Werkt Aleppo als Guernica in bewustwording over oorlogsmisdaad?

Hoelang kan de Russische luchtmacht samen met het regime van Assad doorgaan met het bombarderen van de burgerbevolking van Aleppo voordat tegenkrachten de overhand nemen? In de Westerse publieke opinie, de Algemene Vergadering van de VN, de ministerraden en parlementen van Westerse landen. En in Westerse   militaire commandocentra. In de aanloop naar een parlementair debat in Westminster vergeleek oud-minister Andrew Mitchell volgens een bericht in The Independent de Russische acties in het Syrische conflict met die van de nazi’s voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. Hij verwijst naar het bombardement van het Spaanse Guernica in 1937 door de Duitse luchtmacht: ‘We are witnessing events which match the behaviour of the Nazi regime in Guernica in Spain.’ Afgelopen week werd op sociale media een nieuwe ‘Syrische’ versie van Pablo Picasso’s muurschildering Guernica van Vasco Gargalo gedeeld. Met de Russen in de hoofdrol:

Verenigd Koninkrijk, VS en Frankrijk beschuldigen de Russische Federatie van oorlogsmisdaden in Syrië. Deze landen lijken gecoördineerd op te treden. In een reactie beschuldigde volgens een bericht in de The Moscow Times het Kremlin op haar beurt Boris Johnson van ‘Russofobische hysterie’. De Britse minister van Buitenlandse zaken beschuldigde in genoemd parlementsdebat de Russen van oorlogsmisdaden en vroeg om een onderzoek. Johnson wees op de optie om ‘deze mensen’ voor het Internationaal Strafhof in Den Haag te brengen. Afgelopen weekend vetode de Russische Federatie in de Veiligheidsraad een Frans-Spaanse resolutie voor een wapenstilstand in Aleppo. Enkel Venezuela stemde met de Russen mee. Nadat eveneens de Franse president François Hollande de Russen van oorlogsmisdaden beschuldigde en opperde dat ze wegens de bombardementen op Aleppo voor oorlogsmisdaden aangeklaagd kunnen worden annuleerde volgens een bericht in The Guardian de Russische president Vladimir Putin een gepland bezoek aan Frankrijk.

Foto: Vasco Gargalo, Guernica, Syrische versie, 2016.

Nationalisme, Eurocentrisme, kosmopolitisme en de wereldburger. Hoe hangen ze samen en beïnvloeden de Britse kunst?

Brits premier Theresa May zei op de conferentie van de Conservatieve Partij dat een wereldburger een burger van nergens moest zijn: ‘a citizen of the world was to be a citizen of nowhere’. The Independent verklaart in een verslag deze uitspraak: ‘It was Socrates who said “I am neither Athenian nor Greek but a citizen of the world”. When May told her cheering party faithful that to be “a citizen of the world was to be a citizen of nowhere”, she was returning, not so much to the 1950s, but to the 1930s language of “rootless cosmopolitans” and to the hate of the pre-war nationalist right and Catholic Church for liberal values.’

In het debat tussen acteur en regisseur Nick Moran en schrijfster Dreda Say Mitchell verdedigt laatstgenoemde indirect het Britse nationalisme van May tegenover Morans blik op Europa. Die door de Brexit afgesneden wordt en vervangen door nationalisme dat wordt verhuld in een soort kosmopolitisme of internationalisme om het minder beladen te maken. Maar het tegelijk flets, onbestemd, onwaarachtig en vooral vals maakt.

Het thema is de invloed van een Brexit op de Britse kunst is. Opvallend is dat de in Londen geboren Mitchell zich niet identificeert als Europees, maar als Caribisch. Het is een ongelukkig debat dat May welkom zal zijn. Moran praat vanuit de praktijk van een filmmaker die geld krijgt van Europese fondsen en Mitchell vanuit de theorie. Zo ontstaat een kosmopoliet die nationalisme omarmt en de gerichtheid op Europa verwerpt. Bizar.

