisering, etniciteit of een open samenleving. Toon maar aan hoe achterlijk en economisch dom de verwerping daarvan is. Om aan te spreken moeten de middenpartijen zich hierover wel krachtiger en duidelijker dan nu positief uitspreken.

De praatjes van conservatieven en traditionalisten over elite, volk of islam zijn niet de hoofdzaak. Het is een afleiding om hun opportunisme en greep naar de macht te verhullen. Door in te zoomen op de waarden die de traditionalisten verwerpen kan aangetoond worden dat de tegenstellingen die ze in het publieke debat als fundamenteel presenteren oppervlakkig zijn en bedoeld zijn om hun ware bedoelingen te verhullen. Dit betekent geen teruggang naar naïef multiculturalisme, volledige open grenzen of een proces van outsourcing van de maakindustrie. Het betekent realisme, werken aan de herbevestiging van het oppergezag van de politiek en echte machtsdeling van politiek met burger. Voorbij de schijnoplossingen van de traditionalisten.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Beyond Flynn, other ties bind the White House to the Kremlin’ van Ishaan Tharoor in The Washington Post, 13 februari 2017.