Onenigheid of verlichten van Amerikaanse sancties klap of winst voor Oleg Deripaska is

Soms kent een kwestie twee tegenoverstelde meningen en is het lastig uit te maken welke overeenkomt met de waarheid. Neem de sancties tegen de bedrijven van de Russische oligarch Oleg Deripaska die nauwe banden onderhoudt met het Kremlin. Aluminiumbedrijf Rusal is daarvan het belangrijkste. Die sancties werden in april 2018 ingesteld en nu heeft de regering Trump bij monde van Minister van Financiën Steve Mnuchin het voornemen om die sancties tegen de bedrijven te verlichten. Sancties tegen de persoon Deripaska zijn niet aan de orde, die blijven in stand. The Bell zette de feiten in bovenstaand artikel van 21 december 2018 op een rijtje. Deripaska heeft in 2018 zijn belang in Rusal afgebouwd en de controle erover opgegeven.

Tegen de opheffing kwam veel kritiek van vooral Democraten in het Huis van Afgevaardigden die sinds begin dit jaar daar de meerderheid hebben. Zij vroegen Mnuchin hierover in een hoorzitting van 10 januari 2109 om opheldering en zeiden achteraf geen voldoende verklaringen te hebben gekregen. De termijn van 30 dagen om bezwaar te maken tegen de opheffing wordt waarschijnlijk verlengd, zodat het debat erover kan worden voortgezet.  Overigens kwam tegen het instellen van de sancties in april 2018 veel kritiek van bedrijven in de EU vanwege de stop op de import van goedkoop ruw aluminium vanuit de Russische Federatie.

Via Trumps toenmalige campagneleider Paul Manafort wordt Deripaska in verband gebracht met de Russische inmenging in de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016. Door onderzoeken van onder andere speciale aanklager Robert Mueller en onthullingen van nieuwe feiten die wekelijks de publiciteit halen breekt de conclusie steeds meer door dat Trump die verkiezingen enkel en alleen in het Electoral College heeft gewonnen door samen te zweren met de Russische regering van Vladimir Putin. De contacten tussen het Team Trump en het Kremlin liepen via tussenpersonen als Paul Manafort, zijn rechterhand Rick Gates, zijn Russisch-Oekraïense assistent en GRU-medewerker Konstantin Kilimnik en oligarchen als Deripaska. Kortom, Deripaska staat in Washington niet in een goed daglicht. Niet bij Democraten en evenmin bij Republikeinen.

In een item over deze kwestie in de aflevering van haar show van 10 januari 2019 neemt Rachel Maddow het standpunt in dat minister Mnuchin onvoldoende uitleg gaf op kritische vragen over het voornemen van de Amerikaanse regering om de sancties te verlichten. Dat kan zo zijn en betekent vooral dat Mnuchin dit dossier onvoldoende in de vingers heeft. In een persconferentie na afloop van de hoorzitting beweerde hij overigens dat hij deskundigen had meegenomen die de gedetailleerde vragen beantwoordden. Rachel Maddow lijdt met haar invalshoek aan kortzichtigheid. Die is zuiver partijpolitiek is en kijkt niet verder dan wat er in Washington DC gebeurt. Ze gaat niet in op achtergronden voor de opheffing van de sancties. De associatie van de ‘foute’ Deripaska die eraan mee heeft geholpen de VS op te zadelen met de incompetente en pro-Russische Trump is nog geen verklaring voor de werking en de eigendomsstructuur van het bedrijf Rusal en de economische dynamiek van sancties. Vanwege de constante stroom leugens van Trump en zijn dagelijkse afleidingen voor het Rusland-onderzoek is haar wantrouwen gerechtvaardigd, maar verantwoorde journalistiek moet zich niet laten verleiden hetzelfde te doen wat Trump doet. Namelijk de feiten ondergeschikt maken aan meningen.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Lifting some sanctions is a boost for the Russian market, blow for Deripaska’ van The Bell, 21 december 2018. Zie hier over de achtergrond van The Bell dat zich vergelijkt met onder meer Axios. 