Farage liegt als hij suggereert dat Trump opkomt voor de arbeiders

Voormalig leider van UKIP Nigel Farage bracht een bezoek aan de Republikeinse conventie in Cleveland. Hij kondigde volgens een bericht van Politico aan vanaf september een rondreis langs Europese hoofdsteden te houden om de honger naar referenda te voeden. Farage is voorstander van de natiestaat en tegenstander van de EU. Sinds 1999 is hij europarlementariër. Hij ontmoet ook tegenstand. Volgens een bericht in The Independent hebben ongeveer 40.000 ondertekenaars een petitie tegen hem en de Leave-campagne ingediend wegens oproepen tot raciale en religieuze haat. De petitie roept op Farage juridisch te vervolgen.

Farage neemt het niet zo nauw met de feiten en de logica. Neem nou bovenstaand citaat dat veelzeggend in misleiding is. Hoe rijk Trump is blijft trouwens de vraag. Daarover laat Trump zelf onduidelijkheid bestaan, wat erop duidt dat hij minder rijk is dan hij beweert. De denkfout van Farage is dat de gewone mensen Trump ook maar iets kunnen schelen. Zoals dat overigens ook geldt voor Farage die carrière heeft gemaakt in de Londonse City. Trump en Farage zijn door hun positie en achtergrond onderdeel van het establishment en interesseren zich niet echt voor de gewone kiezer. Alleen zogenaamd vanwege hun politieke marketing.

Het is juist dat in het Verenigd Koninkrijk, de VS of Nederland de welvaart ongelijk verdeeld is en ook de groei bijna eenzijdig bij bankiers en bestuurders van financiële instellingen, bestuurders en aandeelhouders van ondernemingen terecht komt. Het ene deel van de bevolking steelt de zakken leeg van het andere deel van de bevolking. Dat doen Amerikanen, Britten en Nederlanders onder elkaar. Daar komen geen moslims, Polen, Mexicanen, Chinezen, Marokkanen of anderen die populisten aanwijzen als zondebok aan te pas.

Die weeffout zou hersteld moeten worden en Farage suggereert dat Trump dat gaat doen als hij tot president gekozen wordt. Maar dat gaat Trump niet doen. De Amerikaanse politiek is in de macht van het grote geld en niet bij machte de fout te herstellen. De politiek kan geen vuist meer maken om de bedrijven krachtig aan te pakken. Daarnaast redeneert Trump vanuit een liberaal, zelfs libertair beleid waarin de werking van de markt allesbepalend is en hij absoluut niet van plan is dat te corrigeren, laat staan stelselmatig te reconstrueren.

De grootste misleiding van Farage is dat hij zegt dat rechts-nationalisten als Trump een halszaak maken in het opkomen voor de gewone kiezer. En tevens in het aanpakken van scheefgegroeide inkomensverhoudingen die tot ongelijkheid en armoede leiden. Dat doen ze niet en zijn ze helemaal niet van plan. Ze suggereren het alleen. Het is een klassieke afleidingstruc die van stal gehaald wordt en waardoor velen zich laten misleiden. Trump en Farage zoeken de afleiding door zondebokken te benoemen die niets met de maatschappelijke ongelijkheid te maken hebben of met de tegenstellingen tussen establishment en anti-establishment. Zodat ze bestaande machtsstructuren waarvan ze een onlosmakelijk deel uitmaken gewoon met rust kunnen laten.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Nigel Farage announces European referendum tour’ op Politico, 20 juli 2016.

Petitie: Russische Federatie moet organisatie WK 2018 ontnomen worden

Een petitie vraagt om de Russische Federatie het WK voetbal in 2018 te ontnemen. De reden is het geweld bij de wedstrijd Engeland-Rusland in Marseille. Russische hooligans gebruikten in en buiten het stadion geweld en waren daar duidelijk op uit. Het lid van het dagelijks bestuur van de Russische Voetbalbond Igor Lebedev keurde dat geweld goed. Hij moedigde de Russische hooligans zelfs aan zo door te gaan.

Een bericht in The Independent geeft citaten van Lebedev in de Russische media: ‘In negen van de 10 gevallen gaan voetbalfans naar wedstrijden om te vechten, en dat is normaal. De jongens verdedigden de eer van hun land en lieten de Engelse fans ons moederland niet ontheiligen. We moeten vergeven en onze fans begrijpen.’  Lebedev is als parlementslid van de extreem-rechtse Liberale Partij van Vladimir Zhirinovsky weliswaar niet representatief voor de Russische sportwereld, maar als bestuurslid van de voetbalbond treedt hij wel naar buiten met zijn zienswijze en billijkt hij het gebruik van geweld door de Russische hooligans.

De petitie om het WK 2018 niet in de Russische Federatie te houden, maar te verplaatsen naar elders is niet de eerste in zijn soort. Zo vroeg oud-voetballer Johnny van ’t Schip vanwege het neerhalen van de MH17 in juli 2014 om een boycot. Het idee is dat de wereld aan normbesef verliest door grote publieksevenementen in niet-democratische landen als Rusland of Qatar te houden. Vanwege geruchten over fraude in de toewijzing bij FIFA en in het Kremlin en corruptie in de aanbesteding riep een petitie op om het WK 2018 naar Nederland te verplaatsen. En dan was er sinds februari 2014 nog de steeds weer terugkerende kritiek op de Russische Federatie vanwege de annexatie van de Krim, de ondermijning van Oekraïne door de inzet van Russische troepen in de Donbas en de verslechtering van de mensenrechten, inclusief de homorechten. En nu dus de Russische hooligans van wie het lijkt dat ze Europa ingestuurd worden om het softe Europa een lesje te leren.

Sport is politiek. Achter de schermen bestond een geheim plan om het WK 2022 van Rusland naar Qatar te verplaatsen en het WK 2022 in de VS, Australië of Japan te houden. Dat als straf voor de Russische agressie in Oekraïne, waarvan het door de halfslachtige implementatie van de Minsk II-akkoorden en de toenemende gevechten in de Donbas de vraag is tot welk niveau  in juni 2018 de Russisch-Oekraïense oorlog geëscaleerd is. Maar de sportwereld is zo corrupt dat stemmen makkelijk worden gekocht om zo’n plan te torpederen. Als verplaatsing niet mogelijk is, dan blijft een boycot van het WK 2018 over. De Russische Federatie zit door de teruglopende economie trouwens toch al met het WK 2018 in haar maag. Mede omdat de logica van de mega-projecten (Sochi, Kerch-brug) die eruit bestaat om geld rond te pompen en te laten verdwijnen in de zaken van bevriende zakenrelaties van het Kremlin niet meer werkt omdat het geld schaars is geworden.

Foto: Schermafbeelding van petitie ‘Russia should not host the 2018 world cup’ op change.org.

Britse persvrijheid onder druk. The Guardian gaat over grenzen

De ontwikkelingen rond het NSA-spionageschandaal volgen elkaar op. Het is een strijd voor de persvrijheid geworden. Werkt The Independent samen met de Britse overheid met de opzet om Edward Snowden en de journalisten waarmee hij samenwerkt in een kwaad daglicht te stellen? Gisteren publiceerde de Britse krant een artikel over een afluisterpost in het Midden-Oosten. Het suggereerde de informatie van Snowden te hebben gekregen: ‘information on its activities was contained in the leaked documents obtained from the NSA by Edward Snowden‘. Da’s zo omzichtig geformuleerd dat het de mogelijkheid openlaat dat de informatie niet van Snowden, maar van de Britse overheid of veiligheidsdienst GCHQ kwam. Da’s precies wat Glenn Greenwald in z’n Guardian-column met een reactie van Edward Snowden in antwoord op The Independent beredeneert.

Ondersteunend voor de samenwerking met de Britse regering is dat The Independent geen updates of reacties in antwoord op de beschuldigingen gaf. Politiek verslaggever Oliver Wright ontkende in een tweet (‘not leaked or ‘duped’ into publishing today’s front page story by the Government‘) dat de regering naar The Independent had gelekt of ‘gedupeerd‘ was, maar uitleg in welke richting de bron dan wel gezocht moest worden gaf Wright niet. Als het Edward Snowden noch de Britse regering was, wie zou de bron dan wel kunnen zijn?