Advertentie

Arrestatie uit 2016 van FSB-kolonel Mikhailov direct gerelateerd aan Russische inmenging in Amerikaanse presidentsverkiezingen

Rachel Maddow besteedt aandacht aan de arrestatie van FSB-kolonel Sergei Mikhailov op 5 december 2016. Hij werd een jaar geleden gearresteeerd samen met drie vermeende handlangers: zijn assistent Dmitri Dokuchayev, voormalige medewerker Ruslan Stoyanov van het Russische softwarebedrijf Kaspersky Lab en internetondernemer Georgi Fomchenkov. The Moscow Times geeft de details in een bericht van 5 december 2017. De arrestatie zou in verband staan met de hack van de Democratische partij (DNC) in 2016 door Russische hackers die gelieerd waren met twee concurrerende Russische inlichtingendiensten, respectievelijk de FSB en de GRU. De eerste hack zou ongemerkt zijn verlopen, maar die door de GRU zou slapende honden hebben wakker gemaakt. De vier verdachten worden al een jaar in geïsoleerde hechtenis gehouden.

De Russische inmenging bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 wordt doorgaans vanuit het Amerikaanse perspectief beredeneerd. Dat speelt dan op het niveau van wie deed wat, wie wist wanneer wat en wie communiceerde met wie. Er lopen onderzoeken van diverse commissies van het Congres en speciale aanklager Robert Mueller zit het Team Trump dicht op de hielen in het ontrafelen van wat voor, tijdens en na de campagne is gebeurd. Maar ook van het in kaart brengen van de obstructie vanuit Trumps Witte Huis om het onderzoek tegen te werken. Tegen de grondwet in. Met de arrestatie en detentie van Sergei Mikhailov is het perspectief omgedraaid en wordt de vraag geactualiseerd over de details van de Russische betrokkenheid.

Rachel Maddow refereert aan een artikel van de Russischtalige The Bell, een website die wordt geleid door Liza Osetinskaya. Het is onduidelijk door wie het wordt gefinancierd. De aanvraag voor toezending van een nieuwsbrief toont een adres in Berkeley, California. Maddow beweert in navolging van The Bell dat de vier mannen werden gearresteerd omdat ‘zij de Russische bronnen waren die Amerikaanse inlichtingendiensten vorig jaar aan bewijsmateriaal hielpen’ bij het aantonen van de Russische betrokkenheid bij de hack van de DNC. The Bell concludeerde dat uit gesprekken met mensen uit de omgeving van de vier gearresteerden. Een artikel van The New York Times van 25 januari 2017 oppert de mogelijkheid dat de arrestaties moesten verhinderen dat er nog langer informatie uit de Russische Federatie kwam over de Russische hack van de DNC.

Maar onweerlegbaar bewijs wordt niet gegeven. Niet door de journalistiek en al helemaal niet door landen die elkaar beloeren en in de gaten houden. Dat is precies het probleem bij het vaststellen van dit soort operaties die zich afspelen in de sfeer van de inlichtingendiensten. Landen willen hun informatiepositie en werkwijze niet verraden en komen niet altijd met de meest directe bewijzen naar buiten. Rapporten, zoals dat van 6 januari 2017 van het bedrijf CrowdStrike in opdracht van de Amerikaanse DNI, spelen een rol in het publieke debat met een gekuiste publieksversie waaruit de meest gevoelige en meest expliciete informatie verwijderd is. Het publieke en openbare politieke debat moet het vervolgens doen met ondersteunend, indirect bewijs. Vermoedens, waarschijnlijkheden, aannames, oordelen en de samenhang van gebeurtenissen die zo specifiek en uniek is dat die met een bepaalde logica en doelstelling uitsluitend tot een specifieke bron te herleiden is.

Rachel Maddow stelt zich twee vragen over de arrestatie van Sergei Mikhailov. Als het Kremlin zoals het steevast beweert niets met de inmenging in de Amerikaanse verkiezingen te maken zou hebben, waarom sluit het dan een FSB-kolonel op die de Amerikaanse inlichtingendiensten informatie had gegeven over de aanval van de Russische Federatie op de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016? Mikhailovs arrestatie is de rook en de Russische inmenging in de Amerikaanse verkiezingen het vuur. De arrestatie is er de bevestiging van dat de informatie die Mikhailov aan de Amerikanen heeft gegeven juist was. Zonder dat we de details te weten komen. En Maddow vraagt zich af waarom het Kremlin wil dat deze informatie nu naar buiten komt. Wat is het belang van de Russische regering om nu informatie ‘door te laten’ waaruit blijkt dat het Trump heeft geholpen de verkiezingen te winnen? Het antwoord ligt voor de hand. Het verder vergroten van de chaos en verdeeldheid in Washington en het verder ondermijnen van de legitimiteit van Trumps presidentschap.