In een andere ontwikkeling liet The Guardian gisteravond weten dat het gaat samenwerken met de New York Times. Maar enkel en alleen voor artikelen over de Britse veiligheidsdienst GCHQ. In een achtergrondartikel citeerde het een verklaring voor de reden: ‘In a climate of intense pressure from the UK government, the Guardian decided to bring in a US partner to work on the GCHQ documents provided by Edward Snowden‘. Door de zware druk van de regering-Cameron die zich uitte in de bijna 9 uur-lange detentie van Greenwalds partner David Miranda op Heathrow en de inbeslagname van zijn computerbestanden ziet The Guardian zich genoodzaakt om de verslaggeving over de GCHQ via de Times uit te besteden en in New York te concentreren.

Britse persvrijheid staat onder druk. Als een Keystone Kops kan Scotland Yard nieuwsmedia binnenvallen en documenten in beslag nemen. En journalisten intimideren. De samenwerking van de Guardian en de Times is daarom op te vatten als een nederlaag voor de Britse persvrijheid. Maar ook als nederlaag voor de Guardian zelf. Vanwege de vanouds hechte banden met de Amerikaanse overheid vertrouwde Snowden de Times niet en liet ze buiten de media die hij documenten toespeelde. Tot nu toe zijn de onthullingen geconcentreerd in The Guardian, de Washington Post, het Braziliaanse O Globo en Der Spiegel. Maar nood breekt wetten. Zo tekent zich een analogie af met nationale veiligheidsdiensten die bij de buurman spioneren omdat er juridische beperkingen zijn om dat bij zichzelf te doen. De globalisering van de journalistiek maakt dat nieuwsmedia nu per onderwerp de meest tolerante plek zoeken om staatsdwang te ontlopen en in vrijheid onderzoek te doen.

Foto: Keystone Kops. Filmstill 1912-1917.

Pleidooi voor een Nederlandse surveillance commissaris

Een artikel in The Independent over camerasystemen voor gezichtsherkenning in de Britse openbare ruimte en de kritiek daarop van de Britse surveillance commissaris Andrew Rennison bracht me tot de vraag waarom er geen Nederlandse surveillance commissaris is. Rennison werd op 13 september 2012 benoemd door Binnenlandse Zaken om toe te zien op een nieuwe gedragscode. Hij behartigt de belangen van het publiek. In The Independent stelt Rennison dat de 1,85 miljoen camera’s die toezien op de Britse openbare ruimte technisch zo perfect zijn dat ze de mensenrechten overtreden. De privacy van de burger staat onder druk.

Andrew Rennison vertegenwoordigt het belang van de burger tegenover regering en veiligheidsdiensten. Deze laatsten willen steeds meer cameratoezicht. Hij meent dat regulering nodig is omdat anders een terugslag dreigt als het publiek tot besef komt waar het aan wordt blootgesteld. Regulering moet dat voorkomen zodat het systeem van cameratoezicht (CCTV) in stand kan blijven. Eerder deze zomer was er onrust in de VS over een geïntegreerd camerasysteem TrapWire dat nauwkeuriger is dan gezichtsherkenning. Ook in Groot-Brittannië geïnstalleerd. Rennison noemt in The Independent TrapWire niet bij naam, maar hint er wel op.

Nederland heeft het CBP (College bescherming persoonsgegevens) als toezichthouder voor de privacy van persoonsgegevens. Cameratoezicht hoort daar ook toe. Het CBP heeft weinig armslag en kan niet alle terreinen bestrijken. Voorzitter van het CBP en de Europese Article 29 Working Party Jacob Kohnstamm heeft zoveel hooi op z’n vork en te weinig middelen om effectief te zijn. En invloed die adviserend is of geen direct onderdeel uitmaakt van de besluitvorming hinkt achter feiten aan. Om hardliners als minister Ivo Opstelten of staatssecretaris Fred Teeven van het ministerie van Veiligheid en Justitie tot meer oog voor het belang van de burger te dwingen is meer nodig. Zoals een een surveillance commissaris. Iets voor Femke Halsema?

Foto: Cameratoezicht in Oxford Street, Londen. Credits Picture Perfect CCTV.

Assange verwerpt eigen autobiografie

Never a dull moment. Er is een controverse ontstaan over de autobiografie van Julian Assange, de voorman van WikiLeaks. De Britse Uitgever Canongate vertelt haar kant van het verhaal en dat doet Assange eveneens in een verklaring. Ze botsen frontaal. De Amerikaanse uitgever Knopf ziet evenwel af van publicatie. We cancelled our contract for Julian Assange’s memoir, aldus woordvoerder Paul Bogaards van Knopf.

Canongate zet feiten op een rijtje. In december 2010 werd er een contract getekend voor een in 2011 te verschijnen boek dat deels levensbeschrijving, deels pamflet zou zijn. De uitgever suggereert dat Assange terugschrok omdat het te persoonlijk werd. All memoir is prostitution, zou hij na lezing van een eerste versie gezegd hebben. In juni 2011 stelde Assange voor om het contract te annuleren. Wegens zakelijke belangen kon Canongate daar niet op ingaan. Assange zou het eerste voorschot van drie betalingen al gebruikt hebben. In de zin dat het als garantiebedrag, ‘escrow’ voor een derde partij dient.

Assange weerspreekt deze lezing. Zo stelt-ie dat het voorschot onaangeroerd op een rekening van zijn vorige advocaat staat en zonder zijn toestemming daarheen is geboekt. Verder bestrijdt-ie de stekker uit het project te hebben getrokken noch tegen een compromis te zijn zoals The Independent zegt. Assange zegt op 7 juni een contract met een andere deadline voorgesteld te hebben omdat-ie te druk was met de voorbereiding van juridische zaken rond een dreigende uitzetting naar Zweden en een beschuldiging van spionage in Virginia.

The Independent citeert directeur Nick Davies van Canongate. Deze merkt op dat Assange een reputatie van gebroken beloftes en onbetrouwbaarheid heeft opgebouwd: What followed was a series of broken promises. We set Julian free to work on the manuscript himself. He had six weeks to edit and rewrite. On the day he was supposed to return it to us, we heard that he’d lost all of his work. Then he told us he wanted to cancel his contract. But he couldn’t repay his advance.

Hoe dan ook, de verschijning van de ongeautoriseerde autobiografie van Julian Assange doet veel stof opwaaien. Assange had publicatie met een rechterlijk bevel kunnen voorkomen, maar legt uit dat zijn tijd en middelen beperkt waren. Canongate had een groot commercieel belang en Assange werd ervoor gewaarschuwd op de gederfde inkomsten aangesproken te kunnen worden. Hij zat klem. Het Amerikaanse Knopf maakte een andere afweging. Zoals vaker bij WikiLeaks lijken de ingenomen posities vooraf bepaald.

Free Ai Weiwei

De 4de Gwangju Design Biennale die in Zuid-Korea plaatsvindt van 2 september tot 23 oktober 2011 benoemde vorig jaar Ai Weiwei tot mede-directeur. Dat was voordat-ie in april 2011 door de Chinese autoriteiten werd vastgezet en niet meer mocht reizen. Ai Weiwei zou samen met architect Seung H-Sang leding geven aan de Design Biennale. Het is een onderdeel van Gwangju, de oudste Aziatische Biennale voor hedendaagse kunst.

Onduidelijk is of de promotie van de Design Biennale in Londen plaatsvond. Volgens The Independent wel: Food designers Blanch & Shock prepared an “experimental banquet” for the event forcing the country’s leading critics, curators, architects and designers to feed pork to each other using sticks, inject bread rolls using plastic syringes and drink wine through lengths of tubing. H-Sang Seung proposed a moving toast to the absent Mr Ai, still detained in China, by “welcoming him to the table”. Volgens Blanch & Shock moest het diner uitgesteld worden.

Op de Biennale van Venetië organiseerde het Oostenrijkse Kunsthaus Bregenz een protestactie door 5000 rode tassen te verspreiden met de tekst Free Ai Weiwei. Nog steeds kan via change.org de petitie voor vrijlating van de Chinese kunstenaar ondertekend worden. Druk op de Chinese autoriteiten vanuit het Westen zal weinig uitmaken, maar kan geen kwaad vanwege de eigenwaarde en het zelfrespect van de kunstwereld. De mate van protest wordt onderhand een graadmeter van politieke betrokkenheid en activisme. Een en ander ontbreekt in Nederland.

Foto: Portretten op opening Lisson Gallery, Londen